Ο Φρίντριχ Μερτς, ο πολυεκατομμυριούχος πρώην δικηγόρος επιχειρήσεων πρόκειται να γίνει ο επόμενος ηγέτης της Γερμανίας.
Ο Μερτς φαίνεται ότι θα οδηγηθεί στην εξουσία μετά τις χθεσινές πρόωρες εκλογές. Ένας διαιρετικός και συχνά πολωτικός χαρακτήρας που βρίσκεται σταθερά στα δεξιά του κόμματός του, ο Μερτς υποσχέθηκε ένα νέο ξεκίνημα για τη Γερμανία, η οποία αγωνίζεται με μια σειρά από πολιτικές και οικονομικές κρίσεις από τότε που η Άνγκελα Μέρκελ παραιτήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, έπειτα από 16 χρόνια στην εξουσία.

Η οικονομική και κοινωνική πολιτική υπό τον Μερτς θα μετατοπιστεί σίγουρα προς τα δεξιά και η γραμμή της Γερμανίας για τη μετανάστευση θα σκληρύνει περαιτέρω, λέει ο Ντάνιελ Γκόφαρτ, συν-συγγραφέας της βιογραφίας του ηγέτη του CDU. Ο Μερτς φαίνεται επίσης πιθανό να υιοθετήσει ένα διαφορετικό στυλ ηγεσίας από την πιο συναινετική προσέγγιση τόσο της Μέρκελ όσο και του Σολτς, αν και έχει μαλακώσει από τότε που κέρδισε τον έλεγχο του CDU τον Ιανουάριο του 2022. «Κατάφερε να πετύχει ένα μείγμα ανάμεσα στην πόλωση και την επίθεση από τη μία πλευρά, αλλά από την άλλη να είναι ένας αξιόπιστος, λογικός πολιτικός», δήλωσε ο Γκόφαρτ.

Ο Μέρτς έχασε την εξουσία από την Μέρκελ

Η άνοδος του Μερτς στην καγκελαρία θα σηματοδοτήσει το αποκορύφωμα μιας πολιτικής καριέρας που τον είδε να γίνεται επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των συντηρητικών στις αρχές της δεκαετίας του 2000, για να εγκαταλείψει την πολιτική για σχεδόν μια δεκαετία, αφού έχασε τη μάχη για την εξουσία με τη Μέρκελ, η οποία παρέμεινε για πολύ καιρό η νέμεσή του. Η πολιτική εξορία απέφερε παρηγοριά: ενώ ο πιο κεντρώος αντίπαλός του διοικούσε τη Γερμανία, ο Μερτς ακολουθούσε μια προσοδοφόρα καριέρα ως δικηγόρος επιχειρήσεων, ενώ στους διάφορους ρόλους του περιλαμβανόταν μια θητεία στη γερμανική πτέρυγα της BlackRock, του μεγαλύτερου διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο.

Έχει επίσης άδεια πιλότου και φέρεται να διαθέτει τουλάχιστον ένα ιδιωτικό αεροπλάνο, με το οποίο λατρεύει να πετάει τα Σαββατοκύριακα από το Βερολίνο στο σπίτι του στο Μπρίλον, μια πόλη 25.000 κατοίκων στο γραφικό Σάουερλαντ, 240 μίλια δυτικά, όπου γεννήθηκε. Ερωτηθείς σε συνέντευξη σε εφημερίδα το 2018 σχετικά με τα οικονομικά του, απάντησε: «Σήμερα κερδίζω περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ μικτά». Μέχρι τότε, ο Μερτς είχε ήδη ξεκινήσει μια πολιτική επιστροφή, αν και με τη Μέρκελ σχεδόν ανοιχτά εχθρική εξασφάλισε την ηγεσία του κόμματος μόνο στην τρίτη προσπάθειά του. Αυτό συνέβη αφού το CDU υπέστη τη χειρότερη ήττα στην ιστορία του, στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2021.

Οι προκλήσεις είναι τρομακτικές: η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου αναμένεται να έχει συρρικνωθεί για δεύτερη συνεχή χρονιά το 2024, γεγονός που θα την καταστήσει τη χειρότερη επίδοση μεταξύ των μεγάλων οικονομιών της G7. Η απειλή του Τραμπ να επιβάλει δασμούς στις ευρωπαϊκές εισαγωγές θα εντείνει επίσης την καταστροφή.

