Σε όλη τη Μέση Ανατολή απειλεί να εξαπλώσει τη φωτιά του πολέμου η δολοφονία στην Τεχεράνη του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια. Ο 61χρονος Παλαιστίνιος ζούσε στο Κατάρ, αλλά επισκέφθηκε το Ιράν για την ορκωμοσία του νέου προέδρου, Μασούντ Πεζεσκιάν. Σκοτώθηκε από πλήγμα πυραύλου, που σύμφωνα με ιρανική πηγή, την οποία επικαλείται το λιβανέζικο ενημερωτικό δίκτυο Al Mayadeen, «πραγματοποιήθηκε με πύραυλο που εκτοξεύτηκε από άλλη χώρα».

Οι κατηγορίες στρέφονται κατά του Τελ Αβίβ, που πάντως δεν έχει αναλάβει την ευθύνη. Εκπρόσωπος της ισραηλινής κυβέρνησης αρνήθηκε να σχολιάσει το γεγονός. Το Ισραήλ ακολουθεί τη στρατηγική της «στρατηγικής ασάφειας», ώστε να μη φέρει επισήμως την ευθύνη για πλήγματα εκτός της επικράτειάς του. Η Τεχεράνη δηλώνει όμως αποφασισμένη να εκδικηθεί τον θάνατο του Χανίγια, που εκτός των άλλων ήταν σε επίσημη επίσκεψη και άρα είχε δικαίωμα στην προστασία που πρέπει να έχει κάθε φιλοξενούμενος.

Λίγες ώρες πριν από την επίθεση ο Χανίγια συναντήθηκε με τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμενεΐ, γεγονός που δημιουργεί ερωτήματα για την ασφάλεια και του Ιρανού ηγέτη. Χαρακτηριστικό της σημασίας που αποδίδεται στην επίθεση είναι ότι κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος στο Ιράν, ενώ στη Γάζα πένθος μίας ημέρας. «Η δολοφονία θα ενισχύσει τον βαθύ και αδιάρρηκτο δεσμό της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν με την αγαπημένη μας Παλαιστίνη και την αντίστασή της», ανέφερε εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών.

«Το εγκληματικό και τρομοκρατικό σιωνιστικό καθεστώς έκανε μάρτυρα τον αγαπημένο επισκέπτη μας μέσα στο σπίτι μας και μας έκανε να θρηνούμε, αλλά άνοιξε τον δρόμο για να του επιβληθεί μια σκληρή τιμωρία», δήλωσε ο Χαμενεΐ. Η ιρανική τηλεόραση, που απηχεί τις θέσεις του καθεστώτος, ανέφερε ότι η επίθεση καθιστά αδύνατη την εκεχειρία στη Γάζα για αρκετούς μήνες και προειδοποίησε για σκληρά αντίποινα. Φοβούμενο αντίποινα, το Ισραήλ έκλεισε μέχρι σήμερα το πρωί τον εναέριο χώρο στο βόρειο τμήμα της χώρας.

Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Όστιν, δήλωσε: «Θα εργαστούμε ώστε να πέσουν οι τόνοι και να διαχειριστούμε το θέμα με διπλωματικά μέσα». Πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ θα υποστηρίξουν το Ισραήλ εάν δεχθεί επίθεση, ενώ, όταν ρωτήθηκε εάν είχε ενημερωθεί για την επίθεση, απάντησε: «Δεν έχω κάτι να σχολιάσω». Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, ανέφερε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν είχε ενημερωθεί και δεν εμπλέκεται στην επίθεση.

Το τελευταίο διάστημα ο Χανίγια φερόταν να είναι σε σύγκρουση με τον Γιαχία Σινουάρ, που τον διαδέχτηκε ως επικεφαλής της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, όταν ο Χανίγια έφυγε για το Κατάρ και ανέλαβε την ηγεσία της οργάνωσης εντός και εκτός Παλαιστίνης. Ο Σινουάρ θεωρείται αρχιτέκτονας της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, μαζί με τον επικεφαλής του στρατιωτικού σκέλους της Χαμάς στη Γάζα, Μοχάμεντ Ντιέφ. Μάλιστα ο τελευταίος υπήρξε στόχος ισραηλινής επίθεσης προ λίγων ημερών και δεν είναι σίγουρο ότι επιβίωσε.

