Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο επιβεβαίωσε ότι υπήρξαν «συζητήσεις» με την Ουκρανία για εδαφικές παραχωρήσεις κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους στη Σαουδική Αραβία.

Ο Ρούμπιο μίλησε επίσης για την ανάγκη «αποτροπής» της μελλοντικής ρωσικής επιθετικότητας ώστε να διασφαλιστεί μια διαρκής ειρήνη στην Ουκρανία.

Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ έκανε τις σχετικές δηλώσεις σε δημοσιογράφους στην Ιρλανδία ενώ επέστρεφε στις ΗΠΑ από τη Σαουδική Αραβία.

Ο Ρούμπιο ρωτήθηκε αν είχε μιλήσει για εδαφικές παραχωρήσεις κατά τη διάρκεια των συνομιλιών του με την Ουκρανία. «Ναι, είχαμε συνομιλίες», είπε χωρίς να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις.

Το «μεγαλύτερο μέρος της συζήτησής μας» αφορούσε το πώς θα μπορούσε να μοιάζει μια διαδικασία διαπραγμάτευσης, είπε σε άλλο σημείο.

Είπε ότι η Ουκρανία κατέστησε σαφές ότι οι προτεραιότητές της υπερβαίνουν τον τερματισμό του πολέμου και ανάμεσα σε αυτές είναι η εξασφάλιση της επιστροφής των αιχμαλώτων πολέμου και των παιδιών από την Ουκρανία που έχουν μεταφερθεί στη Ρωσία. «Είχαμε μια ευρεία συζήτηση… αλλά νομίζω ότι το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησής μας ήταν το πώς θα έμοιαζε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης», δήλωσε ο Ρούμπιο.

Ρούμπιο: Όλοι θέλουν να διασφαλίσουν ότι η σύγκρουση αυτή δεν θα ξεκινήσει ξανά - Δεν υπάρχει τρόπος για διαρκή ειρήνη χωρίς το κομμάτι της αποτροπής

Όσον αφορά τη διασφάλιση μιας διαρκούς ειρήνης για την Ουκρανία, ο Ρούμπιο είπε ότι όλοι θέλουν να διασφαλίσουν ότι η σύγκρουση αυτή δεν θα ξεκινήσει ξανά.

Συνέχισε: «Νομίζω ότι το ερώτημα αφορά περισσότερο την αποτροπή». «Μπορεί η Ουκρανία να δημιουργήσει ένα επαρκές αποτρεπτικό μέσο κατά της μελλοντικής επιθετικότητας, κατά της μελλοντικής επίθεσης, κατά της μελλοντικής εισβολής; Διότι κάθε χώρα στον κόσμο έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της και κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό» υπογράμμισε.

«Έτσι, αυτό θα πρέπει σίγουρα να αποτελέσει μέρος της συζήτησης. Αλλά και πάλι, δεν υπάρχει ειρήνη για να διασφαλιστεί μέχρι να υπάρξει ειρήνη. Αλλά δεν υπάρχει τρόπος να έχουμε μια διαρκή ειρήνη χωρίς το κομμάτι της αποτροπής να αποτελεί μέρος της».

Ο Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ακόμα ότι η αναμενόμενη συμφωνία για τα ορυκτά θα δώσει στις Ηνωμένες Πολιτείες «έννομο συμφέρον» στην ασφάλεια της Ουκρανίας, αν και δεν υποσχέθηκε και πάλι επίσημες εγγυήσεις.

Μεταξύ άλλων, έστειλε μήνυμα στη Ρωσία: 

«Αν πουν όχι στην ειρηνευτική πρόταση (Ουάσιγκτον – Κιέβου), τότε προφανώς θα πρέπει να εξετάσουμε τα πάντα και να καταλάβουμε πού βρισκόμαστε στον κόσμο και ποιες είναι οι πραγματικές τους προθέσεις. Νομίζω ότι αν πουν όχι, θα μάς πει πολλά για τους στόχους τους και ποια είναι η νοοτροπία τους», τόνισε.

«Προτρέπουμε σθεναρά τους Ρώσους να τερματίσουν τις εχθροπραξίες, ελπίζουμε σε θετική απάντηση από τη Ρωσία», είπε. 

Μόσχα: «Περιμένουμε ενημέρωση από τις ΗΠΑ πριν απαντήσουμε»

Ενημέρωση από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ και τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Μάικλ Γουόλς αναμένει το Κρεμλίνο, προτού η Μόσχα αποφασίσει αν κάνει δεκτή ή όχι την πρόταση για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία διάρκειας 30 ημέρων που συμφωνήθηκε χθες στην Τζέντα.

Ερωτηθείς για την αντίδραση της Μόσχας, ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας Ντιμίτρι Πεσκόφ κάλεσε τους δημοσιογράφους να μην βιάζονται και είπε: «Μιλώντας στα ΜΜΕ, τόσο ο Ρούμπιο όσο και ο Γουόλς είπαν χθες ότι θα χρησιμοποιούσαν διάφορους διπλωματικούς διαύλους για να μας δώσουν λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την ουσία των συνομιλιών στην Τζέντα. Πρέπει πρώτα να λάβουμε αυτές τις πληροφορίες. Έχουμε προγραμματίσει επίσης επαφές με τους Αμερικανούς τις επόμενες ημέρες, στη διάρκεια των οποίων αναμένουμε να λάβουμε πλήρη ενημέρωση».

Από εκεί και πέρα ρωσικές πηγές θεωρούν δύσκολη τη συμφωνία υπό τις παρούσες συνθήκες. Ειδικότερα, υψηλόβαθμη πηγή από τη Ρωσία δήλωσε στο Reuters θα πρέπει να ξεκαθαριστούν οι όροι της εκεχειρίας και η Μόσχα να λάβει κάποιου είδους εγγυήσεις. «Είναι δύσκολο ο Πούτιν να συμφωνήσει σε αυτό με την τρέχουσα μορφή του», επεσήμανε η πηγή αυτή που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της λόγω της ευαίσθητης φύσης του θέματος. «Ο Πούτιν είναι σε ισχυρή θέση διότι η Ρωσία προελαύνει».

Η Ρωσία ελέγχει περίπου το ένα πέμπτο του εδάφους της Ουκρανίας, περίπου 113.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και προωθείται συνεχώς εδώ μήνες. Η ρωσική πηγή πρόσθεσε ότι χωρίς άλλες εγγυήσεις παράλληλα με την εκεχειρία, η θέση της Μόσχας ενδέχεται να αποδυναμωθεί γρήγορα και ότι τότε η Μόσχα μπορεί να κατηγορηθεί από τη Δύση επειδή δεν κατάφερε να τερματίσει τον πόλεμο.

Άλλη ρωσική πηγή σχολίασε ότι η πρόταση εκεχειρίας μοιάζει από την πλευρά της Μόσχας να είναι παγίδα, διότι ο Πούτιν θα δυσκολευτεί να σταματήσει τον πόλεμο χωρίς κάποιες συγκεκριμένες εγγυήσεις ή δεσμεύσεις. Τρίτη πηγή δήλωσε ότι το βασικό είναι πως οι ΗΠΑ συμφώνησαν να επαναλάβουν την παροχή στρατιωτικής βοήθειας και πληροφοριών με την Ουκρανία, συνοδεύοντας την κίνησή τους αυτή με μια πρόταση εκεχειρίας.

Τι ξέρουμε μέχρι στιγμής για τη συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας

Σύμφωνα με ανάλυση του Politico που δημοσιεύθηκε πριν τις πρώτες επίσημες τοποθετήσεις της Μόσχας, τα κύρια σημεία που προκύπτουν από τη συμφωνία της Τζέντας είναι τα εξής:

1. Οι μάχες θα μπορούσαν να σταματήσουν αμέσως, εάν συμφωνήσει η Ρωσία

Η ομάδα του Τραμπ λέει ότι θα μεταφέρει τώρα το σχέδιο για εκεχειρία 30 ημερών στη Μόσχα. «Η μπάλα είναι τώρα στο γήπεδο τους» είπε ο Ρούμπιο. Η Ρωσία είναι ευχαριστημένη από τη στάση του Τραμπ μέχρι στιγμής και η κατάπαυση του πυρός δεν επιβάλλει καμία προϋπόθεση στο Κρεμλίνο, από όσα είναι γνωστά. Σύμφωνα με το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός, η παύση των μαχών θα επιτρέψει ανθρωπιστικά βήματα, όπως ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου, απελευθέρωση κρατουμένων αμάχων, «και επιστροφή των παιδιών της Ουκρανίας που μεταφέρθηκαν βίαια», ανέφερε η κοινή δήλωση.

2. Θα συμφωνήσει ο Πούτιν;

Πέραν των παραπάνω δηλώσεων και όσων συμπερασμάτων μπορούν να βγουν από αυτές, δυτικοί αξιωματούχοι ήταν από καιρό σκεπτικοί για το κατά πόσο ο Πούτιν ενδιαφέρεται πραγματικά για μακροπρόθεσμη ειρήνη, ακόμη κι αν αποδεχθεί μια εκεχειρία 30 ημερών. Η Ρωσία κερδίζει έδαφος στο πεδίο της μάχης.

3. Οι ΗΠΑ μοιράζονται ξανά πληροφορίες με την Ουκρανία

Μετά την απόφαση για ριζική διακοπή παροχής στρατιωτικής βοήθειας και πληροφοριών στο Κίεβο, οι ΗΠΑ συμφώνησαν τώρα να ξαναρχίσουν τη συνεργασία για ανταλλαγή πληροφοριών. Θα ξαναρχίσει επίσης η «βοήθεια ασφαλείας» (secutiry assistance), πιθανώς αναφορά στη στρατιωτική βοήθεια.

4. Δεν πρόκειται για ειρηνευτική συμφωνία

Πρόκειται για εκεχειρία που μπορεί να παραταθεί εάν συμφωνήσουν και οι δύο πλευρές. Μόλις σταματήσουν οι μάχες, θα ξεκινήσουν αμέσως οι διαπραγματεύσεις για τους όρους μιας μόνιμης ειρήνης. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Ουκρανία έχουν υποσχεθεί να ανακοινώσουν τις διαπραγματευτικές τους ομάδες το συντομότερο δυνατό.

