Ουκρανική εισβολή στο Κουρσκ: "Επιφυλακτική" η Ευρώπη - Ο αιφνιδιασμός των συμμαχικών δυνάμεων, η "σιωπηρή" ικανοποίηση αλλά και... ο προβληματισμός για την κίνηση του Κιέβου
Όλο το παρασκήνιο
Διάσταση απόψεων για τη χρήση δυτικών όπλων από τους Ουκρανούς σε ρωσικά εδάφη
Δεν ήταν μόνον η Ρωσία που αιφνιδιάστηκε από την εισβολή της Ουκρανίας στην περιφέρεια του Κουρσκ, αλλά ακόμη και οι σύμμαχοι του Κιέβου.
Με την άνευ προηγουμένου ουκρανική εισβολή στα ρωσικά εδάφη να συνεχίζεται για 11η μέρα, οι περισσότεροι από τους συμμάχους της Ουκρανίας δεν κρύβουν την ικανοποίησή τους, αν και δημοσίως εμφανίζονται μάλλον διακριτικοί.
«Θα προτιμούσα να μην το σχολιάσω δημοσίως», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στις 13 Αυγούστου, σημειώνοντας ότι συζητά τις κινήσεις του Κιέβου με τους επιτελείς του «πιθανώς κάθε τέσσερις με πέντε ώρες τις τελευταίες έξι με οκτώ ημέρες» κι ότι η κυβέρνησή του είναι «σε συνεχή επικοινωνία με τους Ουκρανούς».
Αλλά πρόσθεσε με εμφανή την ικανοποίηση ότι η ουκρανική διείσδυση στο Κουρσκ έχει δημιουργήσει «πραγματικό δίλημμα στον Πούτιν». Από την πλευρά του εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχολίασε: «Αναμένω ότι θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό των Ουκρανών εταίρων μας».
Ένας από τους διακηρυγμένους στόχους του Κιέβου είναι να αναγκάσει τη Ρωσία να αποσύρει δυνάμεις της από τα μέτωπα του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία για να τις στείλει στο Κούρσκ. Ωστόσο, οι Ουκρανοί όχι μόνον κρατούν τα εδάφη που πέρασαν υπό τον έλεγχό τους, αλλά συνεχίζουν τις επιχειρήσεις.
Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d3iat5jsv6u9)
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει αποτρέψει το Κίεβο από το να εξαπολύσει διασυνοριακές επιθέσεις, αλλά τον Μάιο άναψε το πράσινο φως στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει ορισμένα όπλα που της προμήθευσαν οι ΗΠΑ, για πλήγματα κατά στρατιωτικών στόχων εντός ρωσικού εδάφους. «Δεν έχει αλλάξει τίποτε ως προς αυτήν την πολιτική μας και με τις ενέργειες που κάνουν σήμερα [οι ΟΥκρανοί], δεν παραβιάζουν την πολιτική μας», πρόσθεσε ο Μίλερ.
Αμερικανοί πολιτικοί δεν κρύβουν, ωστόσο, την ικανοποίησή τους για τις εξελίξεις, όπως ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ, ο οποίος τη Δευτέρα μετέβη στο Κίεβο, όπου συνάντησε τον Ουκρανό πρόεδρο Βολόντιμιρ Ζελένσκι. «Τι σκέφτομαι για το Κουρσκ; Είναι τολμηρή επίθεση, λαμπρή, όμορφη. Συνεχίστε έτσι», είπε, συνοδευόμενος από τον Δημοκρατικό συνάδελφό του, Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ. Και έστειλε μήνυμα στην κυβέρνηση Μπάιντεν: «δώστε τους τα όπλα που χρειάζονται για να κερδίσουν τον πόλεμο που δεν έχουν την πολυτέλεια να χάσουν».
Στον απόηχο της επίθεσης των δυνάμεων του Κιέβου η Ευρωπαϊκή Ένωση τόνισε ότι δεν θα σχολιάσει τις «επιχειρησιακές εξελίξεις στο έδαφος ή στην πρώτη γραμμή». Επέμεινε, ωστόσο, ότι «η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να αμυνθεί» ενάντια στην «παράνομη» ρωσική επίθεση. «Και αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα να χτυπήσει τον εχθρό στο έδαφός του», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για τις εξωτερικές υποθέσεις, Πέτερ Στάνο.
«Προφανώς, ουδείς πρόκειται να πανηγυρίσει δημοσίως για το γεγονός ότι η Ουκρανία εισέβαλε στη Ρωσία», λέει στη γαλλική εφημερίδα Le Monde ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης, υπό τον όρο της ανωνυμίας. Σχολιάζει ότι στην επιφυλακτική στάση των ηγετών των 27, προστίθενται «η περιέργεια, σε συνδυασμό με ανησυχία και προσδοκία» για το αποτέλεσμα της κίνησης των Ουκρανών, αλλά κάνει λόγο για «κάποια ικανοποίηση» μπροστά στην «ικανότητα των Ουκρανών να εξακολουθούν να επιτυγχάνουν πράγματα», παρά τις δυσκολίες τους στο μέτωπο στην ανατολική Ουκρανία.
Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d3hipzyk4u1l)
Αλλά το επιφυλακτικό σχόλιο της γερμανικής κυβέρνησης δεν συνιστά καταδίκη της ουκρανικής διείσδυσης στη ρωσική περιφέρεια. «Είναι προφανές ότι ένα κράτος που έχει δεχθεί επίθεση έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του», δήλωσε ο Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, συμπρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών του καγκελάριου Όλαφ Σολτς. «Σε αυτή την περίπτωση, αυτό σημαίνει ότι [η Ουκρανία] έχει το δικαίωμα να επέμβει στο ρωσικό έδαφος, εφόσον τηρούνται όλοι οι κανόνες του διεθνούς δικαίου», πρόσθεσε.
Η προσεκτική στάση της γερμανικής κυβέρνησης δεν αποτελεί έκπληξη, αφού από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το Βερολίνο επιδίωκε να αποφύγει οιονδήποτε κίνδυνο κλιμάκωσης με τη Μόσχα, καθυστερώντας την παράδοση ορισμένων όπλων που ζητούσε το Κίεβο ή αρνούμενο κατηγορηματικά να τα παράσχει, όπως οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς Taurus.
Πέραν τούτων τον Σεπτέμβριο διεξάγονται κρίσιμες εκλογές σε τρία κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας, τη Σαξονία, το Βρανδεμβούργο και τη Θουριγγία, όπου, από την έναρξη του πολέμου, η κοινή γνώμη τασσόταν σε πολύ μικρότερο βαθμό υπέρ της στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία. Ευνοημένα από το μείγμα ειρηνισμού και φιλορωσικών αισθηάτων σε αυτά τα τρία κρατίδια βγαίνουν σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το ακροδεξιό κόμμα AfD καθώς και ο νέος αριστερός σχηματισμός, η Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ, που ίδρυσε η πρώην επικεφαλής της αριστερής Die Linke.
Η Πολωνία, η οποία συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων παγκοσμίως χορηγών στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο, θεωρεί ότι η αποτελεσματική άμυνα της Ουκρανίας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της δικής της ασφάλειας.
Ανάλογα με τον αντίκτυπο που θα έχει στην πορεία του πολέμου, η ουκρανική επίθεση θα μπορούσε, ωστόσο, να αναζωπυρώσει τη συζήτηση σχετικά με τη χρήση δυτικού στρατιωτικού εξοπλισμού για πλήγματα στο ρωσικό έδαφος.
Αν και η Ουάσιγκτον έχει χαλαρώσει τους περιορισμούς της, οι Ευρωπαίοι παραμένουν διχασμένοι ως προς το θέμα αυτό. Η Πολωνία δεν βλέπει κανένα εμπόδιο σε αυτό. Σύμφωνα με πολωνικά ΜΜΕ οι Ουκρανοί χρησιμοποίησαν στην επίθεσή τους πολωνικής προέλευσης όπλα, όπως οβιδοβόλα, τανκς και τεθωρακισμένα, χωρίς αυτό να σοκάρει τον πρωθυπουργό Τουσκ.
«Η Ουκρανία γνωρίζει καλά ποια όπλα, μεταξύ αυτών που της παραδίδονται από τους δυτικούς συμμάχους της, να χρησιμοποιήσει για ποια δράση. Και (…) γνωρίζω ότι δεν υπάρχει παραβίαση της εμπιστοσύνης από την ουκρανική πλευρά προς τους Πολωνούς, τους Αμερικανούς ή τους Ευρωπαίους», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός σημειώνοντας ότι «αυτό που κάνουν τα ρωσικά στρατεύματα και η αεροπορία στο έδαφος της Ουκρανίας φέρει το σημάδι της γενοκτονίας και των απάνθρωπων εγκλημάτων».
Στο ίδιο μήκος κύματος και το Λονδίνο με τον Βρετανό υπουργό Άμυνας να δηλώνει, μετά την αποκάλυψη του BBC ότι οι δυνάμεις του Κιέβου χρησιμοποίησαν βρετανικά τανκς Challenger 2, ότι η Ουκρανία «έχει σαφές δικαίωμα» να χρησιμοποιεί οπλικά συστήματα που της χάρισε το Ηνωμένο Βασίλειο για να αμύνεται και αυτό «δεν αποκλείει τις επιχειρήσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας»
Στην Ιταλία αντίθετα ο υπουργός Εξωτερικών, Αντόνιο Ταγιάνι, τόνισε ότι τα όπλα που έστειλε η Ρώμη στο Κίεβο «δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επιθέσεις κατά της Ρωσίας στα εδάφη της».
Με την άνευ προηγουμένου ουκρανική εισβολή στα ρωσικά εδάφη να συνεχίζεται για 11η μέρα, οι περισσότεροι από τους συμμάχους της Ουκρανίας δεν κρύβουν την ικανοποίησή τους, αν και δημοσίως εμφανίζονται μάλλον διακριτικοί.
«Θα προτιμούσα να μην το σχολιάσω δημοσίως», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στις 13 Αυγούστου, σημειώνοντας ότι συζητά τις κινήσεις του Κιέβου με τους επιτελείς του «πιθανώς κάθε τέσσερις με πέντε ώρες τις τελευταίες έξι με οκτώ ημέρες» κι ότι η κυβέρνησή του είναι «σε συνεχή επικοινωνία με τους Ουκρανούς».
Αλλά πρόσθεσε με εμφανή την ικανοποίηση ότι η ουκρανική διείσδυση στο Κουρσκ έχει δημιουργήσει «πραγματικό δίλημμα στον Πούτιν». Από την πλευρά του εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχολίασε: «Αναμένω ότι θα συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό των Ουκρανών εταίρων μας».
Ένας από τους διακηρυγμένους στόχους του Κιέβου είναι να αναγκάσει τη Ρωσία να αποσύρει δυνάμεις της από τα μέτωπα του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία για να τις στείλει στο Κούρσκ. Ωστόσο, οι Ουκρανοί όχι μόνον κρατούν τα εδάφη που πέρασαν υπό τον έλεγχό τους, αλλά συνεχίζουν τις επιχειρήσεις.
«Συνεχίστε έτσι», λένε οι σύμμαχοι στους Ουκρανούς
Προς το παρόν παραμένει άγνωστο αν η Ουκρανία είχε ενημερώσει τους συμμάχους της πριν εξαπολύσει την επιχείρηση στη ρωσική περιφέρεια. Την επομένη της επίθεσης της 6ης Αυγούστου, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μάθιου Μίλερ, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν προειδοποιηθεί από το Κίεβο. «Τους παρέχουμε εξοπλισμό, τους δίνουμε συμβουλές, αλλά όταν πρόκειται για τις καθημερινές τακτικές επιχειρήσεις που πραγματοποιούν, τα καθημερινά χτυπήματα που κάνουν, άλλοτε είμαστε σε επικοινωνία, άλλοτε όχι», είπε.Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει αποτρέψει το Κίεβο από το να εξαπολύσει διασυνοριακές επιθέσεις, αλλά τον Μάιο άναψε το πράσινο φως στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει ορισμένα όπλα που της προμήθευσαν οι ΗΠΑ, για πλήγματα κατά στρατιωτικών στόχων εντός ρωσικού εδάφους. «Δεν έχει αλλάξει τίποτε ως προς αυτήν την πολιτική μας και με τις ενέργειες που κάνουν σήμερα [οι ΟΥκρανοί], δεν παραβιάζουν την πολιτική μας», πρόσθεσε ο Μίλερ.
