Ντόναλντ Τραμπ: Θα μπορούσε να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία; Ο συνταγματικός σκόπελος και το ακραίο σενάριο
Φάκελος ΗΠΑ
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει μιλήσει κατά την προεκλογική περίοδο για το θέμα, ενώ και τον Νοέμβριο λίγες ημέρες μετά τη νίκη του, έκανε μια ακόμα αναφορά, που ήγειρε ανησυχίες στους Δημοκρατικούς
Μπορεί να ξεκίνησε μόλις χθες η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική προεδρία και μάλιστα με ιδιαίτερα «δυναμικό» τρόπο, καθώς ήδη σημειώθηκε μια «καταιγίδα» εκτελεστικών διαταγμάτων που είχαν περίοπτη θέση στην ατζέντα του, ωστόσο η κουβέντα που υπήρχε τους προηγούμενους μήνες στις Ηνωμένες Πολιτείες και θα μπορούσε και πάλι να ανοίξει κάποια στιγμή, ειδικά όταν αυτή η θητεία Τραμπ πλησιάζει το τέλος της, αφορά το εξής: θα μπορούσε ο - σχεδόν σε όλα αντισυμβατικός - νέος Αμερικανός πρόεδρος να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία;
*Διαβάστε ακόμα: Ανάλυση της ''Wall Street Journal'' για τις πρώτες ώρες του Τραμπ στον Λευκό Οίκο: Επέστρεψε πιο αποφασισμένος, θα ισοπεδώσει όσους βρεθούν στον δρόμο του
Η απάντηση θεωρητικά είναι όχι, με βάση την 22η Τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος, η οποία αναφέρει: «Κανένας δεν θα εκλέγεται στο αξίωμα του Προέδρου περισσότερες από δύο φορές, και κανένας που έχει διατελέσει Πρόεδρος ή έχει ασκήσει καθήκοντα Προέδρου για άνω των δύο ετών από την θητεία κάποιου άλλου που είχε εκλεγεί Πρόεδρος, δεν θα μπορεί να εκλεγεί στο αξίωμα του Προέδρου πάνω από μία φορά».
Για να θέσει, λοιπόν εκ νέου υποψηφιότητα, ο Πρόεδρος θα έπρεπε να καταργήσει την 22η Τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος, το οποίο φαντάζει αδύνατο, δεδομένης της απαιτούμενης πλειοψηφίας που απαιτείται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, τη Γερουσία και τις αμερικανικές πολιτείες.
Η μία περίπτωση είναι η συγκέντρωση πλειοψηφίας 2/3 σε Βουλή και Γερουσία, μαζί με την θετική ψήφο του 75% των Πολιτειών.
Ένας άλλος δρόμος είναι η συμφωνία των 34 εκ των 50 Πολιτειών προκειμένου να υπάρξει Καταστατική Συνεδρίαση στη βάση του Άρθρου V, προκειμένου να συζητηθεί Αναθεώρηση του Συντάγματος. Οποιαδήποτε αλλαγή, πάντως, θα έπρεπε να υποστηριχθεί από 38 Πολιτείες.
Η τροπολογία θεσπίστηκε το 1951, μετά την επανεκλογή του Φράνκλιν Ρούσβελτ για μια τρίτη και μια τέταρτη θητεία, ο μόνος στα αμερικανικά χρονικά, εγείροντας τότε ανησυχίες περί του απεριόριστου των προεδρικών θητειών.
Μολονότι θεωρητικά ο άρτι ορκισθείς Αμερικανός πρόεδρος ενδεχομένως δεν θα μπορούσε να θέσει υποψηφιότητα ως αντιπρόεδρος, στην πραγματικότητα η ρύθμιση απαιτεί ερμηνεία από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, το οποίο θα μπορούσε να ψηφίσει υπέρ του Τραμπ να θέσει υποψηφιότητα για το αξίωμα του Αντιπροέδρου, αν τεθεί τέτοιο θέμα, στην – πολύ πιθανή περίπτωση – που η πλειοψηφία των δικαστών είναι συντηρητικής νοοτροπίας.