5. Δεν πρόκειται για συμφωνία ορυκτών

Ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει πρόσβαση στα ουκρανικά ορυκτά όπως το λίθιο, το ουράνιο και το τιτάνιο. Ο Ζελένσκι αναμενόταν να υπογράψει κάποιου είδους συμφωνία που θα έδινε διακαιώματα σε αμερικανικές εταιρείες, όταν επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο πριν από δύο εβδομάδες, αλλά μετά προέκυψε η δημόσια διαμάχη με τον Τραμπ και τον Τζέι Ντι Βανς και όλα κατέρρευσαν.

Μετά την ανακοίνωση του σχεδίου για κατάπαυση του πυρός την Τρίτη, ο Τραμπ είπε στους δημοσιογράφους ότι θα προσκαλούσε και πάλι τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο.

6. Η Ουκρανία δεν έχει εγκαταλείψει κανένα έδαφός της (ακόμα)

Πριν από τις συνομιλίες, ο Ρούμπιο προειδοποίησε το Κίεβο ότι θα χρειαστεί να κάνει παραχωρήσεις, μεταξύ άλλων στο εδαφικό. Αλλά στη διάρκεια των οκτάωρων συζητήσεων στην Τζέντα την Τρίτη, το θέμα της εκχώρησης εδαφών δεν τέθηκε καν, σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο. Το θέμα είναι βέβαιο ότι θα τεθεί, εάν ξεκινήσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για μια μόνιμη διευθέτηση.

7. Ο Τραμπ δεν έχει συμφωνήσει να παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατέστησε σαφές ότι δεν είναι διατεθειμένος να δώσει «πολλές» εγγυήσεις για τη μελλοντική ασφάλεια της Ουκρανίας, θεωρώντας ότι αυτό είναι δουλειά της Ευρώπης, όχι των ΗΠΑ. Δεν υπάρχει κάτι στην κοινή δήλωση της Τρίτης που να δείχνει ότι αυτό έχει αλλάξει.

8. Η Ευρώπη πρέπει να «εμπλακεί»

Η δήλωση ανέφερε ότι οι Ουκρανοί επιθυμούσαν τη συμμετοχή «Ευρωπαίων εταίρων» στην ειρηνευτική διαδικασία. Ωστόσο, δεν ήταν σαφές ότι η αμερικανική πλευρά συμφώνησε σε αυτό το σημείο. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ έσπευσαν να χαιρετίσουν την πρόοδο στις συνομιλίες.

9. Μετά τι;

Ο Στάρμερ θα συγκαλέσει συνάντηση Ευρωπαίων και άλλων ηγετών το Σάββατο. Συνεργάζεται με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για να συγκροτήσει έναν «συνασπισμό των πρόθυμων» - χώρες που είναι έτοιμες να στείλουν στρατεύματα ως ειρηνευτικές δυνάμεις ή να παράσχουν άλλη υποστήριξη σε μια διεθνή αποστολή για την τήρηση μιας μόνιμης εκεχειρίας.

Οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν σε αυτές τις συζητήσεις, καθώς η κυβέρνηση του Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα υπάρχουν αμερικανικές δυνάμεις σε ουκρανικό έδαφος. Πολλά θα εξαρτηθούν από το αν ο συνασπισμός του Στάρμερ και του Μακρόν είναι αρκετά ισχυρός για να πείσει τους Ουκρανούς ότι θα σταματήσει την επίθεση της Ρωσίας και αρκετά ουδέτερος για να πείσει τον Πούτιν ότι δεν αποτελεί απειλή.

Συνάντηση 5 υπουργών Άμυνας στο Παρίσι

Παράλληλα, οι υπουργοί Άμυνας πέντε μεγάλων χωρών του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη θα συζητήσουν για την περαιτέρω υποστήριξη της Ουκρανίας σε συνάντησή τους που θα πραγματοποιηθεί σήμερα το απόγευμα στο Παρίσι.

Η συνάντησή τους ακολουθεί τη χθεσινή κοινή ανακοίνωση ΗΠΑ - Ουκρανίας περί άμεσης επανάληψης της αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας και παροχής στρατιωτικών πληροφοριών προς το Κίεβο και της συμφωνίας της Ουκρανίας σε κατάπαυση του πυρός 30 ημερών - εφόσον συμφωνήσει και η Ρωσία.

Στη συνάντηση στο Παρίσι θα συμμετάσχουν αντιπρόσωποι της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, ο οποίος πήρε μέρος στη συνάντηση στην Τζέντα, θα συμμετάσχει μέσω βιντεοσύνδεσης. Αντιπρόσωποι της ΕΕ και του ΝΑΤΟ θα συμμετάσχουν επίσης.

Οι συνομιλίες θα επικεντρωθούν στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, σύμφωνα με το γαλλικό υπουργείο Άμυνας.

Χθες το βράδυ οι στρατιωτικοί αρχηγοί 36 χωρών συναντήθηκαν στο Παρίσι για να συζητήσουν για την αποστολή ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία.