«Λευκός καπνός» βγήκε από τη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών για τις θέσεις «κλειδιά» της ΕΕ. Οι ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν και στα τρία κορυφαία αξιώματα της ΕΕ, δηλαδή στην Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν για την θέση της προέδρου της Κομισιόν, στον πρώην πρωθυπουργό της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα, από τους Σοσιαλδημοκράτες, για Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και στην Εσθονή πρωθυπουργό, Κάγια Κάλας, για Ύπατη Εκπρόσωπος της Ε.Ε.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τα προτεινόμενα από τις τρεις πολιτικές ομάδες (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι) πρόσωπα που θα αναλάβουν τα τρία κορυφαία αξιώματα στην ΕΕ. Τα πρόσωπα εγκρίθηκαν με ειδική πλειοψηφία (σ.σ. τουλάχιστον 21 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 65% του ευρωπαϊκού πληθυσμού).
Οι ευρωπαίοι ηγέτες έδωσαν σχεδόν αμέσως το πράσινο φως πρώτα στις υποψηφιότητες του Αντόνιο Κόστα και της Κάγια Κάλας, ενώ η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εγκρίθηκε στο τέλος. Η συζήτηση και η ψηφοφορία για τα κορυφαία αξιώματα διήρκησε περίπου μιάμιση ώρα.
Από την αίθουσα είχαν αποχωρήσει η Εσθονή πρωθυπουργός, λόγω υποψηφιότητας, και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Μετά την έγκρισή της από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα πρέπει να περάσει από ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία θα διεξαχθεί κατά πάσα πιθανότητα στις 18 Ιουλίου, στην πρώτη Ολομέλεια της νέας Ευρωβουλής, στο Στρασβούργο. Για την έγκρισή της χρειάζονται τουλάχιστον 361 ψήφοι από το σύνολο των 720 ευρωβουλευτών. Σημειώνεται ότι στο τραπέζι από την έναρξη της Συνόδου ήταν η συμφωνία κεντροδεξιών, σοσιαλιστών και φιλελεύθερων όπως διαμορφώθηκε στην τηλεδιάσκεψη των 6 βασικών διαπραγματευτών την Τρίτη όπου το ευρωπαϊκό λαϊκό κόμμα εκπροσώπησαν οι κ.κ Μητσοτάκης και Τουσκ.
Ο «λευκός καπνός» για τις θέσεις της Ευρωπαϊκής ηγεσίας και, στη συνέχεια, η εντός του Ιουλίου διαδικασία ψηφοφορίας στο Στρασβούργο είναι τα «κλειδιά», προκειμένου οι 27 να στρέψουν το βλέμμα τους στις μεγάλες προκλήσεις της επόμενης πενταετίας.
Για να φτάσουμε μέχρι εκεί, όμως, χρειάστηκε να ξεπεραστούν αρκετά εμπόδια. Ενα από αυτά η Ουγγαρία που τάχθηκε κατά της δεύτερης θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Κομισιόν διότι, κατά την Βουδαπέστη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ευθύνεται για τις αποφάσεις της τελευταίας πενταετίας. Τέλος, οι Ούγγροι διπλωμάτες ανέφεραν πως η συμφωνία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλιστών και του Renew, είναι αντίθετη στην απόφαση των Ευρωπαίων ψηφοφόρων.
Ο εκνευρισμός από τη στάση Γαλλίας - Γερμανίας
Ένα άλλο απρόοπτο που παραλίγο να τινάξει τη Σύνοδο στον «αέρα», σημειώθηκε την ώρα που ξεκινούσε η συζήτηση για τη στρατηγική ατζέντα. Γαλλία και Γερμανία ζήτησαν από κοινού ένα ευρύ φάσμα τροπολογιών για την επόμενη πενταετία. Όλαφ Σολτς και Εμανουέλ Μακρόν… αιφνιδίασαν τους ηγέτες των άλλων κρατών και σύμφωνα με το Politico, παρουσίασαν ένα έγγραφο που δουλευόταν εδώ και μήνες υπό τον συντονισμό του νυν προέδρου του Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Η κίνηση αυτή εξόργισε τους υπόλοιπους ηγέτες της ΕΕ, καθώς ήταν μια πρωτοβουλία που έλαβαν τα δύο κράτη κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή χωρίς να έχουν ενημερώσει το υπόλοιπο Σώμα. Τα κύρια σημεία που έθιξαν οι δύο χώρες ήταν τα εξής:
-Πολιτική για το κλίμα: «Να συνεχίσουμε την εφαρμογή και την περαιτέρω ανάπτυξη της Πράσινης Συμφωνίας».
-Άμυνα: «Μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας για τα μέλη του».
Την ίδια στιγμή, οι δύο χώρες θέλησαν να διαγραφεί μία παράγραφος σχετική με την άμυνα: «εμβληματικά έργα και αμυντικές πρωτοβουλίες κοινού ενδιαφέροντος σε ολόκληρη την ΕΕ». Μάλιστα, το μέρος των συμπερασμάτων που ήταν αφιερωμένο στην ευρωπαϊκή άμυνα έκλεισε μετά την υποβολή προτάσεων από τη Γαλλία, οι οποίες, παραδόξως, ήταν σύμφωνες με τις απαιτήσεις της Γερμανίας και της Ολλανδίας, όπως μετέδωσε το Euronews.
Η έντονη αντίδραση του Κυριάκου Μητσοτάκη
Η γαλλογερμανική πρόταση σημαντικών τροποποιήσεων την τελευταία στιγμή στο κείμενο της Στρατηγικής Ατζέντας που είχε συζητηθεί εκτενώς σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων, προκάλεσε την αντίδραση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, αντέδρασε έντονα εγείροντας θέμα αρχής και θεσμικής διαδικασίας, υπενθυμίζοντας ότι το κείμενο είχε συζητηθεί εκτενώς στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων και ζήτησε να μείνει ως έχει.
Η κ. Μελόνι στήριξε αμέσως την πρόταση αυτή και ζήτησε να παραμείνει το κείμενο ως έχει.
Η παρέμβαση υπέρ της διατήρησης του κειμένου χωρίς σημαντικές τροποποιήσεις υποστηρίχθηκε από την πλειονότητα των εταίρων, μεταξύ των οποίων της Κύπρου, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Σουηδίας, του Λουξεμβούργου, της Φινλανδίας, της Εσθονίας, της Τσεχίας, της Λιθουανίας και του Βελγίου.
Το κείμενο συμπερασμάτων
Παρά το γεγονός ότι η πλειονότητα των ηγετών της ΕΕ επιθυμούσε το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ και ο επικεφαλής των εξωτερικών υποθέσεων να προτείνουν επιλογές χρηματοδότησης για την «κάλυψη κρίσιμων κενών», τα συμπεράσματα αντικατοπτρίζουν μόνο την ανάγκη «αντιμετώπισής» τους.
Πολιτική ανταγωνισμού: «Πρέπει να αναθεωρήσουμε τους ευρωπαϊκούς κανόνες και πρακτικές ανταγωνισμού και να επιτρέψουμε τη σύσταση κοινοπραξιών και ενοποίησης σε βασικούς τομείς, προκειμένου να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή ανθεκτικότητα».
Διεύρυνση: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπογραμμίζει την ανάγκη να τεθούν οι απαραίτητες εσωτερικές βάσεις και μεταρρυθμίσεις για την εκπλήρωση των μακροπρόθεσμων φιλοδοξιών της Ένωσης και την αντιμετώπιση βασικών ερωτημάτων που σχετίζονται με τις προτεραιότητες και τις πολιτικές της, καθώς και την ικανότητά της να ενεργεί έναντι μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα και όλο και πιο περίπλοκες προκλήσεις».
Γεωπολιτικές εξελίξεις και αναφορά στην Κύπρο
Παρότι τα πρόσωπα για τις θέσεις - κλειδιά της ΕΕ μονοπώλησαν το ενδιαφέρον, στην ατζέντα της Συνόδου βρίσκονταν και οι προτεραιότητες της πενταετίας, με φόντο τη γεωπολιτική ρευστότητα και τις οικονομικές προκλήσεις.
Στα συμπεράσματα της συνόδου των ηγετών υπήρξε αναφορά στην Κύπρο, με αφορμή τις απειλές που δέχθηκε από την Χεζμπολάχ και τα μηνύματα που εξαπέλυσε ο ηγέτης της Χασάν Νασράλα.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε τη στήριξή του στη Λευκωσία και πήρε σαφή θέση απέναντι στις απειλές που μπορεί να δεχθούν κράτη-μέλη της ΕΕ. Ειδικότερα, επισημαίνεται: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο κάθε απειλή κατά των κρατών μελών της ΕΕ που συμβάλλουν στην κλιμάκωση και επιβεβαιώνει την αλληλεγγύη της με τα κράτη μέλη της ΕΕ». Εξάλλου, στην ημερήσια διάταξη περιλαμβάνονταν θέματα γύρω από τους τομείς Ασφάλειας και Άμυνας, με αναφορές σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή.
