Μπορεί ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μην έχει ακόμα τοποθετηθεί γύρω από τις ραγδαίες εξελίξεις που οδήγησαν στην προφυλάκιση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, ωστόσο ίσως είναι από τις φορές που τα λόγια περιττεύουν.

Άλλωστε, το περίγραμμα της στάσης της τουρκικής κυβέρνησης μπορεί να δοθεί από την αντίδραση του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, του συμμάχου του Τούρκου προέδρου και εθνικιστή ηγέτη των «Γκρίζων Λύκων», σύμφωνα με το οποίο πρόκειται για μια ανεξάρτητη έρευνα από την τουρκική δικαιοσύνη, λέγοντας πως κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου, ενώ δεν παρέλειψε να κάνει νύξη για πιθανή ύπαρξη «πέμπτης φάλαγγας» στο εσωτερικό της Τουρκίας.

*Διαβάστε ακόμα: Μπαχτσελί για σύλληψη Ιμάμογλου: Όλοι είναι ίσοι απέναντι στο νόμο - Προειδοποίηση για κίνδυνο "αταξίας" και "πέμπτη φάλαγγα"

Το ερώτημα βέβαια είναι: Τι θέλει να πετύχει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, φυλακίζοντας τον μεγάλο του αντίπαλο, που έχει επικρατήσει δις στις δημοτικές εκλογές της πόλης-κλειδί, που ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος συνδέει παραδοσιακά με την επικράτηση σε όλη τη χώρα (σ.σ. «όποιος κερδίσει την Κωνσταντινούπολη, κερδίζει την Τουρκία»);

Ερντογάν: «Βγάζει» νοκ-άουτ τον Ιμάμογλου, με φόντο την επίσπευση των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία - Ο «χρυσός» αριθμός, τα μηνύματα της αντιπολίτευσης και ο καταλύτης

Αφενός πρόκειται για μια κίνηση με το βλέμμα στραμμένο στις επόμενες προεδρικές εκλογές: Θεωρητικά, η θητεία του Τούρκου προέδρου λήγει το 2028, όμως η φημολογία τους τελευταίους μήνες για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες έχει ενταθεί. Και ο λόγος είναι ότι κάτι τέτοιο θα επέτρεπε στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να διεκδικήσει, κατά παρέκκλιση των συνταγματικών διατάξεων, τρίτη (ή τέταρτη, αν ληφθεί υπόψιν και αυτή πριν από το δημοψήφισμα του 2017) προεδρική θητεία. Ειδικότερα, με βάση το άρθρο 101 του καταστατικού χάρτη της Τουρκίας προβλέπονται δύο κατ'ανώτατο όριο θητείες πενταετούς διάρκειας. Αυτό, όμως, δεν ισχύει, καθώς υπάρχει το «παράθυρο» του άρθρου 116 του τουρκικού Συντάγματος, με βάση το οποίο: «Εάν η Εθνοσυνέλευση [κοινοβούλιο] αποφασίσει να προκηρύξει εκλογές κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Προέδρου της Δημοκρατίας, μπορεί να είναι και πάλι υποψήφιος», κάτι που επιτρέπει στον Ερντογάν να θέσει και πάλι υποψηφιότητα, απέναντι στις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που προώθησε ο ίδιος το 2017, μέσω δημοψηφίσματος.

Σημείο-κλειδί, πάντως, είναι να προκηρύξει τις εκλογές η Βουλή, γεγονός που αναγκάζει τον Τούρκο πρόεδρο να αναζητήσει συμμάχους, προκειμένου να πετύχει τον «μαγικό αριθμό» 360. Τόσες ψήφοι (τα 3/5, την ώρα που το AKP και οι σύμμαχοί του έχουν 321) απαιτούνται στην 600μελή τουρκική εθνοσυνέλευση, προκειμένου είτε να προκηρυχθεί δημοψήφισμα (και να ανοίξει τον δρόμο μέσω τροποποιήσεων των συνταγματικών διατάξεων να διεκδικηθεί μια νέα προεδρική θητεία από τον Ερντογάν), είτε να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές.

Η επιθυμία του Ερντογάν, την οποία ο ίδιος αποδίδει στη λαϊκή βούληση, δεν έχει βρει αντίθετη ακόμη και την αντιπολίτευση και το κόμμα του Ιμάμογλου (CHP). Ο Οζγκιούρ Οζέλ, πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), θεωρώντας πως προφανώς έχει το momentum, έχει ζητήσει προ μηνών σε συνέντευξή του να έρθει το σχετικό αίτημα για πρόωρες εκλογές μέχρι και τον Νοέμβριο του 2025, όταν ο Τούρκος πρόεδρος θα έχει ολοκληρώσει το μισό της θητείας του. Αν συμβεί αυτό, προτίθεται να το ψηφίσει, ενώ το ίδιο ζητεί και ο εθνικιστής επικεφαλής του (τρίτου στις περσινές δημοτικές εκλογές πανεθνικά) κόμματος «Νέας Ευημερίας», Φατίχ Ερμπακάν, «αγκάθι» και πρώην σύμμαχος του Ερντογάν, θέλοντας να διεξαχθούν μέχρι το τέλος του 2025 ή το αργότερο μέχρι την άνοιξη του 2026. Τα παραπάνω, δε, ενώ από το κόμμα του Τούρκου προέδρου θεωρείτο πως ο καταλληλότερος χρόνος ήταν το 2027.

Τώρα, όμως, και ενώ η κουβέντα για την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες «σερνόταν», υπήρξε ένας καταλύτης: η επιλογή του Ιμάμογλου για να τεθεί απέναντι στον Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές από το CHP, που επρόκειτο να γίνει την Κυριακή, όπως ανέφεραν τα διεθνή μέσα. Επρόκειτο για τον πιο ισχυρό αντίπαλο του Τούρκου προέδρου, που στις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις έβλεπε τόσο το κόμμα του, το AKP, να «κονταροχτυπιέται» με το CHP για την πρωτιά στις προτιμήσεις, ενώ παράλληλα έβλεπε πως είχε μέχρι και διψήφια διαφορά σε βάρος του απέναντι σε οποιονδήποτε υποψήφιο βρισκόταν προκειμένου για την προεδρία της Τουρκίας.

Η οικονομία αποτελεί το «μεγάλο πλήγμα» για τον Τούρκο πρόεδρο, με πάνω από 8 στους 10 ψηφοφόρους να τη θέτουν ως νο. 1 προτεραιότητα, με τον ίδιο προφανώς να επιχειρεί να «γυρίσει» το «χαρτί» κυρίως μέσα από την εξωτερική πολιτική και της προβολής της Άγκυρας ως μείζονος σημασίας περιφερειακού παίκτη, που αναζητά ρόλο πλέον και στην νέα αρχιτεκτονική της ευρωπαϊκής ασφάλειας.

Το μήνυμα του Ερντογάν πριν την σύλληψη Ιμάμογλου

Σημειώνεται, δε, πως ο Ερντογάν δεν έμεινε στις εξελίξεις με τον Ιμάμογλου (αρχικά με την ακύρωση του πτυχίου του και στη συνέχεια με την... κλιμάκωση μέσω της σύλληψής του): Είχε προηγηθεί  η σύλληψη του ακροδεξιού Ουμίτ Οζντάγ, που έχει καταφερθεί συχνά σκληρά κατά της παραμονής των προσφύγων από τη Συρία στην Τουρκία, αλλά και κατά της στροφής της Άγκυρας και της προσφοράς «κλάδου ελαίας» έναντι του PKK, με το επιχείρημα της προσβολής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της υποκίνησης μίσους μέσω των social media.

«Η δημοκρατία δεν μπορεί να εγκαθιδρυθεί με παράνομες συλλήψεις και φίμωση», ανέφερε σε χειρόγραφη δήλωσή του απαντώντας σε ερωτήσεις του Reuters από το κελί του στις φυλακές Silivri στη βορειοδυτική Τουρκία. Σημειώνεται πως οι αρχές στην Άγκυρα τον θεώρησαν υπαίτιο για υποκίνηση επεισοδίων και διαδηλώσεων κατά των προσφύγων στην Καισάρεια το περασμένο καλοκαίρι, που επεκτάθηκαν και σε άλλες πόλεις, ενώ υπήρξε «διάχυση» ακόμα και στη Συρία, όπου τουρκικές βάσεις δέχθηκαν επίθεση από διαδηλωτές.

Ο Οζντάγ συνελήφθη τον Ιανουάριο, ενώ έτρωγε σε εστιατόριο, και είδε τα ποσοστά του κόμματός του («Νίκη») να ανεβαίνουν στο 6%, το υψηλότερο στα χρονικά, από το 4,6% που βρισκόταν πριν, όπως προκύπτει από τα ευρήματα της εταιρίας Konda. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, 3 στους 5 ερωτηθέντες θεωρούν παράνομη την κράτησή του.

umit_ozdag
Ο Ουμίτ Οζντάγκ