Με αφορμή αυτή τη δήλωση και ενόψει της αλλαγής σκυτάλης στον Λευκό Οίκο, οι Δημοκρατικοί στη Βουλή των Αντιπροσώπων ήθελαν να θεσπιστεί ψήφισμα στο Κογκρέσο, που θα περιορίσει τους Προέδρους σε δύο θητείες, «κλείνοντας» και ενδεχόμενη «τρύπα» για τους Αμερικανούς προέδρους που δεν έχουν κάνει διαδοχικές θητείες. Πρόκειται, πάντως, για μια συζήτηση που άφησε αδιάφορους τους Ρεπουμπλικανούς, οι οποίοι έκαναν λόγο για «αστείο» από πλευράς του Ντόναλντ Τραμπ, κάνοντας λόγο ουσιαστικά για ζήτημα εκ του μη όντος.
Ο Τραμπ είχε κάνει και μια αναφορά τον Ιούνιο σε συντηρητικό, χριστιανικό ακροατήριο στη Φλόριντα, όταν είχε πει: «Χριστιανοί, ελάτε να ψηφίσετε αυτή τη φορά και δεν θα χρειαστεί ξανά. 4 χρόνια και μετά θα διορθωθεί, δεν θα χρειαστεί να ψηφίσετε ξανά», κάτι το οποίο αποδόθηκε ως «αστείο», με εκπρόσωπο του νέου Αμερικανού προέδρου τότε να σχολιάζει πως αναφερόταν στην ανάγκη να «ενωθεί η χώρα», επικρίνοντας το «διχαστικό περιβάλλον» που είχε οδηγήσει και στην απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του δύο εβδομάδες νωρίτερα.
Σε συνέντευξή του, δε, τον Απρίλιο του 2024 στο περιοδικό TIME, ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία είχε πει μεν πως «δεν είναι υπέρ» σε ό,τι αφορά τον ίδιο, αλλά πρόσθεσε πως «σε πολλούς ανθρώπους θα άρεσε».
*Διαβάστε ακόμα: Ανάλυση της ''Wall Street Journal'' για τις πρώτες ώρες του Τραμπ στον Λευκό Οίκο: Επέστρεψε πιο αποφασισμένος, θα ισοπεδώσει όσους βρεθούν στον δρόμο του
Η απάντηση θεωρητικά είναι όχι, με βάση την 22η Τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος, η οποία αναφέρει: «Κανένας δεν θα εκλέγεται στο αξίωμα του Προέδρου περισσότερες από δύο φορές, και κανένας που έχει διατελέσει Πρόεδρος ή έχει ασκήσει καθήκοντα Προέδρου για άνω των δύο ετών από την θητεία κάποιου άλλου που είχε εκλεγεί Πρόεδρος, δεν θα μπορεί να εκλεγεί στο αξίωμα του Προέδρου πάνω από μία φορά».
Για να θέσει, λοιπόν εκ νέου υποψηφιότητα, ο Πρόεδρος θα έπρεπε να καταργήσει την 22η Τροπολογία του Αμερικανικού Συντάγματος, το οποίο φαντάζει αδύνατο, δεδομένης της απαιτούμενης πλειοψηφίας που απαιτείται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, τη Γερουσία και τις αμερικανικές πολιτείες.
Η μία περίπτωση είναι η συγκέντρωση πλειοψηφίας 2/3 σε Βουλή και Γερουσία, μαζί με την θετική ψήφο του 75% των Πολιτειών.
Ένας άλλος δρόμος είναι η συμφωνία των 34 εκ των 50 Πολιτειών προκειμένου να υπάρξει Καταστατική Συνεδρίαση στη βάση του Άρθρου V, προκειμένου να συζητηθεί Αναθεώρηση του Συντάγματος. Οποιαδήποτε αλλαγή, πάντως, θα έπρεπε να υποστηριχθεί από 38 Πολιτείες.
Η τροπολογία θεσπίστηκε το 1951, μετά την επανεκλογή του Φράνκλιν Ρούσβελτ για μια τρίτη και μια τέταρτη θητεία, ο μόνος στα αμερικανικά χρονικά, εγείροντας τότε ανησυχίες περί του απεριόριστου των προεδρικών θητειών.