Οι προτάσεις Μητσοτάκη
Την ανάγκη δημιουργίας ενός κοινού ευρωπαϊκού αμυντικού προγράμματος, με έμφαση στην αεράμυνα, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Όπως σχολίασαν κυβερνητικά στελέχη, ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέφερε εντός του Συμβουλίου την κοινή πρόταση την οποία έχει διατυπώσει με τον Πολωνό πρωθυπουργό για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής αντιπυραυλικής ασπίδας.
Παράλληλα, ο Έλληνας πρωθυπουργός στάθηκε στις ταχύτητες που πρέπει να αναπτύξουν οι Βρυξέλλες, σε μία εποχή κρίσιμων γεωπολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων. Μεταξύ άλλων ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε πως η Ευρώπη θα πρέπει να κάνει περισσότερα στον τομέα της άμυνας και ότι θα πρέπει να ενισχύσει και να αναβαθμίσει την προστασία της ΕΕ.
«Βρισκόμαστε σε μία συγκυρία που οτιδήποτε λιγότερο στέλνει το λάθος μήνυμα», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Νωρίτερα, ο ίδιος προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής ανέφερε ότι οι τρεις πολιτικές οικογένειες έχουν συμφωνήσει να προτείνουν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Αντόνιο Κόστα για 2,5 χρόνια ως πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την Κάγια Κάλας για τη θέση του ύπατου εκπροσώπου της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής.
Ευελπιστώ, είπε ο πρωθυπουργός ότι «οι επιλογές θα γίνουν αποδεκτές από Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για να ακολουθήσει η ψηφοφορία στο ευρωκοινοβούλιο. Είναι σημαντικό η διαδικασία να ολοκληρωθεί εντός Ιουλίου», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Η ευρωπαϊκή ατζέντα περιλαμβάνει, όπως έσπευσε να τονίσει ο πρωθυπουργός όλες τις ελληνικές προτεραιότητες, καθώς είναι εστιασμένη:
• Στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας
• Στη στήριξη του αγροτικού τομέα
• Στη διεύρυνση
• Στο μεταναστευτικό
• Στην ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης
Τα συμπεράσματα για Μέση Ανατολή
Τα συμπεράσματα για τη Μέση Ανατολή αναφέρονταν σε «αξιόπιστες οδούς προς ένα Παλαιστινιακό Κράτος», όπως δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ. Η Ιρλανδία και η Ισπανία προχώρησαν πρόσφατα στην επίσημη αναγνώριση του κράτους της Παλαιστίνης, σε μια προσπάθεια να αναβιώσει η λύση των δύο κρατών, ωστόσο, άλλοι ηγέτες υιοθετούν πιο συντηρητική στάση. Διπλωμάτης βόρειας χώρας της ΕΕ, ανέφερε στο Euronews ότι οι ηγέτες της ΕΕ διστάζουν να συμπεριλάβουν μια «πρόωρη» αναφορά στην αναγνώριση της Παλαιστίνης. Μια αναφορά στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔΔ), που διατάσσει το Ισραήλ να σταματήσει τη στρατιωτική του επίθεση στη Ράφα, συζητήθηκε επίσης, καθώς υπήρξαν έντονες πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Η στάση της Ιταλίας
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά της για τις παραπών εξελίξεις. Η ίδια είχε καταγγείλει τη συμφωνία για τις τρείς θέσεις των κορυφαίων αξιωματούχων της ΕΕ και είχε δηλώσει ότι δεν συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις, παρόλο που η πολιτική της ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι πλέον η τρίτη μεγαλύτερη μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου.
Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d2aya5np4nuh)
Τελευταία η σύνοδος για τον Ρούτε
Αυτή η σύνοδος κορυφής ήταν η τελευταία για τον απερχόμενο Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε, ο οποίος είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από το 2010.
Ο Ρούτε, το κόμμα του οποίου έχασε τις ολλανδικές εκλογές πέρυσι, γίνεται ο επόμενος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, αφού και τα 32 μέλη της συμμαχίας συμφώνησαν την περασμένη εβδομάδα ότι θα διαδεχθεί τον Γενς Στόλτενμπεργκ.
Στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες θα μεταβεί ο υποψήφιος πρωθυπουργός της Ολλανδίας Ντικ Σουφ.
