«Ενωμένη στην πολυμορφία» είναι το επίσημο σύνθημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς το «τιμόνι» της Κομισιόν πρόκειται να αναλάβει εκ νέου η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ο Αντόνιο Κόστα, αναφέρει χαρακτηριστικά το Politico σε δημοσίευμά του.

Οι πολιτική ηγεσία της ΕΕ έδωσε τη «λευκή επιταγή» σε φον ντερ Λάιεν και Κόστα, με το δημοσίευμα να περιγράφει με αυτό το αισιόδοξο σύνθημα τις σχέσεις μεταξύ των δύο επικεφαλής της Ευρώπης.

Παράλληλα, πρόκειται για μια απομάκρυνση από την τελευταία πενταετία της φον ντερ Λάιεν, η οποία ήταν γεμάτη εσωτερικές διαμάχες με τον σημερινό ομόλογό της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τον Βέλγο Σαρλ Μισέλ, γράφει το Politico. Από τον συντονισμό των δρομολογίων στα διεθνή ταξίδια, μέχρι τις συναντήσεις με ξένους αξιωματούχους, η σχέση αυτή δεν απογειώθηκε ποτέ, συνεχίζει το δημοσίευμα. Τις τελευταίες εβδομάδες, τα γραφεία των θεσμικών οργάνων του μπλοκ γέμισαν με φήμες ότι ο Μισέλ σκόπευε να ρίξει τη φον ντερ Λάιεν.

Αυτό δημιούργησε ένα τεταμένο, δυσλειτουργικό περιβάλλον για τη συνεργασία μεταξύ των δύο από τα πιο κρίσιμα θεσμικά όργανα της ΕΕ, καθώς πλοηγούνταν σε μια παγκόσμια πανδημία και στον μεγαλύτερο πόλεμο στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, στη γειτονική Ουκρανία.

Κατά την προετοιμασία της συνόδου κορυφής της Πέμπτης, οι διαπραγματευτές που εκπροσωπούσαν τις δύο μεγαλύτερες πολιτικές οικογένειες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και τους Σοσιαλιστές - κατέληξαν σε έναν νέο συνδυασμό που θα μπορούσε τελικά να φέρει ειρήνη στη φούσκα των Βρυξελλών. Η φον ντερ Λάιεν πήρε το πράσινο φως για να θέσει υποψηφιότητα για δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Επιτροπής και ο Κόστα επιλέχθηκε να αντικαταστήσει τον Μισέλ.

«Συμπόρευση» για Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και Σοσιαλδημοκράτες

«Η φον ντερ Λάιεν και ο Κόστα είναι δεμένοι μεταξύ τους», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος, όπως και άλλοι που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο, δεν κατονομάστηκε, για να συζητήσει για την ανώτατη ηγεσία της ΕΕ.

Πρόκειται επίσης για μια δυναμική που λειτουργεί ανάμεσα στους ανομολόγητους και άγραφους κανόνες γύρω από τις κορυφαίες θέσεις εργασίας της ΕΕ. Συνήθως, οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων λαμβάνουν υπόψη τη γεωγραφική, πολιτική και έμφυλη ποικιλομορφία κατά τους διορισμούς τους για τους ρόλους αυτούς. Στην περίπτωση της φον ντερ Λάιεν και του Κόστα, ο αξιωματούχος δήλωσε ότι η «ομαδική συνεργασία» τους λειτουργεί επειδή σέβεται αυτά τα κριτήρια.

«Είναι μια γυναίκα που ανήκει στο [Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα] και προέρχεται από τον Βορρά και αυτός είναι σοσιαλιστής που εκπροσωπεί τον Νότο», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλας, την οποία οι επικεφαλής των κυβερνήσεων του μπλοκ επέλεξαν για να υπηρετήσει ως κορυφαία διπλωμάτης της ΕΕ, συμπλήρωσε το μείγμα εκπροσωπώντας τους φιλελεύθερους της Ανατολικής Ευρώπης.

«Όλοι είναι ευχαριστημένοι», δήλωσε ο διπλωμάτης.

Η πανδημία κατάφερε να ενώσει φον ντερ Λάιεν και Κόστα

Παρά το εξαιρετικά ανόμοιο προφίλ τους, οι δύο πολιτικοί φαίνεται να τα πάνε καλά και να απολαμβάνουν το γεγονός ότι αποτελούν μέρος μιας συμφωνίας-πακέτου.

Μετά την ανακοίνωση του Συμβουλίου την Πέμπτη, και οι δύο έτρεχαν ενθουσιασμένοι μιλώντας ο ένας για τον άλλον, γράφει το Politico. Ο Κόστα δήλωσε ότι είναι ευτυχής που αποτελεί μέρος μιας ομάδας με τη φον ντερ Λάιεν, ενώ εκείνη μίλησε εκτενώς για τον επαγγελματισμό και την αίσθηση του χιούμορ του.