Η Volkswagen, η οποία θεωρείται σύμβολο της δύναμης της χώρας εδώ και καιρό, θέλει να κλείσει τουλάχιστον τρία εργοστάσιά της στη Γερμανία και να απολύσει δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Άλλα βιομηχανικά μεγαθήρια, όπως η Thyssenkrupp, ο μηχανολογικός όμιλος, η Continental, η εταιρεία κατασκευής ελαστικών, και η Meyer Werft, ένα ναυπηγείο, αντιμετωπίζουν επίσης προβλήματα. Το σιδηροδρομικό δίκτυο, καθώς και πολλοί δρόμοι και γέφυρες βρίσκονται σε κακή κατάσταση, χάρη στην πολυετή υποεπένδυση, που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο Schuldenbremse (φρένο χρέους), έναν αυτοεπιβαλλόμενο δημοσιονομικό ζουρλομανδύα, που περιορίζει τα ετήσια διαρθρωτικά ελλείμματα στο 0,35% του ΑΕΠ. Ήταν η αντίσταση του Κρίστιαν Λίντνερ, υπουργού Οικονομικών του οικονομικά συντηρητικού FDP, του μικρότερου από τα τρία κόμματα του συνασπισμού, στις τελευταίες απόπειρες καταστρατήγησης του κανόνα, που ουσιαστικά οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης, όταν ο Σολτς τον απέλυσε.

Ο Μερτς, ένας από τους υποστηρικτές της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ανέφερε έκτοτε ότι θα μπορούσε να κάνει τον Λίντνερ υπουργό Οικονομικών του.

Το δάχτυλο της ευθύνης για τα προβλήματα της Γερμανίας στρέφεται τελευταία όλο και περισσότερο στη Μέρκελ. Προς το τέλος της μακράς βασιλείας της, η πρώην επιστήμονας-ερευνήτρια από την Ανατολική Γερμανία είχε καθιερωθεί ως η αδιαμφισβήτητη ηγέτιδα όχι μόνο της Γερμανίας, αλλά και της Ευρώπης. Η κύρια μομφή κατά της Μέρκελ είναι ότι επέτρεψε στη γερμανική βιομηχανία να εξαρτηθεί υπερβολικά από τη φθηνή ρωσική ενέργεια και συνέχισε να συνεργάζεται με τον Βλαντιμίρ Πούτιν μετά την κατάληψη της Κριμαίας από την Ουκρανία το 2014.

Η μεγάλη εξάρτηση της Γερμανίας από την Κίνα ως αγορά για τα αυτοκίνητά της και άλλα βιομηχανικά αγαθά έχει επίσης αποδειχθεί μειονέκτημα, καθώς οι Κινέζοι έχουν περιορίσει τα τελευταία χρόνια τις εισαγωγές. Στη συνέχεια, υπήρξε η απόφαση της Μέρκελ να ανοίξει τις πύλες σε περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες το 2015, η οποία, αν και υποστηρίχθηκε ευρέως από πολλούς εκείνη την εποχή, συνέβαλε στην άνοδο της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), η οποία συγκεντρώνει ποσοστό 18%-20% σε εθνικό επίπεδο.

Θα αποκλείσει το AfD από την εξουσία

Ο Μερτς είναι τόσο αποφασισμένος όσο και άλλοι κυρίαρχοι πολιτικοί να αποκλείσει το AfD από την εξουσία, παρά την εμφανή ταλάντευση πέρυσι. Αλλά η παρουσία του κόμματος περιπλέκει την εκλογική αριθμητική και συνεπάγεται ότι μια συμμαχία με το FDP είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα επαρκούσε για την πλειοψηφία, υποχρεώνοντάς τον να σχηματίσει έναν «μεγάλο συνασπισμό» με το SPD του Σολτς. Από τότε που παραιτήθηκε, η Μέρκελ έχει κάνει μόνο μερικές εμφανίσεις, οι οποίες αντανακλούσαν την αγάπη της για τις τέχνες: μια εκδήλωση του CDU τον Σεπτέμβριο για τα 70ά γενέθλιά της τρεις μήνες νωρίτερα περιελάμβανε μια διάλεξη του Horst Bredekamp, ιστορικού Τέχνης, με θέμα «Φως και σκιά στον Διαφωτισμό».

