Περίπου εκατό χρόνια µετά την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών (1920), που προέβλεπε τη δηµιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, η οποία δεν εφαρµόστηκε ποτέ, οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή έχουν φέρει ξανά στο προσκήνιο τη δηµιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους στη Βόρεια Συρία, στα σύνορα µε την Τουρκία. Μια προοπτική που στηρίζουν το Ισραήλ και οι ΗΠΑ, αλλά βρίσκει αντίθετους την Τουρκία, το Ιράν, το Ιράκ και τη Συρία, τις χώρες δηλαδή όπου ζουν εκτοπισµένοι σήµερα περίπου 40 εκατοµµύρια Κούρδοι.

Ο νέος υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκιντεόν Σαάρ, στην πρώτη του οµιλία µετά την ανάληψη των καθηκόντων του, αναφέρθηκε µεταξύ άλλων στη µακρά ιστορική σχέση του Ισραήλ µε τους Κούρδους, λέγοντας ότι αποτελούν ένα από τα µεγαλύτερα έθνη στον κόσµο χωρίς δική τους κρατική υπόσταση. Ο Σαάρ τάχθηκε υπέρ της ενίσχυσης των σχέσεων µε τον κουρδικό λαό και της στήριξής του απέναντι στην καταπίεση που υφίσταται από το Ιράν και την Τουρκία, επισηµαίνοντας ότι αυτή η σχέση έχει τόσο πολιτικές όσο και στρατηγικές προεκτάσεις για τη χώρα του.


Στρατηγικής σηµασίας η δηµιουργία κουρδικού κράτους για το Ισραήλ

Το Ισραήλ, που θέλει να ελέγξει την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής επιβάλλοντας ειρήνη µε τους δικούς του όρους, θεωρεί τη δηµιουργία κουρδικού κράτους στρατηγικής σηµασίας για την αποδυνάµωση των αντιπάλων του, όπως το Ιράν, το Ιράκ και η Τουρκία.

Η όλη προσπάθεια, που ξεκίνησε το 2020 και είναι γνωστή ως «Συµφωνίες του Αβραάµ», προέβλεπε την υπογραφή συµφωνιών συνεργασίας µεταξύ του Ισραήλ και αραβικών χωρών, όπως τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν.

Το Ιράν, θέλοντας να εµποδίσει την εφαρµογή των συγκεκριµένων συµφωνιών, εξαπέλυσε την τροµοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 κατά του Ισραήλ, σε συνεργασία µε τις τροµοκρατικές οργανώσεις της «Χαµάς» και της «Χεζµπολάχ», ανοίγοντας έναν νέο κύκλο αντιπαράθεσης στην περιοχή που παραµένει ανοιχτός...

2_xartis_koyrdistan

Οι "Συµφωνίες του Αβραάµ" και ο ρόλος των ΗΠΑ

Το σχέδιο που ξεκίνησε στην πρώτη διακυβέρνηση Τραµπ, µε τον τότε υπουργό Εξωτερικών Μάικ Ποµπέο, όπως όλα δείχνουν θα βρεθεί ξανά στο προσκήνιο στη δεύτερη θητεία του στον Λευκό Οίκο.

Το γεγονός ότι τα ηνία της αµερικανικής εξωτερικής πολιτικής αναλαµβάνουν ο Μάικ Γουόλτς, ως σύµβουλος Εθνικής Ασφαλείας, και ο Μάρκο Ρούµπιο, ως υπουργός Εξωτερικών, έρχεται να ενισχύσει τις κουρδικές αξιώσεις, καθώς και οι δύο στο παρελθόν έχουν στηρίξει σθεναρά τη συµµαχία των ΗΠΑ µε το κουρδικό στοιχείο στη Βόρεια Συρία.

Οι εξελίξεις αυτές, όπως είναι φυσικό, έχουν σηµάνει συναγερµό στην Τουρκία, στο έδαφος της οποίας ζει η µεγαλύτερη κουρδική µειονότητα (25.000.000), κυρίως στις νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας, όπου οι Κούρδοι αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσµού. Ενα ανεξάρτητο κουρδικό κράτος στη Συρία ή στο Ιράκ θα µπορούσε να ενθαρρύνει την κουρδική µειονότητα να διεκδικήσει αυτονοµία ή ακόµα και απόσχιση από την Τουρκία, µε ανυπολόγιστες οικονοµικές και πολιτικές συνέπειες για τη χώρα.

Οι ανησυχητικές κινήσεις του Ερντογάν

Ο Ερντογάν, ο οποίος βρίσκεται σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση, διαβλέποντας τον κίνδυνο φέρεται να ήρθε σε συνεννόηση µε τον εθνικιστή κυβερνητικό εταίρο του και αρχηγό των «Γκρίζων Λύκων», Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος πρότεινε την απελευθέρωση του Αµπντουλάχ Οτσαλάν, µε αντάλλαγµα τη διάλυση του Εργατικού Κόµµατος του Κουρδιστάν (PKK). Η εξέλιξη αυτή, όπως είναι φυσικό, έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις και ερµηνείες.

Αν και δεν υπήρξε επίσηµη πρωτοβουλία για την απελευθέρωση του Οτσαλάν, η όλη συζήτηση αποδίδεται σε πολιτικές σκοπιµότητες. Καθώς η Τουρκία βρίσκεται σε µια περίοδο πολιτικής αστάθειας και η δηµοτικότητα του Τούρκου προέδρου έχει πέσει σηµαντικά, η συγκεκριµένη πρόταση θα µπορούσε να θεωρηθεί ως προσπάθεια επαναπροσέγγισης του καθεστώτος Ερντογάν µε τους Κούρδους ψηφοφόρους, προσβλέποντας στη στήριξή τους. Επιπλέον θα ενίσχυε το προφίλ του προέδρου εµφανίζοντάς τον ως έναν ηγέτη που επιδιώκει την ειρήνη και την εθνική ενότητα.

Η πρόταση αυτή θα µπορούσε επίσης να στοχεύει στο να προκαλέσει διχασµό µεταξύ των Κούρδων, καθώς ο Οτσαλάν έχει ισχυρούς πολιτικούς φίλους αλλά και αντιπάλους και η απελευθέρωσή του θα µπορούσε να δηµιουργήσει εσωτερικές εντάσεις στους πολιτικούς και στρατιωτικούς κύκλους των Κούρδων, καθιστώντας πιο δύσκολη την ενότητα και την αντίσταση κατά της τουρκικής κυβέρνησης.

Η συµµετοχή του Ντεβλέτ Μπαχτσελί στην όλη υπόθεση προκαλεί επίσης ερωτήµατα, καθώς η εθνικιστική βάση του είναι έντονα αντίθετη σε οποιαδήποτε κίνηση υπέρ του Οτσαλάν. Αυτό µπορεί να ερµηνευθεί ως προσπάθεια να διατηρήσει την πολιτική συµµαχία µε τον Ερντογάν, αλλά και να ενισχύσει τον έλεγχό του στην εθνικιστική ρητορική.

Ανεξάρτητα από τα κίνητρα, αυτή η συγκεκριµένη πρόταση καταδεικνύει ότι η Τουρκία βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση, κυρίως λόγω της επιλογής της να διαρρήξει τις σχέσεις της µε τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, «λύνοντάς τους τα χέρια» για να προχωρήσουν στη δηµιουργία κουρδικού κράτους.

Δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή