Το 2025 θα κάνει «ποδαρικό» µε µια σηµαντική εξέλιξη για το Κυπριακό. Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» αποκαλύπτουν ότι ο γενικός γραµµατέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, προσανατολίζεται στο να συγκαλέσει µια άτυπη πενταµερή διάσκεψη, την οποία τοποθετεί χρονικά στο τέλος του πρώτου µήνα του νέου έτους. Πάντως, σίγουρα µετά την ορκωµοσία του Ντόναλντ Τραµπ, που στην παρούσα φάση φαίνεται να είναι το βασικό ορόσηµο για σχεδόν όλες τις γεωπολιτικές εξελίξεις. Η εν λόγω συνάντηση, πάντως, δεν θα είναι «ακόµα µία πενταµερής». Τούτο προκύπτει από τις πληροφορίες που φτάνουν στην εφηµερίδα µας, προερχόµενες τόσο από την Αθήνα όσο κι από τη Λευκωσία.

Άτυπη πενταµερής διάσκεψη µε διευρυµένη σύνθεση για το Κυπριακό

Σύµφωνα µε ασφαλείς πηγές των «Π», η άτυπη πενταµερής θα γίνει µε διευρυµένη σύνθεση, στην οποία θα συµµετάσχουν ως εγγυήτριες δυνάµεις η Ελλάδα, η Τουρκία και η Μεγάλη Βρετανία. Οι θέσεις της κάθε πλευράς, φυσικά, διαφέρουν. Αθήνα και Λευκωσία διαµηνύουν ότι ουδέποτε πρόκειται να αποδεχθούν τη νοµιµοποίηση της παράνοµης τουρκικής εισβολής και κατοχής στο νησί. Συζητούν µόνο για µια διζωνική-δικοινοτική οµοσπονδία.

Στον αντίποδα, η Αγκυρα και το ψευδοκράτος επιµένουν στη διχοτόµηση, στη «λύση» των δύο κρατών δηλαδή, κάνοντας παράλληλα «παράπονα» στην Κοµισιόν επειδή η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν αναγνωρίζει το ψευδοκράτος. Εποµένως, το διαχρονικό χάσµα που βασίζεται στην −ανοιχτή− πληγή του 1974 είναι δεδοµένο.

Παρ’ όλα αυτά, στα διπλωµατικά πηγαδάκια συζητείται εντόνως ότι η επικείµενη πενταµερής δεν είναι καταδικασµένη σε ναυάγιο. Είναι ενδεικτικό ότι ο Α. Γκουτέρες διόρισε προσωπική απεσταλµένη, αναβαθµίζοντας το Κυπριακό σε κορυφαία προτεραιότητα του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών. Βάσει της έκθεσής της και των κατ’ ιδίαν επαφών που έχει κάνει ο ίδιος, έχει καταλήξει σε ορισµένα καίρια ζητήµατα, που χρήζουν επίλυσης. Κοινώς, έχει έναν «µυστικό κατάλογο» µε πολύ συγκεκριµένα θέµατα που θα θέσει στην πενταµερή. Μια πρώτη γεύση έχει ήδη δώσει στον Νίκο Χριστοδουλίδη και στον αυτοαποκαλούµενο ηγέτη του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, από τους οποίους ζήτησε να φροντίσουν να αλλάξει το κλίµα στο νησί, ενόψει των νέων διαπραγµατεύσεων.

