Λίγα μόνο εικοσιτετράωρα έμειναν μέχρι την 5η Νοεμβρίου, οπότε θα διεξαχθούν οι 60ες εκλογές στις ΗΠΑ, που θα κρίνουν τον πρόεδρο της Αμερικής για τα επόμενα τέσσερα χρόνια και συγκεκριμένα από τις 20 Ιανουαρίου 2024 (ημέρα ανάληψης καθηκόντων) έως τις 20 Ιανουαρίου του 2028.

Διαβάστε ακόμη: Κάμαλα Χάρις ή Ντόναλντ Τραμπ: Οι πολίτες απαντούν στο γκάλοπ του parapolitika.gr για τις αμερικανικές εκλογές

Αμερικάνικες εκλογές: Πότε είναι και πώς εκλέγεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ

Οι μονομάχοι είναι δύο. Η Κάμαλα Χάρις από το στρατόπεδο των Δημοκρατικών και ο Ντόναλντ Τραμπ από αυτό των Ρεπουμπλικανών.

Η διαφορά ανάμεσα στους δύο υποψήφιους, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, κυμαίνεται γύρω στη μονάδα, ενώ δύσκολη θα είναι η μάχη και στις πολιτείες-κλειδιά.


Το αμερικανικό εκλογικό σύστημα

Σύμφωνα με το αμερικανικό εκλογικό σύστημα, κάθε δύο χρόνια γίνονται εκλογές για τους 435 βουλευτές της Βουλής των Αντιπροσώπων (το ένα νομοθετικό σώμα των ΗΠΑ με 2ετή θητεία) και για το 1/3 των συνολικά 100 Γερουσιαστών της Γερουσίας (το δεύτερο νομοθετικό σώμα – 50 πολιτείες από 2 Γερουσιαστές η κάθε μία), οι οποίοι έχουν 6ετή θητεία αλλά κάθε 2 χρόνια γίνονται εκλογές για το ένα τρίτο του συνόλου τους.

Ως εκ τούτου, στις 5 Νοεμβρίου οι Αμερικανοί εκτός από πρόεδρο θα ψηφίσουν και για τους 435 βουλευτές της Βουλής των Αντιπροσώπων και για το 1/3 των 100 Γερουσιαστών, δηλαδή για 34. Η διάσπαση της εξουσίας σε πολλά σώματα αποτρέπει τον κίνδυνο κάποιος πολιτικός ή κάποιο κόμμα να αποκτήσει τόση δύναμη ώστε να επιβληθεί δικτατορικά στους πολίτες.

Με αυτόν τον τρόπο το Σύνταγμα προβλέπει ότι οι υποψήφιοι των κομμάτων, που θα συναγωνιστούν για την προεδρία θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να έχουν την συνεχή στήριξη των οπαδών του κόμματός τους.


Ποιος ο λόγος που οι εκλογές γίνονται πάντα Τρίτη;

Οι αμερικανικές εκλογές πραγματοποιούνται κάθε τέσσερα χρόνια. Η ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών είναι πάντοτε η πρώτη Τρίτη μετά την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου, δηλαδή, το 2024, οι εκλογές θα γίνουν την Τρίτη 5 Νοεμβρίου.

Πρόκειται για μια παράδοση από το 1845 και ο λόγος είναι η δυσκολία που υπήρχε παλαιά στις μετακινήσεις. Συγκεκριμένα, στα μέσα του 19ου αιώνα, οι ΗΠΑ ήταν κυρίως έθνος αγροτών. Το Σάββατο ήταν εργάσιμη ημέρα στο αγρόκτημα, την Κυριακή ο κόσμος πήγαινε στην εκκλησία και η Τετάρτη ήταν ημέρα της εμποροπανήγυρης. Διάλεξαν λοιπόν την Τρίτη, ώστε να υπάρχει χρόνος (από τη Δευτέρα) για να ταξιδέψουν οι ψηφοφόροι μέχρι τα απομακρυσμένα εκλογικά τμήματα.


Ο σημαντικός ρόλος των τηλεμαχιών

Ένα από τα πλέον σημαντικά κομμάτια της προεκλογικής εκστρατείας είναι οι τηλεοπτικές μονομαχίες των υποψηφίων, τα λεγόμενα ντιμπέιτ.

Το 1984 ο πρόεδρος Ρίγκαν δεν έφερε καθόλου καλά αποτελέσματα στο ντιμπέιτ και παρ’ όλα αυτά κέρδισε τις εκλογές με σχεδόν 60%, ενώ αντίθετα το 1988 ο Ελληνοαμερικανός Μάικ Δουκάκης θεωρείται πως «αυτοκτόνησε πολιτικά», όταν σε ερώτηση για το πώς θα αντιδρούσε αν βίαζαν τη γυναίκα του απάντησε μάλλον ψυχρά, χωρίς συναίσθημα, χάνοντας έτσι πολλούς ψηφοφόρους.


Πώς γίνονται οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ

Το εκλογικό σύστημα των ΗΠΑ βασίζεται στο εκλεκτορικό σώμα (Electoral College).

