Γαλλία: Ξεκινούν τα μετεκλογικά παζάρια για τον σχηματισμό νέας -ίσως απίθανης- πλειοψηφίας
Οι προκλήσεις της Ενωμένης Αριστεράς
Ο Μακρόν αναμένει τη σύνθεση της Εθνοσυνέλευσης για τον επόμενο Πρωθυπουργό
Από την έκπληξη, στην ώρα της διαπραγμάτευσης: η γαλλική πολιτική τάξη ξεκινά σήμερα συνομιλίες για να σχηματιστεί νέα, εκ πρώτης όψεως απίθανη πλειοψηφία και να ονομαστεί νέος πρωθυπουργός, την επομένη των πρόωρων βουλευτικών εκλογών που ανέδειξαν Εθνοσυνέλευση κομμένη στα τρία.
Η άκρα δεξιά, που αδημονούσε να στεφθεί νικήτρια, δεν θα είναι παρά η τρίτη πολιτική δύναμη της χώρας, χάρη στο «front républicain», το δημοκρατικό μέτωπο, που σχηματίστηκε από την αριστερά και το κέντρο μεταξύ των δυο γύρων για να της στερήσει την εξουσία, παρά την θεαματική ενίσχυσή της (135 ως 145 έδρες).
Χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, με νικήτρια εύθραυστη συμμαχία της αριστεράς που θα κληθεί να ξεπεράσει μεγάλες προκλήσεις για την ενότητά της, και με την παράταξη του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ανακουφισμένη που κατατάχθηκε δεύτερη μεν, αλλά χωρίς να μπορεί να κυβερνήσει μόνη, η Γαλλία ξυπνά σήμερα σε πολιτική ατμόσφαιρα τόσο άνευ προηγουμένου, όσο και γεμάτη αβεβαιότητες.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (Nouveau Front populaire, NFP) διέψευσε πανηγυρικά τα προγνωστικά κι αναδείχθηκε πρώτη δύναμη στην Εθνοσυνέλευση, θα καταλάβει 177 ως 198 έδρες, μπροστά από τους μακρονιστές. Αν και βρίσκεται μακριά από την απόλυτη πλειοψηφία (289 έδρες), η συμμαχία της αριστεράς γνωρίζει πως πλέον κανένας πολιτικός υπολογισμός δεν βγαίνει χωρίς αυτήν.
Ωστόσο το μεγαλύτερο κόμμα της συμμαχίας, η Ανυπότακτη Γαλλία (La France insoumise, LFI, ριζοσπαστική αριστερά) είναι ταυτόσημο με εντάσεις, κι ο χαρισματικός όσο και προκλητικός ηγέτης του Ζαν-Λικ Μελανσόν απωθεί τους κεντρώους — κι ομολογουμένως πολλούς ακόμη και στο δικό του στρατόπεδο.
Η βουλεύτρια του LFI Κλεμεντίν Οτέν κάλεσε την κοινοβουλευτική ομάδα του NFP να συνεδριάσει σήμερα προκειμένου η ολομέλειά της να προτείνει στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, έπειτα από ψηφοφορία, ποιος θα είναι ο υποψήφιος για το αξίωμα του πρωθυπουργού, που κατ’ αυτή δεν μπορεί να είναι «ούτε ο (σ.σ. σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος, εξελέγη βουλευτής χθες) Φρανσουά Ολάντ, ούτε ο Ζαν-Λικ Μελανσόν».
Εξέφρασε την ευχή το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, αποτελούμενο από πολλές και πολύ διαφορετικές συνιστώσες, να μπορέσει να καταλήξει σε κάποιον υποψήφιο που θα προσφέρει «ισορροπία» ώστε να μπορέσει «να κυβερνήσει».
Ο βουλευτής Φρανσουά Ρουφέν, που έχει πάρει διαζύγιο από το LFI, κάλεσε από την πλευρά του να σχηματιστεί κυβέρνηση «με ευαισθησία για τους Γάλλους»· η νύξη, όχι και πολύ συγκαλυμμένη, αφορούσε προφανώς τον Ζαν-Λικ Μελανσόν, τρεις φορές υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές, στον οποίο επικριτές του προσάπτουν ότι αρέσκεται «στον κρότο και στην οργή».
Η Κριστέλ Κραπλέ του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων BVA επισήμανε πως υπάρχουν ακόμη πολλές «αβεβαιότητες» ως προς αυτό, ιδίως το αν και κατά πόσον θα διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο το LFI, το αν θα αναζητηθεί νέα ισορροπία με τους σοσιαλιστές, το ποιος θα κυβερνήσει — και «με ποιο πρόγραμμα».
