Την ώρα που οι κολοσσοί του οικονοµικού, επιχειρηµατικού και τεχνολογικού στερεώµατος στοιχίζονται πίσω από τον Ντόναλντ Τραµπ ενόψει της δεύτερης θητείας του στον Λευκό Οίκο, µε απτό δείγµα αυτού να αποτελεί η ορκωµοσία του 47ου προέδρου των ΗΠΑ, ένα από τα µεγάλα του στοιχήµατα θα είναι η οικονοµία. Και µάλιστα όχι υποχρεωτικά η οικονοµία αυτή καθαυτή, αλλά η οικονοµία ως ένα εργαλείο επίτευξης της «εθνικής ασφάλειας», αλλά και των στόχων της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσινγκτον γι' αυτή τη δεύτερη τετραετία του Ρεπουµπλικανού µεγιστάνα.

Οι προτεραιότητες του Τραμπ

  • Επιβολή δασµών (αναµένονται από 1η Φεβρουαρίου και προβλέπεται να φτάσουν το 10% στην Κίνα και το 25% σε Καναδά - Μεξικό, ενώ έχει προαναγγείλει ανάλογα µέτρα και για την Ε.Ε.)
  • Εξορύξεις υδρογονανθράκων ή, κατά το απλοϊκότερον και όπως το έθεσε ο ίδιος, «drill, baby, drill», και απόσυρση από τη Συµφωνία του Παρισιού και τις φιλοπεριβαλλοντικές πολιτικές εν γένει, κηρύσσοντας κατάσταση «ενεργειακής έκτακτης ανάγκης».
  • Περιστολή αναπτυξιακής βοήθειας και αναστολή χρηµατοδότησης σε διεθνείς οργανισµούς, όπως στον ΠΟΥ, κατά του οποίου έχει ασκήσει δριµεία κριτική για τη διαχείριση της πανδηµίας.
  • Τεχνητή Νοηµοσύνη (πρόγραµµα «Stargate»).

Προχωρώντας σε επιµέρους θεώρηση των ανωτέρω πυλώνων και στο πώς αρθρώνονται στην εκτός της συνήθους νόρµας πολιτική του Τραµπ, µπορεί να γίνει λόγος για τα εξής:

Οι δασµοί αποσκοπούν αφενός στη διόρθωση των εµπορικών ελλειµµάτων που «τρέχουν» για τις ΗΠΑ, συµβαδίζοντας µε την αντισυµβατική λογική του Τραµπ πως µπορούν να αποτελέσουν παράγοντα πλούτου για τους Αµερικανούς, καθώς τους βλέπει ως το εργαλείο για τη µείωση της φορολογίας, που επιθυµεί να συνεχίσει, «πιάνοντας το νήµα» από την πρώτη του θητεία. Παράλληλα, µπορεί να αποτελέσει διαπραγµατευτικό εργαλείο, µε τη λογική του «καρότου και του µαστιγίου», αν αναλογιστεί κανείς το µήνυµα στη Μόσχα, προκειµένου να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγµατεύσεων για την Ουκρανία.

Αυτά καλείται να εφαρµόσει ο οµονοών Χάουαρντ Λούτνικ, η επιλογή του Τραµπ για το υπουργείο Εµπορίου και -µεταξύ άλλων- υποστηρικτής του «αγαπηµένου» κρυπτονοµίσµατος για «ξέπλυµα» παράνοµων δραστηριοτήτων Tether, όπως έγραψε και το Bloomberg. Ο Λούτνικ έχει εκφράσει σκληρές θέσεις, ιδίως έναντι της Κίνας, µε την Ουάσινγκτον να «τρέχει» εµπορικό έλλειµµα στις σχέσεις της µε το Πεκίνο ύψους άνω των 367 δισ. δολαρίων το 2022. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και η Ε.Ε., που είναι, σύµφωνα µε τον Τραµπ, «πολύ κακή» απέναντι στις ΗΠΑ, καθώς το έλλειµµα το 2023 έφτανε τα 131 δισ. δολάρια, µε τον Αµερικανό πρόεδρο πριν από την άφιξη στο Οβάλ Γραφείο να συσχετίζει τις αποφάσεις µε την αγορά υδρογονανθράκων από την Ουάσινγκτον. Στον τοµέα αυτόν, των υδρογονανθράκων, ο Τραµπ σηµείωσε ότι «θα γεµίσουµε τα στρατηγικά µας αποθέµατα και θα εξάγουµε ενέργεια σε όλο τον κόσµο», µειώνοντας παράλληλα τις τιµές της ενέργειας για τους Αµερικανούς καταναλωτές.

Διαβάστε ακόμα: ΗΠΑ: Ο Τραμπ άλλαξε και επισήμως τις ονομασίες του Κόλπου του Μεξικού και του όρους Ντενάλι στην Αλάσκα

trump_europi__mesa

Απορίας άξιο, βέβαια, είναι το πόσο καλύτερα µπορεί να πάει στον τοµέα αυτόν, καθώς οι Ηνωµένες Πολιτείες είναι ήδη ο µεγαλύτερος εξαγωγέας ορυκτών καυσίµων στον πλανήτη. Ενδεικτικά, παράγει 12,9 εκατοµµύρια βαρέλια αργού πετρελαίου την ηµέρα κατά µέσο όρο, σύµφωνα µε στοιχεία που εξέδωσε τον Μάρτιο του 2024 η οµοσπονδιακή Υπηρεσία Πληροφοριών για την Ενέργεια (EIA), αποτελώντας τον µεγαλύτερο παραγωγό στον πλανήτη για 6η διαδοχική χρονιά. Παράλληλα, οι ΗΠΑ κυριαρχούν και στο LNG, αποτελώντας τον Νο 1 εξαγωγέα αυτού στον πλανήτη, ενώ το 2017 (όταν ο Τραµπ αναλάµβανε τα ηνία για πρώτη φορά) οι ΗΠΑ «δεν υπήρχαν στον χάρτη». Ο Αµερικανός πρόεδρος επεφύλασσε επίσης ένα άµεσο «πλήγµα» σε βάρος του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας, υπογράφοντας το διάταγµα για την απόσυρση της Ουάσινγκτον από αυτόν. Ισχυριζόµενος πως «έκλεβε» τις ΗΠΑ, καθώς «πληρώνουν 500 εκατ. δολάρια τον χρόνο και η Κίνα µόλις 40», όπως έχει πει κατά το παρελθόν, επανέλαβε την πράξη που είχε κάνει και στην πρώτη του θητεία. Το κόστος για τον ΠΟΥ είναι σηµαντικό, καθώς η Ουάσινγκτον παρέχει το 18% του προϋπολογισµού του.

Παράλληλα, ο Τραµπ υπέγραψε την αναστολή κάθε προγράµµατος αναπτυξιακής βοήθειας για 90 ηµέρες, προκειµένου να γίνει µια συνολική «επανεκτίµηση» επί τη βάσει του αν εξυπηρετούν την εξωτερική πολιτική της Ουάσινγκτον.

Γερµανία και Γαλλία συγκροτούν µέτωπο για τη στήριξη της ευρωπαϊκής βιοµηχανίας, µε ιδιαίτερη έµφαση στον χάλυβα

Από εκεί και πέρα, ο νέος Αµερικανός πρόεδρος αποσκοπεί να ενισχύσει τον ρόλο της Ουάσινγκτον στο πεδίο της Τεχνητής Νοηµοσύνης, ανακοινώνοντας µαζί µε την Oracle (εταιρεία ειδική στο cloud), τον ιαπωνικό επενδυτικό κολοσσό Soft bank και τη startup γενετικής Τεχνητής Νοηµοσύνης OpenAI του Σαµ Αλτµαν επενδύσεις τουλάχιστον «500 δισεκατοµµυρίων δολαρίων» για το πρόγραµµα «Stargate» σε βάθος 4ετίας. Το σχέδιο αυτό θα αφορά κυρίως την κατασκευή κέντρων υποδοχής και επεξεργασίας δεδοµένων, των γνωστών data centers, µε τον Τραµπ να ισχυρίζεται πως θα δηµιουργήσει πάνω από 100.000 νέες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ. Πάντως, αν κάτι δηµιούργησε ήδη, είναι µια αντιπαράθεση µε τον Ελον Μασκ, που εχθρεύεται χρόνια τώρα τον -ευρισκόµενο και στο Καπιτώλιο για την ορκωµοσία Σαµ Αλτµαν, µε τον οποίο και είχαν ιδρύσει από κοινού την OpenAI, την εταιρεία που, σηµειωτέον, έφτιαξε και το ChatGPT.

Ψάχνει αντίδραση

Οι κινήσεις της Ουάσινγκτον σε όλα τα µέτωπα καλούν την Ευρώπη να αντιδράσει. Εµανουέλ Μακρόν και Ολαφ Σολτς συναντήθηκαν στο Παρίσι και έστειλαν το µήνυµα πως η Ευρώπη «δεν θα πτοηθεί», ενώ συγκροτούν µέτωπο   για τη στήριξη της ευρωπαϊκής βιοµηχανίας, µε ιδιαίτερη έµφαση στον χάλυβα. Για την επιθετική πολιτική των ΗΠΑ, η Ευρώπη είναι σαφώς πιο προετοιµασµένη σε σχέση µε την πρώτη θητεία του Ρεπουµπλικανού µεγιστάνα, έγραψε µε τη σειρά του το Politico, ενώ η Κοµισιόν σε κάθε περίπτωση ετοιµάζεται να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγµατεύσεων για τους δασµούς. Οι εκτιµήσεις, δε, από την επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, µιλώντας στο CNBC, αφορούν στο ότι οι δασµοί αυτοί θα είναι «επιλεκτικοί».

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά»