Πώς συνδέεται ο πόλεµος της Ρωσίας στην Ουκρανία µε τη γεωστρατηγική απειλή του Ιράν προς τη ∆ύση; Η απάντηση δόθηκε την περασµένη Τρίτη από τον Αµερικανό υπουργό Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, διόλου τυχαία µάλιστα, στη διάρκεια της επίσκεψής του στη Βρετανία. Είπε, ως γνωστόν, ο Μπλίνκεν ότι η Ρωσία έχει παραλάβει βαλλιστικούς πυραύλους από το Ιράν, για να τους χρησιµοποιήσει στο ουκρανικό µέτωπο, κάτι που σκοπεύει να πράξει «εντός εβδοµάδων», επιβεβαιώνοντας δηµοσίευµα για το ζήτηµα που είχε ήδη κυκλοφορήσει η εφηµερίδα «Wall Street Journal» από την προπερασµένη Παρασκευή. Μια τέτοια ενέργεια και η δυτική αντίδραση οδηγούν σε αδιαµφισβήτητη κλιµάκωση σε δύο µέτωπα: Ρωσία και Μέση Ανατολή.

Οι αναφερόµενοι πύραυλοι Fath-360 (τύπου BM-120), µια σχετικά νέα πυραυλική τεχνολογία του Ιράν, που αποτελεί παραλλαγή του γνωστού οπλοστασίου του των Fateh SRBM, παρότι µικρού βεληνεκούς (30 µε 120 χιλιόµετρα, την ώρα που, ενδεικτικά, οι Fateh-110 έχουν εύρος 300- 500 χιλιόµετρα), µπορούν να φέρουν κεφαλή 150 κιλών, σε αντιδιαστολή µε τα drones Shahed, τα οποία µεταφέρουν πολύ λιγότερα εκρηκτικά, είναι πιο αργά και πιο εύκολο να καταρριφθούν. Τα τελευταία, µε εύρος έως και 1.500-2.000 χιλιόµετρα, γνωστά ως drones-καµικάζι και στη Ρωσία ως Geran-2, έχουν αποδεδειγµένα χρησιµοποιηθεί, κατά τον ουκρανικό Στρατό, στην Ουκρανία.

Το Ιράν αρνείται τη μεταφοροά βαλλιστικών πυραύλων στους Ρώσους

Το Ιράν, µε επιστολή µάλιστα προς τον ΟΗΕ, αρνήθηκε τη µεταφορά των βαλλιστικών πυραύλων (ωστόσο είχε στο παρελθόν αρνηθεί και τη χορήγηση των drones Shahed). Σύµφωνα µε το ηµιεπίσηµο ιρανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Τασνίµ, ένα νέο σύστηµα εκπαίδευσης για τους Fath 360 δοκιµάστηκε µε επιτυχία στο Ιράν από τους «Φρουρούς της Επανάστασης». Οι ανακοινώσεις πυροδοτούν µια σειρά σύνθετων εξελίξεων, την ώρα που η ρωσική πλευρά µέσα στο περασµένο Σαββατοκύριακο άνοιξε κι άλλο τη βεντάλια των ρίψεων εντός ΝΑΤΟϊκών χωρών. Η Λετονία και η Ρουµανία ανέφεραν πως ρωσικά drones προσπέλασαν τα εδάφη τους.

Κατ’ αρχάς, σε απάντηση των ανακοινώσεων, πρώτα οι ΗΠΑ και µετά η Ε3, δηλαδή Βρετανία, Γαλλία και Γερµανία, χαρακτήρισαν την ενέργεια «άµεση απειλή προς την ευρωπαϊκή ασφάλεια» και επέβαλαν σειρά νέων κυρώσεων προς το Ιράν, µεταξύ αυτών περιορισµούς στις πτήσεις της Iran Air σε Βρετανία και Ευρώπη, καθώς και κυρώσεις σε ρωσικά πλοία και οργανισµούς που συµµετέχουν στην παραγωγή των drones Shahed και προσωπικά στον γενικό διευθυντή διεθνών σχέσεων στο ιρανικό υπουργείο Αµυνας, ταξίαρχο Σεγιέντ Χαµζέχ Γκαλανταρί.

