Και ενώ υπήρχε μια αίσθηση «ομαλότητας» και συνέχειας όσον αφορά την πολιτική του Λευκού Οίκου στο ουκρανικό, τις τελευταίες ημέρες εκπέμπονται αντιφατικά μηνύματα, που δείχνουν δυνητική διαφοροποίηση. «Θρυαλλίδα» αποτέλεσε το Μουρμάνσκ, το λιμάνι όπου έγινε η καθέλκυση του νέου πυρηνοκίνητου υποβρυχίου της Ρωσίας «Perm» την προηγούμενη Παρασκευή (28/3).

Σε μια επίδειξη «σκληρής ισχύος», σε όρους διεθνούς πολιτικής, ο Βλαντίμιρ Πούτιν έθεσε εκ νέου θέμα νομιμοποίησης της κυβέρνησης στην Ουκρανία, ζητώντας τη συγκρότηση μιας μεταβατικής κυβέρνησης, «υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, των ΗΠΑ, χωρών της Ευρώπης και εταίρων μας», προκειμένου να διεξαχθούν εκλογές. Από αυτές θα αναδεικνυόταν μια «ικανή» κυβέρνηση για να υπογράψει τις απαιτούμενες συμφωνίες για τον τερματισμό του πολέμου.

*Διαβάστε ακόμα: Ουκρανία: Οι δύσκολες διαπραγματεύσεις Τραμπ - Πούτιν και τα αδιέξοδα στην ειρηνευτική διαδικασία

Οι δηλώσεις Πούτιν για την κυβέρνηση της Ουκρανίας και η οξεία αντίδραση Τραμπ - Το "χαρτί" των δευτερογενών δασμών

Παρόλο που η δήλωση αυτή του Ρώσου προέδρου δεν υποδηλώνει κάποια αλλαγή στην πολιτική της Μόσχας και στον τρόπο που αντιμετωπίζει το «καθεστώς» του Κιέβου και παρά την αμφισβήτηση και από τον Τραμπ του Βολοντίμιρ Ζελένσκι (τον οποίο είχε αποκαλέσει «δικτάτορα»), ο Λευκός Οίκος αντέδρασε σφοδρά σε ρητορικό επίπεδο. Εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ απάντησε με νόημα πως για τη διακυβέρνηση της Ουκρανίας αποφασίζουν οι Ουκρανοί βάσει του Συντάγματος της χώρας. Υπενθυμίζεται πως το μείζον θεσμικό ζήτημα, εν προκειμένω, είναι ο στρατιωτικός νόμος που είναι σε ισχύ, με βάση τον οποίο ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι παρέτεινε τη θητεία του στον προεδρικό θώκο πέραν της άνοιξης του 2024, όταν αυτή τυπικά είχε λήξει.

Από εκεί και πέρα, όμως, ο Τραμπ έθεσε θέμα «δευτερογενών δασμών»: Εκφράζοντας την «οργή» του για τα σχόλια του Πούτιν σε συνέντευξή του στο NBC News, απείλησε τη Μόσχα με δευτερογενείς δασμούς (secondary tariffs). Ειδικότερα απείλησε να επιβάλει δασμούς από 25-50% στις χώρες που αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, εάν η Ρωσία δεν συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός. Πρόκειται για μια σχετικά νέα ιδέα, που στοχεύει χώρες που συναλλάσσονται με αυτές στις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις, όπως η Ρωσία και το Ιράν. Κάτι αντίστοιχο έχει ήδη γίνει άλλωστε με τα κράτη που εισάγουν πετρέλαιο από τη Βενεζουέλα. Αν αντίστοιχη πολιτική εφαρμοστεί για τον ρωσικό ορυκτό πλούτο, θα πρόκειται για πλήγμα σε:

• Κίνα (το ρωσικό πετρέλαιο συνιστά το 19% των εισαγωγών της)
• Ινδία (το ρωσικό πετρέλαιο αντιστοιχεί στο 35% των εισαγωγών της σε αργό πετρέλαιο)
• Τουρκία (από τη Μόσχα εισήγαγε το 58% του διυλισμένου πετρελαίου της το 2023)

Το "κρύο ντους" του Τραμπ στον Ζελένσκι και οι νέες πιέσεις για μια άλλη συμφωνία για τους πόρους της Ουκρανίας

