Το καθεστώς του Αχµεντ αλ Σάρα, γνωστού και ως Αµπού Μοχάµεντ αλ Τζολάνι, είναι φανερό πως βρίσκεται υπό άµεση εξάρτηση εξωτερικών δρώντων, προκειµένου να εδραιωθεί, µε την Τουρκία να αποτελεί σαφώς τον πιο εµφανή κερδισµένο των ανακατατάξεων που έχουν λάβει χώρα στη ∆αµασκό, κάτι άλλωστε που και ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραµπ παραδέχθηκε χωρίς περιστροφές.

Η Αγκυρα δείχνει έµπρακτα τη διάθεσή της να «πατήσει πόδι» παντοιοτρόπως σε µια χώρα-κόµβο στη Μέση Ανατολή, αξιοποιώντας το momentum. Αφ’ ενός ενεργειακά, αφ’ ετέρου γεωπολιτικά.

Σε ό,τι αφορά το ζήτηµα της ενέργειας, υπάρχει η εκπεφρασµένη πρόθεση συνεκµετάλλευσης των κοιτασµάτων της Συρίας (όπως δήλωσε ο υπουργός Ενέργειας της γείτονος, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ), που «πάει µαζί» µε τη φιλοδοξία της Τουρκίας να καταστεί ενεργειακός κόµβος, «βγάζοντας από το συρτάρι» το σχέδιο για τη δηµιουργία αγωγού φυσικού αερίου µε το Κατάρ, που θα τροφοδοτεί την Αγκυρα µέσω Συρίας, εφόσον βέβαια επιτευχθεί «σταθερότητα» στη ∆αµασκό.

Πρόκειται για ένα σχέδιο που είχε τεθεί επί τάπητος το 2009, µε συνοµιλητή της Αγκυρας τότε τον Μπασάρ αλ Ασαντ, αλλά εγκαταλείφθηκε, µε τις προοπτικές τώρα να «αναβιώσει» να διαγράφονται στον ορίζοντα.

Οι επιδιώξεις της Τουρκίας για επιρροή κόντρα σε κάθε λογική Διεθνούς Δικαίου

Ως προς τα γεωπολιτικά, στα «σκαριά» είναι η σύναψη συµφωνίας για τον καθορισµό ΑΟΖ, «πατώντας» πάνω στο «τουρκολιβυκό µνηµόνιο» και επιχειρώντας παράνοµα και κόντρα σε κάθε λογική ∆ιεθνούς ∆ικαίου να «περιστείλει» δραµατικά την κυπριακή ΑΟΖ. Ο Αλ Τζολάνι (που υποδέχθηκε την προηγούµενη εβδοµάδα τον Χακάν Φιντάν στη ∆αµασκό, ενώ δεν αποκλείεται να ακολουθήσει και ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν) δείχνει πρόθυµος να εξαργυρώσει τη στήριξη που η Αγκυρα παρείχε ήδη από την περίοδο που η οργάνωσή του, η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαµ (HTS), ήλεγχε την επαρχία του Ιντλίµπ, χρόνια πριν από την κεραυνοβόλο επιχείρηση κατά της ∆αµασκού. Η δήλωση, δε, του de facto ηγέτη της Συρίας στη «Yeni Safak» (στις 18.12) δεν αφήνει περιθώρια παρερµηνειών: «Η νίκη µας είναι νίκη και για τον τουρκικό λαό».

Την απροκάλυπτη αυτή τουρκική επιρροή στη ∆αµασκό επιχειρεί να µπλοκάρει το Ισραήλ, που δείχνει σταδιακά να ενεργοποιείται όλο και περισσότερο στην προσπάθεια να διαµορφώσει την επόµενη ηµέρα στο ενδοσυριακό status quo. Αρχικά, εν µέσω των κατακλυσµιαίων εξελίξεων που έφεραν το τέλος του καθεστώτος του Ασαντ, έδρασε «προληπτικά», µε βάση τη θεώρηση του Τελ Αβίβ περί «νόµιµης άµυνας» και την αντιµετώπιση πιθανών αρνητικών για το ίδιο εξελίξεων, που δυνητικά θα έφερναν µια νέα επίθεση σαν αυτή της 7ης Οκτωβρίου 2023 από τη «Χαµάς». Ετσι, έπληξε αποθήκες οπλισµού, για να µην πέσει στα χέρια των τζιχαντιστών, οι ένοπλες δυνάµεις του Τελ Αβίβ κατέλαβαν τη νεκρή ζώνη στα Υψίπεδα του Γκολάν, ενώ εγκρίθηκε και κυβερνητικό σχέδιο που σκοπό έχει να διπλασιάσει την πληθυσµιακή του παρουσία στην περιοχή.

