Αντίστροφα έχει ξεκινήσει να μετράει ο χρόνος για τις 60ές προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για την Τρίτη, 5 Νοεμβρίου 2024. Ψηφοφόροι στις 50+5* πολιτείες και στην Ουάσινγκτον θα επιλέξουν εκλέκτορες στο Εκλεκτορικό Κολέγιο των ΗΠΑ, που στην συνέχεια θα εκλέξουν τον Αμερικανό πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο αντίστοιχα για μια θητεία τεσσάρων ετών. Οι νικητές αναμένεται να ορκιστούν στις 20 Ιανουαρίου 2025, ως ο 47ος Πρόεδρος και ο 50ος Αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Εκλογές ΗΠΑ: Οι υποψήφιοι για τον προεδρικό θώκο

Ο εν ενεργεία πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος, αρχικά κατέβηκε ως υποψήφιος, ωστόσο η επίδοση του στο ντιμπέιτ της 27 Ιουνίου, εκτόνωσε τις ανησυχίες για την ηλικία και την υγεία του, και οδήγησε σε εσωκομματικές πιέσεις προς την παραίτηση του από την εκστρατεία. Ο Μπάιντεν αποσύρθηκε στις 21 Ιουλίου και υποστήριξε την αντιπρόεδρο του Κάμαλα Χάρις, η οποία πήρε και επισήμως το χρίσμα στις 5 Αυγούστου. Για αντιπρόεδρο της, η Χάρις επέλεξε τον Τιμ Γουόλς, τον τωρινό κυβερνήτη της Μινεσότα, ο οποίος εξελέγη με ποσοστό 53.9% έναντι του Ρεπουμπλικανού Τζεφ Τζόνσον (42.4%).
 

harris_walz


Στο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικάνων ο Ντόναλντ Τραμπ κατεβαίνει στις αμερικανικές εκλογές του 2024 προσδοκώντας μια δεύτερη, μη-διαδοχική θητεία, μετά την ήττα του από τον Μπάιντεν το 2020. Ο 45ος Αμερικανός πρόεδρος πήρε και επισήμως το χρίσμα στο Εθνικό Συνέδριο του κόμματος, μαζί με τον συνυποψήφιο του, τον Γερουσιαστή από το Οχάιο, Τζέι Ντι Βανς.

trump_vance


Οι πολιτείες - κλειδιά

Οι Προεδρικές εκλογές θα λάβουν μέρος ταυτόχρονα με τις εκλογές για την Γερουσία, την Βουλή των Αντιπροσώπων, τις κυβερνητικές, τις νομοθετικές για τις πολιτείες και διάφορες πολιτειακές και τοπικές εκλογές και δημοψηφίσματα. Οι πολιτείες «κλειδιά» που ταλαντεύονται και θα δώσουν την νίκη στον εκάστοτε υποψήφιο συμπεριλαμβάνουν την Αριζόνα, Τζόρτζια, Μίσιγκαν, Νεβάδα, Βόρεια Καρολίνα, Πεννσυλβάνια, και Ουισκόνσιν.

Τα κυριότερα θέματα της εκστρατείας

Τα κυριότερα θέματα της εκστρατείας είναι η άμβλωση, η ασφάλεια των συνόρων και η μετανάστευση, η κλιματική αλλαγή, η δημοκρατία, η οικονομία, η εκπαίδευση, η εξωτερική πολιτική, το σύστημα υγείας, και τα Δικαιώματα ΛΟΑΤ.

Το Εκλεκτορικό Κολλέγιο (αγγλικά: Electoral College) ή Σώμα Εκλεκτόρων είναι πολιτικός θεσμός των ΗΠΑ, μέσω του οποίου εκλέγεται ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ κάθε τέσσερα χρόνια.

Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d3t61p5cr3vl)

Η διαδικασία εκλογής

Οι εκλογείς, στο κοινό για όλα τα ζεύγη υποψηφίων προέδρων και αντιπροέδρων ψηφοδέλτιο και στον οικείο χώρο, δίπλα στα ονόματα του κάθε ζεύγους, σημειώνουν την προτίμησή τους για το ζεύγος προέδρου και αντιπροέδρου, που επιλέγουν για τα δύο αξιώματα. Στις περισσότερες πολιτείες δεν εμφανίζονται καν τα ονόματα των εκλεκτόρων στο ψηφοδέλτιο. Σε μερικές υπάρχουν, αλλά ο ψηφοφόρος δε σημειώνει κάποια προτίμηση γι' αυτούς, παρά μόνο για πρόεδρο και αντιπρόεδρο, πάντα σε κοινό ζεύγος. Όποιο ζεύγος υποψηφίων απλώς πλειοψηφήσει σε κάθε μια δεδομένη εκλογική περιφέρεια από τις 56 συνολικά* (πρόκειται για τις 50 Πολιτείες σε πολιτειακό επίπεδο, τις 5 χωριστές εκλογικές περιφέρειες εντός δύο Πολιτειών, Μέιν (2) και Νεμπράσκα (3), και της Ουάσινγκτον) «παίρνει» όλες τις Εκλεκτορικές Θέσεις της δεδομένης εκλογικής περιφέρειας. Έτσι οι εκλογείς, ψηφίζοντας άμεσα για πρόεδρο και αντιπρόεδρο στο ψηφοδέλτιο, στην πραγματικότητα εκλέγουν έμμεσα τους εκλέκτορες, οι οποίοι έχουν οριστεί από το κόμμα των υποψηφίων σε κάθε μία από τις 56 εκλογικές περιφέρειες προεκλογικά. Αυτοί στη συνέχεια άμεσα θα εκλέξουν τα δύο πρόσωπα, τα οποία θα αναλάβουν τα δύο ανώτατα πολιτειακά αξιώματα.

Η επιλογή των εκλεκτόρων

Η επιλογή των εκλεκτόρων γίνεται από τα κόμματα ή τους μεμονωμένους υποψηφίους προ των εκλογών με διαδικασίες που διαφέρουν από κόμμα σε κόμμα, αλλά και από Πολιτεία σε Πολιτεία.

Μετά τη επικύρωση των αποτελεσμάτων κάθε υποψήφιο ζεύγος προέδρου και αντιπροέδρου συγκεντρώνει από τις εκλογικές περιφέρειες, όπου απλώς πλειοψήφησε, ένα συγκεκριμένο αριθμό εκλεκτόρων με βάση την προτίμηση της λαϊκής ψήφου (popular vote). Με αυτό τον τρόπο συγκροτείται πανεθνικά το Εκλεκτορικό Κολλέγιο (Electoral College). Τα μέλη του, δηλ. οι Εκλέκτορες (Electors), με τη σειρά τους σε τακτή ημερομηνία λίγες μέρες μετά τις εκλογές θα ψηφίσουν χωριστά για πρόεδρο και χωριστά για αντιπρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Για κάθε εκλογή κάθε εκλέκτορας έχει μία μόνο ψήφο.

Από το 1969 ο αριθμός των εκλεκτόρων, που συμμετέχουν στο Κολλέγιο, είναι 538. Το Άρθρο 2, Ενότητα 1, Παράγραφος 2 του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών ορίζει ότι ο αριθμός των εκλεκτόρων κάθε Πολιτείας ισούται με το άθροισμα των αντιπροσώπων που έχει στο Κογκρέσσο. Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των εκλεκτόρων κάθε Πολιτείας είναι ίσος με το άθροισμα των Γερουσιαστών και των Αντιπροσώπων, τους οποίους διαθέτει κάθε Πολιτεία στο Ανώτατο Νομοθετικό Σώμα των ΗΠΑ. Ως εκ τούτου ο αριθμός των εκλεκτόρων ανά Πολιτεία ποικίλλει εξαιρετικά.

Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d3skop12761l)

Η ψηφοφορία του Εκλεκτορικού Κολλεγίου

Το Σύνταγμα των ΗΠΑ ορίζει ότι η ψηφοφορία του Εκλεκτορικού Κολλεγίου για την ανάδειξη προέδρου και αντιπροέδρου διεξάγεται την ίδια ημέρα για όλες τις Πολιτείες. Επίσης στην ίδια διάταξη ανατίθεται στο Κογκρέσσο να ορίσει τακτή ημερομηνία.

Η Δωδέκατη Τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος ορίζει ότι οι δύο ψηφοφορίες για εκλογή προέδρου και αντιπροέδρου γίνονται αφενός χωριστά, αφετέρου σε τόπο που ορίζει κάθε Πολιτεία. Κάθε εκλέκτορας έχει μία ψήφο για την εκλογή προέδρου και μία για την εκλογή αντιπροέδρου.

