Τα χτυπήματα της Μοσάντ που έγραψαν ιστορία από το 1960 έως σήμερα - Πως χτίστηκε ο θρύλος της μυστικής υπηρεσίας του Ισραήλ (Εικόνες)

Όταν ακούει κάποιος για μυστικές υπηρεσίες μία από τις λέξεις που του έρχονται πρώτες στο μυαλό είναι η Μοσάντ. Πρόκειται για την μυστική υπηρεσία του Ισραήλ η οποία φέτος κλείνει 73 χρόνια ζωής και που όλα αυτά τα χρόνια έχει δημιουργήσει έναν θρύλο γύρω από το όνομα της. Όλα αυτά τα χρόνια έχουμε ακούσει και διαβάσει δεκάδες ιστορίες με πρωταγωνιστές πράκτορες της ισραηλινής υπηρεσίας. Όμως άλλες είναι αληθινές και άλλες αποτελούν θεωρίες.

Τρία χρόνια μετά την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, το 1951 δημιουργήθηκε η Μοσάντ, η λειτουργία της οποίας είχε βάση το αμερικανικό μοντέλο, ενώ στο πέρασμα των χρόνων θεωρήθηκε ισάξια πασίγνωστων ξένων μυστικών υπηρεσιών όπως η CIA, η MI6 αλλά και η KGB. Ως κύρια αποστολή έχει τη συγκέντρωση και ανάλυση πληροφοριών. Βέβαια διαθέτει και επιχειρησιακά τμήματα με αντιτρομοκρατική και παραστρατιωτική δράση. Παρά το γεγονός ότι υπάγεται στον εκάστοτε Ισραηλινό πρωθυπουργό ωστόσο δεν υπάρχει νόμος που να ορίζει τη δράση της. Οι «εχθροί» της μιλούν ότι είναι όμοια με το «βαθύ κράτος» ενώ οι υποστηρικτές της μιλούν για μυστική υπηρεσία πρότυπο. Ο ετήσιος προϋπολογισμός της ξεπερνάει τα 3 δισ δολάρια ενώ φαίνεται να εργάζονται γι’ αυτήν πάνω από 7.000 άτομα.

«Επιχείρηση Φινάλε»

Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της και με τις μνήμες του Ολοκαυτώματος να είναι ακόμη νωπές οι ιθύνοντες της Μοσάντ είχαν βάλει στο στόχαστρο τους Ναζί, με κορυφαίο όλων τον Αδόλφο Άϊχμαν ο οποίος μετά την ήττα της Γερμανίας στον Β’ ΠΠ είχε διαφύγει στην Αργεντινή. Όταν η ισραηλινή υπηρεσία έμαθε που βρισκόταν ο «αρχιτέκτονας της τελικής λύσης» έστειλε στη χώρα της νότιας Αμερικής 11 πράκτορες, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν επιζώντες του Ολοκαυτώματος. Στόχος τους η… απαγωγή του Άϊχμαν και η μεταφορά του στο Ισραήλ για να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου.

Έτσι λοιπόν μετά από σχεδόν δέκα μέρες παρακολούθησης ο «Ρικάρντο Κλεμέντ» εντοπίστηκε την ώρα που γυρνούσε στο σπίτι του. Ένας από τους πράκτορες τον φώναξε και όταν εκείνος γύρισε προς το μέρος του δέχθηκε μία γροθιά στο πρόσωπο και έπεσε κάτω. Οι πράκτορες τον… απήγαγαν και τον κράτησαν για μερικές μέρες ναρκωμένο. Στη συνέχεια κάτω από άκρα μυστικότητα και αφού τον είχαν ντύσει με τη φόρμα της EL Al, τον μετέφεραν στο Τελ Αβίβ. Η δίκη του ξεκίνησε στις 11 Απριλίου 1961 με την απόφαση να είναι καταδίκη σε θάνατο διά απαγχονισμού. Σημειώνεται πως η επιχείρηση Άϊχμαν έγινε και ταινία η οποία προβλήθηκε μέχρι και στο Neflix υπό τον τίτλο «Επιχείρηση Φινάλε».

