Ο Τραμπ αλλάζει τον χάρτη στη Μέση Ανατολή και φέρνει πιο κοντά Ισραήλ-Σαουδική Αραβία - Στόχος η επόμενη φάση των "Συμφωνιών του Αβραάμ"
Μέση Ανατολή
Ο Ντόναλντ Τραμπ θα επιχειρήσει να εξομαλυνθούν οι σχέσεις Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ, αναλαμβάνοντας ρόλο διαμεσολαβητή, προκειμένου να ενταχθεί το Ριάντ στο πλαίσιο των «Συμφωνιών του Αβραάμ», πιάνοντας το «νήμα» από την πρώτη του θητεία
Σπυρος Σερμπετης - Παππας
Με αφορµή την επίσκεψη Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, του πρώτου ηγέτη που ταξιδεύει στην Ουάσινγκτον µετά την επιστροφή Τραµπ στην αµερικανική προεδρία, γίνεται σαφές πως ο χάρτης στη Μέση Ανατολή αναδιατάσσεται και κοµβικό ρόλο σε αυτό αναµένεται να διαδραµατίσει και η Σαουδική Αραβία, µολονότι δεν έχει πάντοτε στραµµένα πάνω της τα φώτα.
Το κράτος-ηγέτιδα δύναµη στον Αραβικό Κόλπο, που διεκδικεί για τον εαυτό του τον ρόλο του «θεµατοφύλακα των ιερών τόπων του Ισλάµ» (Μέκκα και Μεδίνα), αποτελεί τον µεγάλο στόχο προκειµένου να ενταχθεί στο πλαίσιο των «Συµφωνιών του Αβραάµ» και να κάνει το επόµενο βήµα στις σχέσεις του µε το Ισραήλ.
Το 2020, η διπλωµατική επιτυχία τόσο του Ντόναλντ Τραµπ όσο και του Μπενιαµίν Νετανιάχου ήταν το ότι «κανονικοποιούσαν» την παρουσία του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή, χωρίς να έχει επιλυθεί το παλαιστινιακό ζήτηµα. Αλλωστε, προκειµένου το Αµπου Ντάµπι να ενταχθεί στο πλαίσιο των Συµφωνιών τότε, προέβαλλε την αναβολή του σχεδίου προσάρτησης περιοχών από το Ισραήλ στην κατεχόµενη ∆υτική Οχθη. Επρόκειτο για περιοχές που περνούσαν στην κυριαρχία του υπό το Σχέδιο Ειρήνης που είχε εκπονήσει ο Ντόναλντ Τραµπ κατά την πρώτη του θητεία και ουσιαστικά προέβλεπε ένα παλαιστινιακό κράτος σε «θύλακες», περιβαλλόµενο από το Ισραήλ, µε παράλληλη αναγνώριση των ισραηλινών εποικισµών. Αυτό, δε, το πλάνο ενδέχεται να βγει από το συρτάρι, ιδίως εφόσον ευσταθούν οι δηλώσεις Τραµπ περί «νοικοκυρέµατος» στη Λωρίδα της Γάζας και εκτοπισµού των Παλαιστινίων.
Πρόκειται για ένα… «εργοτάξιο», που ενδέχεται να λάβει τη µορφή αυτόνοµου εµιράτου, µε στήριξη από ισραηλινά, σαουδαραβικά και όχι µόνο κεφάλαια, προκειµένου να αλλάξει σελίδα και να µην αποτελεί πλέον απειλή για το Ισραήλ, αποτελώντας την «Κυανή Ακτή της Μέσης Ανατολής», όπως είπε ο Αµερικανός πρόεδρος.
*Διαβάστε ακόμα: Επιμένει ο Τραμπ: Θα πάρουμε τη Γάζα - Θα υπάρξουν εκτάσεις σε Ιορδανία και Αίγυπτο να ζήσουν οι Παλαιστίνιοι (Βίντεο)
Καθοριστικό για τη Σαουδική Αραβία είναι το «Οραµα 2030», το µεγαλόπνοο πλάνο για την απεξάρτησή της από το πετρέλαιο και την προσέλκυση κεφαλαίων για επενδύσεις. Προκειµένου το όραµα του διαδόχου του θρόνου, Μοχάµεντ Μπιν Σαλµάν, να γίνει πράξη, ζητείται η αµερικανική εγγύηση ασφάλειας. Για την Ουάσινγκτον, από την άλλη πλευρά, η εξοµάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ είναι πάγιος στόχος. Η διαδικασία τέθηκε σαφώς σε κίνηση από τον Ντόναλντ Τραµπ, ωστόσο και ο Τζο Μπάιντεν συνέχισε στον ίδιο δρόµο, µε τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ να υπόσχεται, για να γίνει αυτό, την αµυντική συµφωνία που επιζητεί το Ριάντ, και µάλιστα πριν από τις εκλογές, όπως ανέφερε το Reuters πριν από έναν χρόνο.
