Πόλεμος στην Ουκρανία: Τα fake news κατά του Ζελένσκι στα social media - Πώς έπαιξαν ρόλο οι τελευταίες δηλώσεις του Τραμπ
Τι γράφεται
Το γαλλικό πρακτρείο ειδήσεων AFP εντόπισε πολλές ψευδείς πληροφορίες, όπως τον ισχυρισμό ότι ο Ζελένσκι απαγόρευσε στη χώρα του την πλατφόρμα Truth Social του Τραμπ
Όργιο παραπληροφόρησης παρατηρείται, τις τελευταίες ημέρες, στο διαδίκτυο ενώ είναι έντονες οι διεργασέις για συνθήκη ειρήνευσης ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Προπαγανδιστικές ρητορικές κατά της Ουκρανίας εμφανίζονται στα κοινωνικά δίκτυα, με τον Ζελένσκι να μπαίνει στο στόχαστρο των επιθέσεων.
Το AFP εντόπισε πολλές ψευδείς πληροφορίες, όπως τον ισχυρισμό ότι ο Ζελένσκι απαγόρευσε στη χώρα του την πλατφόρμα Truth Social του Αμερικανού προέδρου.
«Παρατηρούμε μια αξιοσημείωτη αναζωπύρωση της παραπληροφόρησης με στόχο την Ουκρανία στα αμερικανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συχνά με περιεχόμενο που ανακυκλώνεται μετά την χρήση του από προηγούμενες εκστρατείες ρωσικής επιρροής», εξηγεί η Μακένζι Σαντέγκι, της οργάνωσης NewsGuard που αναλύει την αξιοπιστία ιστοσελίδων και διαδικτυακών περιεχομένων.
Οι δηλώσεις του Τραμπ, ο οποίος αποκάλεσε τον Ουκρανό ομόλογό του «δικτάτορα», «φαίνεται να έχουν προκαλέσει μια αναζωπύρωση της αντιουκρανικής ρητορικής που είχε εξασθενήσει» πρόσφατα, πρόσθεσε.
Για τον Τζόζεφ Μπότναρ, διευθυντή έρευνας στο Ινστιτούτο Στρατηγικού Διαλόγου, δεν υπάρχει αμφιβολία: η Ρωσία επιδιώκει να «υποδαυλίσει την εχθρότητα μεταξύ των κυβερνήσεων Τραμπ και Ζελένσκι», την ώρα που οι πρώτες ρωσοαμερικανικές συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στη Σαουδική Αραβία.
«Η Ρωσία θέλει να πείσει τους Αμερικανούς διαπραγματευτές ότι η Ουκρανία είναι εχθρός τους όχι εταίρος τους. Είναι ένας τρόπος για το Κρεμλίνο να εξασφαλίσει ευνοϊκούς όρους σε μια ενδεχόμενη συμφωνία ειρήνης», εκτιμά.
Αυτή τη στιγμή στα κοινωνικά δίκτυα η μηχανή παραπληροφόρησης είναι σε πλήρη λειτουργία.
Από την πλευρά του ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Μάικ Λι, σύμμαχος του Τραμπ, ανέβασε στο διαδίκτυο παραποιημένες εικόνες που φέρεται να δείχνουν Ουκρανούς στρατιώτες να καίνε ένα ομοίωμα του Ντόναλντ Τραμπ. Σε λογαριασμούς του X με πολλούς ακόλουθους επανεμφανίστηκε και ένα άλλο βίντεο, στο οποίο μέλη των ουκρανικών δυνάμεων καίνε αντίτυπο του βιβλίου "The art of the deal" του Ρεπουμπλικάνου προέδρου.
Όλα αυτά είναι «fake», απάντησε το Κεντρικό Ουκρανικό Κέντρο κατά της Παραπληροφόρησης, δηλώνοντας στο X ότι τα βίντεο είναι έργο «Ρώσων προπαγανδιστών».
