Η Ιστορία επαναλαµβάνεται. Η πτώση του Μπασάρ αλ-Ασαντ και το συνακόλουθα αβέβαιο µέλλον της Συρίας ξυπνούν µνήµες από το µακρινό 2011 και το τέλος του Καντάφι. Σχεδόν σύσσωµη η ∆ύση µοιάζει να παρασύρεται από µια βολική λήθη, όταν (παριστάνει πως) παραβλέπει το ότι οι δύο ηγέτες «έπεσαν» από ισλαµιστικά κινήµατα που είχαν την (οικονοµική και επιχειρησιακή) στήριξη τρίτων δυνάµεων. Ισλαµιστικά κινήµατα που µόνο τη δηµοκρατία δεν µπορούν να εγγυηθούν για τον ταλαιπωρηµένο από τον εµφύλιο λαό τους.

Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ήρθαν σε επαφή µε αναλυτές και διπλωµάτες και αποκαλύπτουν πόσο επηρεάζουν τη χώρα µας η ανατροπή Ασαντ και η -οµολογουµένως- αξιοσηµείωτη ισχυροποίηση της Τουρκίας. Η παρουσία του επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών της Τουρκίας (ΜΙΤ), Ι. Καλίν, στη ∆αµασκό την Πέµπτη και η επίσκεψή του σε κεντρικό τέµενος, µε οδηγό τον νέο ισχυρό άνδρα Αλ Τζολάνι (HTS), δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για παρερµηνείες. Κακά τα ψέµατα, δεν είναι µόνο οι προσφυγικές ροές που προβληµατίζουν την Ελλάδα και την Κύπρο. Είναι κυρίως το γεγονός ότι ένα «Αφγανιστάν» ή, ακόµα χειρότερα, µια «νέα Λιβύη» µπορεί να προκύψει στην Εγγύς Ανατολή. Αναφορικά µε το Προσφυγικό, η Ελλάδα αναµένει τη διαµόρφωση του περιβάλλοντος στη Συρία, διότι επί του παρόντος ουδείς µπορεί να ρισκάρει πρόβλεψη. Είναι πάντως βέβαιο ότι η Αθήνα, µετά και τη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ µε το συγκεκριµένο ζήτηµα στην ατζέντα, θα εναρµονιστεί µε τις γενικότερες αποφάσεις σε επίπεδο Ε.Ε.

Ακριβώς το ίδιο

Η ∆ύση, που έβλεπε τη Βεγγάζη το 2011 ως λίκνο της επανάστασης, η οποία οδήγησε σε πτώση το καθεστώς του Καντάφι, και όχι ως φωλιά των ισλαµιστών, τώρα αντιµετωπίζει µε καχυποψία τον Αµπού Μοχάµεντ αλ Τζολάνι ως... µετριοπαθή ηγέτη. Προερχόµενος από οικογένεια που εκτοπίστηκε από τα Υψίπεδα του Γκολάν, όταν εισέβαλαν οι Ισραηλινοί το 1967, έγινε µαχητής του «ISIS» ως το 2012 και ύστερα προσχώρησε στην «Αλ Κάιντα» ως το 2016. Τώρα επιχειρεί να παρουσιάσει το προφίλ ενός πιο µετριοπαθούς ηγέτη. Οµως, ο «τζιχαντιστής µε τη γραβάτα», ο οποίος ηγήθηκε του συνασπισµού των δυνάµεων που ανέτρεψε σε χρόνο-ρεκόρ ένα καθεστώς δεκαετιών, θα δυσκολευτεί να πείσει ότι άλλαξε. Παρά τις προσπάθειες για ολικό «rebranding».

Πώς, άλλωστε, να πείσει, όταν σκοπίµως επιλέγει να εκφωνήσει τη νικητήρια οµιλία του στο τζαµί-σύµβολο που βρίσκεται στην καρδιά της ∆αµασκού, αφιερώνοντας µάλιστα την επιτυχία του στο Ισλάµ; Ο συµβολισµός είναι προφανής. Ο Αλ Τζολάνι ίσως επιχειρήσει να µετατρέψει το Μέγα Τέµενος των Οµεϋαδών σε ένα «ελεύθερο» Αλ Ακσα. Να προσθέσει, δηλαδή, στους ιερούς τόπους για το Ισλάµ (Μέκκα, Μεδίνα και Αλ Ακσα) και το συγκεκριµένο τζαµί. Εκείνο που προβληµατίζει την ελληνική διπλωµατία είναι ότι αυτός ο άνθρωπος και όσοι άλλοι συνθέσουν τη νέα συριακή ηγεσία θα είναι σε ανοιχτή γραµµή µε τον Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος επιδιώκει να έχει ισχυρή άποψη και ρόλο την επόµενη ηµέρα στη ∆αµασκό, αφού η Αγκυρα χρηµατοδότησε και όπλισε ισλαµιστές, συµβάλλοντας στην πτώση του Ασαντ. Αυτή είναι µια ακόµα οµοιότητα µε την περίπτωση της Λιβύης. Η Τουρκία είχε και εξακολουθεί να διατηρεί στρατό στο λιβυκό έδαφος, ελέγχοντας έτσι την Τρίπολη. Απόρροια αυτού του ελέγχου ήταν το παράνοµο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό µνηµόνιο, που αποτελεί ένα από τα µεγαλύτερα «αγκάθια» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Αν η Αγκυρα υπογράψει ένα τέτοιο σύµφωνο και µε τη ∆αµασκό, αδιαφορώντας για τα χωρικά ύδατα της Κύπρου (µε την οποία η Συρία συνορεύει διά θαλάσσης); Καλά πληροφορηµένες πηγές εκτιµούν ότι δεν θα συµβεί κάτι τέτοιο. Το βλέπουν µάλλον ως «τραβηγµένο» σενάριο. Αλλά το παράδειγµα της Λιβύης δεν επιτρέπει εφησυχασµό. Το µόνο σίγουρο είναι ότι, όπως η Αγκυρα ελέγχει την Τρίπολη, έτσι πλέον µπορεί να ασκήσει δεσπόζουσα επιρροή και στο ισλαµιστικό κίνηµα της Συρίας. Ηδη, µε το που «έπεσε» ο Ασαντ, η Τουρκία εξέλιξε το κεντρικό σχέδιό της: να αφανίσει τους Κούρδους στον Βορρά. Εξ ου και έδωσε εντολή στους ισλαµιστές proxies της, στους πληρεξούσιους µαχητές της δηλαδή, να επιτεθούν στους Κούρδους του Μανµπίτζ, ανεβάζοντας ραγδαία τον αριθµό των νεκρών.

Η ισχυροποίηση της Τουρκίας είναι το βασικό θέµα που προβληµατίζει την ελληνική διπλωµατία.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 14/12