Έντονο προβληματισμό και αντιδράσεις σε κεντρικό επίπεδο προκαλεί στη Γερμανία η άνετη νίκη που εξασφάλισε το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD) στις κρατιδιακές εκλογές στην Θουριγγία αλλά το μεγαλύτερο του 30% ποσοστό που κατέκτησε στη Σαξονία, την ώρα που τα κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού (SPD, Πράσινοι, FDP) δείχνουν να καταποντίζονται.

Σημειώνεται πως στην Θουριγγία η AfD εξασφάλισε περίπου 33%, ενώ στη γειτονική Σαξονία τερμάτισε δεύτερη με ποσοστό γύρω στο 30%, μια ανάσα από το κυβερνών κεντροδεξιό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU).


Γερμανία: Ο κυβερνητικός συνασπισμός έχασε τη νομιμοποίησή του, λέει ο αντιπρόεδρος των Φιλελεύθερων - «Αποτέλεσμα-καταστροφή»

Ο αντιπρόεδρος του κόμματος των Φιλελευθέρων (FDP) Βόλφγκανγκ Κουμπίκι δήλωσε στον απόηχο των αποτελεσμάτων ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός «φωτεινός σηματοδότης» έχασε την νομιμοποίησή του, τονίζοντας ότι «όταν ένα τόσο μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος ψηφίζει κατ' αυτόν τον τρόπο, πρέπει να υπάρξουν συνέπειες».

Ο εκπρόσωπος του κόμματος για θέματα οικονομίας Φρανκ Σέφλερ έκανε λόγο για «αποτέλεσμα - καταστροφή» για την κυβέρνηση Σολτς, ενώ ο γενικός γραμματέας του SPD Κέβιν Κύνερτ επέρριψε την ευθύνη στους κυβερνητικούς εταίρους του κόμματός του, τους Πράσινους και το FDP. «Θα υπάρξουν συζητήσεις για το μελλοντικό έργο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. «Το θέμα είναι το SPD να μην επιτρέπει να τον ξεγελούν κόμματα τα οποία οι ψηφοφόροι πέταξαν έξω από τα κοινοβούλια συντρίβοντάς τα», υπογράμμισε. Από την πλευρά του CDU, ο γενικός γραμματέας Κάρστεν Λίνεμαν επιτέθηκε στην Ζάρα Βάγκενκνεχτ χαρακτηρίζοντάς την «κομμουνίστρια».

Μεγάλη κερδισμένη η Ζάρα Βάγκεκνεχτ - Οι φιλορωσικές θέσεις, τα κοινά σημεία με το AfD και οι σκέψεις για το ενδεχόμενο συνεργασίας

Η νεοσύστατη «Συμμαχία Ζάρα Βάγκεκνεχτ» (BSW) συγκαταλέγεται στους κερδισμένους των σημερινών εκλογών, αφού κατέκτησε την τρίτη θέση και στα δύο κρατίδια, «εξαφανίζοντας» την Αριστερά, το κόμμα από το οποίο προέρχεται.

Η κάλπη έδειξε πως η λαϊκίστικη ρητορική της Βάγκενκνεχτ (όπως και του AfD) κατά «εκείνων που βρίσκονται στην κορυφή» τη στυλιζάρει επίσης ως «συνήγορο των μικρών ανθρώπων». Αποκαλεί τα κόμματα εξουσίας επικίνδυνα, ηλίθια, άπληστα και υποκριτικά. Μία ημέρα μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, στις οποίες το BSW είχε ήδη λάβει το 6,2% των ψήφων, η Βάγκενκνεχτ δήλωσε: «Είμαστε εκεί για τους ανθρώπους που έχουν χάσει την πίστη τους στη δημοκρατία» και συνέχισε λέγοντας ότι το κόμμα της είναι για τους «απελπισμένους».