Πιο συγκεκριμένα είναι έργο της ρωσικής ομάδας Storm-1516 που συνδέεται με το Κρεμλίνο και η οποία είχε δραστηριοποιηθεί και κατά τη διάρκεια των αμερικανικών εκλογών για να δυσφημίσει την Δημοκρατική υποψήφια Καμάλα Χάρις, σύμφωνα με τον Ντάρεν Λίνβιλ, ο οποίος ηγείται ομάδας ερευνών για την παραπληροφόρηση στα κοινωνικά δίκτυα στο Πανεπιστήμιο Κλέμσον της Νότιας Καρολίνας. Στις εικόνες φαίνεται πράγματι το στρατιωτικό έμβλημα της Ουκρανίας, αλλά κανένα «πρόσωπο πραγματικού ατόμου» και ούτε «κάποια ένδειξη του τόπου όπου τραβήχτηκαν αυτές οι εικόνες», απορρίπτει ο Ντάρεν Λίνβιλ.
Ενδιαφέρον προκαλεί και ο χρόνος που άρχισαν να επανεμφανίζονται αυτές οι εικόνες. Η δήλωση του Τραμπ για τον Ζελένσκι έγινε στις 19 Φεβρουαρίου.
Από τις 18 ως τις 24 του ίδιου μήνα το NewsGuard εντόπισε περίπου 28.000 αναρτήσεις και άρθρα τα οποία αναφέρονταν στον Ουκρανό πρόεδρο και τον συνέδεαν με μια βίλα, ένα γιοτ ή ακόμη και έναν αμπελώνα, δηλαδή 26 φορές συχνότερα σε σχέση με τις έξι προηγούμενες ημέρες.
Πριν ακόμα από αυτή την κλιμάκωση, η ρωσική παραπληροφόρηση είχε διεισδύσει μέχρι και στην αμερικανική κυβέρνηση.
Στις αρχές Φεβρουαρίου, ο Ίλον Μασκ, στενός σύμβουλος του Αμερικανού προέδρου, αναφέρθηκε σε μια εντελώς ψευδή πληροφορία, σύμφωνα με την οποία οι ΗΠΑ πλήρωναν διασημότητες για να πάνε στην Ουκρανία για να ενισχύσουν τη δημοτικότητα του Ζελένσκι. Σήμερα, ο Ντάρεν Λίνβιλ θεωρεί ότι «αποκομίζουμε τους καρπούς αυτής της ρωσικής εκστρατείας πίεσης».
Προπαγανδιστικές ρητορικές κατά της Ουκρανίας εμφανίζονται στα κοινωνικά δίκτυα, με τον Ζελένσκι να μπαίνει στο στόχαστρο των επιθέσεων.
Πόλεμος στην Ουκρανία: Τα fake news
Τις τελευταίες ημέρες, ειδικότερα, εμφανίζονται ή αναπαράγονται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το X, deepfakes – παραποιημένο από την τεχνητή νοημοσύνη περιεχόμενο – με τον Ζελένσκι, με εικόνες Ουκρανών στρατιωτών που υποτίθεται ότι καίνε ένα ομοίωμα του Τραμπ, ή ακόμη και ψευδείς πληροφορίες για αγορές πολυτελών ακινήτων από τον Ουκρανό πρόεδρο.Το AFP εντόπισε πολλές ψευδείς πληροφορίες, όπως τον ισχυρισμό ότι ο Ζελένσκι απαγόρευσε στη χώρα του την πλατφόρμα Truth Social του Αμερικανού προέδρου.
«Παρατηρούμε μια αξιοσημείωτη αναζωπύρωση της παραπληροφόρησης με στόχο την Ουκρανία στα αμερικανικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συχνά με περιεχόμενο που ανακυκλώνεται μετά την χρήση του από προηγούμενες εκστρατείες ρωσικής επιρροής», εξηγεί η Μακένζι Σαντέγκι, της οργάνωσης NewsGuard που αναλύει την αξιοπιστία ιστοσελίδων και διαδικτυακών περιεχομένων.
Οι δηλώσεις του Τραμπ, ο οποίος αποκάλεσε τον Ουκρανό ομόλογό του «δικτάτορα», «φαίνεται να έχουν προκαλέσει μια αναζωπύρωση της αντιουκρανικής ρητορικής που είχε εξασθενήσει» πρόσφατα, πρόσθεσε.
Για τον Τζόζεφ Μπότναρ, διευθυντή έρευνας στο Ινστιτούτο Στρατηγικού Διαλόγου, δεν υπάρχει αμφιβολία: η Ρωσία επιδιώκει να «υποδαυλίσει την εχθρότητα μεταξύ των κυβερνήσεων Τραμπ και Ζελένσκι», την ώρα που οι πρώτες ρωσοαμερικανικές συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στη Σαουδική Αραβία.