Σε αντίθεση με τους Ντιέφ και Σινουάρ, ο Χανίγια δεν κρυβόταν, αλλά εμφανιζόταν δημοσίως, συναντούσε ξένους ηγέτες και συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία. Η δολοφονία του ενισχύει τον ρόλο του Σινουάρ, καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την επίτευξη εκεχειρίας και πιθανότερη από ποτέ την άμεση εμπλοκή του Ιράν στη σύγκρουση, προς όφελος όσων πιστεύουν στην κλιμάκωση, ελπίζοντας σε τελική, ολοκληρωτική επικράτηση. Στον αντίποδα, τόσο στο Ισραήλ όσο και στο Ιράν υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις που δεν επιθυμούν κλιμάκωση. Στο μεν Τελ Αβίβ, μετά από σχεδόν δέκα μήνες πολέμου, τα πολεμοφόδια έχουν περιοριστεί σημαντικά και ο στρατός έχει εξαντληθεί. Στη δε Τεχεράνη, οι κυρώσεις έχουν προκαλέσει οικονομική ασφυξία, με την κυβέρνηση να δυσκολεύεται να πληρώσει ακόμα και τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.


Ρωσία, Κίνα και «σουλτάνος» απέναντι στο Ισραήλ

«Πώς μπορεί να επιτύχει η διαμεσολάβηση όταν η μία πλευρά δολοφονεί τον διαπραγματευτή της άλλης», αναρωτιέται ο πρωθυπουργός του Κατάρ, Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν αλ Θάνι, στην πλατφόρμα Χ (Twitter). Το υπουργείο Εξωτερικών της Αιγύπτου, που μαζί με το Κατάρ συντονίζουν τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία, υποστηρίζει πως μια «επικίνδυνη ισραηλινή πολιτική κλιμάκωσης» τις τελευταίες δύο ημέρες έχει υπονομεύσει τις προσπάθειες για την επίτευξη του τερματισμού του πολέμου στη Γάζα.

Το Πεκίνο καταδίκασε την επίθεση κατά του Ισμαήλ Χανίγια, υπογραμμίζοντας ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω περιφερειακή αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή. «Η Μέση Ανατολή ισορροπεί στο χείλος του πολέμου», ανέφερε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Αντρέι Ναστάζιν, καταδικάζοντας τη δολοφονία και απευθύνοντας έκκληση για αυτοσυγκράτηση. Για μια «αποτρόπαια πράξη που αποσκοπεί στην καταστροφή του παλαιστινιακού αγώνα, της ένδοξης αντίστασης της Γάζας και του δίκαιου αγώνα των Παλαιστίνιων αδελφών μας, αποθαρρύνοντας και εκφοβίζοντας τους Παλαιστίνιους» έκανε λόγο ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Για «μία ακόμα απόδειξη της έλλειψης πρόθεσης της κυβέρνησης Νετανιάχου να επιτύχει την ειρήνη» έκανε λόγο του τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.

O Χανίγια είχε μακρά συνάντηση με τον Ερντογάν τον περασμένο Απρίλιο στην Κωνσταντινούπολη. Αξιωματούχος της ΕΕ υπενθύμισε τα πρόσφατα χτυπήματα κατά των Χούθι στην Υεμένη και τη δολοφονία του Σουκούρ στη Βηρυτό και έκανε λόγο για «μια σαφή προειδοποίηση προς την Τεχεράνη και όλους τους πληρεξούσιούς της στη Μέση Ανατολή ότι το Ισραήλ δεν φοβάται να τους χτυπήσει περαιτέρω θανατηφόρα εάν συνεχίσουν να προκαλούν». Ανώτερο στέλεχος των Χούθι έκανε λόγο για ειδεχθές τρομοκρατικό έγκλημα.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Συρίας καταδίκασε τη δολοφονία και κατηγόρησε για αυτή το Ισραήλ. Για «παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου και του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και έγκλημα κλιμάκωσης που θα ωθήσει σε μεγαλύτερη ένταση και χάος στην περιοχή» έκανε λόγο το υπουργείο Εξωτερικών της Ιορδανίας. Δύο ακροδεξιοί υπουργοί της ισραηλινής κυβέρνησης εξέφρασαν την ικανοποίησή τους. «Ο θάνατος του Χανίγια κάνει τον κόσμο λίγο καλύτερο», ανέφερε ο υπουργός Κληρονομιάς του Ισραήλ, ο Αμιχάι Ελιγιάχου. Ο υπουργός Διασποράς, Αμιχάι Τσικλί, μεταφόρτωσε φωτογραφία του Ισμαήλ Χανίγια, στην οποία εικονίζεται σε εκδήλωση με φόντο το σύνθημα «Θάνατος στο Ισραήλ», προσθέτοντας τη λεζάντα: «Πρόσεχε τι εύχεσαι».