Με τον ερχομό του Σεπτέμβρη, οι μαθητές ήδη έχουν ξεκινήσει την επιστροφή τους στις σχολικές αίθουσες σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ευρώπη, ωστόσο αρκετοί από αυτούς έχουν αφήσει πίσω εδώ και χρόνια τα κινητά τους τηλέφωνα, ενώ κάποιοι άλλοι, μεταξύ των οποίων και οι μαθητές στην Ελλάδα, θα έρθουν φέτος για πρώτη φορά αντιμέτωποι με τη νέα πραγματικότητα, χωρίς κινητά στις σχολικές αίθουσες.


Το παράδειγμα της Ολλανδίας

Το Calvijn College ήταν ένα από τα πρώτα σχολεία στην Ολλανδία που απαγόρευσε τα κινητά τηλέφωνα και τέσσερα χρόνια μετά, οι υπεύθυνοι αναφέρουν ότι έχει διαμορφωθεί μια νέα κουλτούρα.

Πριν από έξι χρόνια, όταν οι υπάλληλοι του Calvijn College της Ολλανδίας άρχισαν να εξετάζουν αν θα απαγορεύσουν τα τηλέφωνα από τα σχολεία τους, η ιδέα άφησε μερικούς μαθητές κατάπληκτους. «Μας ρώτησαν αν νομίζουμε ότι ζούμε στο 1800», δήλωσε ο Jan Bakker, πρόεδρος του κολεγίου, του οποίου οι μαθητές έχουν ηλικία από 12 έως 18 ετών. «Περπατώντας στους διαδρόμους και στην αυλή του σχολείου, έβλεπες ότι όλα τα παιδιά ήταν στα smartphones τους. Οι συζητήσεις έλειπαν, τα τραπέζια του πινγκ πονγκ ήταν άδεια», δήλωσε ο Bakker. «Βασικά χάναμε την κοινωνική κουλτούρα», συμπλήρωσε.

Η πλειοψηφία υποστήριξε την ιδέα, αν και περίπου το 20% των γονέων, των καθηγητών και των μαθητών που ερωτήθηκαν ήταν σθεναρά αντίθετοι. Ορισμένοι ήταν γονείς που ανησυχούσαν ότι δεν θα μπορούσαν να βρουν τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ μια μερικοί εκπαιδευτικοί υποστήριξαν ότι θα ήταν καλύτερο να αγκαλιάσουμε τις νέες τεχνολογίες αντί να τις αποφεύγουμε. 

Ηπιότερη προσέγγιση από Ελλάδα και Ιταλία

Με το άνοιγμα των σχολείων αυτήν την βδομάδα στην ηπειρωτική Ευρώπη, ένας αυξανόμενος αριθμός μαθητών θα αναγκαστεί να αφήσει πίσω του τα κινητά του τηλέφωνα, αφού όλο και περισσότερα σχολεία στην Ευρώπη ακολουθούν το παράδειγμα της Ολλανδίας.

Στη Γαλλία, 200 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δοκιμάζουν την απαγόρευση, ενώ τα γαλλόφωνα δημοτικά σχολεία στη Βαλλονία και στις Βρυξέλλες, στο Βέλγιο, έχουν προχωρήσει στις δικές τους απαγορεύσεις.

Στην Ουγγαρία, ένα νέο διάταγμα απαιτεί από τα σχολεία να συλλέγουν τα τηλέφωνα και τις smart συσκευές των μαθητών κατά την έναρξη των μαθημάτων.

Η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν υιοθετήσει ηπιότερες προσεγγίσεις, επιτρέποντας στους μαθητές να έχουν τα τηλέφωνά τους μαζί τους κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά απαγορεύοντας τη χρήση τους στις αίθουσες διδασκαλίας, την ώρα του μαθήματος.


