«Νιώθω πιο αβέβαιος για τις φετινές εκλογές απ’ ό,τι κάθε άλλη εκλογική χρονιά που έχω καλύψει επαγγελµατικά», έγραφε ο σχολιαστής του CNN Χάρι Εντεν και µε την εκτίµησή του θα συµφωνούσαν οι περισσότεροι πολιτικοί συντάκτες στις ΗΠΑ.

Οι προεδρικές εκλογές της ερχόµενης Τρίτης είναι αυτό που οι Αµερικανοί λένε «tight race» (κοντινή κούρσα), τόσο επειδή οι δηµοσκοπήσεις δίνουν διαφορά περίπου µίας µονάδας µεταξύ της ∆ηµοκρατικής Κάµαλα Χάρις και του Ρεπουµπλικανού Ντόναλντ Τραµπ όσο και επειδή το ιδιαίτερο εκλογικό σύστηµα των ΗΠΑ, λόγω της περίπλοκης εξίσωσης του συστήµατος των εκλεκτόρων, αλλά και της πιθανότητας να κριθεί τελικά το αποτέλεσµα στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου πλειοψηφούν οι Ρεπουµπλικανοί, ίσως τελικά να ευνοήσει τον Τραµπ. Πώς, όµως, προκύπτει το αποτέλεσµα της κάλπης στις Ηνωµένες Πολιτείες;

Κατ’ αρ χάς, η ψηφοφορία παραδοσιακά διεξάγε ται την πρώτη Τρίτη του Νοεµβρίου («µετά την πρώτη ∆ευτέρα», ώστε να µη συµπίπτει µε την 1η Νοεµβρίου, Ηµέρα των Αγίων Πάντων), που φέτος πέφτει στις 5 Νοεµβρίου.

Οι πρώτες κάλπες κλείνουν στις 6 το απόγευµα σε κάποιες περιοχές στην Ιντιάνα και στο Κεντάκι και οι τελευταίες στη 1 τα ξηµερώµατα της εποµένης στην Αλάσκα. Ωστόσο, αρκετοί Αµερικανοί χωρίς δυνατότητα προσέλευσης τη συγκεκριµένη ηµεροµηνία έχουν ήδη αρχίσει να ψηφίζουν από τις 8 Οκτωβρίου µε φυσική παρουσία ή µέσω επιστολικής ψήφου.

Το αποτέλεσµα µπορεί να είναι άµεσα εµφανές, όπως το 2016, όταν η Χίλαρι Κλίντον παραδέχθηκε την ήττα της την επό µενη µέρα ή, όπως έγινε το 2020, να πάρει τέσσερις ηµέρες ακόµα και για το CNN να βγάλει εκτίµηση νίκης. Το 2000, σε µια από τις πιο δύσκολες αναµετρήσεις στην αµερικανική ιστορία, ο Τζορτζ Μπους Τζούνιορ ανακηρύχθηκε από το Ανώτατο ∆ικαστήριο πρόεδρος 36 µέρες µετά και αφού ολοκληρώθηκε πλήρως η καταµέτρηση στη Φλόριντα.

Εκλογές ΗΠΑ: Το αµερικανικό εκλογικό σύστηµα έχει σχεδιαστεί «φεντεραλιστικά»

Το αµερικανικό εκλογικό σύστηµα έχει σχεδιαστεί «φεντεραλιστικά», για να προασπίζει δηλαδή την εκπροσώπηση και των µικρότερων πολιτειών. Ετσι, παρότι οι Αµερικανοί ψηφοφόροι επιλέγουν µεν άµεσα πρόεδρο και αντιπρόεδρο στην κάλπη, στην ουσία εκλέγουν τους εκλέκτορες που συνδέονται µε αυτούς σε κάθε πολιτεία και εκείνοι, µε τη σειρά τους (στο σύνολό τους 538), θα προχωρήσουν στην εκλογή του επόµενου πλανητάρχη.

Το σώµα αυτών, γνωστό ως Κολέγιο των Εκλεκτόρων, συνεδριάζει στο «Καπιτώλιο» κάθε πολιτείας στις 17 ∆εκεµβρίου, όπως προβλέπει το αµερικανικό Σύνταγµα, και οι ψήφοι τους θα καταµετρηθούν από την οµοσπονδιακή Βουλή των Αντιπροσώπων στις 6 Ιανουαρίου του 2025.