Η Βάγκενκνεχτ απέρριψε την ιδέα ενός συνασπισμού με το ακροδεξιό AfD, αλλά δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο συνεργασίας. Το BSW της και το AfD ευθυγραμμίζονται σε ένα συγκεκριμένο θέμα: τις φιλορωσικές πολιτικές τους. Το BSW έχει ταχθεί κατά των κυρώσεων κατά της Ρωσίας και των εξαγωγών όπλων στην Ουκρανία, προτρέποντας για μια διπλωματική λύση στη σύγκρουση. Είναι μια άποψη που βρίσκει απήχηση σε πολλούς ψηφοφόρους στην ανατολική Γερμανία, η οποία ήταν σύμμαχος της Σοβιετικής Ένωσης όταν αποτελούσε μέρος της κομμουνιστικής Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Η νεοσύστατη BSW προκάλεσε ιδιαίτερο σκάνδαλο κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη Γερμανία τον Ιούνιο. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην Μπούντεσταγκ, η Βάγκενκνεχτ και οι συνάδελφοί της στο κόμμα, μαζί με μεγάλο μέρος του AfD, αποχώρησαν διαδηλωτικά για την ομιλία του «από αλληλεγγύη προς όλους τους Ουκρανούς που θέλουν άμεση κατάπαυση του πυρός και λύση με διαπραγματεύσεις», όπως είπε ένα μέλος του κόμματος. Ο επικεφαλής του CDU Φρίντριχ Μερτς επέκρινε αργότερα το γεγονός αυτό ως «χαμηλό σημείο στην κουλτούρα του κοινοβουλίου μας».

Τα μετεκλογικά δεδομένα και η μειοψηφία αποκλεισμού του AfD

Με δεδομένο ότι κανένα κόμμα δεν επιθυμεί την συνεργασία με την AfD, τα βλέμματα στρέφονται τώρα στο ενδεχόμενο συνεργασίας του CDU με το SPD ή την BSW. «Βλέπουμε το αποτέλεσμα ως ευκαιρία αλλαγής διακυβέρνησης υπό το CDU», δήλωσε ο επικεφαλής του CDU στην Θουριγγία Μάριο Φόιγκτ, αναφερόμενος στην επικείμενη αποχώρηση του Μπόντο Ράμελο (Αριστερά) από την πρωθυπουργία και προανήγγειλε διαβουλεύσεις με το SPD, ενώ πρόσθεσε ότι «θα είμαστε ανοιχτοί για συνομιλίες» και με την BSW. Η Ζάρα Βάγκενκνεχτ από την πλευρά της δήλωσε στο ARD ότι δεν θα υπάρξει μεν κυβερνητική συνεργασία με την AfD, αλλά «αν το AfD προτείνει κάτι λογικό, για παράδειγμα ότι ένα νοσοκομείο δεν πρέπει να κλείσει, τότε η BSW θα συμφωνήσει με αυτό» και δεν θα το απορρίψει αυτομάτως. Ο επικεφαλής υποψήφιος της AfD Μπγερν Χέκε δήλωσε πάντως ότι το κόμμα του είναι «με διαφορά η μεγαλύτερη δύναμη» στο κρατίδιο και τόνισε ότι «είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε».

Το δεδομένο όμως είναι ότι Ακόμα κι αν δεν συμμετάσχει στην κυβέρνηση σε κανένα από τα δύο κρατίδια, η AfD θα έχει στη διάθεσή της ένα ειδικό όργανο εξουσίας: τη λεγόμενη μειοψηφία αποκλεισμού. Με τα ποσοστά που εξασφάλισε στη Σαξονία και στη Θουριγγία, μπορεί να μπλοκάρει αποφάσεις που απαιτούν πλειοψηφία δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο και, ως εκ τούτου, να παραλύσει τις δημοκρατικές διαδικασίες.

Πώς είδαν γερμανικά ΜΜΕ το εκλογικό αποτέλεσμα

Τα αποτελέσματα στα δύο κρατίδια κυριάρχησαν ασφαλώς και στα γερμανικά ΜΜΕ που έκαναν λόγο για «σεισμό» και για «οδυνηρό χαστούκι».

«Ο σεισμός στην Θουριγγία θα προκαλέσει μετασεισμό στο Βερολίνο», προεξόφλησε η εφημερίδα Handelsblatt, βλέποντας «δραματικά» εκλογικά αποτελέσματα, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση «γίνεται χειρότερη σε κάθε εκλογές» και ότι οι κρατιδιακές κάλπες θα έχουν αναπόφευκτα συνέπειες στην ουσία της ομοσπονδιακής πολιτικής.

