Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ: Ο Τραμπ έχει "μερική ασυλία" για αξιόποινες πράξεις του όσο ήταν πρόεδρος
Τα σενάρια πριν από την απόφαση
H απόφαση του δικαστηρίου σχετίζεται με τις πολλαπλές δικαστικές υποθέσεις σε ποινικά και αστικά δικαστήρια που έχει να αντιμετωπίσει ο πρώην πρόεδρος
Ο πρώην πρόεδρος και υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για μια ακόμη θητεία, Ντόναλτ Τραμπ, αλλά και κάθε άλλος πρόεδρος, «καλύπτεται εν μέρει από ασυλία για αξιόποινες πράξεις που τέλεσε όσο κατά τη θητεία του στο αξίωμα», απεφάνθη τη Δευτέρα 1/7 το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, η προεδρική ασυλία καλύπτει ενέργειες σχετιζόμενες με το αξίωμα, όχι όμως και προσωπικά ζητήματα.
Ο δικαστής Ρόμπερτς στην απόφαση τονίζει ότι «η φύση της προεδρικής εξουσίας παρέχει στον πρόεδρο απόλυτη ασυλία από ποινικές διώξεις» για πράξεις του προέδρου που αφορούν το αξίωμα (official acts). Πάντως, τα δικαστήρια είναι εκείνα που πρέπει να αποφασίσουν ποιες είναι οι πράξεις αυτές.
«Τουλάχιστον σε σχέση με την άσκηση των βασικών συνταγματικών εξουσιών, η ασυλία [του προέδρου] πρέπει να είναι απόλυτη», επισημαίνει αλλά προσθέτει ότι «δεν είναι κάθε πράξη ενός προέδρου πράξη που σχετίζεται με το αξίωμα. Ο πρόεδρος δεν είναι πάνω από τον νόμο, αλλά το Κογκέσο δεν μπορεί να ποινικοποιήσει τη διαγωγή του προέδρου στην άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας σύμφωνα με το Σύνταγμα».
Οι εννέα δικαστές είχαν διαφορετικές απόψεις για το ζήτημα, με τους έξι συντηρητικούς να συντάσσονται απέναντι τους τρεις προοδευτικούς.
Πρόκειται για μία από τις τρεις αποφάσεις του Δικαστηρίου που δόθηκαν στη δημοσιότητα σήμερα. Παραδοσιακά, το Ανώτατο Δικαστήριο εκδίδει αποφάσεις για τις υποθέσεις που χειρίστηκε μέσα στη χρονιά πριν από τις 4 Ιουλίου.
Οι δύο πλευρές είχαν εκθέσει τα επιχειρήματά τους τον Απρίλιο, με τους δικαστές να φαίνονται κάπως απρόθυμοι στο να προχωρήσει η εξέταση της υπόθεσης πριν εξετάσουν την υπόθεση άλλα δικαστήρια.
Ένα άμεσο αποτέλεσμα της απόφασης είναι ότι θα καθυστερήσει η δικαστική διερεύνηση των γεγονότων της 6ης Ιανουαρίου 2021 όταν οπαδοί του Τραμπ εισέβαλαν στο Καπιτώλιο.
Για το πρώτο ενδεχόμενο, Εφετείο στην Ουάσινγκτον είχε αποφασίσει τον Φεβρουάριο ομόφωνα ότι δεν καλύπτεται ένας πρόεδρος από ασυλία.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σενάριο, είναι ζήτημα ερμηνείας ποιες είναι οι πράξεις που σχετίζονται με το αξίωμα. Μπορεί, για παράδειγμα, να ζητήσει ένας πρόεδρος από τις ένοπλες δυνάμεις να οργανώσουν πραξικόπημα, ρώτησε μία δικαστής τον συνήγορο του Τραμπ και άρα να καλυφθεί από την ασυλία.
Ένα τρίτο ενδεχόμενο ήταν να αποφύγει το Ανώτατο Δικαστήριο να πάρει θέσει και να αφήσει το ζήτημα στη δικαιοδοσία κατώτερων δικαστηρίων. Μεταξύ άλλων θα μπορούσαν να ορίσουν τα γεγονότα που θα έπρεπε να λάβουν υπόψη οι ένορκοι σε μελλοντικές υποθέσεις. Εναλλακτικά θα μπορούσαν να αποφασίσουν ότι ο Τραμπ έχει μεν κάποια μορφή ασυλίας, αλλά ποια ακριβώς θα οριστεί από κατώτερα δικαστήρια.
Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d2cn65yfk6bt)
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, η προεδρική ασυλία καλύπτει ενέργειες σχετιζόμενες με το αξίωμα, όχι όμως και προσωπικά ζητήματα.
Ο δικαστής Ρόμπερτς στην απόφαση τονίζει ότι «η φύση της προεδρικής εξουσίας παρέχει στον πρόεδρο απόλυτη ασυλία από ποινικές διώξεις» για πράξεις του προέδρου που αφορούν το αξίωμα (official acts). Πάντως, τα δικαστήρια είναι εκείνα που πρέπει να αποφασίσουν ποιες είναι οι πράξεις αυτές.
«Τουλάχιστον σε σχέση με την άσκηση των βασικών συνταγματικών εξουσιών, η ασυλία [του προέδρου] πρέπει να είναι απόλυτη», επισημαίνει αλλά προσθέτει ότι «δεν είναι κάθε πράξη ενός προέδρου πράξη που σχετίζεται με το αξίωμα. Ο πρόεδρος δεν είναι πάνω από τον νόμο, αλλά το Κογκέσο δεν μπορεί να ποινικοποιήσει τη διαγωγή του προέδρου στην άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας σύμφωνα με το Σύνταγμα».
Οι εννέα δικαστές είχαν διαφορετικές απόψεις για το ζήτημα, με τους έξι συντηρητικούς να συντάσσονται απέναντι τους τρεις προοδευτικούς.
Πρόκειται για μία από τις τρεις αποφάσεις του Δικαστηρίου που δόθηκαν στη δημοσιότητα σήμερα. Παραδοσιακά, το Ανώτατο Δικαστήριο εκδίδει αποφάσεις για τις υποθέσεις που χειρίστηκε μέσα στη χρονιά πριν από τις 4 Ιουλίου.
Οι δύο πλευρές είχαν εκθέσει τα επιχειρήματά τους τον Απρίλιο, με τους δικαστές να φαίνονται κάπως απρόθυμοι στο να προχωρήσει η εξέταση της υπόθεσης πριν εξετάσουν την υπόθεση άλλα δικαστήρια.
Ένα άμεσο αποτέλεσμα της απόφασης είναι ότι θα καθυστερήσει η δικαστική διερεύνηση των γεγονότων της 6ης Ιανουαρίου 2021 όταν οπαδοί του Τραμπ εισέβαλαν στο Καπιτώλιο.
Τα σενάρια πριν από την απόφαση
Πριν από την έκδοση της απόφασης τα σενάρια ήταν τα τρία: είτε ότι ένας πρόεδρος δεν καλύπτεται καθόλου από την ασυλία, είτε ότι καλύπτεται για πράξεις που σχετίζονται με την άσκηση των καθηκόντων του, είτε ότι είναι ζήτημα κατώτερων δικαστηρίων.Για το πρώτο ενδεχόμενο, Εφετείο στην Ουάσινγκτον είχε αποφασίσει τον Φεβρουάριο ομόφωνα ότι δεν καλύπτεται ένας πρόεδρος από ασυλία.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σενάριο, είναι ζήτημα ερμηνείας ποιες είναι οι πράξεις που σχετίζονται με το αξίωμα. Μπορεί, για παράδειγμα, να ζητήσει ένας πρόεδρος από τις ένοπλες δυνάμεις να οργανώσουν πραξικόπημα, ρώτησε μία δικαστής τον συνήγορο του Τραμπ και άρα να καλυφθεί από την ασυλία.
Ένα τρίτο ενδεχόμενο ήταν να αποφύγει το Ανώτατο Δικαστήριο να πάρει θέσει και να αφήσει το ζήτημα στη δικαιοδοσία κατώτερων δικαστηρίων. Μεταξύ άλλων θα μπορούσαν να ορίσουν τα γεγονότα που θα έπρεπε να λάβουν υπόψη οι ένορκοι σε μελλοντικές υποθέσεις. Εναλλακτικά θα μπορούσαν να αποφασίσουν ότι ο Τραμπ έχει μεν κάποια μορφή ασυλίας, αλλά ποια ακριβώς θα οριστεί από κατώτερα δικαστήρια.