«Η Ρωσία θέλει να πείσει τους Αμερικανούς διαπραγματευτές ότι η Ουκρανία είναι εχθρός τους όχι εταίρος τους. Είναι ένας τρόπος για το Κρεμλίνο να εξασφαλίσει ευνοϊκούς όρους σε μια ενδεχόμενη συμφωνία ειρήνης», εκτιμά.
Αυτή τη στιγμή στα κοινωνικά δίκτυα η μηχανή παραπληροφόρησης είναι σε πλήρη λειτουργία.
Το deepfake βίντεο με τον Ζελένσκι να χορεύει
Ο ίδιος ο γιος του Αμερικανού προέδρου, ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, ανήρτησε ένα παλιό deepfake βίντεο που κυκλοφόρησε πριν από ένα χρόνο, στο οποίο εμφανίζεται ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να χορεύει με εφαρμοστό ρούχο.Από την πλευρά του ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Μάικ Λι, σύμμαχος του Τραμπ, ανέβασε στο διαδίκτυο παραποιημένες εικόνες που φέρεται να δείχνουν Ουκρανούς στρατιώτες να καίνε ένα ομοίωμα του Ντόναλντ Τραμπ. Σε λογαριασμούς του X με πολλούς ακόλουθους επανεμφανίστηκε και ένα άλλο βίντεο, στο οποίο μέλη των ουκρανικών δυνάμεων καίνε αντίτυπο του βιβλίου "The art of the deal" του Ρεπουμπλικάνου προέδρου.
Όλα αυτά είναι «fake», απάντησε το Κεντρικό Ουκρανικό Κέντρο κατά της Παραπληροφόρησης, δηλώνοντας στο X ότι τα βίντεο είναι έργο «Ρώσων προπαγανδιστών».
Πιο συγκεκριμένα είναι έργο της ρωσικής ομάδας Storm-1516 που συνδέεται με το Κρεμλίνο και η οποία είχε δραστηριοποιηθεί και κατά τη διάρκεια των αμερικανικών εκλογών για να δυσφημίσει την Δημοκρατική υποψήφια Καμάλα Χάρις, σύμφωνα με τον Ντάρεν Λίνβιλ, ο οποίος ηγείται ομάδας ερευνών για την παραπληροφόρηση στα κοινωνικά δίκτυα στο Πανεπιστήμιο Κλέμσον της Νότιας Καρολίνας. Στις εικόνες φαίνεται πράγματι το στρατιωτικό έμβλημα της Ουκρανίας, αλλά κανένα «πρόσωπο πραγματικού ατόμου» και ούτε «κάποια ένδειξη του τόπου όπου τραβήχτηκαν αυτές οι εικόνες», απορρίπτει ο Ντάρεν Λίνβιλ.
Ενδιαφέρον προκαλεί και ο χρόνος που άρχισαν να επανεμφανίζονται αυτές οι εικόνες. Η δήλωση του Τραμπ για τον Ζελένσκι έγινε στις 19 Φεβρουαρίου.
Από τις 18 ως τις 24 του ίδιου μήνα το NewsGuard εντόπισε περίπου 28.000 αναρτήσεις και άρθρα τα οποία αναφέρονταν στον Ουκρανό πρόεδρο και τον συνέδεαν με μια βίλα, ένα γιοτ ή ακόμη και έναν αμπελώνα, δηλαδή 26 φορές συχνότερα σε σχέση με τις έξι προηγούμενες ημέρες.
Πριν ακόμα από αυτή την κλιμάκωση, η ρωσική παραπληροφόρηση είχε διεισδύσει μέχρι και στην αμερικανική κυβέρνηση.
Στις αρχές Φεβρουαρίου, ο Ίλον Μασκ, στενός σύμβουλος του Αμερικανού προέδρου, αναφέρθηκε σε μια εντελώς ψευδή πληροφορία, σύμφωνα με την οποία οι ΗΠΑ πλήρωναν διασημότητες για να πάνε στην Ουκρανία για να ενισχύσουν τη δημοτικότητα του Ζελένσκι. Σήμερα, ο Ντάρεν Λίνβιλ θεωρεί ότι «αποκομίζουμε τους καρπούς αυτής της ρωσικής εκστρατείας πίεσης».