«Σύμφωνα με μετεκλογικές έρευνες, κυριάρχησαν τα θέματα της μετανάστευσης και της εσωτερικής ασφάλειας. Εάν η κυβέρνηση θέλει να ανακτήσει μέρος της υποστήριξης που απώλεσε μετά την εκλογή της το 2021, θα πρέπει να προσφέρει κάτι σε αυτούς τους τομείς. Τα εκλογικά αποτελέσματα στη Σαξονία και τη Θουριγγία είναι ακραία με την πραγματική έννοια. Οι ομοσπονδιακοί πολιτικοί δεν θα πρέπει να τα απορρίψουν ως καθαρά ανατολικογερμανικό φαινόμενο, αλλά μάλλον να τα εκλάβουν ως προειδοποίηση και να τα λάβουν σοβαρά υπόψη», συμπλήρωσε η οικονομική εφημερίδα.

«Οι εκλογές συνιστούν μεγάλη αποτυχία για τον κυβερνητικό συνασπισμό, αλλά και για την φιλελεύθερη δημοκρατία – κέρδισαν η AfD και η BSW, δύο κόμματα που δεν έχουν απολύτως καμία σχέση με την φιλελεύθερη άποψη», υποστήριξε το περιοδικό Der Spiegel προσθέτοντας ότι η εκλογική βραδιά στα δύο κρατίδια αντανακλά «την κρίση της φιλελεύθερης δημοκρατίας». Ειδικά για τους ψηφοφόρους της AfD και της BSW, αρθρογράφος του περιοδικού σημείωσε ότι «οι φιλελεύθερες ιδέες τους είναι άγνωστες» και θα απαιτείτο πολύς χρόνος για να τους ξανακερδίσουν άλλα κόμματα.

«Δεν υπάρχει κακό εκλογικό αποτέλεσμα», σχολίασε η Bild, θυμίζοντας ότι πολλές δημοσκοπήσεις «είχαν προθερμάνει την Γερμανία» για αυτό που συνέβη. «Αυτό είναι και δεν γίνεται αλλιώς (...) Ένα πραγματικά οδυνηρό χαστούκι. Εκλογές σημαίνουν ανταγωνισμό. Ανοιχτές συγκεντρώσεις. Πρέπει να πείσεις τους ανθρώπους με πράξεις και επιχειρήματα. Αν δεν πείθεις, πρέπει να ψάξεις το λάθος (...) Οι εκλογές δεν μπορούν ποτέ να είναι κακές: δεν πρέπει να φοβόμαστε τις εκλογές. Εκτός αν δεν κάνουμε σωστά τη δουλειά μας», πρόσθεσε.

«Η AfD γράφει ιστορία στην Θουριγγία – αλλά όχι καλή», τονίζεται στον ιστότοπο του ιδιωτικού ειδησεογραφικού σταθμού n-tv. «Είναι η πρώτη φορά μετά το τέλος της ναζιστικής διακυβέρνησης που ακροδεξιοί εξτρεμιστές θα σχηματίσουν ξανά τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα σε γερμανικό κοινοβούλιο. Κι όσο κι αν η AfD προσπαθεί να το υποβαθμίσει, το Ομοσπονδιακό Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος την κατατάσσει ως ‘εξακριβωμένα δεξιά εξτρεμιστική’ (παράταξη). Ο κορυφαίος υποψήφιός (της) Μπγερν Χέκε είναι επίσης ο πολιτικός της AfD του οποίου ο τόνος θυμίζει περισσότερο τη ναζιστική εποχή», προστίθεται στο σχόλιο.

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung είδε «ιστορική νίκη» της AfD στην Θουριγγία, ενώ η Süddeutsche Zeitung «σοβαρή οπισθοδρόμηση» και «ανησυχητικό αποτέλεσμα για τους δημοκράτες – και κυρίως για τον Όλαφ Σολτς». Για «κύματα σοκ στα κόμματα του κέντρου» έκανε λόγο σε σχόλιό του το ZDF.

Ανησυχία για τις συνέπειες του εκλογικού αποτελέσματος εκφράστηκαν επίσης από φορείς της οικονομίας. Ο πρόεδρος του ινστιτούτου DIW Μαρσέλ Φράτσερ προέβλεψε μετανάστευση του εργατικού δυναμικού από την Σαξονία και την Θουριγγία. Η πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής Μόνικα Σνίτσερ προειδοποίησε εναντίον πολιτικού αδιέξοδου σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Από την πλευρά της, η επικεφαλής της Ισραηλιτικής Πολιτιστικής Κοινότητας Γερμανίας, η Σαρλότε Κνόμπλοχ, έκρινε ότι η Γερμανία κινδυνεύει να γίνει τώρα πιο «ασταθής», «ψυχρή», και «φτωχή».