Τη δυνατότητα ενεργειακής διασύνδεσης Βόρειας Μακεδονίας-Σερβίας εξέτασαν σήμερα οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, Χρίστιαν Μίτσκοσκι και Μίλος Βούτσεβιτς αντίστοιχα, κατά τη συνάντηση που είχαν σήμερα στα Σκόπια.

Όπως δήλωσαν οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών εξετάστηκε κυρίως το ενδεχόμενο κατασκευής αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Σερβίας, ως επέκταση του υπό σχεδίαση διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας. Με τον τρόπο αυτό, η Σερβία θα μπορεί να προμηθεύεται φυσικό αέριο μέσω Ελλάδας.

Ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι δήλωσε πως ο διαγωνισμός για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας βρίσκεται στην τελική του φάση και η ολοκλήρωση του έργου θα επιτρέψει σύντομα την επέκταση του αγωγού προς τη Σερβία, με τη χώρα του, όπως είπε να αναβαθμίζεται σε κόμβο διαμετακόμισης φυσικού αερίου προς την Κεντρική Ευρώπη.

Ο πρωθυπουργός της Σερβίας, Μίλος Βούτσεβιτς εκτίμησε πως μέχρι το 2027 θα μπορούσε να κατασκευαστεί ο αγωγός φυσικού αερίου μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας-Σερβίας, κάτι που θα επιτρέψει, όπως είπε στη χώρα του να έχει περισσότερες επιλογές όσον αφορά την διαφοροποίηση στις πηγές και στην προμήθεια φυσικού αερίου.

Οι δύο χώρες, μέχρι και την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία προμηθεύονταν σχεδόν αποκλειστικά φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Κατά τη σημερινή συνάντηση του Μίλος Βούτσεβιτς στα Σκόπια υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ των υπουργείων Ενέργειας της Βόρειας Μακεδονίας και της Σερβίας.

Οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, κατά τη σημερινή συνάντησή τους εξέτασαν και το ενδεχόμενο κατασκευής γρήγορης σιδηροδρομικής γραμμής κατά μήκος του Διαδρόμου X, που ξεκινά από τη Βιέννη και καταλήγει στον Πειραιά.

Προ των πυλών η η λειτουργία του αγωγού μεταφοράς πετρελαϊκών προϊόντων Θεσσαλονίκης- Βόρειας Μακεδονίας

Ακόμη, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι γνωστοποίησε σήμερα πως είναι πλέον θέμα χρόνου η λειτουργία του αγωγού μεταφοράς πετρελαϊκών προϊόντων Θεσσαλονίκης-Βόρειας Μακεδονίας.

"Βρισκόμαστε στην τελική φάση της έναρξης λειτουργίας του αγωγού μεταφοράς πετρελαϊκών προϊόντων, που συνδέει τη χώρα μας με τον νότιο γείτονά μας (Ελλάδα). Εκτιμούμε ότι θα ήταν μια καλή αφετηρία ώστε ο αγωγός αυτός να επεκταθεί και προς τον βόρειο γείτονά μας (Σερβία) και έτσι να εξασφαλίσουμε ακόμη έναν διάδρομο" ανέφερε ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, μετά τη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό της Σερβίας, Μίλος Βούτσεβιτς.

Ο αγωγός αυτός πετρελαίου κατασκευάστηκε το 2002, προκειμένου να συνδέσει τα διυλιστήρια της Θεσσαλονίκης με το διυλιστήριο της εταιρείας ΟΚΤΑ στα Σκόπια, την οποία εξαγόρασαν τα ΕΛΠΕ (νυν Helleniq Energy) το 1998. Ο αγωγός μετέφερε αργό πετρέλαιο. Το 2013 έπαυσε να λειτουργεί όταν τα ΕΛΠΕ έκριναν ως ασύμφορη τη δραστηριότητα της διύλισης των ΟΚΤΑ. Αντ΄ αυτού, ελήφθη η απόφαση να αξιοποιηθούν οι εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ στη Βόρεια Μακεδονία ως κόμβος εφοδιασμού των Δυτικών Βαλκανίων με πετρελαιοειδή.

Πιο συγκεκριμένα, ο σχεδιασμός της HELLENIQ ENERGY προϋπέθετε την αναβάθμιση του αγωγού (που έχει καθαριστεί καθώς δε χρησιμοποιείται πια για μεταφορά αργού) για τη μεταφορά τελικού προϊόντος ντίζελ από την Ελλάδα στη Βόρεια Μακεδονία, το οποίο θα αποθηκεύεται στο πρώην διυλιστήριο της ΟΚΤΑ, που στο ενδιάμεσο έχει μετατραπεί σε αποθηκευτικό χώρο.

Η υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου είχε ως προαπαιτούμενο την αλλαγή χρήσης του αγωγού ώστε αντί για αργό να μεταφέρει προϊόντα διύλισης (ντίζελ). Πλην όμως, αν και οι εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ τροποποιήθηκαν για να εξυπηρετούν τη νέα χρήση και έγιναν επενδύσεις εκσυγχρονισμού τους, ο αγωγός παρέμεινε σε αδράνεια γιατί καθυστερούσε η έκδοση αλλαγής της αδειοδότησής του από τη Βόρεια Μακεδονία, ενώ εκκρεμούσαν και κάποιες άλλες τεχνικές λεπτομέρειες, εμπόδια που στο ενδιάμεσο ήρθησαν και όπως ανέφερε σήμερα ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι, ο αγωγός θα τεθεί σύντομα σε λειτουργία.

Μετά την παύση λειτουργίας του αγωγού Θεσσαλονίκης-Σκοπίων το 2013, η Βόρεια Μακεδονία τροφοδοτείται οδικώς με καύσιμα, με συνέπεια το κόστος ανεφοδιασμού να είναι υψηλό. Επίσης, η διακίνηση καυσίμων οδικώς καθιστά πιο εύκολη τη λαθρεμπορία, η οποία "μεταφράζεται" σε απώλεια εσόδων.

Με την επαναλειτουργία του αγωγού, η Βόρεια Μακεδονία θα μπορούσε να ανεφοδιάζεται με υψηλής ποιότητας καύσιμα, και με μικρότερο κόστος. Παράλληλα, η HELLENiQ ENERGY θα μπορούσε να αξιοποιήσει τις εγκαταστάσεις της ΟΚΤΑ ως κέντρο διακίνησης καυσίμων στην ευρύτερη περιοχή και κυρίως προς το Κόσοβο και τη Σερβία.

Η Βόρεια Μακεδονία προμηθεύεται καύσιμα σχεδόν αποκλειστικά από την Ελλάδα, κυρίως από το διυλιστήριο της HELLENiQ ENERGY στην Θεσσαλονίκη.