Η φον ντερ Λάιεν, απόγονος μακράς γενιάς νομικών και δημοσίων υπαλλήλων της Βόρειας Γερμανίας, είναι γιατρός που δραστηριοποιήθηκε στη συντηρητική πολιτική σχετικά αργά στη ζωή της. Μετά από μια θητεία ως υπουργός Άμυνας στο Βερολίνο, ενισχύθηκε απροσδόκητα στην προεδρία της Επιτροπής το 2019 χάρη σε μια παρασκηνιακή συμφωνία που σύναψαν ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και η τότε Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ.

Ο Κόστα, δικηγόρος ινδο-πορτογαλικής καταγωγής, είναι ένας σοσιαλιστής που ξεκίνησε από την τοπική πολιτική στη Λισαβόνα και έφτασε σταθερά στην κορυφή. Ως πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, επέβλεψε την επιστροφή της χώρας από την οικονομική καταστροφή. Όμως η οκταετής θητεία του στη διακυβέρνηση της χώρας κατέληξε σε σκάνδαλο, με την αιφνίδια παραίτησή του εν μέσω έρευνας.

Παρά το γεγονός ότι ανήκουν σε αντίπαλα πολιτικά κόμματα, η φον ντερ Λάιεν και ο Κόστα φάνηκε να κάνουν προεκλογική εκστρατεία ο ένας για λογαριασμό του άλλου κατά την προετοιμασία της επικύρωσής τους στο Συμβούλιο, γράφει το δημοσίευμα.

Σε συνέντευξή του στο POLITICO νωρίτερα φέτος, ο Κόστα μίλησε με εγκωμιαστικά λόγια για τη φον ντερ Λάιεν, την οποία χαρακτήρισε ως «εξαιρετική πρόεδρο της Επιτροπής» που είχε «μια εξαιρετική θητεία».

Ο Κόστα είναι γνωστός στις Βρυξέλλες ως ικανός να συνεννοηθεί με οποιονδήποτε, ανεξάρτητα από το πολιτικό του υπόβαθρο. Ο σοσιαλιστής έγινε τόσο φιλικός με την κεντροδεξιά Μέρκελ που ήταν ένας από τους εκλεκτούς ξένους ηγέτες που προσκλήθηκαν στο αποχαιρετιστήριο δείπνο που παρέθεσε πριν αποχωρήσει το 2021, και είναι ένας από τους λίγους ευρωπαίους πρωθυπουργούς που είχαν πάντα καλές σχέσεις με τον ισχυρό Ούγγρο Βίκτορ Όρμπαν.

Όμως ο Κόστα περιέγραψε τη σχέση του με τη φον ντερ Λάιεν ως «ιδιαίτερα στενή» και το απέδωσε αυτό στη δουλειά που έκαναν μαζί κατά τη διάρκεια της «έντονης περιόδου» κατά την οποία η Πορτογαλία είχε την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ το 2021.

«Βρισκόμασταν ακόμη στη μέση της πανδημίας και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, οπότε έπρεπε επίσης να αντιμετωπίσουμε την ενεργειακή κρίση και την κρίση του πληθωρισμού», υπενθύμισε. «Η φον ντερ Λάιεν και εγώ συνεργαστήκαμε για να ξεπεράσουμε αυτές τις προκλήσεις και κυρίως για να προχωρήσουμε προς την έναρξη της διαδικασίας εμβολιασμού μεγάλης κλίμακας σε ολόκληρη την ΕΕ, η οποία ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της πορτογαλικής προεδρίας».

Η έναρξη της εκστρατείας εμβολιασμού φαίνεται ότι ήταν καθοριστικής σημασίας για την εδραίωση των καλών σχέσεων μεταξύ των δύο πολιτικών. Η Φον ντερ Λάιεν είχε ποντάρει τη φήμη της στο να έχει εμβολιαστεί πλήρως το 70 τοις εκατό των ενηλίκων της ΕΕ μέχρι το τέλος του καλοκαιριού του 2021 και βρισκόταν υπό σοβαρή πίεση για να τα καταφέρει. Ο Κόστα έθεσε τον εαυτό του και τους δημοσίους υπαλλήλους που συνδέονται με την προεδρία του Συμβουλίου της χώρας του στη διάθεση της προέδρου της Επιτροπής για να διασφαλίσει ότι εκείνη θα επιτύχει αυτόν τον στόχο.

Ενώ πάντα υπήρχε κάποια ένταση μεταξύ της Επιτροπής και του Συμβουλίου, οι προηγούμενοι κάτοχοι των υψηλότερων αξιωμάτων κατέβαλαν συντονισμένη προσπάθεια να είναι παραγωγικοί μαζί. Ο José Manuel Barroso και ο Herman Van Rompuy, για παράδειγμα, συναντιόντουσαν για γεύμα κάθε εβδομάδα. Αλλά η φον ντερ Λάιεν και ο Μισέλ δεν κατάφεραν ποτέ να επιτύχουν τόσο εγκάρδιες σχέσεις, λέει το Politico. Οι ηγέτες της ΕΕ φέρεται να έλαβαν υπόψη τους αυτή τη δυναμική όταν συζητούσαν ονόματα για το πακέτο των κορυφαίων θέσεων εργασίας αυτή τη φορά.