Οι πολίτες ψηφίζουν εκλέκτορες, οι οποίοι με τη σειρά τους ψηφίζουν για τον πρόεδρο. Για να κερδίσει ένας υποψήφιος, χρειάζεται να συγκεντρώσει 270 από τους 538 εκλεκτορικούς ψήφους.

Κάθε πολιτεία ανάλογα με τον πληθυσμό της διαθέτει έναν αριθμό εκλεκτόρων, ο οποίος είναι ίσος με τον αριθμό των Γερουσιαστών και των Βουλευτών της πολιτείας. Η Καλιφόρνια, που είναι η πιο πολυπληθής πολιτεία, διαθέτει 55 Εκλέκτορες. Ακολουθούν το Τέξας με 38 και η Φλόριντα με 29. Οι πιο αραιοκατοικημένες πολιτείες έχουν τουλάχιστον τρεις μεγάλους εκλέκτορε,ς όπως οι πιο μικρές πολιτείες Αλάσκα και Ντέλαγουερ.


Προκριματικές εκλογές

Πολίτες σε περιοχές των ΗΠΑ, όπως το Πουέρτο Ρίκο, το Γκουάμ, οι Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι, οι Νήσοι Βόρειες Μαριάνες, Αμερικανική Σαμόα, και οι Αμερικανικές Μικρές Απομονωμένες Νήσοι μπορούν να ψηφίσουν στις προκριματικές εκλογές, αλλά όχι στις προεδρικές εκλογές.

Στις προεδρικές εκλογές ψηφίζουν μόνο οι πολιτείες.



Οι υποψήφιοι των αμερικανικών εκλογών 2024

Οι δύο βασικοί υποψήφιοι είναι ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εκπροσωπεί το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, και η Κάμαλα Χάρις, η Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, που διεκδικεί την προεδρία εκ μέρους των Δημοκρατικών, μετά την αποχώρηση του Τζο Μπάιντεν από την προεδρική κούρσα.

Υπάρχουν επίσης και άλλοι υποψήφιοι, όπως ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, ο οποίος αποχώρησε από τους Δημοκρατικούς και κατεβαίνει ως ανεξάρτητος, και ο Κορνέλ Γουέστ, που εκπροσωπεί το Πράσινο Κόμμα.



Οι διαφορές Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων

Οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι διαφέρουν σε πολλούς βασικούς τομείς της πολιτικής τους πλατφόρμας.

Συγκεκριμένα, οι Δημοκρατικοί υποστηρίζουν μια πιο ενεργή κυβέρνηση που να παρεμβαίνει στην οικονομία για να μειώσει τις κοινωνικές ανισότητες, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι προωθούν την ατομική ευθύνη και τον περιορισμό της κρατικής παρέμβασης στην αγορά.

Για παράδειγμα, οι Δημοκρατικοί τάσσονται υπέρ της καθολικής πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι επικεντρώνονται στη μείωση της φορολογίας και στη μείωση των κρατικών δαπανών. 

Σε κοινωνικό πεδίο, οι Δημοκρατικοί είναι πιο φιλελεύθεροι, προωθώντας δικαιώματα όπως οι γάμοι ομοφυλοφίλων και το δικαίωμα στην άμβλωση, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν πιο παραδοσιακές αξίες.

Όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική, οι Δημοκρατικοί τείνουν να προτιμούν τη διπλωματία και τη συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι υιοθετούν μια πιο εθνικιστική προσέγγιση, επικεντρώνοντας στην ενίσχυση της αμυντικής πολιτικής των ΗΠΑ.


Η σημασία των swing states;

Σημαντική πτυχή των αμερικανικών εκλογών είναι οι πολιτείες-κλειδιά ή swing states, όπου οι ψηφοφόροι είναι μοιρασμένοι και το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο.

Πολιτείες όπως η Πενσυλβάνια, η Αριζόνα, και η Τζώρτζια συχνά κρίνουν τον τελικό νικητή. Ακόμη και αν ένας υποψήφιος κερδίσει τις περισσότερες ψήφους συνολικά, μπορεί να χάσει τις εκλογές αν δεν καταφέρει να εξασφαλίσει αρκετές ψήφους από τις συγκεκριμένες πολιτείες, όπως συνέβη με τη Χίλαρι Κλίντον το 2016.


Η κρισιμότητα της συμμετοχής

Ιδιαίτερα σημαντική και κρίσιμη είναι συμμετοχή στις εκλογές των ΗΠΑ.

Στις τελευταίες εκλογές του 2020, η συμμετοχή εκτοξεύθηκε στο 66,6%, εν μέρει λόγω της αυξημένης επιστολικής ψήφου εξαιτίας της πανδημίας. Παρολ' αυτά στις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, με τους νέους περιορισμούς στην επιστολική ψήφο, η συμμετοχή αναμένεται να μειωθεί, κάτι που ίσως επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα υπέρ του Τραμπ.