«Οργή του Θεού»

Τα χρόνια πέρασαν και πλέον βρισκόμαστε στα 70’ς. Η Μοσάντ συνεχίζει τη δράση της και το 1972 σημειώνεται το δεύτερο μεγάλο χτύπημά της. Κωδική ονομασία «Οργή του Θεού». Πρόκειται για τα αντίποινα για τη «Σφαγή του Μονάχου», πίσω από την οποία βρισκόταν η παλαιστινιακή τρομοκρατική οργάνωση «Μαύρος Σεπτέμβρης». Τα μέλη της οργάνωσης κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων σκότωσαν 11 Ισραηλινούς αθλητές. Η ισραηλινή μυστική υπηρεσία κάτω από άκρα μυστικότητα οργάνωσε διάφορα χτυπήματα τόσο στην Ευρώπη, όσο και στη Μέση Ανατολή. Το πιο γνωστό εξ’ αυτών ήταν κατά του εκπροσώπου της PLO Μαχμούντ Χαμσάρι ο οποίος βρισκόταν στη Γαλλία.

Η Μοσάντ χρησιμοποιώντας ως «δόλωμα» έναν δημοσιογράφο απομάκρυνε τον Παλαιστίνιο μακριά από το διαμέρισμα του και την ίδια ώρα μέλη της μπήκαν σε αυτό και τοποθέτησαν μία βόμβα κάτω από το τηλέφωνο που βρισκόταν πάνω στο γραφείο του. Στις 8 Δεκεμβρίου 1972 το τηλέφωνο του Παλαιστίνιου χτύπησε και όταν το σήκωσε πυροδοτήθηκε ο εκρηκτικός μηχανισμός. Ο Χαμσάρι υπέκυψε στα τραύματά του έναν μήνα αργότερα. Επόμενος στόχος ήταν ο φερόμενος ως επικεφαλής του «Μαύρου Σεπτέμβρη» στην Κύπρο. Επρόκειτο για τον Χουσεΐν αλ Μπασίρ. Η Μοσάντ χρησιμοποιώντας και σε αυτή την περίπτωση μία βόμβα κατάφερε να τον εξουδετερώσει. 

Μάλιστα ο μηχανισμός είχε τοποθετηθεί κάτω από το κρεβάτι του και ενεργοποιήθηκε από απόσταση. Αποτέλεσμα ήταν να καταστραφεί ολοκληρωτικά το δωμάτιό με τον ίδιο να σκοτώνεται. Ανάλογο χτύπημα έγινε και εναντίον ενός από τους στενούς του συνεργάτες. Ο λόγος για τον  Ζαϊάντ Μουχασί, που εντοπίστηκε από τη Μοσάντ στην Αθήνα και σκοτώθηκε από έκρηξη στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του. Πάντως μέχρι και το 1992 η υπόθεση για την Μοσάντ ήταν ανοιχτή καθώς σύμφωνα με εκτιμήσεις σως κάποιοι εμπλεκόμενοι να είχαν ξεφύγει, βρίσκοντας καταφύγιο σε κάποια αραβική χώρα. Σημειώνεται ότι η «Σφαγή του Μονάχου» έγινε ταινία με τον τίτλο «Μόναχο» σε σκηνοθεσία του Στήβεν Σπίλμπεργκ.

Η απελευθέρωση των ομήρων αεροπειρατείας στο Έντεμπε

Το 1976 στην Ουγκάντα της Αφρικής ένα Airbus A300 της Air France με 248 επιβάτες και 12 μέλη πλήρωμα είχε καθηλωθεί στο αεροδρόμιο του Έντεμπε. Το αεροσκάφος είχε απογειωθεί από το Τελ Αβίβ με προορισμό το Παρίσι. Ωστόσο μέσα σε αυτό βρίσκονταν μέλη του «Λαϊκού Μετώπου Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης» και αφού προχώρησαν σε αεροπειρατεία και καθήλωση του στην Ουγκάντα, υπέβαλαν το αίτημα της απελευθέρωση συνολικά 53 Παλαιστινίων που κρατούνταν σε φυλακές του Ισραήλ και τεσσάρων ακόμη χωρών.