Την ίδια ώρα, βέβαια, ο Τραμπ προσέφερε ένα ακόμα «κρύο ντους» στον Ζελένσκι, κατηγορώντας τον ότι προσπαθεί να «υπαναχωρήσει» από τη συμφωνία για τα ορυκτά, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «αν το κάνει, θα έχει μεγάλα, μεγάλα προβλήματα». Εν προκειμένω, όπως ανακοίνωσε το ουκρανικό ΥΠΕΞ, μια νέα συμφωνία έχει κατατεθεί από την Παρασκευή (28/3), με το CNN και το Reuters να αναφέρουν πως οι όροι έχουν διευρυνθεί και την Ουάσινγκτον να απαιτεί όλοι οι πόροι της Ουκρανίας (πλην των πυρηνικών εργοστασίων) να μπουν σε ένα υπό σύσταση fund, το οποίο θα έχει πενταμελές Δ.Σ. (3 Αμερικανοί και 2 Ουκρανοί), με τη συνεισφορά της Ουάσινγκτον σε αυτό να θεωρείται πως έχει ήδη δοθεί (πρόκειται για τη στρατιωτική και οικονομική στήριξη στην Ουκρανία, προκειμένου να συνεχίσει τον πόλεμο).

Οι φαινομενικά αυτές σπασμωδικές κινήσεις και η λογική του Τραμπ πιθανότατα αποτυπώνουν τη συνειδητοποίηση από πλευράς του πως ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία είναι σαφώς ένα πιο δύσκολο εγχείρημα απ' ό,τι είχε φανταστεί. Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν στο Reuters πως πλέον οι ΗΠΑ καταρτίζουν νέα σχέδια για να πιέσουν τις δύο πλευρές προς την κατεύθυνση τερματισμού του πολέμου, με την Ουάσινγκτον να βλέπει τώρα τη Μόσχα ως την πλευρά που μοιάζει να καθυστερεί περισσότερο τις εξελίξεις. Όπως είπε άλλωστε την Τρίτη (1/4) ο αναπληρωτής Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Ριαμπκόφ, «δεν μπορούμε να δεχθούμε» την αμερικανική πρόταση για ειρήνη στην τρέχουσα μορφή της, γιατί οι ΗΠΑ δεν έχουν λάβει υπόψη τις «βαθύτερες αιτίες της σύγκρουσης». Την ίδια ώρα, η Μόσχα επιθυμεί άρση ορισμένων κυρώσεων, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ (έστω) η εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα.

Το ταξίδι που "πέρασε κάτω από το ραντάρ" και τα deals που είναι στα σκαριά, με επίκεντρο τις σπάνιες γαίες και την Αρκτική

Οι εξελίξεις αυτές, βέβαια, δεν σημαίνουν ότι ο δίαυλος Ουάσινγκτον-Μόσχας κλείνει, κάθε άλλο: ο Κίριλ Ντμίτριεφ, στενός συνεργάτης του Πούτιν και απεσταλμένος του Ρώσου προέδρου για τη διεθνή οικονομική και επενδυτική συνεργασία, επισκέφθηκε την Ουάσινγκτον αυτήν την εβδομάδα για συνομιλίες με το «δεξί χέρι» του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ. Ο Ντμίτριεφ έκανε λόγο για μια «δύσκολη διαδικασία», αναφερόμενος στον ρωσο-αμερικανικό διάλογο, προσθέτοντας πως «μια πραγματική κατανόηση (από την Ουάσινγκτον) των ρωσικών θέσεων προσφέρει ευκαιρίες για συνεργασία, μεταξύ άλλων στον επενδυτικό και τον οικονομικό τομέα».

Προφανής στόχος της επίσκεψης είναι (και) η άμβλυνση των εντάσεων, ωστόσο η Ουκρανία πιθανότατα θα είναι ένα (και μάλλον όχι το σημαντικότερο) τμήμα της ατζέντας: στο προσκήνιο εκτιμάται πως θα είναι η συνέχιση των επαφών για κοινά ρωσο-αμερικανικά projects για την αξιοποίηση σπανίων γαιών εντός Ρωσίας, παράλληλα με τη συζήτηση για την Αρκτική. Στόχος της Μόσχας είναι άλλωστε να επικεντρωθεί στη Βόρεια Θαλάσσια Οδό, δίνοντας έμφαση στο εμπόριο με την Ασία, με την Αρκτική να προβάλλει ως το… υποκατάστατο του Σουέζ.