Με αντικυρώσεις απειλεί τη Δύση ο Πούτιν

Σε απάντηση αυτών, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιµίρ Πούτιν, απείλησε ανοιχτά τη ∆ύση µε αντικυρώσεις. «Ισως πρέπει να σκεφτούµε συγκεκριµένους περιορισµούς - σε ουράνιο, τιτάνιο, νικέλιο», δήλωσε σε τηλεοπτικά µεταδιδόµενη συνάντηση µε κυβερνητικούς αξιωµατούχους την Πέµπτη. Να σηµειωθεί πως η Ρωσία ελέγχει το ένα τρίτο του παγκόσµιου εµπλουτισµού ουρανίου και το 5% των εξορύξεων, ενώ έχει µακροχρόνια συµβόλαια µε πολλά πυρηνικά εργοστάσια στη ∆ύση. Παρότι οι ΗΠΑ απαγόρευσαν τις εισαγωγές ρωσικού εµπλουτισµένου ουρανίου, η απαγόρευση δεν αφορά στα τρέχοντα συµβόλαια. Εκτός από το Ιράν, οι ΗΠΑ -και συγκεκριµένα ο Αµερικανός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Κερτ Κάµπελ- κατηγόρησαν πρόσφατα και την Κίνα για παροχή υποστήριξης στη ρωσική «πολεµική µηχανή». Οµως, όπως επισηµαίνει ο «Guardian», οι εξελίξεις αφορούν άµεσα και το πολεµικό µέτωπο στην Ουκρανία. Οι ιρανικοί βαλλιστικοί πύραυλοι ενισχύουν το επιχείρηµα για άρση των αµερικανικών περιορισµών στη χρήση δυτικών πυραύλων από τον ουκρανικό Στρατό βαθύτερα µέσα σε ρωσικό έδαφος. Και συγκεκριµένα στις ουκρανικές εκκλήσεις για χρήση των βρετανικών πυραύλων Storm Shadow. Ο επιτελάρχης του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι, Αντρίι Γέρµακ, φέρεται να επιµένει ότι οι κυρώσεις δεν είναι αρκετές και πρέπει να επιτραπεί µεγαλύτερο εύρος επίθεσης εντός ρωσικών εδαφών (άρση των περιορισµών στη χρήση πυραύλων µεγάλου βεληνεκούς). Την Παρασκευή, συνοµίλησαν για το θέµα ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρµερ, µε τον Αµερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν. Ο Γερµανός καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, ο οποίος πρόσφατα πίεζε για µια συνδιάσκεψη ειρήνης παρουσία της Μόσχας, το πιθανότερο είναι ότι θα δει κι εκείνος την τράπουλα του πολέµου να ανακατεύεται εκ νέου.

Η παράμετρος Τραμπ 

Γιατί ο µετριοπαθής νέος Ιρανός πρόεδρος, Μασούτ Πεζεσκιάν, να ρίξει το γάντι στη ∆ύση µε αυτόν τον τρόπο, όταν προεκλογική σηµαία του υπήρξαν η γεφύρωση των διαφορών και η επαναφορά κάποιας πυρηνικής συµφωνίας; Οι απαντήσεις µπορεί να είναι πολλές. Σύµφωνα µε το αµερικανικό υπουργείο Οικονοµικών, το συµβόλαιο προµήθειας των βαλλιστικών πυραύλων είχε υπογραφεί στα τέλη του 2023, πριν από τον θάνατο του προηγούµενου προέδρου, Ιµπραχίµ Ραϊσί, τον Μάιο. Το καλοκαίρι, ο Πεζεσκιάν θα µπορούσε να έχει παρέµβει στην εκπαίδευση στρατιωτικού προσωπικού στη χρήση ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων µικρού βεληνεκούς, αλλά δεν το έκανε. Πολλοί σηµειώνουν ότι η χώρα ελέγχεται πραγµατικά όχι από τον Πεζεσκιάν, αλλά από τον αγιατολάχ Αλί Χαµενεΐ και τους «Φρουρούς της Επανάστασης».

Αλλοι θεωρούν ότι το Ιράν περιµένει τις αµερικανικές εκλογές, καθώς ο Ντόναλντ Τραµπ δήλωσε πρόσφατα ότι δεν πιστεύει πως η Τεχεράνη προσπαθεί να υποσκάψει την αµερικανική διπλωµατία και ότι θα µπορούσε να έρθει σε συµφωνία µε αυτήν (σε µια προσπάθεια απεµπλοκής από αυτό το µέτωπο).

Πριν από λίγες ηµέρες, η εφηµερίδα «New York Times» δηµοσίευσε πως «το Ιράν αποτελεί κορυφαία απειλή παραπληροφόρησης για την αµερικανική εκλογική κούρσα» και µάλιστα ότι θα µπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσµα κατά του Τραµπ. Παρότι το Ιράν διέψευσε την αποστολή βαλλιστικών πυραύλων, η ρωσική πλευρά ούτε διέψευσε ούτε επιβεβαίωσε. «Αυτού του είδους οι πληροφορίες δεν είναι πάντα αληθινές», σηµείωσε ο εκπρόσωπος του Κρεµλίνου, Ντµίτρι Πεσκόφ, µε τον κορυφαίο αξιωµατούχο σε θέµατα ασφαλείας Σεργκέι Σοϊγκού να ανακοινώνει πως επίκειται η αναµενόµενη σύναψη διακρατικής συµφωνίας Ρωσίας –Ιράν.

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»