ΗΠΑ: Σοκ και δέος από την "Ημέρα Απελευθέρωσης" του Τραμπ, που φέρνει δασμούς 20% στην Ευρώπη - H απάντηση από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Τα πυρά Τραμπ
Από τις ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ έλειπε η Ρωσία, αλλά και ο Καναδάς και το Μεξικό, για τις περιπτώσεις των οποίων είχαν ήδη ανακοινωθεί το προηγούμενο διάστημα δασμοί σε επιμέρους προϊόντα
Τέλος στην παραδοσιακή πολιτική των ΗΠΑ στο εμπόριο έθεσε ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος παρουσίασε χθες το σχέδιο για τους δασμούς, σε μια ημέρα που περιέγραψε ως «Ημέρα Απελευθέρωσης» ή την «Ημέρα Κήρυξης της Οικονομικής Ανεξαρτησίας». Σε μια τελετή στον Κήπο των Ρόδων στον Λευκό Οίκο, με την παρουσία όλων σχεδόν των υπουργών, αλλά και μεγάλου αριθμού μελών του Κογκρέσου, ο Τραμπ επέβαλε «ανταποδοτικούς δασμούς», λέγοντας χαρακτηριστικά πως «θα επιβάλλουμε δασμούς σε όσους μας έχουν επιβάλει δασμούς».
Ντόναλντ Τραμπ: Δασμοί 20% στην Ευρώπη, 25% στα αυτοκίνητα που εισάγονται στις ΗΠΑ
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις και επιβεβαιώνοντας τις σχετικές πληροφορίες, οι δασμοί αυτοί επιβάλλονται είτε ανά χώρα είτε en bloc, όπως συνέβη με την περίπτωση της ΕΕ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε τα δεδομένα στο εμπόριο που αφορά τις ΗΠΑ αλλάζουν ως εξής:
• Στις εισαγωγές από την Κίνα, θα επιβληθούν δασμοί της τάξης του 34%
• Στις εισαγωγές από την ΕΕ, θα επιβληθούν δασμοί της τάξης του 20%
• Στις εισαγωγές από την Ινδία, θα επιβληθούν δασμοί της τάξης του 10%
• Στις εισαγωγές από την Ιαπωνία, θα επιβληθούν δασμοί της τάξης του 24%
• Στις εισαγωγές από το Ηνωμένο Βασίλειο, θα επιβληθούν δασμοί της τάξης του 10%
• Στις εισαγωγές από το Βιετνάμ, θα επιβληθούν δασμοί της τάξης του 46%
Το χαμηλότερο επίπεδο δασμών που θα επιβληθούν θα είναι το 10%, ενώ δεν έκανε κανένα λόγο για εξαιρέσεις, λέγοντας πως ουσιαστικά εξαρτώνται από την πολιτική των εμπορικών εταίρων έναντι των ΗΠΑ: «Μειώστε τα εμπόδια και αγοράστε αμερικανικά προϊόντα», ήταν το μήνυμά του.
Ο Τραμπ έκανε τις σχετικές ανακοινώσεις, κρατώντας πίνακες, προκειμένου να παρουσιάσει τους δασμούς, οι οποίοι όπως είπε δεν είναι πλήρως ανταποδοτικοί (τους χαρακτήρισε άλλωστε «καλοσυνάτους), αλλά στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων ανέρχονταν περίπου στο μισό αυτού που κάθε χώρα ή ομάδα χωρών θεωρούσε πως επέβαλε στις ΗΠΑ. Ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε πως για να προκύψει το ποσοστό των δασμών που θεωρεί πως επιβάλονταν σε βάρος των ΗΠΑ, υπολόγισε τόσο τα «νομισματικά», όσο και τα «μη νομισματικά» εμπόδια, που δυσχεραίνουν - κατά τον Τραμπ - την πρόσβαση των αμερικανικών προϊόντων στις ξένες αγορές.
Η απουσία Ρωσίας, Καναδά και Μεξικού από τις ανακοινώσεις Τραμπ
Σημειώνεται, δε, πως από τις ανακοινώσεις έλειπε η Ρωσία, με το τι μέλλει γενέσθαι, όσο και ο Καναδάς και το Μεξικό, για τις περιπτώσεις των οποίων είχαν ήδη ανακοινωθεί το προηγούμενο διάστημα δασμοί σε επιμέρους προϊόντα ή ως τιμωρία για τη διακίνηση φαιντανύλης στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Παράλληλα, οι ανακοινώσεις αυτές έρχονται λίγες εβδομάδες μετά την επιβολή δασμών 25% σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου. Υπενθυμίζεται πως από σήμερα (3/4) τίθενται κανονικά σε ισχύ οι δασμοί 25% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα, ενώ σύμφωνα με το σχεδιασμό, πρόκειται να επιβληθούν ανάλογοι δασμοί στα εισαγόμενα ανταλλακτικά αυτοκινήτων, τα οποία παράγονται στις ΗΠΑ. Προκειμένου να μην επιβληθούν δασμοί, δηλαδή, ένα αυτοκίνητο πρέπει να είναι 100% αμερικανικό.
Τα πυρά Τραμπ
Κατά τη διάρκεια της τελετής, στην οποία δόθηκε ένα ουσιαστικό στίγμα της νέας εποχής στον Λευκό Οίκο, ενώ πλησιάζουν οι πρώτες 100 μέρες της δεύτερης θητείας Τραμπ, ο Αμερικανός πρόεδρος εξαπέλυσε σφοδρά πυρά σε βάρος όλων των υπολοίπων χωρών, οι οποίες «έκλεβαν» τις Ηνωμένες Πολιτείες, την ώρα που οι ΗΠΑ είχαν απεμπολήσει το δικαίωμα να προστατεύσουν την εγχώρια αγορά τους. Όπως είπε, «οι φορολογούμενοι μας έχουν πέσει θύματα κλοπής για περισσότερα από 50 χρόνια, αλλά δεν πρόκειται να συνεχιστεί αυτό», επαναλαμβάνοντας τη ρητορική περί «Χρυσής Εποχής της Αμερικής».
Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλησε να γίνει πιο σαφής, λέγοντας πως «εισάγουμε σχεδόν όλους τους υπολογιστές, τα τηλέφωνα, τις τηλεοράσεις και τα ηλεκτρονικά μας», για να αναφερθεί και στο παράδειγμα των αυτοκινήτων, λέγοντας πως το 81% των αυτοκινήτων που κατασκευάζονται στη Νότια Κορέα πωλούνται στη Νότια Κορέα, ενώ το αντίστοιχο συμβαίνει με το 94% των αυτοκινήτων στην Ιαπωνία. Όπως είπε, χρησιμοποιώντας μια φράση προσφιλή στον ίδιο, όταν πρόκειται για εμπόριο, μερικές φορές «ο φίλος είναι χειρότερος από τον εχθρό».
Οι προσδοκίες Τραμπ
Σε σχέση με τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, ο Αμερικανός πρόεδρος προέταξε την ενίσχυση της αμερικανικής παραγωγής και την προσέλκυση επενδύσεων, προκειμένου να φτιάξουν εργοστάσια στην Αμερική, για να διαθέσουν στη χώρα τα προϊόντα τους και να αποφύγουν την επιβολή δασμών. Αναφέρθηκε σε επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων από κολοσσούς όπως η Apple, η Oracle, η Meta κ.α., ανεβάζοντας το εκτιμώμενο έσοδο από την προσέλκυση αυτών των επενδύσεων στα 6 τρις δολάρια, χρήματα που «δεν θα υπήρχαν χωρίς τους δασμούς». Έτσι, ο Αμερικανός πρόεδρος διακηρύττει πως μπορούν να ανοίξουν πολλές νέες θέσεις εργασίας, με παρόντες στο κοινό να είναι και εργάτες από την ιστορική αυτοκινητοβιομηχανία του Ντιτρόιτ. Ένας εξ αυτών μάλιστα κλήθηκε στο βήμα, για να εκφράσει την πλήρη στήριξη του συνδικάτου στις πολιτικές του Τραμπ.
Σε κάθε περίπτωση, η επιθετική δασμολογική πολιτική του Τραμπ έφερε σοκ στις διεθνείς χρηματαγορές, πριν ακόμα γίνουν οι σχετικές ανακοινώσεις. Οι δύο από τους τρεις μεγαλύτερους χρηματιστηριακούς δείκτες των ΗΠΑ έκλεισαν το πρώτο τρίμηνο του 2025, καταγράφοντας τις αρνητικότερες επιδόσεις τους εδώ και τρία χρόνια, από την περίοδο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Πρόκειται για τον Nasdaq και τον S&P 500, με τον πρώτο να καταγράφει απώλειες 10,4% και τον δεύτερο απώλειες λίγο πάνω από 4,5%.
Oι ανακοινώσεις Φον ντερ Λάιεν
Την ίδια ώρα, αναμένονται αντιδράσεις, με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να προβαίνει σήμερα σε σχετικές ανακοινώσεις. Σε δηλώσεις της σήμερα το πρωί, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε μεταξύ άλλων ότι οι δασμοί των ΗΠΑ είναι μεγάλο πλήγμα για την παγκόσμια οικονομία και ότι οι συνέπειες θα είναι φοβερές για εκατομμύρια ανθρώπους. Η ΕΕ είναι «έτοιμη να απαντήσει» στους νέους αμερικανικούς δασμούς είπε ακόμα η φον ντερ Λάιεν. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόνισε το μεγαλύτερο αντίκτυπο που θα έχουν οι δασμοί κυρίως στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, που συνήθως καταλήγουν να πληρώνουν το επιπλέον κόστος για τα αγαθά μετά την επιβολή τέτοιων μέτρων. «Θα γίνουν αμέσως αισθητά [από τους καταναλωτές], πλήττοντας κυρίως τους πιο ευάλωτους πολίτες», δήλωσε και πρόσθεσε ότι «όλες οι επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές, θα υποφέρουν από την πρώτη ημέρα». Σε άλλο σημείο ανέφερε «το κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας με τις Ηνωμένες Πολιτείες θα αυξηθεί δραστικά», είπε. «Και επιπλέον, δεν φαίνεται να υπάρχει τάξη στην αταξία – καμία ξεκάθαρη πορεία στην πολυπλοκότητα και το χάος που δημιουργείται, καθώς πλήττονται όλοι οι μεγάλοι εμπορικοί εταίροι».
Την ίδια ώρα, η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα , ήταν καθησυχαστική τη Δευτέρα (31/3), πριν τις ανακοινώσεις σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Reuters, λέγοντας πως δεν διαφαίνεται ύφεση, ωστόσο υπάρχει ανησυχία για τον πληθωρισμό και ενδεχόμενη αλματώδη αύξησή του. Οι δασμοί, πάντως, δεν φαίνεται να είναι πολύ δημοφιλείς μεταξύ των Αμερικανών, με μια έρευνα της Νομικής Σχολής του Marquette που δημοσιεύτηκε χθες, Τετάρτη, να δείχνει πως μόνο το 28% των ερωτηθέντων πιστεύουν πως οι δασμοί θα βοηθήσουν την αμερικανική οικονομία.