Ντόναλντ Τραμπ: Το ακραίο σενάριο για μια τρίτη θητεία
Ένα άλλο ακραίο σενάριο, δε, που αναφέρει το The Conversation και θα μπορούσε να φέρει και πάλι τον Τραμπ και το 2029 στον Λευκό Οίκο είναι το εξής: να θέσει επί παραδείγματι υποψηφιότητα ως αντιπρόεδρος, με τον Βανς να είναι ο υποψήφιος πρόεδρος. Στη συνέχεια, εφόσον κέρδιζε τις εκλογές, ο Βανς θα μπορούσε να παραιτηθεί ή να δηλώσει ανίκανος να ασκήσει τα καθήκοντά του, το οποίο – βάσει της 25ης Τροπολογίας – θα σήμαινε πως ο Τραμπ θα γινόταν Πρόεδρος.Μολονότι θεωρητικά ο άρτι ορκισθείς Αμερικανός πρόεδρος ενδεχομένως δεν θα μπορούσε να θέσει υποψηφιότητα ως αντιπρόεδρος, στην πραγματικότητα η ρύθμιση απαιτεί ερμηνεία από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, το οποίο θα μπορούσε να ψηφίσει υπέρ του Τραμπ να θέσει υποψηφιότητα για το αξίωμα του Αντιπροέδρου, αν τεθεί τέτοιο θέμα, στην – πολύ πιθανή περίπτωση – που η πλειοψηφία των δικαστών είναι συντηρητικής νοοτροπίας.
Τραμπ: Τα μηνύματα πως θα μπορούσε να ανοίξει θέμα για μια τρίτη θητεία
Σημειώνεται, βέβαια, πως ο Τραμπ έχει κάνει σχετικές αναφορές για μια τρίτη θητεία: τον Νοέμβριο, μετά τη νίκη του, είπε μεταξύ σοβαρού και αστείου σε Ρεπουμπλικανούς του Κογκρέσου πως «υποψιάζομαι πως δεν θα θέσω ξανά υποψηφιότητα, εκτός αν πείτε πως «είναι τόσο καλός που πρέπει να σκεφτούμε κάτι (σ.σ. για να τον κρατήσουμε στην προεδρία)».Με αφορμή αυτή τη δήλωση και ενόψει της αλλαγής σκυτάλης στον Λευκό Οίκο, οι Δημοκρατικοί στη Βουλή των Αντιπροσώπων ήθελαν να θεσπιστεί ψήφισμα στο Κογκρέσο, που θα περιορίσει τους Προέδρους σε δύο θητείες, «κλείνοντας» και ενδεχόμενη «τρύπα» για τους Αμερικανούς προέδρους που δεν έχουν κάνει διαδοχικές θητείες. Πρόκειται, πάντως, για μια συζήτηση που άφησε αδιάφορους τους Ρεπουμπλικανούς, οι οποίοι έκαναν λόγο για «αστείο» από πλευράς του Ντόναλντ Τραμπ, κάνοντας λόγο ουσιαστικά για ζήτημα εκ του μη όντος.
Ο Τραμπ είχε κάνει και μια αναφορά τον Ιούνιο σε συντηρητικό, χριστιανικό ακροατήριο στη Φλόριντα, όταν είχε πει: «Χριστιανοί, ελάτε να ψηφίσετε αυτή τη φορά και δεν θα χρειαστεί ξανά. 4 χρόνια και μετά θα διορθωθεί, δεν θα χρειαστεί να ψηφίσετε ξανά», κάτι το οποίο αποδόθηκε ως «αστείο», με εκπρόσωπο του νέου Αμερικανού προέδρου τότε να σχολιάζει πως αναφερόταν στην ανάγκη να «ενωθεί η χώρα», επικρίνοντας το «διχαστικό περιβάλλον» που είχε οδηγήσει και στην απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του δύο εβδομάδες νωρίτερα.
Σε συνέντευξή του, δε, τον Απρίλιο του 2024 στο περιοδικό TIME, ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να διεκδικήσει μια τρίτη θητεία είχε πει μεν πως «δεν είναι υπέρ» σε ό,τι αφορά τον ίδιο, αλλά πρόσθεσε πως «σε πολλούς ανθρώπους θα άρεσε».