Αμερικανοί πολιτικοί δεν κρύβουν, ωστόσο, την ικανοποίησή τους για τις εξελίξεις, όπως ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ, ο οποίος τη Δευτέρα μετέβη στο Κίεβο, όπου συνάντησε τον Ουκρανό πρόεδρο Βολόντιμιρ Ζελένσκι. «Τι σκέφτομαι για το Κουρσκ; Είναι τολμηρή επίθεση, λαμπρή, όμορφη. Συνεχίστε έτσι», είπε, συνοδευόμενος από τον Δημοκρατικό συνάδελφό του, Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ. Και έστειλε μήνυμα στην κυβέρνηση Μπάιντεν: «δώστε τους τα όπλα που χρειάζονται για να κερδίσουν τον πόλεμο που δεν έχουν την πολυτέλεια να χάσουν».
Περιέργεια και προβληματισμός στην Ευρώπη για την κίνηση των Ουκρανών
Διακριτική είναι και στην Ευρώπη η αντίδραση από την έναρξη της ουκρανικής εισβολής στο Κουρσκ, αν και η υποστήριξη προς την Ουκρανία παραμένει αταλάντευτη.Στον απόηχο της επίθεσης των δυνάμεων του Κιέβου η Ευρωπαϊκή Ένωση τόνισε ότι δεν θα σχολιάσει τις «επιχειρησιακές εξελίξεις στο έδαφος ή στην πρώτη γραμμή». Επέμεινε, ωστόσο, ότι «η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να αμυνθεί» ενάντια στην «παράνομη» ρωσική επίθεση. «Και αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα να χτυπήσει τον εχθρό στο έδαφός του», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για τις εξωτερικές υποθέσεις, Πέτερ Στάνο.
«Προφανώς, ουδείς πρόκειται να πανηγυρίσει δημοσίως για το γεγονός ότι η Ουκρανία εισέβαλε στη Ρωσία», λέει στη γαλλική εφημερίδα Le Monde ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης, υπό τον όρο της ανωνυμίας. Σχολιάζει ότι στην επιφυλακτική στάση των ηγετών των 27, προστίθενται «η περιέργεια, σε συνδυασμό με ανησυχία και προσδοκία» για το αποτέλεσμα της κίνησης των Ουκρανών, αλλά κάνει λόγο για «κάποια ικανοποίηση» μπροστά στην «ικανότητα των Ουκρανών να εξακολουθούν να επιτυγχάνουν πράγματα», παρά τις δυσκολίες τους στο μέτωπο στην ανατολική Ουκρανία.
Επιφυλακτική στήριξη από το Βερολίνο στο Κίεβο
Στη Γερμανία, ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Βόλφγκανγκ Μπύχνερ, έκανε λόγο για «μια επιχείρηση προετοιμασμένη [από τους Ουκρανούς] με τη μεγαλύτερη μυστικότητα», εννοώντας σαφώς ότι δεν προηγήθηκε διαβούλευση με το Βερολίνο.Αλλά το επιφυλακτικό σχόλιο της γερμανικής κυβέρνησης δεν συνιστά καταδίκη της ουκρανικής διείσδυσης στη ρωσική περιφέρεια. «Είναι προφανές ότι ένα κράτος που έχει δεχθεί επίθεση έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του», δήλωσε ο Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, συμπρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών του καγκελάριου Όλαφ Σολτς. «Σε αυτή την περίπτωση, αυτό σημαίνει ότι [η Ουκρανία] έχει το δικαίωμα να επέμβει στο ρωσικό έδαφος, εφόσον τηρούνται όλοι οι κανόνες του διεθνούς δικαίου», πρόσθεσε.
Η προσεκτική στάση της γερμανικής κυβέρνησης δεν αποτελεί έκπληξη, αφού από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το Βερολίνο επιδίωκε να αποφύγει οιονδήποτε κίνδυνο κλιμάκωσης με τη Μόσχα, καθυστερώντας την παράδοση ορισμένων όπλων που ζητούσε το Κίεβο ή αρνούμενο κατηγορηματικά να τα παράσχει, όπως οι πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς Taurus.
Πέραν τούτων τον Σεπτέμβριο διεξάγονται κρίσιμες εκλογές σε τρία κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας, τη Σαξονία, το Βρανδεμβούργο και τη Θουριγγία, όπου, από την έναρξη του πολέμου, η κοινή γνώμη τασσόταν σε πολύ μικρότερο βαθμό υπέρ της στρατιωτικής υποστήριξης προς την Ουκρανία. Ευνοημένα από το μείγμα ειρηνισμού και φιλορωσικών αισθηάτων σε αυτά τα τρία κρατίδια βγαίνουν σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις το ακροδεξιό κόμμα AfD καθώς και ο νέος αριστερός σχηματισμός, η Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ, που ίδρυσε η πρώην επικεφαλής της αριστερής Die Linke.
Η Πολωνία στηρίζει την ουκρανική επιχείρηση
Εντός της ΕΕ μόνον ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, υποστήριξε ξεκάθαρα την ουκρανική διείσδυση στη ρωσική περιφέρεια του Κουρσκ σημειώνοντας ότι το Κίεβο «έχει κάθε δικαίωμα να διεξάγει πόλεμο με τέτοιο τρόπο ώστε να σακατεύει αποτελεσματικά» τη Ρωσία.Η Πολωνία, η οποία συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλύτερων παγκοσμίως χορηγών στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο, θεωρεί ότι η αποτελεσματική άμυνα της Ουκρανίας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της δικής της ασφάλειας.
Διάσταση απόψεων για τη χρήση δυτικών όπλων από τους Ουκρανούς σε ρωσικά εδάφη
Το ΝΑΤΟ αρνήθηκε προ ημερών να σχολιάσει την ουκρανική επιχείρηση στο Κουρσκ, αλλά ο απερχόμενος Γ.Γ. της Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, έχει υποστηρίξει συχνά το δικαίωμα της Ουκρανίας να αμυνθεί, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, ενάντια σε έναν επιτιθέμενο και ότι είναι δικαίωμα των δυτικών συμμάχων της να τη βοηθήσουν να αποκρούσει την επίθεση.Ανάλογα με τον αντίκτυπο που θα έχει στην πορεία του πολέμου, η ουκρανική επίθεση θα μπορούσε, ωστόσο, να αναζωπυρώσει τη συζήτηση σχετικά με τη χρήση δυτικού στρατιωτικού εξοπλισμού για πλήγματα στο ρωσικό έδαφος.
Αν και η Ουάσιγκτον έχει χαλαρώσει τους περιορισμούς της, οι Ευρωπαίοι παραμένουν διχασμένοι ως προς το θέμα αυτό. Η Πολωνία δεν βλέπει κανένα εμπόδιο σε αυτό. Σύμφωνα με πολωνικά ΜΜΕ οι Ουκρανοί χρησιμοποίησαν στην επίθεσή τους πολωνικής προέλευσης όπλα, όπως οβιδοβόλα, τανκς και τεθωρακισμένα, χωρίς αυτό να σοκάρει τον πρωθυπουργό Τουσκ.
«Η Ουκρανία γνωρίζει καλά ποια όπλα, μεταξύ αυτών που της παραδίδονται από τους δυτικούς συμμάχους της, να χρησιμοποιήσει για ποια δράση. Και (…) γνωρίζω ότι δεν υπάρχει παραβίαση της εμπιστοσύνης από την ουκρανική πλευρά προς τους Πολωνούς, τους Αμερικανούς ή τους Ευρωπαίους», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός σημειώνοντας ότι «αυτό που κάνουν τα ρωσικά στρατεύματα και η αεροπορία στο έδαφος της Ουκρανίας φέρει το σημάδι της γενοκτονίας και των απάνθρωπων εγκλημάτων».
Στο ίδιο μήκος κύματος και το Λονδίνο με τον Βρετανό υπουργό Άμυνας να δηλώνει, μετά την αποκάλυψη του BBC ότι οι δυνάμεις του Κιέβου χρησιμοποίησαν βρετανικά τανκς Challenger 2, ότι η Ουκρανία «έχει σαφές δικαίωμα» να χρησιμοποιεί οπλικά συστήματα που της χάρισε το Ηνωμένο Βασίλειο για να αμύνεται και αυτό «δεν αποκλείει τις επιχειρήσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας»
Στην Ιταλία αντίθετα ο υπουργός Εξωτερικών, Αντόνιο Ταγιάνι, τόνισε ότι τα όπλα που έστειλε η Ρώμη στο Κίεβο «δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για επιθέσεις κατά της Ρωσίας στα εδάφη της».