Ως αντάλλαγµα, η Σαουδική Αραβία θα αναγνώριζε το Ισραήλ, αρκεί να λάµβανε µια «πολιτική δέσµευση» για ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, υποχωρώντας από την πάγια θέση της. Στο παραπάνω πλαίσιο και επειδή η διπλωµατία του Τραµπ έχει και προσωποπαγή χαρακτηριστικά, οι δεσµοί του Μοχάµεντ Μπιν Σαλµάν µε το στενό οικογενειακό περιβάλλον του Αµερικανού προέδρου είναι εξαιρετικοί. Τον πρώτο λόγο εδώ έχει ο γαµπρός του Τραµπ, Τζάρεντ Κούσνερ, που ήταν επικεφαλής (και) του Σχεδίου Ειρήνης για το Ισραήλ το 2020, καθώς η εταιρεία κεφαλαίων του, µετά την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο, προσήλκυσε 2 δισ. δολάρια από τη Σαουδική Αραβία. Απαντώντας τότε σε «πυρά» από τους ∆ηµοκρατικούς, δεν το αρνήθηκε, κάνοντας λόγο για ένα επενδυτικό ταµείο µε «κύρος», που έχει επενδύσει σε κολοσσούς, όπως η Uber και η Nintendo.
*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 8/2/2025
Το κράτος-ηγέτιδα δύναµη στον Αραβικό Κόλπο, που διεκδικεί για τον εαυτό του τον ρόλο του «θεµατοφύλακα των ιερών τόπων του Ισλάµ» (Μέκκα και Μεδίνα), αποτελεί τον µεγάλο στόχο προκειµένου να ενταχθεί στο πλαίσιο των «Συµφωνιών του Αβραάµ» και να κάνει το επόµενο βήµα στις σχέσεις του µε το Ισραήλ.
Η επόμενη φάση των «Συμφωνιών του Αβραάμ»
Ο Ντόναλντ Τραµπ φαίνεται πως προχωρά επί τη βάσει των πεπραγµένων κατά την πρώτη του θητεία, όταν «ξεµπλόκαρε» εν είδει broker (άλλωστε, παραµένει πρωτίστως businessman) το deal για την εξοµάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ µε τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα και το Μπαχρέιν, µε κράτη του Αραβικού Συνδέσµου να αναγνωρίζουν το ισραηλινό κράτος για πρώτη φορά µετά το 1994 και την αντίστοιχη συµφωνία που είχε υπογράψει η Ιορδανία. Τώρα, όµως, έρχεται η ώρα για την «επόµενη φάση των “Συµφωνιών του Αβραάµ”», όπως το έθεσε ο Μάικ Γουόλτς, σύµβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, και αυτή είναι η εξοµάλυνση των σχέσεων Ριάντ - Τελ Αβίβ.Το 2020, η διπλωµατική επιτυχία τόσο του Ντόναλντ Τραµπ όσο και του Μπενιαµίν Νετανιάχου ήταν το ότι «κανονικοποιούσαν» την παρουσία του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή, χωρίς να έχει επιλυθεί το παλαιστινιακό ζήτηµα. Αλλωστε, προκειµένου το Αµπου Ντάµπι να ενταχθεί στο πλαίσιο των Συµφωνιών τότε, προέβαλλε την αναβολή του σχεδίου προσάρτησης περιοχών από το Ισραήλ στην κατεχόµενη ∆υτική Οχθη. Επρόκειτο για περιοχές που περνούσαν στην κυριαρχία του υπό το Σχέδιο Ειρήνης που είχε εκπονήσει ο Ντόναλντ Τραµπ κατά την πρώτη του θητεία και ουσιαστικά προέβλεπε ένα παλαιστινιακό κράτος σε «θύλακες», περιβαλλόµενο από το Ισραήλ, µε παράλληλη αναγνώριση των ισραηλινών εποικισµών. Αυτό, δε, το πλάνο ενδέχεται να βγει από το συρτάρι, ιδίως εφόσον ευσταθούν οι δηλώσεις Τραµπ περί «νοικοκυρέµατος» στη Λωρίδα της Γάζας και εκτοπισµού των Παλαιστινίων.
Πρόκειται για ένα… «εργοτάξιο», που ενδέχεται να λάβει τη µορφή αυτόνοµου εµιράτου, µε στήριξη από ισραηλινά, σαουδαραβικά και όχι µόνο κεφάλαια, προκειµένου να αλλάξει σελίδα και να µην αποτελεί πλέον απειλή για το Ισραήλ, αποτελώντας την «Κυανή Ακτή της Μέσης Ανατολής», όπως είπε ο Αµερικανός πρόεδρος.