Η επιχείρηση απεγκλωβισμού σχεδιάστηκε από τη Μοσάντ και η εκτέλεση της πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή ανδρών των ισραηλινών ειδικών δυνάμεων. Τη νύχτα της 3ης Ιουλίου ισραηλινά αεροσκάφη C-130 προσγειώθηκαν στον αεροδιάδρομο χωρίς να έχουν πάρει σχετική άδεια. Μέσα από ένα αεροσκάφος βγήκαν μία μαύρη Mercedes και ορισμένα τζιπ ως συνοδεία. Ήταν ο κατάλληλος αντιπερισπασμός. Οι καταδρομείς κινήθηκαν προς το κτίριο του αεροδρομίου όπου βρίσκονταν οι όμηροι. Για 1,5 ώρα ακολούθησε σφοδρή ανταλλαγή πυρών τόσο με τους αεροπειρατές όσο και τη φρουρά του αεροδρομίου. Οι Ισραηλινοί κατάφεραν να διασώσουν 93 από τους ομήρους, ενώ σκοτώθηκαν επτά από τους δέκα τρομοκράτες και δέκα όμηροι. Η μοναδική απώλεια των ισραηλινών στρατιωτικών ήταν αυτή του αντισυνταγματάρχη Γιονατάν Νετανιάχου, αδελφού του σημερινού πρωθυπουργού του Ισραήλ. Η συγκεκριμένη επιχείρηση έγινε θέμα για τέσσερις ταινίες. 

Επιχείρηση «Μωϋσής»

Μία ακόμα επιχείρηση που φέρει την υπογραφή της Μοσάντ είναι αυτή που είχε την κωδική ονομασία «Μωυσής». Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του ’80, με την εβραϊκή κοινότητα της Αιθιοπίας να περνάει δύσκολες στιγμές καθώς η τότε κυβέρνηση είχε απαγορεύσει τον  ιουδαϊσμό, και προχωρούσε στη σύλληψη Εβραίων τους οποίους κατηγορούσε ως «σιωνιστές κατάσκοποι». Μάλιστα είχε φτάσει στο σημείο να επιστρατεύει στον στρατό παιδιά η ηλικία των οποίων έφτανε τα 12 έτη. Ένας σοβαρός λιμός οδήγησε χιλιάδες Αιθίοπες Εβραίους σε καταυλισμούς προσφύγων στο Σουδάν με τις συνθήκες να είναι απάνθρωπες. Έτσι λοιπόν η Μοσάντ αποφάσισε να αναλάβει δράση. Εντόπισαν ένα εγκαταλελειμμένο θέρετρο που βρισκόταν  στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας στο Σουδάν, το μετέτρεψε σε θέρετρο καταδύσεων και σερφ και το χρησιμοποίησε ως κάλυψη για τη μεταφορά των Εβραίων της Αιθιοπίας στο Ισραήλ με πλοία. Παράλληλα, γίνονταν μυστικά αεροδιακομιδές από έρημα χωράφια. Η συγκεκριμένη επιχείρηση πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία της CIA, ενώ φέρεται να είχε τη σιωπηρή έγκριση του σουδανικού καθεστώτος. Όταν ολοκληρώθηκε το 1/3 των Αιθίοπων Εβραίων είχε μεταφερθεί με επιτυχία πίσω στο Ισραήλ.

Άλλη μία συνεργασία της Μοσάντ και της CIA καταγράφεται το 2008 και είχε ως στόχο τον αρχηγό διεθνών επιχειρήσεων της Χεζμπολάχ, Ιμάντ Μουγκνίγια. Ο Μουγκνίγια ήταν ένας από τους πιο καταζητούμενους τρομοκράτες για το Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Μια χειμωνιάτικη νύχτα του Φεβρουαρίου ο τρομοκράτης βάδιζε σε έναν δρόμο της Δαμασκού. Οι κινήσεις του παρακολουθούνταν από την CIA. Όταν έφτασε κοντά σε ένα παρκαρισμένο τζιπ εξερράγη μία βόμβα που ήταν τοποθετημένη στη ρεζέρβα. Η ενεργοποίηση του μηχανισμού έγινε από πράκτορες της Μοσάντ στο Τελ Αβίβ και οι οποίοι φαίνεται ότι βρίσκονταν σε επικοινωνία με άλλους πράκτορες στη συριακή πρωτεύουσα.