Αυτόν τον μήνα κυκλοφορεί σε περισσότερες από 30 χώρες η αυτοβιογραφία της, με τίτλο «Freedom» (Ελευθερία), η οποία αριθμεί 700 και πλέον σελίδες. Σύμφωνα με πληροφορίες, φέρεται να έχει γράψει το βιβλίο μόνη της, αποφεύγοντας τη βοήθεια συγγραφέα-φάντασμα. Φημολογείται επίσης ότι της έχει αποφέρει περισσότερα από 10 εκατομμύρια ευρώ. Δεδομένων των μακρών και τελικά αποτυχημένων προσπαθειών της Μέρκελ να εμποδίσει τον Μερτς να τη διαδεχθεί, θα είναι ενδεικτικό το πώς απεικονίζεται στο βιβλίο.

Σύμφωνα με τον Έκαρτ Λόχε, συγγραφέα ενός πρόσφατου βιβλίου για την εποχή της Μέρκελ, στην εκδήλωση για τα 70ά γενέθλια, την οποία διοργάνωσε ο Μερτς, οι δύο αντίπαλοι «σύναψαν ένα είδος ανακωχής». Επίσης, πρόσθεσε: «Οι σχέσεις μεταξύ των δύο δεν είναι πλέον τόσο τεταμένες όσο ήταν στην αρχή της θητείας του Μερτς ως προέδρου του CDU. Ωστόσο, δεν μπορεί να θεωρηθεί και χαλαρή».

O επικεφαλής του Χριστιανοδηµοκρατικού Κόµµατος μίλησε το Σάββατο αποκλειστικά στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» για το διακύβευµα της κάλπης στην πλέον κραταιά χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και για τις ραγδαίες εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο.

Παράλληλα, στάθηκε στην ανάγκη ενίσχυσης των δεσµών στους κόλπους της Ένωσης και εξέφρασε την εκτίµησή του στον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, τονίζοντας πως αναµένει µια αγαστή συνεργασία στο πλαίσιο των παραδοσιακών δεσµών Αθήνας και Βερολίνου. Υπενθυµίζεται πως θα χρειαστούν εντατικές διαπραγµατεύσεις, µε άγνωστο χρονικό ορίζοντα, προκειµένου να προκύψει κυβερνητικός συνασπισµός, µε το CDU του κ. Μερτς να έχει το σαφές προβάδισµα. Ο ίδιος, έµπειρος πολιτικός, διετέλεσε ευρωβουλευτής από το 1989 έως το 1994 και µέλος της Μπούντεσταγκ από το 1994 έως το 2009. Από το 2000 έως το 2002 ήταν πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Οµάδας του CDU και, ως εκ τούτου, αρχηγός της αξιωµατικής αντιπολίτευσης. Μετά την ανακοίνωση της Αγκελα Μέρκελ στα τέλη Αυγούστου του 2018 ότι δεν θα θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία του CDU, στο συνέδριο του κόµµατος στο Αµβούργο στις 7 και 8 ∆εκεµβρίου του ίδιου έτους, ο Μερτς ανακοίνωσε την εποµένη κιόλας την απόφασή του να «τρέξει» στην κούρσα της διαδοχής.

«Η Γερµανία προσέρχεται αύριο στις κάλπες. Είναι µια κρίσιµη στιγµή για τη χώρα µου και µια κρίσιµη στιγµή για την Ευρώπη. Η γερµανική οικονοµία αντιµετωπίζει σοβαρές δυσκολίες λόγω των υψηλών τιµών της ενέργειας, της υπερβολικής γραφειοκρατίας και της µείωσης της παραγωγικότητας», ανέφερε στα «Π» ο κ. Μέρτς στα Παραπολιτικά του Σαββάτου. «Πρέπει να δράσουµε τώρα, για να επαναφέρουµε την οικονοµία µας στη σωστή τροχιά, ώστε να δηµιουργηθούν νέα ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας. Αυτό σηµαίνει επίσης µείωση της γραφειοκρατίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο», πρόσθεσε. Κλείνοντας, τόνισε πως «η Ευρώπη αντιµετωπίζει και µια άλλη πρόκληση: Πρέπει επειγόντως να ενισχύσουµε τις αµυντικές µας ικανότητες, για να διατηρήσουµε την ήπειρό µας ασφαλή στο µέλλον. Υπήρξαν ελάχιστες στιγµές στην ευρωπαϊκή ιστορία που η ανάγκη για αποφασιστική δράση ήταν τόσο σηµαντική. Ανυποµονώ να συνεργαστώ στενά µε τον Ελληνα πρωθυπουργό, τον φίλο µου Κυριάκο Μητσοτάκη, για να αντιµετωπίσουµε αυτές τις προκλήσεις».