Το Παλαιστινιακό «αγκάθι» στις σχέσεις Σαουδικής Αραβίας - Ισραήλ
Αλλωστε, δεν είναι παρά λίγες εβδοµάδες, όπως έγραφαν ισραηλινά ΜΜΕ, που τα Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα φέρονται να ήρθαν σε συµφωνία µε το Ισραήλ για τη διακυβέρνηση του θύλακα µεταπολεµικά, µε στόχο την απο-ριζοσπαστικοποίηση, αλλά και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Η Σαουδική Αραβία, βέβαια, για να µπει στο πλαίσιο των «Συµφωνιών του Αβραάµ», εκτιµάται πως θα ζητούσε ως εχέγγυο έναν αξιόπιστο οδικό άξονα, που θα οδηγήσει σε ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, καθώς και τον οριστικό τερµατισµό του πολέµου στη Γάζα. Αλλωστε, η Σαουδική Αραβία διατηρεί σταθερά στη ρητορική της την επίκληση της ∆ιακήρυξης της Βηρυτού, της «Αραβικής Πρωτοβουλίας Ειρήνης», µε βάση την οποία προαπαιτούµενο για την εγκαθίδρυση διπλωµατικών δεσµών µε το Ισραήλ είναι η δηµιουργία παλαιστινιακού κράτους, µε πρωτεύουσα την ανατολική Ιερουσαλήµ.*Διαβάστε ακόμα: Επιμένει ο Τραμπ: Θα πάρουμε τη Γάζα - Θα υπάρξουν εκτάσεις σε Ιορδανία και Αίγυπτο να ζήσουν οι Παλαιστίνιοι (Βίντεο)
Η κινεζική πολιτική και η ανατροπή στη Μέση Ανατολή με το βλέμμα στο «Όραμα 2030»
Βέβαια, αν κάτι ενώνει εν προκειµένω Σαουδική Αραβία και Ισραήλ, αυτό είναι οι θερµές σχέσεις µε την Ουάσινγκτον και η κοινή αποστροφή τους προς το Ιράν. Μπορεί, βέβαια, το Ριάντ να διατηρεί διαύλους µε το Ιράν, µε τον ρόλο µάλιστα της Κίνας να είναι καθοριστικός προκειµένου να υπάρξει ύφεση στη µεταξύ τους τεράστια ένταση από το 2016 έως το 2023, ωστόσο η Σαουδική Αραβία από κοινού µε Ιορδανία και Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα συνέδραµαν το Ισραήλ να αµυνθεί αποτελεσµατικά στο ιρανικό σφυροκόπηµα µε drones και ρουκέτες τον Απρίλιο του 2024, δηµιουργώντας µια εύθραυστη «αµυντική συµµαχία αεράµυνας».Καθοριστικό για τη Σαουδική Αραβία είναι το «Οραµα 2030», το µεγαλόπνοο πλάνο για την απεξάρτησή της από το πετρέλαιο και την προσέλκυση κεφαλαίων για επενδύσεις. Προκειµένου το όραµα του διαδόχου του θρόνου, Μοχάµεντ Μπιν Σαλµάν, να γίνει πράξη, ζητείται η αµερικανική εγγύηση ασφάλειας. Για την Ουάσινγκτον, από την άλλη πλευρά, η εξοµάλυνση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ είναι πάγιος στόχος. Η διαδικασία τέθηκε σαφώς σε κίνηση από τον Ντόναλντ Τραµπ, ωστόσο και ο Τζο Μπάιντεν συνέχισε στον ίδιο δρόµο, µε τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ να υπόσχεται, για να γίνει αυτό, την αµυντική συµφωνία που επιζητεί το Ριάντ, και µάλιστα πριν από τις εκλογές, όπως ανέφερε το Reuters πριν από έναν χρόνο.
Ως αντάλλαγµα, η Σαουδική Αραβία θα αναγνώριζε το Ισραήλ, αρκεί να λάµβανε µια «πολιτική δέσµευση» για ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, υποχωρώντας από την πάγια θέση της. Στο παραπάνω πλαίσιο και επειδή η διπλωµατία του Τραµπ έχει και προσωποπαγή χαρακτηριστικά, οι δεσµοί του Μοχάµεντ Μπιν Σαλµάν µε το στενό οικογενειακό περιβάλλον του Αµερικανού προέδρου είναι εξαιρετικοί. Τον πρώτο λόγο εδώ έχει ο γαµπρός του Τραµπ, Τζάρεντ Κούσνερ, που ήταν επικεφαλής (και) του Σχεδίου Ειρήνης για το Ισραήλ το 2020, καθώς η εταιρεία κεφαλαίων του, µετά την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο, προσήλκυσε 2 δισ. δολάρια από τη Σαουδική Αραβία. Απαντώντας τότε σε «πυρά» από τους ∆ηµοκρατικούς, δεν το αρνήθηκε, κάνοντας λόγο για ένα επενδυτικό ταµείο µε «κύρος», που έχει επενδύσει σε κολοσσούς, όπως η Uber και η Nintendo.
*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 8/2/2025