Η ψηφοφορία του Εκλεκτορικού Κολλεγίου σε λιγότερες Πολιτείες είναι μυστική, στις περισσότερες φανερή. Σε 26 από τις δεύτερες προβλέπονται διάφορες μικρές ποινές, συνήθως χρηματικές, για τους εκλέκτορες που δεν θα ακολουθήσουν τη λαϊκή εντολή. Πάντως οι περιπτώσεις παρασπονδίας από την λαϊκή εντολή είναι εξαιρετικά σπάνιες. Μετά το 1968 καταγράφονται μόλις 6 μεμονωμένες περιπτώσεις. Οπωσδήποτε σε καμία απ' αυτές δεν ανετράπη το γενικό αποτέλεσμα.

Τα αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα αποστέλλονται επισήμως και σφραγισμένα στην έδρα της κυβερνήσεως των ΗΠΑ και ανοίγονται από τον Πρόεδρο της Γερουσίας παρουσία της Ολομέλειας του Κογκρέσσου (Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων). Το άτομο που θα συγκεντώσει την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων του Εκλεκτορικού Κολλεγίου θα είναι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ. Σε περίπτωση που έχουμε αδυναμία επίτευξης απόλυτης πλειοψηφίας η Βουλή των Αντιπροσώπων (House of Representatives), η οποία αριθμει 435 μέλη, αμέσως θα εκλέξει με απόλυτη πλειοψηφία πλέον τον πρόεδρο από τους τρεις πρώτους σε εκλεκτορικές ψήφους υποψηφίους.

Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι οι βουλευτές δεν θα ψηφίσουν ατομικά. Θα αποφασίσουν πρώτα με «εσωτερική» ψηφοφορία ανά Πολιτεία για το ποιόν υποψήφιο προτιμούν και μετά θα ψηφίσουν πλέον οι Πολιτείες με μία μόνο ψήφο η κάθε Πολιτεία για την εκλογή προέδρου. Πρόεδρος εκλέγεται ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των Πολιτειών.

Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d3ronotn2rzl)

Τι είναι οι faithless εκλέκτορες

Στο Εκλογικό Κολλέγιο των Ηνωμένων Πολιτειών, o «άπιστος» εκλέκτορας (faithless elector) είναι γενικά ένας εκπρόσωπος του κόμματος που δεν πιστεύει στο εκλογικό αποτέλεσμα στην περιοχή του και αντ' αυτού ψηφίζει άλλο άτομο για ένα ή και τα δύο αξιώματα ή απέχει από την ψηφοφορία. Ως μέρος των προεδρικών εκλογών των Ηνωμένων Πολιτειών, κάθε πολιτεία νομοθετεί τη μέθοδο με την οποία θα επιλεγούν οι εκλογείς της. Πολλές πολιτείες απαιτούν από τους εκλέκτορες να έχουν δεσμευτεί να ψηφίσουν τους υποψηφίους του κόμματός τους εάν διοριστούν. Οι συνέπειες μιας ψηφοφορίας εκλογέων με τρόπο ασυνεπή με την υπόσχεσή τους διαφέρουν από πολιτεία σε πολιτεία.

Η διαδικασία επιλογής του αντιπροέδρου

Παρόμοια διαδικασία ακολουθείται για τον αντιπρόεδρο με τις εξής διαφορές: Πρώτον, η επιλογή γίνεται από τη Γερουσία, η οποία αριθμεί 100 μέλη. Δεύτερον, η επιλογή θα γίνει από τους δύο πρώτους σε ψήφους υποψηφίους. Και τρίτον απαιτείται απαρτία δύο τρίτων για να είναι έγκυρη η εκλογή. Όπως και στην εκλογή προέδρου αντιπρόεδρος εκλέγεται ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των Γερουσιαστών.

Η διαδικασία επιλογής του προέδρου

Το Άρθρο Δύο του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών ορίζει ότι για να υπηρετήσει ένας άνθρωπος στη θέση του προέδρου, πρέπει να είναι (φυσικά) γεννημένος πολίτης των Ηνωμένων Πολιτειών, ηλικίας τουλάχιστον 35 ετών και κάτοικος των Ηνωμένων Πολιτειών για τουλάχιστον 14 χρόνια.

Οι υποψήφιοι για την προεδρία πρέπει να αναδειχθούν από κάποιο από τα διάφορα πολιτικά κόμματα των Ηνωμένων Πολιτειών, τα οποία συνήθως επιλέγουν τους υποψήφιους με προκριματικές εκλογές. Οι προκριματικές συνήθως διεξάγονται με έμμεση εκλογική διαδικασία, στην οποία οι εκλογείς εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους (από την λίστα ενός κόμματος), και αυτοί με τη σειρά τους εκλέγουν τον υποψήφιο που θα εκπροσωπήσει το κόμμα στις προεδρικές εκλογές. Ο υποψήφιος για την προεδρία πρέπει να επιλέξει έναν συνυποψήφιο για την αντιπροεδρία, ώστε να καταρτιστεί η λίστα υποψηφίων του κόμματος, η οποία στη συνέχεια πρέπει να επικυρωθεί από τους αντιπροσώπους.

Το αμερικανό εκλογικό σύστημα

Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν εκλέγεται απευθείας από το λαό, αλλά από το Σώμα των Εκλεκτόρων. Κάθε Πολιτεία έχει έναν προκαθορισμένο αριθμό εκλεκτόρων.

Αυτός ο αριθμός ορίζεται ανάλογα με το πληθυσμιακό μέγεθος της Πολιτείας. Έτσι οι Αμερικανοί πολίτες δεν ψηφίζουν πρόεδρο αλλά προεδρικό εκλέκτορα.

Συνολικά το σώμα των εκλεκτόρων απαρτίζεται από 538 εκλέκτορες. Εφαρμόζεται το πλειοψηφικό σύστημα για την εκλογή των εκλεκτόρων, δηλαδή ο νικητής υποψήφιος πρόεδρος που έχει διαφορά έστω και μιας ψήφου από τον αντίπαλό του, αποσπά το σύνολο των εκλεκτόρων της Πολιτείας. Για να γίνει ο υποψήφιος πρόεδρος ο εκλεγμένος Πρόεδρος των ΗΠΑ, χρειάζεται να συγκεντρώσει 270 ψήφους μέσα στο Σώμα των Εκλεκτόρων.

Αμερικανικός φεντεραλισμός

Οι πολέμιοι του θεσμού υποστηρίζουν πως είναι αντιδημοκρατικός και πως δίνει σε πολιτείες, όπου κανείς από τους δυο υποψήφιους δεν κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία, ανάρμοστα μεγάλη δυνατότητα να εκλέγουν πρόεδρο και αντιπρόεδρο. Οι υπέρμαχοι θεωρούν ότι το Εκλεκτορικό Κολλέγιο είναι σημαντικό και αντιπροσωπευτικό στοιχείο του αμερικανικού φεντεραλισμού, και παράλληλα προασπίζεται τα δικαιώματα των μικρότερων πολιτειών. Πολυάριθμες συνταγματικές τροπολογίες έχουν κατατεθεί στο Κογκρέσσο για την αντικατάστασή του με άμεση λαϊκή ψηφοφορία, ωστόσο καμία από αυτές δεν έχει περάσει.

Τι γίνεται αν κάποιος υποψήφιος δεν συγκεντρώσει τις απαιτούμενες 270 ψήφους

Στις γενικές εκλογές του Νοεμβρίου η εκλογική διαδικασία είναι έμμεση, και οι ψηφοφόροι εκλέγουν τα μέλη του Εκλογικού Κολεγίου, τους εκλέκτορες που εκλέγουν τον πρόεδρο και τον αντιπρόεδρο με άμεσες εκλογές.

Εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει τις απαιτούμενες 270 ψήφους εκλεκτόρων που απαιτούνται για να κερδίσει τις εκλογές, τότε η Βουλή των Αντιπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών θα ορίσει ως πρόεδρο τον έναν από τους τρεις υποψηφίους που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους εκλεκτόρων, και ομοίως η Γερουσία των Ηνωμένων Πολιτειών θα επιλέξει τον αντιπρόεδρο με πλειοψηφικά κριτήρια.

*Με πηροφορίες από τη Wikipedia