Το γνωστό από τις έρευνές του στο Αιγαίο τουρκικό ερευνητικό σκάφος Oruç Reis βάζει πλώρη για την Αφρική και συγκεκριμένα για τη θαλάσσια περιοχή της Σομαλίας.

Σύμφωνα με τον Τούρκο υπουργό Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, η αποστολή του πλοίου εντάσσεται στο πλαίσιο της «Συμφωνίας Εξερεύνησης και Παραγωγής Υδρογονανθράκων» που υπογράφηκε μεταξύ Τουρκίας και Σομαλίας τον περασμένο Φεβρουάριο.

Η Τουρκία θα αναζητήσει φυσικό αέριο και πετρέλαιο σε 3 θαλάσσια οικόπεδα στις θάλασσες της Σομαλίας και στο πλαίσιο αυτό το Oruç Reis θα βρίσκεται στη Σομαλία στα τέλη Σεπτεμβρίου, μαζί με πλοία υποστήριξης.


Οι διμερείς σχέσεις πίσω από αυτή την εξέλιξη

Οι σχέσεις της Τουρκίας με τη Σομαλία και τις αφρικανικές χώρες γενικότερα έχουν παρουσιάσει αξιοσημείωτη εξέλιξη, ιδίως από το 2005, όταν η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη το κενό που άφησαν οι Ευρωπαίοι στην πλούσια αυτή περιοχή της Αφρικής, προσπάθησε να διεισδύσει σε αυτή.

Το 2011 ο Ερντογάν επισκέφθηκε τη Σομαλία, η οποία μαστιζόταν από τη φτώχεια, τις τρομοκρατικές επιθέσεις, την αναρχία και τον εμφύλιο πόλεμο προσφέροντάς της χείρα βοηθείας, με τη μορφή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας.

Οι οικονομικές συμφωνίες που υπεγράφησαν στη συνέχεια μεταξύ των δύο χωρών προέβλεπαν μεγάλα οικονομικά ανταλλάγματα για την Τουρκία. Μεταξύ αυτών δόθηκε η δυνατότητα σε τουρκικές εταιρείες να εκμεταλλεύονται τον εναέριο χώρο και τους θαλάσσιους πόρους της χώρας, οι τοπικές αγορές κατακλείστηκαν από τουρκικά αγαθά, ενώ αποφασίστηκε και η αεροπορική διασύνδεση μεταξύ Κωνσταντινούπολης και Μογκαντίσου.

Ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας φέρει το όνομα του Ερντογάν κατασκευάσθηκε με τουρκικά κεφάλαια και το ένα τρίτο των γιατρών που το στελεχώνουν είναι Τούρκοι. Η Τουρκία προσφέρει εκατοντάδες υποτροφίες κάθε χρόνο σε Σομαλούς φοιτητές και κατασκευάζει δεκάδες σχολεία στο Μογκαντίσου, την πρωτεύουσα της χώρας.

Σε στρατιωτικό επίπεδο από το 2017 η Τουρκία διατηρεί στη Σομαλία τη μεγαλύτερη στρατιωτική βάση εκτός των συνόρων της με 10.000 άνδρες. Σκοπός της βάσης είναι να προστατεύσει τη χώρα και να παρέχει εκπαίδευση στον στρατό της. Αξίζει να αναφέρουμε ότι οι Σομαλοί στρατιώτες διδάσκονται την τουρκική γλώσσα, καθώς και τα ήθη και τα έθιμα της Τουρκίας.

Ενώ η Σομαλία φαίνεται να επωφελείται από την τουρκική βοήθεια, στην πραγματικότητα ο μεγάλος κερδισμένος είναι η Τουρκία, η οποία έχει υπογράψει εμπορικές συμφωνίες που προβλέπουν μεταξύ άλλων και την εκμετάλλευση των πλούσιων φυσικών πόρων της χώρας.

Η «Συμφωνία Πλαίσιο Άμυνας και Οικονομικής Συνεργασίας» που υπογράφηκε τον Φεβρουάριο του 2024, θεωρείται ορόσημο στις σχέσεις των δυο χωρών. Η «Συμφωνία Εξερεύνησης και Παραγωγής Υδρογονανθράκων» η οποία είναι μέρος της παραπάνω συμφωνίας, προβλέπει την εξερεύνηση, αξιολόγηση, ανάπτυξη και παραγωγή πόρων πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Τουρκία στη περιοχή. Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας εντάσσεται και η αποστολή του Oruç Reis.


Τα οφέλη για την Τουρκία

Γεωσεισμικές μελέτες δείχνουν ότι η Σομαλία μπορεί να έχει αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου τουλάχιστον 30 δισεκατομμυρίων βαρελιών. Ως εκ τούτου, η εκμετάλλευσή τους από την Τουρκία θα μπορούσε να συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην αναζωογόνηση της τουρκικής οικονομίας και να βοηθήσει στην επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας της χώρας.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι το 2022 μια εταιρεία με έδρα τις ΗΠΑ με την επωνυμία Coastline Exploration ξεκίνησε δραστηριότητες εξερεύνησης αγοράζοντας 7 ξεχωριστά θαλάσσια οικόπεδα από τη σομαλική κυβέρνηση. Ωστόσο, αυτή η εταιρεία παρουσίασε σημαντικές καθυστερήσεις λόγω του ασταθούς πολιτικού κλίματος και των προβλημάτων υλικοτεχνικής υποστήριξης με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει την περιοχή, ακυρώνοντας τη συμφωνία.

Το κενό έρχεται να εκμεταλλευτεί η Τουρκία, αποκομίζοντας σημαντικά οικονομικά οφέλη και δημιουργώντας μια νέα σφαίρα επιρροής σε μια κρίσιμη γεωστρατηγικά περιοχή, όπως το Κέρας της Αφρικής.