Από την άλλη, η προεδρική παράταξη αναδείχθηκε δεύτερη δύναμη, κάτι που δεν προέβλεπε κανένας μετά τον πρώτο γύρο (152 ως 169 έδρες).
Ο πρόεδρος Μακρόν, ο οποίος επέλεξε ως τώρα να μην πάρει τον λόγο, θα περιμένει να μάθει τη «σύνθεση» της νέας Εθνοσυνέλευσης προτού αποφασίσει ποιον θα καλέσει να αναλάβει τη θέση του πρωθυπουργού, γνωστοποίησε χθες βράδυ το Ελιζέ.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός, ο Γκαμπριέλ Ατάλ, ανήγγειλε πως θα υποβάλει σήμερα την παραίτησή του, αλλά δήλωσε έτοιμος να παραμείνει στη θέση για «όσο χρόνο το απαιτεί το καθήκον», καθώς πλησιάζουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
«Δεν μπορεί να να σχηματιστεί καμιά απόλυτη πλειοψηφία από τους ακραίους», σημείωσε πάντως με εμφανή ικανοποίηση.
Η απερχόμενη πλειοψηφία θα «θέσει προϋποθέσεις σε κάθε συζήτηση» ενόψει του σχηματισμού νέας, προειδοποίησε εξάλλου ο επικεφαλής της προεδρικής παράταξης, της Αναγέννησης, ο Στεφάν Σεζουρνέ, επιμένοντας στον λαϊκό χαρακτήρα του κράτους, στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, στην υποστήριξη στην Ουκρανία. Συμπληρώνοντας πως «ο Ζαν-Λικ Μελανσόν και ορισμένοι από τους συμμάχους δεν θα (μπορέσουν να) κυβερνήσουν τη Γαλλία».
Όσο για τον RN, σημείωσε όσο ποτέ άνοδο της ισχύος του στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, παρότι τερμάτισε τρίτο, πολύ μακριά από την σχετική πλειοψηφία που περίμενε, πόσο μάλλον από την απόλυτη πλειοψηφία που ονειρευόταν.
«Η νίκη μας απλώς αναβλήθηκε», αντέδρασε η επικεφαλής της παράταξης της άκρας δεξιάς, η Μαρίν Λεπέν, ο υποψήφιος της οποίας για το Ματινιόν, ο Ζορντάν Μπαρντελά, καταφέρθηκε με μένος εναντίον της «συμμαχίας της ατιμίας», του δημοκρατικού μετώπου που συγκροτήθηκε εναντίον της παράταξής του.
Το RN είναι η μόνη πολιτική δύναμη σήμερα που πρακτικά είναι εγγυημένο πως θα βρίσκεται στην αντιπολίτευση — με ισχύ ωστόσο πολύ πιο υπολογίσιμη απ’ ό,τι στο απερχόμενο γαλλικό κοινοβούλιο.
Η Μαρίν Λεπέν συνεχίζει να έχει το βλέμμα προσηλωμένο στις προεδρικές εκλογές του 2027.
Για την ώρα πάντως, αναγκάζεται να χωνέψει πως η πλειοψηφία των Γάλλων δεν θέλει την άκρα δεξιά στα πράγματα και το γυάλινο ταβάνι που περίμενε να σπάσει ο Εθνικός Συναγερμός είναι πιο ισχυρό απ’ ό,τι θεωρούσαν τόσο η ίδια, όσο και διάφοροι αναλυτές.
Χθες Κυριακή το βράδυ, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην Place de la République στο Παρίσι, για να γιορτάσουν, με φόντο πυροτεχνήματα, φωνές, εκρήξεις χαράς, ορισμένοι τραγουδώντας τη Marseillaise —τον γαλλικό εθνικό ύμνο.
Σε άλλη πλατεία, στο ανατολικό τμήμα της γαλλικής πρωτεύουσας, υποστηρικτές και μέλη της γαλλικής αριστεράς δεν έκρυβαν την ανακούφισή τους, κάποιοι βουρκωμένοι.
«Είμαι ακόμα συγκινημένος, είναι απίστευτο. Είμαστε ανακουφισμένοι, υπάρχει πολλή ελπίδα για το μέλλον της Γαλλίας. Είναι ιστορικό αυτό που έγινε (...) είναι απελευθέρωση», είπε ο Νταλίλ Ντιάμπ, εργαζόμενος στον εφοδιασμό, κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης του LFI.