Το 1996, ο Γεχία Αγιάς -γνωστός και ως «ο Μηχανικός», ήταν ο κορυφαίος κατασκευαστής βομβών της Χαμάς και έπεσε νεκρός απαντώντας σε κλήση σε ένα κινητό τηλέφωνο Motorola Alpha. Το είχαν παγιδεύσει οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες με περίπου 50 γραμμάρια εκρηκτικής ύλης. Οι πιο πρόσφατες επιχειρήσεις που στέφθηκαν με απόλυτη επιτυχία σημειώθηκαν μέσα στο καλοκαίρι του 2024. Η Μοσάντ κατάφερε να εντοπίσει τον Μοχάμεντ Ντρέιφ γνωστό και ως «Μπιν Λάντεν της Γάζας». Ακολούθησε αεροπορική ισραηλινή επιδρομή κατά τη διάρκεια της οποίας ο στόχος «εξαλείφθηκε». Τέλος στις 30 Ιουλίου έγινε γνωστό ότι «εξουδετερώθηκε» ο Φουάντ Σουκρ ο οποίος ήταν το δεξί χέρι του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα.

Οι φερόμενες εμπλοκές της σε δολοφονίες

Πάντως υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η Μοσάντ φέρεται να έχει ανάμειξη όπως για παράδειγμα η δολοφονία του Καναδού μηχανικού Τζέραλντ Μπουλ, που σχεδίασε ένα «υπερόπλο» για την κυβέρνηση του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ στο πλαίσιο του προγράμματος Babylon. Ο Μπουλ σκοτώθηκε από πυρά πέντε ενόπλων έξω από το σπίτι του στις Βρυξέλλες το 1990. 

Στις 19 Ιανουαρίου 2010, πράκτορες της Μοσάντ φέρονται να δολοφόνησαν το ηγετικό στέλεχος της Χαμάς, Mahmoud al-Mabhouh, σε δωμάτιο ξενοδοχείου στο Ντουμπάι. Στην επιχείρηση εξουδετέρωση του ηγετικού στελέχους της Χαμάς συμμετείχαν τουλάχιστον 26 πράκτορες με πλαστά διαβατήρια ενώ είχαν μεταμφιεστεί φορώντας περούκες. Πάντως ακόμα και σήμερα ο τρόπος με τον οποίο δολοφονήθηκε ο al-Mabhouh δεν έχει ξεκαθαρίσει. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έρευνα λίγο πριν τον θάνατο του, τον είχαν ναρκώσει με μεγάλη δόση μυοχαλαρωτικού ταχείας δράσης που ανιχνεύθηκε στο αίμα του και στη συνέχεια πέθανε από ασφυξία.

Η πιο πρόσφατη φερόμενη ανάμειξη της είναι η δολοφονία του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στις 31 Ιουλίου στην Τεχεράνη. Ο Χανίγια σκοτώθηκε μετά από έκρηξη βόμβας ενώ ξένα μέσα ενημέρωσης έγραφαν ότι η Μοσάντ προκειμένου να πετύχει το στόχο της στρατολόγησε Ιρανούς πράκτορες οι οποίοι παγίδευσαν με εκρηκτικά τρία ξεχωριστά δωμάτια σε κτίριο όπου διέμενε ο υψηλόβαθμος αξιωματούχος της παλαιστινιακής οργάνωσης. Σημειώνεται ότι η πλευρά του Ισραήλ δεν παραδέχθηκε ούτε επιβεβαίωσε την εμπλοκή του με τα σενάρια γύρω από αυτή την υπόθεση να δίνουν και να παίρνουν. Τέλος η πιο πρόσφατη φερόμενη εμπλοκή της είναι αυτή με το μπαράζ εκρήξεων βομβητών που χρησιμοποιούσαν μέλη της Χεζμπολάχ. Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση το Τελ Αβίβ ούτε επιβεβαιώνει ούτε διαψεύδει την ανάμειξη του.