 Πλέον, όµως, αναπτύσσεται και διπλωµατική κινητικότητα από το Ισραήλ, µε βασικό άξονα αυτής να είναι οι Κούρδοι πρωτίστως, αλλά και οι θρησκευτικές µειονότητες που διαβιούν εντός της Συρίας και πραγµατοποίησαν την προηγούµενη εβδοµάδα και διαδηλώσεις απέναντι στο νέο καθεστώς της ∆αµασκού.

 Σε επικοινωνία που είχε µε τον Ελληνα οµόλογό του, Γιώργο Γεραπετρίτη, ο Ισραηλινός ΥΠ.ΕΞ., Γκιντεόν Σάαρ, τη ∆ευτέρα (30.12) αναφέρθηκε από τη µία πλευρά στο ότι η κυβέρνηση της Συρίας δεν είναι «δηµοκρατικά εκλεγµένη» και εξέφρασε την ανησυχία για την προοπτική να στηθούν κάλπες σε 4 χρόνια (σύµφωνα και µε σχετική δήλωση του Αλ Τζολάνι), ενώ από την άλλη «εξέφρασε την ανάγκη να προστατευθούν οι µειονότητες της Συρίας, περιλαµβανοµένων των Κούρδων, των αλαουιτών (θρησκευτικό σιιτικό δόγµα από το οποίο προέρχεται η οικογένεια Ασαντ) και των χριστιανών».

Η θέση του Ισραήλ για στήριξη των Κούρδων

Η στήριξη των Κούρδων αποτελεί πάγια θέση του νέου επικεφαλής της ισραηλινής διπλωµατίας, δίνοντας το στίγµα του ήδη από την πρώτη ηµέρα της ανάληψης των καθηκόντων του τον Νοέµβριο, πριν από τις εξελίξεις στη Συρία, όταν και έκανε λόγο για το όραµά του να συγκροτηθούν συµµαχίες µε τους Κούρδους και τους ∆ρούζους, επιδιώκοντας τη µείωση της επιρροής του αντιδυτικού (πρωτίστως σουνιτικού) Ισλάµ στη Μέση Ανατολή. Ως προς τους Κούρδους, δε, δεν δίστασε να κάνει λόγο για «θύµατα της ιρανικής και της τουρκικής καταπίεσης», χαρακτηρίζοντάς τους «φυσικό σύµµαχο» του Ισραήλ.

Σε συνέντευξή του, δε, στην «Jerusalem Post», o Γκιντεόν Σάαρ έκανε πιο ξεκάθαρη την οπτική του Τελ Αβίβ για το νέο de facto καθεστώς της ∆αµασκού: «Είναι µια συµµορία» αποτελούµενη από ισλαµιστές, που επιχειρούν να «εξαπατήσουν» τη ∆ύση µε ένα διαφορετικό «προσωπείο», σηµείωσε χαρακτηριστικά. Και επανέλαβε την ανάγκη να στηριχθούν διπλωµατικά οι Κούρδοι, εκφράζοντας την αντίθεσή του στην προοπτική να απωλέσουν την αυτονοµία τους την επόµενη µέρα στη Συρία, αναφέροντας πως έχει θίξει το θέµα σε όλες τις συναντήσεις του µε ∆υτικούς διπλωµάτες, συµπεριλαµβανοµένου του Αντονι Μπλίνκεν.

*Δημοσιεύτηκε στην Απογευματινή της Κυριακής