Ο νέος πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος θα αναλάβουν τα καθήκοντά τους στις 20 Ιανουαρίου. Ο µέσος όρος των εθνικών δηµοσκοπήσεων από την ABC News στις αρχές της εβδοµάδας έδειχνε τη Χάρις (στο 48,1%) να προηγείται µε 1,3% του Τραµπ (µε 46,8%). Οι πιο πρόσφατες ηµερήσιες δηµοσκοπήσεις του CNN δείχνουν είτε τον Ντόναλντ Τραµπ και την Κάµαλα Χάρις να ισοψηφούν µε ποσοστό 47% είτε τη Χάρις να προηγείται κατά 1 ποσοστιαία µονάδα (48% έναντι 47%).

Οι αµερικανικές πολιτείες είναι 50, αλλά οι εκλογικές περιφέρειες των ΗΠΑ 56

Ο αριθµός των εκλεκτόρων κάθε πολιτείας ισοδυναµεί µε τον αριθµό γερουσιαστών και βουλευτών που εκλέγει στο Κογκρέσο και συνδέεται µε τον πληθυσµό της (π.χ., η πολυπληθής Καλιφόρνια έχει 54 εκλέκτορες, ενώ η Αλάσκα µόλις 3).

Οι αµερικανικές πολιτείες είναι 50, αλλά οι εκλογικές περιφέρειες των ΗΠΑ 56. Υπάρχουν πέντε χωριστές εκλογικές περιφέρειες εντός δύο πολιτειών: δύο στο Μέιν και τρεις στη Νεµπράσκα.

Επίσης, η Ουάσινγκτον DC, στην ανατολική ακτή, αν και δεν αντιπροσωπεύεται στο Κογκρέσο, αποτελεί επιπλέον µία εκλογική περιφέρεια (σύνολο 56) και δίνει τρεις εκλέκτορες στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων, για να έχουµε τον τελικό αριθµό 538 (535 από τις πολιτείες και 3 από την WDC).

Οποιο ζεύγος προέδρου-αντιπροέδρου πλειοψηφήσει στην κάλπη σε κάθε εκλογική περιφέρεια παίρνει όλες τις εκλεκτορικές θέσεις της συγκεκριµένης περιφέρειας. Ο επόµενος πρόεδρος θα πρέπει να εξασφαλίσει µια πλειοψηφία 270 εκλεκτόρων. Επτά πολιτείες θεωρούνται αµφιλεγόµενες ως προς το ποιος θα επικρατήσει τελικά. Οι τρεις από αυτές, γνωστές και ως Μεσο δυτικές (ή «Μπλε Τοίχος»), οι Πενσιλβάνια, Μίσιγκαν και Γουισκόνσιν, βρίσκονται στη βιοµηχανική καρδιά των ΗΠΑ. Συνήθως ένας είναι ο υποψήφιος που κερδίζει και τις τρεις, αφού τα κριτήρια είναι πανοµοιότυπα.

Η Χάρις θα απευθυνθεί στις γυναίκες και τους µαύρους ψηφοφόρους, ποσοστό των τελευταίων ωστόσο µπορεί να προτιµήσει τον Τραµπ, µαζί µε τους λευκούς χαµηλής µόρφωσης, που θεωρείται η δυνατή δηµογραφική οµάδα του. Η Αριζόνα και η Νεβάδα στα δυτικά και η Βόρεια Καρολίνα και η Τζόρτζια στα ανατολικά είναι οι επονοµαζόµενες πολιτείες της «Ζώνης του Ηλιου» (οι νοτιότερες πολιτείες των ΗΠΑ).

Ο Τραµπ κέρδισε δύο φορές τη Νότια Καρολίνα µε µικρό περιθώριο, ενώ ο Μπάιντεν ήταν ο πρώτος ∆ηµοκρατικός που κέρδισε την Τζόρτζια και την Αριζόνα από τη δεκαετία του 1990.

Οι προβολές του «Economist» δίνουν στον Τραµπ τη Νεβάδα, το Γουισκόνσιν και το Μίσιγκαν και στη Χάρις την Αριζό να και τη Βόρεια Καρολίνα και προβλέπουν ισοψηφία των δύο στην Τζόρτζια και την Πενσιλβάνια. Με αυτά τα αποτελέσµα τα, εκτιµάται πως θα πλειοψηφήσει τελικά ο Τραµπ σε οµοσπονδιακό επίπεδο µε έως και 56%.

Πάντως, σε περίπτωση αδυναµίας επίτευξης απόλυτης πλειοψηφίας από το Κολέγιο των Εκλεκτόρων, η Βουλή των Αντιπροσώπων -την οποία αυτή τη στιγµή ελέγχουν οι Ρεπουµπλικανοί και η οποία αριθµεί 435 µέλη- θα εκλέξει άµεσα, µε απόλυτη πλειοψηφία, τον πρόεδρο και η 100µελής Γερουσία τον αντιπρόεδρο.