H εκτόξευση περίπου 180 βαλλιστικών πυραύλων από το Ιράν προς το Ισραήλ την περασµένη Τρίτη, ως αντίποινα για τη δολοφονία του ηγέτη της «Χεζµπολάχ», Χασάν Νασράλα, άνοιξε νέο κύκλο αντιπαράθεσης στον πόλεµο που έχει ξεσπάσει στη Μέση Ανατολή, µε τον εθνικό στρατό του Λιβάνου να εµπλέκεται στις συγκρούσεις του Ισραήλ µε τη «Χεζµπολάχ».

Στη συνεδρίαση του ισραηλινού υπουργικού συµβουλίου, αµέσως µετά τους ιρανικούς βοµβαρδισµούς, δεν ελήφθη απόφαση για τον τρόπο αντίδρασης της Ιερουσαλήµ, καθώς το Ισραήλ επιθυµεί η όποια απόφαση να ληφθεί σε συνεργασία µε τις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει καταστήσει σαφές ότι είναι υπέρ µια στρατιωτικής απάντησης, αλλά δεν επιθυµεί σε καµία περίπτωση µια γενικευµένη σύγκρουση µεταξύ των δύο πλευρών.

Σύµφωνα µε διεθνείς αναλυτές, οι επικρατέστεροι τρόποι αντίδρασης του Ισραήλ είναι:

  • Ενα χτύπηµα στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, ώστε να πληγεί οικονοµικά το Ιράν. Η επιλογή αυτή βρίσκει αντίθετη την αµερικανική κυβέρνηση, που δεν θέλει αναταράξεις στην αγορά πετρελαίου, λίγες ηµέρες πριν από τις εκλογές του Νοεµβρίου.
  • Μια δεύτερη επιλογή που προτείνουν οι δυτικές πρωτεύουσες στο Ισραήλ είναι να πλήξει τους ιρανικούς εκτοξευτήρες πυραύλων που χρησιµοποιήθηκαν στην επίθεση της περασµένης Τρίτης, υποστηρίζοντας πως µια τέτοια κίνηση θα µείωνε τον κίνδυνο νέων αντιποίνων από την Τεχεράνη.
  • Η τρίτη λύση που βρίσκεται στο τραπέζι είναι το Ισραήλ να συνεχίσει να στοχεύει ανώτερα στελέχη του Ιράν και της «Χεζµπολάχ» αντί για υποδοµές, προσβλέποντας στην κατάρρευση του θεοκρατικού καθεστώτος των αγιατολάχ και στην εξάρθρωση της σιιτικής οργάνωσης.

Στο µεταξύ οι διαδικασίες διαδοχής στην ηγεσία της «Χεζµπολάχ» δεν προχωρούν, καθώς υπάρχει διάχυτος φόβος για τη διείσδυση Ισραηλινών πρακτόρων στους κόλπους των Φρουρών της Επανάστασης που εδρεύει στο Ιράν, γεγονός που θα έθετε σε κίνδυνο τον νέο ηγέτη της οργάνωσης, αναφέρουν λιβανικές πηγές.

Τελειώνει τους πληρεξούσιους

Στόχος του Ισραήλ είναι να εξαλείψει τους πληρεξούσιους του Ιράν, τη «Χεζµπολάχ» στον Λίβανο, τους Χούτι στην Υεµένη και τους σιίτες πολιτοφύλακες στο Ιράκ, που εξαπολύουν επιθέσεις εναντίον του, να ανατρέψει το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν και τέλος να καταστρέψει το πυρηνικό του πρόγραµµα.

Η γραµµή του Νετανιάχου είναι ξεκάθαρη, δεν θέλει να υπάρχουν εχθροί στα σύνορα του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή και ένα Ιράν που θα κυβερνάται από ισλαµικό καθεστώς.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός το είπε άλλωστε ξεκάθαρα στο τηλεοπτικό του διάγγελµα την περασµένη ∆ευτέρα: Στόχος είναι η ανατροπή του καθεστώτος στην Τεχεράνη για να δουν «ευηµερία» οι Ιρανοί.

Το θεοκρατικό καθεστώς φοβάται µια τέτοια εξέλιξη, γιατί έχει αποδυναµωθεί η θέση της Τεχεράνης ως ηγέτιδας δύναµης των σιιτών στην περιοχή. Γνωρίζει επίσης πως αν εµπλακεί σε µια σύγκρουση µε το Ισραήλ, το Ιράν θα ηττηθεί και το ίδιο θα καταρρεύσει.
Η εκκαθάριση «Χεζμπολάχ», Χούτι, σιιτών πολιτοφυλάκων και το βαθύτερο σχέδιο, που τρομάζει ακόμα και την Τουρκία του Ερντογάν
Η Τεχεράνη, που δεν επιθυµεί µια απευθείας σύγκρουση µε το Τελ Αβίβ, προσπαθεί να κερδίσει χρόνο, πιστεύοντας ότι σύντοµα θα είναι σε θέση να αναπτύξει ένα πυρηνικό όπλο, ως αποτρεπτικό µέσο κατά του Ισραήλ. Η γραµµή του Νετανιάχου είναι να αλλάξει την εικόνα της Μέσης Ανατολής.

Σε αυτή τη γραµµή συµπίπτουν όµως και τα µεσοπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα στρατηγικά συµφέροντα των Ηνωµένων Πολιτειών, που θα ήθελαν µια Μέση Ανατολή χωρίς ένα θεοκρατικό Ιράν, χωρισµένο σε «τέσσερα Ιράν»: το ιρανικό Αζερµπαϊτζάν, το Κουζεστάν, το Μπαλουχιστάν και ένα Κουρδιστάν, µε βάση τις διάφορες εθνικές ενότητες που υπάρχουν στη χώρα.

Η προοπτική αυτή έχει τροµοκρατήσει τον Ερντογάν και την Τουρκία, καθώς αν υπάρξει ιρανικό Κουρδιστάν, µετά το ιρακινό, τότε δύσκολα θα αναχαιτίσει η Αγκυρα τη δηµιουργία και ενός... τουρκικού Κουρδιστάν.

Συνεχής κίνδυνος

Το Ισραήλ έχει δηλώσει επανειληµµένα ότι δεν θα επιτρέψει στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Αν το Ιράν επιτύχει αυτόν τον στόχο, το Ισραήλ θα βρεθεί αντιµέτωπο µε έναν υπαρξιακό κίνδυνο, καθώς η ύπαρξη πυρηνικών όπλων θα περιόριζε τις στρατιωτικές του επιλογές και θα δηµιουργούσε έναν συνεχή κίνδυνο πυρηνικής σύγκρουσης στην περιοχή.

Ενα πυρηνικό Ιράν θα µπορούσε επίσης να ενθαρρύνει τη «Χεζµπολάχ» και άλλες φιλοϊρανικές δυνάµεις να γίνουν πιο επιθετικές, γνωρίζοντας ότι η Τεχεράνη θα έχει αυξηµένη αποτρεπτική ισχύ.

Η Αµερική και το Ισραήλ έχουν διαµηνύσει εδώ και καιρό ότι δεν θα επιτρέψουν στο Ιράν να κατασκευάσει πυρηνική βόµβα.

Το Ισραήλ, που διαθέτει λεπτοµερείς πληροφορίες σχετικά µε την πρόοδο του πυρηνικού προγράµµατος του Ιράν, εάν έχει ενδείξεις ότι η Τεχεράνη περνάει κάποιες «κόκκινες γραµµές», θα µπορούσε κάλλιστα να επιτεθεί σε ιρανικές πυρηνικές τοποθεσίες - κάτι που έφτασε πολύ κοντά να κάνει το 2011.

Αλλά δεν υπάρχει καµία εγγύηση ότι αυτό θα το πετύχει. Ο πρόεδρος Μπάιντεν δήλωσε την περασµένη Τετάρτη ότι οι ΗΠΑ δεν θα υποστηρίξουν ένα χτύπηµα του Ισραήλ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν.

Οπως επισηµαίνει ο «Economist», οι Ισραηλινοί στις πιο ειλικρινείς στιγµές τους αναγνωρίζουν ότι η ευκαιρία να αναστρέψουν σηµαντικά το πυρηνικό πρόγραµµα του Ιράν µε αεροπορικές επιδροµές µπορεί να έχει παρέλθει: οι σχετικές εγκαταστάσεις είναι πολύ βαθιά θαµµένες και η πυρηνική τεχνογνωσία είναι ευρέως διασκορπισµένη.

Ο βοµβαρδισµός εγκαταστάσεων θα φούντωνε τη φωτιά που έχει ανάψει στη Μέση Ανατολή, ενώ θα καθυστερούσε µόνο για λίγους µήνες το πρόγραµµα του Ιράν, υποστηρίζει µερίδα ειδικών.

* Δημοσιεύθηκε στην "Κυριακάτικη Απογευματινή" στις 6-10-2024