H μεγάκλη ανατροπή υπέρ Μελανσόν
Νίκη-έκπληξη πέτυχε το Νέο Λαϊκό Μέτωπο στον β΄ γύρο των γαλλικών εκλογών, κερδίζοντας σύμφωνα με τα exit poll, 188-199 έδρες. Η Εθνική Συσπείρωση, που ίδρυσε η Μαρίν Λεπέν και έχει επικεφαλής τον Ζορντάν Μπαρντελά, κατάφερε να αποσπάσει μόλις 135-143 έδρες και από πρώτη βρέθηκε τρίτη, καθώς η συμμαχία Μαζί του Μακρόν φαίνεται να συγκεντρώνει 164-169 έδρες. Οι Ρεπουμπλικανοί (παραδοσιακό δεξιό κόμμα) εξασφαλίζουν 60-63 έδρες. Επιπλέον 10 έδρες αναμενόταν να αποσπάσουν αριστερά κόμματα που δεν εντάχθηκαν στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο προέκυψε την επαύριο των ευρωεκλογών, από τη συνεργασία Σοσιαλιστών, Κομμουνιστών, Πράσινων και της αντικαπιταλιστικής Ανυπότακτης Γαλλίας.
Σύμφωνα με τα exit poll, η Ανυπότακτη Γαλλία συγκεντρώνει 80-91 έδρες, το Σοσιαλιστικό κόμμα 60-68 έδρες, οι Πράσινοι 31-36 έδρες και οι Κομμουνιστές 7-10.
Γαλλία: Συγκρούσεις συγκεντρωμένων με αστυνομικούς
Επεισόδια, κάποια σοβαρά, ξέσπασαν στο περιθώριο συγκεντρώσεων στο Παρίσι και σε άλλες γαλλικές πόλεις μετά τον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών στη χώρα, τις οποίες κέρδισε κάνοντας την έκπληξη η συμμαχία της αριστεράς Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP), σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ινστιτούτων δημοσκοπήσεων.Στο Παρίσι, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην Place de la République, στο κέντρο της πρωτεύουσας, για να γιορτάσουν τη νίκη της συμμαχίας της Αριστεράς στις πρόωρες εκλογές, καθώς διέψευσε τα προγνωστικά που ήθελαν την ακροδεξιά παράταξη Εθνικός Συναγερμός (RN) να επικρατεί (ήρθε τρίτη).
Σύμφωνα με γαλλικά μέσα ενημέρωσης, ορισμένοι από τους συγκεντρωμένους συγκρούστηκαν με αστυνομικούς, οι οποίοι έκαναν χρήση δακρυγόνων, ενώ στήθηκαν επίσης φλεγόμενα οδοφράγματα.
Πολλά καταστήματα και τράπεζες στο κέντρο του Παρισιού είχαν αμπαρώσει τις βιτρίνες και τα παράθυρά τους, καθώς εκφράζονταν ανησυχίες για επεισόδια. Ο υπουργός Εσωτερικών Ζεράλντ Νταρμανέν είχε ανακοινώσει πως θα κινητοποιούνταν κάπου 30.000 αστυνομικοί χθες για να αποφευχθούν επεισόδια, 5.000 στο Παρίσι και προάστιά του.
Επεισόδια αναφέρθηκαν επίσης στη Λίλ (βόρεια) ανάμεσα σε ακροαριστερούς συγκεντρωμένους και αστυνομικούς, που έκαναν χρήση δακρυγόνων.
Στη Ρεν (δυτικά), συνελήφθησαν περίπου 25 άνθρωποι σε επέμβαση δυνάμεων επιβολής της τάξης με εξαρτύσεις αντιμετώπισης ταραχών εναντίον συγκεντρωμένων που φώναζαν συνθήματα όπως «οι πάντες μισούν την αστυνομία».
Στη Νάντη, αστυνομικός τραυματίστηκε όταν διαδηλωτές του έριξαν κοκτέιλ μολότοφ, σύμφωνα με τον Τύπο. Διαδηλωτές εκτόξευσαν πυροτεχνήματα εναντίον των δυνάμεων επιβολής της τάξης, που έκαναν και σε αυτή την περίπτωση χρήση δακρυγόνων.
Ζαν Λικ Μελανσόν: Το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο θα εφαρμόσει το πρόγραμμά του
Ο Ζαν Λικ Μελανσόν, ηγέτης της Ανυπότακτης Γαλλίας, έκανε λόγο για «μια τεράστια ανακούφιση για τη μεγάλη μερίδα συμπολιτών μας που αγαπούν τη δημοκρατία. Πετύχαμε ένα αποτέλεσμα που λέγανε ότι ήταν αδύνατο, δηλαδή μια νίκη της Αριστεράς. Ο Μακρόν πρέπει να παραδεχτεί την ήττα του. Ο πρωθυπουργός πρέπει να φύγει και ο πρόεδρος έχει καθήκον να καλέσει το Νέο Λαϊκό Μέτωπο να κυβερνήσει».Πρόσθεσε δε ότι «το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο θα εφαρμόσει το πρόγραμμά του, μόνο το πρόγραμμά του και ολόκληρο το πρόγραμμά του».
Ο γενικός γραμματέας Σοσιαλιστικού Κόμματος, Ολιβιέ Φορέ, υποστήριξε ότι «είναι ο ρόλος του Νέου Λαϊκού Μετώπου και, στην καρδιά του, του Σοσιαλιστικού Κόμματος, να ξαναχτίσει ένα συλλογικό έργο». Κάλεσε δε «όσους αποκηρύχθηκαν τρεις φορές να ανακοινώσουν ξεκάθαρα ότι αναγνωρίζουν την ήττα τους» και «ότι λένε ξεκάθαρα ότι το επόμενο έτος δεν θα ανακατέψουν ποτέ τις φωνές τους ώστε να συμμαχήσουν με την Ακροδεξιά για να αποτρέψουν το Νέο Λαϊκό Μέτωπο».
«Το αποτέλεσμα μας δίνει ικανοποίηση, αλλά μας γεμίζει και με ευθύνες», δήλωσε ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, που εξελέγη βουλευτής με το Νέο Λαϊκό Μέτωπο.
Ζορντάν Μπαρντελά: Η Γαλλία βρίσκεται πλέον στα χέρια της Ακροαριστεράς
Από την πλευρά του, ο Ζορντάν Μπαρντελά, εμφανώς απογοητευμένος, δήλωσε ότι «η Γαλλία βρίσκεται πλέον στα χέρια της Ακροαριστεράς» και ότι πλέον η Εθνική Συσπείρωση ενσαρκώνει περισσότερο από ποτέ τη μοναδική εναλλακτική λύση.Ο πρόεδρος Μακρόν αρκέστηκε να δηλώσει ότι «στο πλαίσιο του ρόλου του ως εγγυητή των θεσμών, θα διασφαλίσει ότι η επιλογή του γαλλικού λαού θα γίνει σεβαστή». Για τον λόγο αυτό θα αναμείνει μέχρι την οριστικοποίηση του αποτελέσματος, για να αποφασίσει ποιον θα καλέσει να σχηματίσει κυβέρνηση.
Ο Γκαμπριέλ Ατάλ διαπίστωσε ότι «κανένα κόμμα δεν κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία», δήλωσε ότι ήταν τιμή του να υπηρετήσει στο αξίωμα του πρωθυπουργού και ανακοίνωσε ότι θα θέσει την παραίτησή του αύριο στη διάθεση του προέδρου της χώρας.
Τα σενάρια της επόμενης μέρας και οι λόγοι που οδήγησαν στην ανατροπή
Το βασικό σενάριο είναι να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας το Νέο Λαϊκό Μέτωπο. Πλην όμως, όταν αποκρυσταλλωθεί το αποτέλεσμα, θα γίνει και σαφές κατά πόσο η συμμαχία Μαζί του Μακρόν θα μπορούσε να συνεργαστεί με συνιστώσες του Μετώπου, όπως οι Σοσιαλιστές και οι Πράσινοι. Κάτι που, βέβαια, θα προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και γι’ αυτό ίσως παραμείνει σε εφεδρεία ως «plan Β».Η ανατροπή σε σχέση με τον πρώτο γύρο αποδίδεται σε δύο παράγοντες: Πρώτον αυξήθηκε, η συμμετοχή. Δύο στους τρεις Γάλλους με δικαίωμα ψήφου προσήλθαν στις κάλπες, καθώς οι εκλογές θεωρήθηκαν οι κρισιμότερες των τελευταίων δεκαετιών. Στον δεύτερο γύρο των προηγούμενων βουλευτικών εκλογών (2022) ήταν μόλις 46,2%. Δεύτερον η συνεργασία του Νέου Λαϊκού Μετώπου με τη συμμαχία Μαζί είχε αποτέλεσμα σχεδόν παντού οι υποψήφιοι της Συσπείρωσης να βρίσκουν απέναντί τους έναν υποψήφιο προερχόμενο από τις άλλες δύο παρατάξεις, ο οποίος προσέλκυσε ψηφοφόρους και από τις δύο δεξαμενές, καταφέρνοντας στις περισσότερες περιπτώσεις να έρθει πρώτος.
