Δύσκολες αναμένεται να είναι οι επόμενες ημέρες για το Ιράν και τη Μέση Ανατολή, μετά το θάνατο του προέδρου του Ιράν, Εμπραχίμ Ραϊσί, από τη συντριβή του ελικοπτέρου που τον μετέφερε από το Αζερμπαϊτζάν το απόγευμα της Κυριακής (19/05). Στο ίδιο ελικόπτερο επέβαινε ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας, και άλλοι αξιωματούχοι.

Ο 63χρονος Εμπραχίμ Ραϊσί, ο οποίος είχε τον τίτλο του αγιατολάχ, ήταν πρόεδρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν εδώ και σχεδόν τρία χρόνια. Επρόκειτο για έναν σκληροπυρηνικό ηγέτη που παρουσιαζόταν ως υπερασπιστής των πιο φτωχών και υπέρμαχος της μάχης κατά της διαφθοράς.


Περισσότερες από τρεις δεκαετίες στο δικαστικό σύστημα

Γεννημένος τον Δεκέμβριο του 1960 στην ιερή πόλη Μασχάντ, ο Ραϊσί διορίστηκε γενικός εισαγγελέας της Καράζ σε ηλικία μόλις 20 ετών, μετά την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.

Παρέμεινε στο δικαστικό σύστημα για περισσότερες από τρεις δεκαετίες και συγκεκριμένα ως:

  • γενικός εισαγγελέας της Τεχεράνης από το 1989 ως το 1994,
  • αναπληρωτής επικεφαλής της Δικαστικής Αρχής από το 2004 ως το 2014, χρονιά κατά την οποία προτάθηκε για γενικός εισαγγελέας του Ιράν.

Το 2016 ο ανώτατος ηγέτης της χώρας, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, διόρισε τον Ραϊσί επικεφαλής του ισχυρού φιλανθρωπικού ιδρύματος Αστάν-ε Κοντς Ραζανί, το οποίο διαχειρίζεται το μαυσωλείο του ιμάμη Ρεζά στη Μασχάντ καθώς και την τεράστια ακίνητη περιουσία του. 

Τρία χρόνια αργότερα, ο Ραϊσί διορίστηκε επικεφαλής της Δικαστικής Αρχής.


Υπερσυντηρητικός, με μαύρο τουρμπάνι και εχθρός των ΗΠΑ

Ο Ραϊσί, παρακολούθησε τα μαθήματα θρησκευτικών και ισλαμικού δικαίου του αγιατολάχ Χαμενεΐ, ενώ σύμφωνα με την επίσημη βιογραφία του, από το 2018 δίδαξε και ο ίδιος ένα σιιτικό σεμινάριο στη Μασχάντ.

Φορώντας πάντα το μαύρο τουρμπάνι του και το μακρύ πανωφόρι του ιερωμένου, θεωρούνταν υπερσυντηρητικός και είχε εκλεγεί στις 18 Ιουνίου 2021 από το πρώτο γύρο μιας ψηφοφορίας, η οποία είχε χαρακτηρισθεί από αποχή ρεκόρ για προεδρικές εκλογές και την απουσία σημαντικών αντιπάλων.

Διαδέχθηκε τον μετριοπαθή Χασάν Ροχανί, ο οποίος τον είχε κερδίσει στις προεδρικές εκλογές του 2017. Υποστηριζόταν από την κύρια αρχή της Ισλαμικής Δημοκρατίας, τον Αλί Χαμενεΐ.

Ο Ραϊσί είχε βγει ενισχυμένος από τις βουλευτικές εκλογές που είχαν διεξαχθεί το Μάρτιο, την πρώτη ψηφοφορία σε εθνικό επίπεδο μετά τις μαζικές διαμαρτυρίες, που σάρωσαν τη χώρα το 2022 μετά το θάνατο της Μαχσά Αμινί, μιας γυναίκας που είχε προηγουμένως συλληφθεί, επειδή φέρεται να μην φορούσε χιτζάμπ.

Περιλαμβανόταν στον αμερικανικό «μαύρο κατάλογο» με τους ιρανούς αξιωματούχους στους οποίους έχουν επιβληθεί κυρώσεις από την Ουάσινγκτον για «συνέργεια σε σοβαρές παραβιάσεις ανθρώπινων δικαιωμάτων». Οι αρχές της Τεχεράνης έχουν απορρίψει τις κατηγορίες ως άκυρες και κενές περιεχομένου.