Ανοιχτός για µια αµοιβαία κίνηση προς τα εµπρός 

Ο Ε. Τατάρ φάνηκε ανοιχτός για µια αµοιβαία κίνηση προς τα εµπρός, δηλώνοντας τον Οκτώβριο: «Εµείς θέλουµε να ανοίξουµε το οδόφραγµα της Μιας Μηλιάς (Ανατολική Λευκωσία), από όπου περνούν κυρίως φορτηγά και εµπορικά οχήµατα. Η ελληνική πλευρά αναµένουµε να δούµε τι θα ζητήσει. Νοµίζω ότι µπορούµε να ανοίξουµε δύο οδοφράγµατα». Από την πλευρά του, ο Ν. Χριστοδουλίδης απαίτησε αµοιβαιότητα σε νέες διελεύσεις και ζήτησε να ανοίξει είτε το οδόφραγµα στο Πυρόι (κεντρική Μεσαορία) είτε το οδόφραγµα Κοκκίνων, στη βόρεια ακτή του νησιού. Τα δύο αυτά σηµεία διευκολύνουν σηµαντικά την όδευση των Ελληνοκυπρίων. Από τα µέσα Οκτωβρίου, όµως, δεν υπάρχει πρόοδος για νέα σηµεία διελεύσεων. Γι’ αυτό η διµερής συνάντηση των ηγετών −που είχε ζητήσει ο κ. Γκουτέρες να προηγηθεί της πενταµερούς− δεν έχει ακόµη προχωρήσει.

Πάντως, εκτός από την προθυµία και την προετοιµασία του κ. Γκουτέρες, υπάρχει κι ένα άλλο ευοίωνο στοιχείο. Το πολλά υποσχόµενο momentum, ως απόρροια του σχετικά καλού -αν κι εύθραυστουκλίµατος στα Ελληνοτουρκικά. Το εξήγησε προσφάτως ο υπουργός Γιώργος Γεραπετρίτης στον Real FΜ: «Η Τουρκία τα τελευταία χρόνια και µετά το Κραν-Μοντανά διακήρυσσε ότι δεν πρόκειται να προσέλθει στο τραπέζι των συζητήσεων για το Κυπριακό, ει µη µόνον αν αναγνωριζόταν η διεθνής υπόσταση της φερόµενης “Τουρκικής ∆ηµοκρατίας της Βόρειας Κύπρου”. ∆ιαφοροποιήθηκε η στάση αυτή. Πλέον συζητεί η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι στο πλαίσιο του ΟΗΕ. (...) Προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε καθοριστικά η βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων».

Το µόνο σίγουρο είναι ότι οι συζητήσεις για το Κυπριακό και ο ελληνοτουρκικός διάλογος θα «ναρκοθετηθούν» σε περίπτωση που η Αγκυρα ασκήσει βέτο -όπως έχει δεσµευθεί ότι θα πράξει- όταν η Λευκωσία προχωρήσει προς ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ο κ. Χριστοδουλίδης, όµως, δεν πτοείται. Μετά την παρουσίαση του σχεδίου του στον Τζο Μπάιντεν, δήλωσε έτοιµος στο Bloomberg: «Το γεγονός ότι η Κυπριακή ∆ηµοκρατία δεν µπορεί να γίνει µέλος του ΝΑΤΟ λόγω των αντιρρήσεων της Τουρκίας εµποδίζει την Εθνική Φρουρά από πολλές ευκαιρίες, είτε για αναβάθµιση είτε για απόκτηση στρατιωτικού εξοπλισµού». Σηµειωτέον, για να ενταχθεί η Κύπρος στο ΝΑΤΟ, πρέπει να εγκρίνουν το αίτηµα και τα 32 µέλη, µε την κάθε χώρα να έχει ξεχωριστό δικαίωµα άσκησης βέτο.

Προς «καθαίρεση» ο Τατάρ

Υπάρχει ακόµα ένα «αγκάθι» στα του Κυπριακού. Ο Ε. Τατάρ είναι πολιτικά πιεσµένος, διότι έχει µπροστά του «προεδρικές» εκλογές, άρα ετοιµάζεται να παίξει τα ρέστα του. Ο επικεφαλής του Ρεπουµπλικανικού Κόµµατος (CTP), Τουφάν Ερχιουρµάν, τον απειλεί ευθέως. Σε περίπου δέκα µήνες, λοιπόν, ο Ε. Τατάρ θα παλέψει για την προσωπική του πολιτική επιβίωση, χωρίς όµως να είναι βέβαιο ότι η Τουρκία θα τον στηρίξει.

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά