Μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης του κοινού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναγνωρίζεται για τη βοήθεια που έδωσε σε έναν Ινδό έφηβο να επιβιώσει από μια σπάνια εγκεφαλοφάγο αμοιβάδα, καθιστώντας τον μόλις τον ένατο άνθρωπο στον κόσμο που τα κατάφερε.

Ο Afnan Jasim, 14 ετών, πιστεύεται ότι μολύνθηκε τον Ιούνιο αφού πήγε για κολύμπι σε μια τοπική λίμνη στο νότιο κρατίδιο της Κεράλα, στην Ινδία. Ο γιατρός του δήλωσε ότι η αμοιβάδα - που ονομάζεται Naegleria fowleri - πιθανότατα εισήλθε στο σώμα του από το νερό που είχε μολυνθεί από αυτήν.

Η πρωτογενής αμοιβάδα της μηνιγγοεγκεφαλίτιδας (PAM), δηλαδή η ασθένεια που προκαλείται από την αμοιβάδα, έχει ποσοστό θνησιμότητας 97%.

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, από το 1971 μέχρι και το 2023, μόλις άλλοι οκτώ άνθρωποι έχουν επιβιώσει από τη νόσο σε τέσσερις χώρες - στην Αυστραλία, τις ΗΠΑ, το Μεξικό και το Πακιστάν. Σε όλες τις περιπτώσεις, η λοίμωξη διαγνώστηκε μεταξύ εννέα ωρών και πέντε ημερών μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων - γεγονός που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάρρωσή τους.

Τα συμπτώματα της ΠΑΜ

Οι ιατρικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι η έγκαιρη θεραπεία είναι το κλειδί για τη θεραπεία της νόσου.

Τα συμπτώματα της ΠΑΜ περιλαμβάνουν:

• πονοκέφαλο
• πυρετό
• ναυτία
• εμετό
• αποπροσανατολισμό
• δύσκαμπτο αυχένα
• απώλεια ισορροπίας
• επιληπτικές κρίσεις ή/και παραισθήσεις

Η αμοιβάδα είναι γνωστό ότι εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω των ρινικών περασμάτων και ταξιδεύει μέσω της σπειροειδούς πλάκας - η οποία βρίσκεται στη βάση του κρανίου και μεταδίδει οσφρητικά νεύρα για να ενεργοποιηθεί η αίσθηση της όσφρησης - με σκοπό να φτάσει στον εγκέφαλο.

«Το παράσιτο στη συνέχεια απελευθερώνει διάφορες χημικές ουσίες και καταστρέφει τον εγκέφαλο», λέει ο Dr Abdul Rauf, ο οποίος θεράπευσε τον Afnan.

Πώς προκαλείται ο θάνατος

Οι περισσότεροι ασθενείς πεθαίνουν εξαιτίας της ενδοκρανιακής πίεσης (που ασκείται από τα υγρά στο εσωτερικό του κρανίου και στον εγκεφαλικό ιστό). Πρόσθεσε ότι η αμοιβάδα βρέθηκε σε λίμνες γλυκού νερού, ιδιαίτερα σε νερό που ήταν ζεστό.

«Οι άνθρωποι δεν πρέπει να πηδούν ή να βουτούν στο νερό. Αυτός είναι ένας σίγουρος τρόπος για να εισέλθει η αμοιβάδα στο σώμα. Εάν το νερό είναι μολυσμένο, η αμοιβάδα εισέρχεται από τη μύτη σας», λέει.

Πώς να προστατευτείτε από μολυσμένα υδάτινα σώματα

Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε, λέει, είναι να αποφεύγετε τα μολυσμένα υδάτινα σώματα. Ακόμη και στις πισίνες, οι άνθρωποι συνιστάται να κρατούν το στόμα τους πάνω από το επίπεδο του νερού.

«Η χλωρίωση των υδάτινων πόρων είναι πολύ σημαντική», προσθέτει ο Dr Rauf.

Μια ερευνητική εργασία που δημοσιεύθηκε στην πολιτεία Καρνατάκα ανέφερε επίσης περιπτώσεις βρεφών σε τοπικό επίπεδο και σε μέρη όπως η Νιγηρία που προσβλήθηκαν από τη μόλυνση από το νερό του μπάνιου. Από το 1965, έχουν αναφερθεί περίπου 400 περιπτώσεις ΠΑΜ σε όλο τον κόσμο, ενώ στην Ινδία έχουν σημειωθεί μέχρι στιγμής λιγότερα από 30 κρούσματα.

«Η Κεράλα ανέφερε ένα κρούσμα PAM το 2018 και το 2020», δήλωσε ο γιατρός.

Ινδία: έξι κρούσματα στην Κεράλα

Μόνο φέτος, έχουν καταγραφεί έξι κρούσματα στην Κεράλα. Από αυτά, τα τρία έχουν πεθάνει και ένα βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση. Ενώ ο Afnan έχει πάρει εξιτήριο, το έκτο άτομο που μολύνθηκε έχει επίσης ανταποκριθεί στη θεραπεία και αναρρώνει.

Ο Afnan άρχισε να εμφανίζει τα συμπτώματα πέντε ημέρες αφότου είχε πάει για κολύμπι σε μια τοπική λίμνη στην περιοχή Kozhikode. Ανέπτυξε επιληπτικές κρίσεις και άρχισε να παραπονιέται για έντονους πονοκεφάλους.

Οι γονείς του τον πήγαν στο γιατρό, αλλά ο Afnan δεν βελτιώθηκε. Ευτυχώς, ο πατέρας του MK Siddiqui, 46 ετών, είχε το μυαλό να συνδέσει τα συμπτώματα του γιου του με κάτι που είχε διαβάσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο κ. Siddiqui, ο οποίος είναι γαλακτοπαραγωγός, δήλωσε ότι διάβαζε για τις επιπτώσεις του ιού Nipah - ένα αγόρι πέθανε πρόσφατα από αυτόν στην Κεράλα - στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όταν έπεσε πάνω σε πληροφορίες για τη θανατηφόρα εγκεφαλοφάγο αμοιβάδα.

«Διάβασα κάτι για τις επιληπτικές κρίσεις που προκαλούνται από μια μόλυνση. Μόλις ο Afnan εμφάνισε επιληπτικές κρίσεις, τον έσπευσα στο τοπικό νοσοκομείο», δήλωσε ο κ. Siddiqui.

Επιληπτικές κρίσεις

Όταν οι κρίσεις δεν σταμάτησαν, πήγε τον γιο του σε άλλο νοσοκομείο, αλλά αυτό δεν είχε νευρολόγο. Τελικά, πήγαν στο Baby Memorial Hospital στο Kozhikode, όπου ο Dr Rauf είναι σύμβουλος παιδιατρικής εντατικολόγος.

«Η ασθένεια διαγνώστηκε μέσα σε 24 ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων», δήλωσε ο Dr Rauf.

Ο Dr Rauf αναγνωρίζει στον κ. Siddiqui ότι ενημέρωσε τους γιατρούς για το κολύμπι του Afnan στην τοπική λίμνη και τα επακόλουθα συμπτώματά του, γεγονός που τους βοήθησε να διαγνώσουν έγκαιρα την ασθένεια. Πριν ο Afnan μεταφερθεί στο νοσοκομείο, τρεις άνθρωποι είχαν ήδη πεθάνει στην Κεράλα από την ασθένεια.

«Μετά από δύο θανάτους στο νοσοκομείο μας, ενημερώσαμε την κυβέρνηση καθώς επρόκειτο για ζήτημα δημόσιας υγείας και ξεκίνησε εκστρατεία ευαισθητοποίησης», δήλωσε ο Dr Rauf. Αυτή την εκστρατεία ευαισθητοποίησης είχε συναντήσει ο κ. Siddiqui στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η θεραπεία που ακολούθησε ο Afnan

Οι γιατροί πραγματοποίησαν εξετάσεις στον Afnan, οι οποίες βοήθησαν στην ανίχνευση της παρουσίας της αμοιβάδας στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό του αγοριού - το οποίο βρίσκεται στον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό - και στη συνέχεια χορήγησαν έναν συνδυασμό αντιμικροβιακών φαρμάκων με ένεση στη σπονδυλική του στήλη. Η θεραπεία περιλάμβανε επίσης τη χορήγηση Miltefosine - ένα φάρμακο που εισήγαγε η κυβέρνηση του κρατιδίου από τη Γερμανία.

«Αυτό το φάρμακο χρησιμοποιείται για σπάνιες ασθένειες στην Ινδία, αλλά δεν είναι πολύ δαπανηρό», δήλωσε ο Dr Rauf.

«Την πρώτη ημέρα, ο ασθενής δεν είχε συχνά τις αισθήσεις του λόγω των επιληπτικών κρίσεων. Αλλά μέσα σε τρεις ημέρες, η κατάσταση του Afnan άρχισε να βελτιώνεται», πρόσθεσε.

Μια εβδομάδα αργότερα, οι γιατροί επανέλαβαν τις εξετάσεις και διαπίστωσαν ότι η αμοιβάδα δεν υπήρχε πλέον στο σώμα του. Θα συνεχίσει όμως να παίρνει φάρμακα για ένα μήνα, μετά το οποίο σκοπεύει να συνεχίσει τις σπουδές του. Η εμπειρία αυτή άφησε βαθύ αντίκτυπο στον Afnan, ο οποίος λέει ότι τώρα θέλει να κάνει πτυχίο νοσηλευτικής.

«Είπε στον γιατρό ότι οι νοσηλευτές εργάζονται τόσο σκληρά για τους ασθενείς», λέει ο κ. Siddiqui.