«Οι μαθητές πλέον έπαιζαν μεταξύ τους»

Για όσους εργάζονται στο Calvijn College, το σαρωτικό ρεύμα της αλλαγής είναι συναρπαστικό, υποστηρίζει η βρετανική εφημερίδα Guardian. Από τη στιγμή που άρχισαν να απαιτούν από τους μαθητές είτε να αφήνουν τα τηλέφωνά τους στο σπίτι είτε να μην τα χρησιμοποιούν ποτέ όσο βρίσκονται στο σχολείο μίλησαν για μεταμόρφωση στη ζωή της σχολικής κοινότητας. «Ουσιαστικά ό,τι είχαμε χάσει, το πήραμε πίσω», δήλωσε ο Bakker. «Οι μαθητές πλέον έπαιζαν μεταξύ τους και μιλούσαν μεταξύ τους. Και πολύ λιγότερες διακοπές στα μαθήματα».

Έχοντας περιέργεια για τον αντίκτυπο της απαγόρευσης, άλλα σχολεία σε όλη τη χώρα άρχισαν να επικοινωνούν. Τον Ιανουάριο του 2024, η ολλανδική κυβέρνηση μπήκε στη συζήτηση, προτρέποντας τα σχολεία να απαγορεύσουν τα κινητά τηλέφωνα, τα tablet και τα smartwatches από τις περισσότερες αίθουσες διδασκαλίας των γυμνασίων σε όλη τη χώρα, με τη σύσταση να επεκτείνεται πρόσφατα και στα δημοτικά σχολεία.


Τα αποτελέσματα έρευνας για την απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων

Στα τέλη του περασμένου έτους κι ενώ τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την Ολλανδία ετοιμάζονταν να ακολουθήσουν τις συστάσεις, ερευνητές του Πανεπιστημίου Radboud θέλησαν να δώσουν μια εικόνα πριν και μετά την αλλαγή. Έτσι, διενήργησαν δημοσκόπηση σε εκατοντάδες μαθητές και γονείς, καθώς και σε δεκάδες εκπαιδευτικούς, σε δύο σχολεία με επικείμενα σχέδια για την κατάργηση των κινητών τηλεφώνων στους σχολικούς χώρους, ενώ επισκέφθηκαν ξανά τα σχολεία τρεις μήνες μετά την επιβολή της απαγόρευσης.

Περίπου το 20% των μαθητών ανέφεραν ότι ήταν λιγότερο αφηρημένοι από τη στιγμή που τα smartphones ήταν εκτός ορίων, δήλωσε ο Loes Pouwels, ένας από τους ερευνητές, ενώ οι εκπαιδευτικοί περιέγραψαν ότι οι μαθητές ήταν πιο προσεκτικοί και συγκεντρωμένοι στη δουλειά τους στην τάξη. «Οπότε νομίζω ότι όσον αφορά τη γνωστική λειτουργία, συνολικά ήταν κάτι θετικό».

Πολλοί μαθητές ανέφεραν επίσης περισσότερες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις στην πραγματική ζωή και ότι η ποιότητα αυτών των αλληλεπιδράσεων είχε βελτιωθεί. Διαπίστωσαν επίσης μείωση του διαδικτυακού εκφοβισμού, καθώς οι μαθητές ήταν περισσότερο χρόνο εκτός σύνδεσης.

Τρεις μήνες μετά την απαγόρευση, ωστόσο, δεν είχαν αγκαλιάσει όλοι οι μαθητές την ιδέα. Περίπου το 40% δήλωσε ότι η απαλλαγή από τα τηλέφωνα τους επέτρεψε να απολαύσουν καλύτερα τα διαλείμματά τους, ενώ το 37% δήλωσε ότι τους έλειπαν τα τηλέφωνά τους. «Αναγκάζομαι να κοινωνικοποιηθώ όταν δεν έχω διάθεση, πράγμα που συμβαίνει συχνά», δήλωσε ένας ερωτηθέντας στους ερευνητές. Στο Calvijn College, το προσωπικό δεν έχει καμία αμφιβολία ότι η απαγόρευση ήταν θετική.

«Περάσαμε μια περίοδο που οι άνθρωποι έλεγαν ότι δεν είμαστε ένα σύγχρονο σχολείο, ότι πηγαίνουμε πίσω στο χρόνο», δήλωσε ο Bakker και πρόσθεσε «Σήμερα συμβαίνει το αντίθετο... Αισθάνομαι σαν μια ωραία επιβεβαίωση ότι ο κόπος που βιώσαμε δεν ήταν για το τίποτα».