Μια ημέρα πριν την κρίσιμη ψηφοφορία στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο για την εκλογή προέδρου της Κομισιόν η νυν πρόεδρος και εκ νέου υποψήφια Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δέχθηκε ένα μεγάλο πλήγμα, καθώς το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ, έλαβε απόφαση σχετικά με τα συμβόλαια που υπεγράφησαν, από την πρόεδρο της Επιτροπής και εταιριών φαρμάκων για την προμήθεια εμβολίων κορωνοιού την περίοδο 2020-2021 για λογαριασμό της ΕΕ.

Συγκεκριμένα, το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε ότι η όλη διαδικασία δεν ήταν αρκετά διαφανής, και αποφάνθηκε επίσης κατά της απόφασης της Επιτροπής να διορθώσει μεγάλα τμήματα των συμβάσεων πριν τα καταστήσει διαθέσιμα.

Η επίμαχη συμφωνία

Το όλο θέμα ξεκίνησε με την αγορά των εμβολίων κατά του COVID-19 που ήταν άλλη μια φιλόδοξη πρωτοβουλία για την τότε πρόεδρο της Επιτροπής. Στα χαρτιά, η ιδέα ήταν απλή: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διαπραγματευόταν συμβόλαια με φαρμακευτικές εταιρείες για να εγγυηθεί τις ίδιες τιμές για όλα τα κράτη μέλη και να αποτρέψει έναν αγώνα προς τα κάτω μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων.

Σύντομα όμως η συμφωνίες βγήκαν εκτός τροχιάς, καθώς η Pfizer και, κυρίως, η AstraZeneca απέτυχαν να παραδώσουν όσες δόσεις είχαν συμφωνηθεί, προκαλώντας καθυστερήσεις στις εκστρατείες εμβολιασμού και την οργή πολλών πρωτευουσών.

Φοβούμενοι ότι εμβόλια κατασκευασμένα από την ΕΕ θα αποστέλλονταν στη Βρετανία, η ομάδα της φον ντερ Λάιεν αντέδρασε με έναν κανονισμό για τον έλεγχο των εξαγωγών, ο οποίος επικρίθηκε έντονα ως προστατευτισμός.

Το όλο θέμα πήρε νέα τροπή όταν αποκαλύφθηκε ότι η φον ντερ Λάιεν, είχε διαπραγματευτεί παρασκηνιακά μια συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων απευθείας με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Αλμπέρτ Μπουρλά.

Όταν στη συνέχεια η Επιτροπή αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει τα κείμενα της συνομιλίας τους, οι New York Times υπέβαλαν μήνυση και ο Διαμεσολαβητής ξεκίνησε έρευνα η απόφαση της οποία ανακοινώθηκε σήμερα.

Η απόφαση του δικαστηρίου παραμονή των εκλογών

Η απόφαση του δικαστηρίου που ήρθε λίγες ώρες πριν την αυριανή κρίσιμη ψηφοφορία, απειλεί να ανατρέψει την όλη διαδικασία της ψηφοφορίας στην οποία η νυν πρόεδρος είναι θεωρητικά το φαβορί.

Ο συνασπισμός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στο οποίο ανήκει η κα. φον ντερ Λάιεν, με τους Σοσιαλιστές και το φιλελεύθερο Renew Europe του Μακρόν, συμπληρώνουν 401 έδρες, 40 περισσότερες από την πλειοψηφία των 361 που απαιτείται για την επανεκλογή της.

Καθώς είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξουν διαρροές ψήφων που σύμφωνα με αναλυτές θα μπορούσαν να φθάνουν το 10% ή και περισσότερο, η επανεκλογή της φον ντερ Λάιεν είναι ιδιαίτερα επισφαλής.

Την περασμένη εβδομάδα η υποψήφια του ΕΛΚ είχε επαφές με ευρωβουλευτές από όλες τις ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου, σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία.

Πώς θα κινηθεί το ECR

Η ακροδεξιά ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με επικεφαλής τα Αδέλφια της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι, αποφάσισαν να μην στηρίξουν την φον ντερ Λάιεν, καθώς η πρόεδρος της Ιταλίας, δήλωσε ενοχλημένη από την απόφαση της προέδρου της Επιτροπής να μην συμπεριλάβει το ECR στις διαπραγματεύσεις, για το μοίρασμα το κρίσιμων πόστων της ΕΕ. Στην περίπτωση αυτή οι ευρωβουλευτές του ECR θα ψηφήσουν κατά συνείδηση.

Η σημερινή δικαστική απόφαση αναμένεται να επηρεάσει καθοριστικά τις εξελίξεις, καθώς έρχεται να ενισχύσει τις φωνές εντός του ευρωκοινοβουλίου, που αμφισβητούσαν ευθέως την υποψηφιότητα της νυν προέδρου.

Το γεγονός δε, ότι οι ευρωβουλευτές ψηφίζουν κατά συνείδηση χωρίς κομματική πειθαρχεία, κάνει ακόμα πιο επισφαλή την όλη διαδικασία και αυξάνει τις πιθανότητες να μην βγει «λευκός καπνός» στην αυριανή ψηφοφορία.

Η κρίσιμη ψηφοφορία

Η ψηφοφορία θα ξεκινήσει αύριο στις 13.00, θα χρειαστούν περίπου 30 λεπτά για να ψηφίσουν οι ευρωβουλευτές, στη συνέχεια οι ψήφοι θα καταμετρηθούν και θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα περίπου στις 14.45 (τοπική ώρα, 15.45 ώρα Ελλάδος).

Εάν η φον ντερ Λάιεν δεν συγκεντρώσει την πολυπόθητη πλειοψηφία, τότε οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να καταλήξουν σε άλλον υποψήφιο, μια διαδικασία η οποία δεν θα είναι και τόσο εύκολη.

Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες από τους δημοσιογραφικούς κύκλους των Βρυξελλών δεν προβλέπεται να υπάρξουν μεγάλες εκπλήξεις στην αυριανή ψηφοφορία, ικανές να ανατρέψουν την προοπτική νίκης της φον ντερ Λάιεν.