Τη βάση στο Στεφανοβίκειο βλέπουν οι ΗΠΑ: Οι επιχειρησιακές δυνατότητες του αεροδροµίου της Λάρισας και η αξιοποίηση του λιµανιού του Βόλου

Τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας στη ΝΑ Μεσόγειο και ευρύτερα υποδηλώνει η πρόθεση των Αµερικανών να αναµορφώσουν µε δική τους πρωτοβουλία και έξοδα και στη συνέχεια να χρησιµοποιήσουν τη βάση της Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο.

Οι ΝΑΤΟϊκοί σύµµαχοι, ένα χρόνο µετά τη θεοµηνία «Daniel» που ισοπέδωσε τη Θεσσαλία, φέρονται να έχουν αιτηθεί στο Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) την παραχώρησης τη «φωλιάς» της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού (ΤΑΞΑΣ), εφόσον ληφθεί απόφαση για τη µόνιµη µετεγκατάστασή της.

Ολα τα αναγκαία έργα αποκατάστασης της βάσης, που επί µήνες βρίσκονταν κάτω από τα νερά της λίµνης Κάρλας, σύµφωνα µε πληροφορίες, προτείνεται να πραγµατοποιηθούν µε αµερικανικές δαπάνες. Η πρόταση, δε, περιλαµβάνει και την κατασκευή αντιπληµµυρικών έργων, τα οποία θα εξασφαλίσουν ότι δεν θα ξαναπληµµυρίσει το στρατόπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, κλιµάκιο αξιωµατικών του αµερικανικού στρατού και της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα βρέθηκε τους προηγούµενους µήνες στο Στεφανοβίκειο για επιτόπια αυτοψία. ∆εν είναι όµως η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ επιλέγουν τη Θεσσαλία ως ορµητήριο των δυνάµεών τους, αφού προφανώς διαπιστώνουν τον κοµβικό ρόλο που µπορεί να παίξει µαζί µε την Αλεξανδρούπολη και τη Σούδα της Κρήτης ως ένα ενιαίο «τρίγωνο» βάσεων.

Θυµίζουµε ότι η παρουσία αµερικανικών ελικοπτέρων στην έδρα της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο ήταν µόνιµη τα τελευταία χρόνια, µετά την επικαιροποίηση της Συµφωνίας Αµοιβαίας Αµυντικής Συνεργασίας (MCDA) µεταξύ Αθήνας - Ουάσινγκτον το 2021, και είχαν πραγµατοποιηθεί αρκετές φορές συνεκπαιδεύσεις Ελλήνων και Αµερικανών. Η περιοχή άλλωστε θεωρείται ιδανική για εκπαίδευση των πληρωµάτων των ελικοπτέρων σε ποικίλες συνθήκες, καθώς περιβάλλεται από εδάφη ποικίλης γεωµορφολογίας (βουνά, πεδιάδες, χαράδρες κ.ο.κ.) και θάλασσα.

∆ιευκολύνει επίσης την προώθηση δυνάµεων σε στρατηγικής σηµασίας για το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ περιοχές -όπως Βαλκάνια, Ανατολική Μεσόγειο, Μαύρη Θάλασσα, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική-, ενώ παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα για απευθείας σύντοµες πτήσεις προς την Αλεξανδρούπολη, παρέχοντας αµεσότερη πρόσβαση στο λιµάνι αλλά και το στρατόπεδο «Γιαννούλη», που βρίσκεται σε µικρή απόσταση από τα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Γεωπολιτικές εξελίξεις

Η πρόταση των Αµερικανών για το Στεφανοβίκειο επιβεβαιώνει όχι µόνο τον καθοριστικό ρόλο που διαδραµατίζει η χώρα µας στις γεωπολιτικές εξελίξεις της περιοχής και τις βαθιά «σφυρηλατηµένες» σχέσεις µε την Ουάσινγκτον, αλλά και τη συνεχή αναβάθµιση της Αθήνας στο τραπέζι των µελών της Βορειοατλαντικής Συµµαχίας. Η παρουσία αµερικανικών δυνάµεων ενισχύεται σταθερά εδώ και πολλά χρόνια στη χώρα µας, αναδεικνύοντας τις µεγάλες µεταβολές ισορροπιών σε ένα ευρύ πεδίο επιρροής του ΝΑΤΟ. Η βάση της Σούδας, για παράδειγµα, βρίσκεται υπό ελληνική διοίκηση, όµως οι αµερικανικές ένοπλες δυνάµεις διατηρούν τη διοίκηση και τον έλεγχο του προσωπικού, του υλικού και των λειτουργιών της όταν χρησιµοποιούν τις εγκαταστάσεις της. Επίκεντρο των ναυτικών εγκαταστάσεων είναι το περίφηµο κρηπίδωµα Κ-14, που κατασκευάστηκε µε ΝΑΤΟϊκά κονδύλια και είναι το µοναδικό στη Μεσόγειο που µπορεί να φιλοξενήσει αεροπλανοφόρο.

Επίσης, εντός της 115 Πτέρυγας Μάχης της Πολεµικής Αεροπορίας οι Αµερικανοί διατηρούν δικό τους τµήµα, που διοικούν αποκλειστικά οι ίδιοι, και εκεί µπορούν να φιλοξενηθούν όλοι οι τύποι αεροσκαφών, από µαχητικά έως και µεταγωγικά C-130. Με την έναρξη του πολέµου στην Ουκρανία, η παρακαµπτήρια οδός της Αλεξανδρούπολης αποδείχθηκε αξιόπιστη εναλλακτική λύση για τα κλειστά Στενά του Βοσπόρου και χρησιµοποιήθηκε για τη µεταφορά χιλιάδων στρατιωτών, αρµάτων µάχης, ελικοπτέρων και λοιπών εξοπλισµών των ΗΠΑ και άλλων ΝΑΤΟϊκών κρατών προς την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Στις επιχειρησιακές δυνατότητες των ΗΠΑ συµβάλλει εδώ και χρόνια η αεροπορική βάση Λάρισας (110 Πτέρυγα Μάχης), καθώς σε αυτή σταθµεύουν UAVs ΜQ-9 Reaper και αεροσκάφη πέµπτης γενιάς τύπου F-22 Raptor. Επίσης, οι εγκαταστάσεις της 111 Πτέρυγας Μάχης στη Νέα Αγχίαλο αξιοποιούνται για την παραµονή Αµερικανών πιλότων της Air Force, µονάδων υποστήριξης και διοικητικού προσωπικού. Στον Βόλο βρίσκεται το στρατόπεδο «Γεωργούλα», που οι Αµερικανοί χαρακτηρίζουν «Logistics Support Area Volos», και εκεί διαµένουν Αµερικανοί στρατιώτες που συµµετέχουν σε µια σειρά από ασκήσεις µαζί µε τον ελληνικό στρατό. Αντίστοιχα, το λιµάνι του Βόλου είναι ένα από τα 5 (µαζί µε αυτά των Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Αλεξανδρούπολης και Καβάλας) που οι Αµερικανοί σχεδιάζουν να αξιοποιήσουν έως τα τέλη του 2028.

Ενοχλεί την Τουρκία

Την ίδια ώρα, η παροχή στρατιωτικών «διευκολύνσεων» στις ΗΠΑ, η οποία προβλέπεται στη Συµφωνία Αµοιβαίας Αµυντικής Συνεργασίας (MDCA) Αθήνας - Ουάσινγκτον, ενοχλεί την Τουρκία. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε κάθε ευκαιρία κατηγορεί τις ελληνικές κυβερνήσεις ότι µετατρέπουν τη χώρα σε αµερικανικό στρατόπεδο. Τη σκυτάλη παίρνουν Τούρκοι πολιτικοί αναλυτές και διεθνολόγοι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι οι αµερικανικές δυνάµεις που βρίσκονται στην Ελλάδα... στοχεύουν την Αγκυρα.

Από την πλευρά των ΗΠΑ, βέβαια, µόλις πρόσφατα ο Αµερικανός πρέσβης στην Αγκυρα, Τζεφ Φλέικ, διέψευσε αυτούς τους ισχυρισµούς, δηλώνοντας ότι οι στρατιωτικές ενισχύσεις των ΗΠΑ στην Ελλάδα έγιναν για την υποστήριξη της Ουκρανίας, κάτι που άλλωστε δεν φαίνεται να περνάει απαρατήρητο ούτε από τη Ρωσία. Το µόνο σίγουρο πάντως είναι ότι η Τουρκία επιχειρεί να επεκτείνει την εµβέλειά της και να προχωρήσει τους οικονοµικούς, ενεργειακούς και στρατιωτικούς στόχους της, ως ακρογωνιαίους λίθους ενός µεγαλύτερου ρόλου στην Αφρική και στη Μεσόγειο.

Ταυτόχρονα επιχειρεί να παίξει ρόλο διαµεσολαβητή στη Μέση Ανατολή, διατηρεί τις σχέσεις της µε τη Ρωσία και επιµένει σε παράλογες αιτιάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, παρά τις αιτιάσεις των Αµερικανών...