Ο νέος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, ∆υρραχίου και πάσης Αλβανίας, Ιωάννης, ενθρονίστηκε στις 29 Μαρτίου 2025 στα Τίρανα. Καλείται τώρα να συνεχίσει το έργο που χάραξε ο Αρχιεπίσκοπος κυρός Αναστάσιος, έχοντας πλήρη γνώση της αποστολής που αναλαµβάνει σε µια εποχή διαφορετική από αυτήν κατά την οποία ανασυστάθηκε η Εκκλησία της Αλβανίας, αλλά σίγουρα γεµάτη προκλήσεις. Ο µακαριότατος µίλησε στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» για τις προκλήσεις, την ευθύνη, την κληρονοµιά και την πορεία της Εκκλησίας της Αλβανίας.

Δείτε ακόμη: Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Ιωάννης: Ο Αναστάσιος μας άφησε πολύτιμη κληρονομιά στην παιδεία και την υγεία

Μακαριότατε, πώς κατανοείτε και αντιλαµβάνεστε τη θέση που σας έχει εµπιστευθεί η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Αλβανίας µε τη Χάρη του Θεού;

Ως ένα βαρύ φορτίο, πολύ µεγαλύτερο από τις δυνάµεις των ασθενών ώµων µου. Εκείνο που µε στηρίζει είναι η βεβαιότητα ότι ο Θεός είναι Αυτός που «διδούς τοις πεινώσιν ισχύν και τοις µη οδυνωµένοις λύπην» (Ησ. 40:29). Αυτή η πίστη µού προσφέρει θάρρος για να συνεχίσω, χωρίς κόπο, την ιερή αποστολή προς την Εκκλησία Του. Παράλληλα, νιώθω βαθιά ευγνωµοσύνη προς τον Θεό για όλες τις ευλογίες που έχει δωρίσει σε εµένα και στην Εκκλησία µας. Οφείλω µεγάλη ευχαριστία στην Ιερά Σύνοδο για την εµπιστοσύνη της εκλογής µου. Αυτές τις ηµέρες, στον νου µου επανέρχονται συνεχώς λόγια από την Αγία Γραφή, ιδιαίτερα από το Ψαλτήριο: «Τι ανταποδώσω τω Κυρίω περί πάντων, ων ανταπέδωκέ µοι;» (Ψαλµ. 115:3). Το ερώτηµα αυτό διαπερνά τις εποχές και µας υπενθυµίζει την ιερή υποχρέωσή µας να προσφέρουµε ό,τι καλύτερο για τον Θεό και την Εκκλησία Του. Η γνήσια ευχαριστία δεν είναι µόνο συναίσθηµα, αλλά µεταφράζεται πάντοτε σε έργα.

Πιστεύετε ότι η ευθύνη είναι µεγαλύτερη λόγω του προκατόχου σας και πατέρα σας, του µακαριστού Αρχιεπισκόπου Αναστασίου;

Αναµφίβολα, η λαµπρή κληρονοµιά του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου αποτελεί ταυτόχρονα µεγάλη ευλογία και βαριά ευθύνη. Η εξέχουσα προσωπικότητά του, µε την ισχυρή φωνή και παρουσία στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά και ευρύτερα, άφησε ανεξίτηλο αποτύπωµα. Ωστόσο, αυτή η κληρονοµιά των χαρισµατικών προσώπων γίνεται πραγµατικό βάρος µόνο εάν την προσεγγίσουµε µε διάθεση ανταγωνισµού. Παραδόξως, το έργο του διευκολύνει τη συνέχιση της πορείας µας. Μετατρέπεται σε ευλογία, επάνω στην οποία οικοδοµούµε σύµφωνα µε τις δικές µας δυνατότητες, για το καλό της Εκκλησίας του Χριστού. Κατά την παραβολή των ταλάντων, ο Θεός προσφέρει σε κάθε άνθρωπο διαφορετικά χαρίσµατα: σε άλλον πέντε, σε άλλον δύο, σε άλλον ένα. Αυτό που ζητά είναι να εργαστούµε και να αυξήσουµε το χάρισµα που λάβαµε. Εκείνος που έλαβε πέντε να αποδώσει άλλα πέντε, και ο λαβών δύο να προσφέρει άλλα δύο. Στο τέλος, και οι δύο λαµβάνουν την ίδια ανταµοιβή: «ευ, δούλε αγαθέ και πιστέ! [...] είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου» (Ματθ. 25:23). Τιµωρείται µόνον εκείνος που αδρανεί και δεν αξιοποιεί το τάλαντό του. Κάθε εποχή φέρνει διαφορετικές προκλήσεις. Οι καιροί και οι απαντήσεις δεν είναι ποτέ πανοµοιότυπες, οι µέθοδοι και οι άνθρωποι αλλάζουν, αλλά το πνεύµα, που οφείλει να εµπνέει, παραµένει σταθερό: η αγάπη προς τον Θεό και προς όλους τους ανθρώπους, ανεξαιρέτως. Οταν έχουµε την αγάπη του Θεού, ακόµη και ο βαρύτερος σταυρός µεταµορφώνεται σε ευλογία. Οπως µας διδάσκει ο Απόστολος Παύλος: «τοις αγαπώσι τον Θεόν πάντα συνεργεί εις αγαθόν, τοις κατά πρόθεσιν κλητοίς ούσιν» (Ρωµ. 8:28).

Είναι ο αποχωρισµός από τη Μητρόπολη Κορυτσάς δύσκολος για εσάς έπειτα από τόσα χρόνια;

Κάθε αποχωρισµός είναι δύσκολος. Εχω διανύσει σχεδόν 27 ευλογηµένα έτη στην Κορυτσά, και όσο περισσότερο χρόνο διακονείς έναν τόπο τόσο πιο επώδυνος γίνεται ο αποχωρισµός. ∆ιατηρώ πολύτιµες αναµνήσεις από την ποιµαντική µου διακονία σε αυτή την ξεχωριστή πόλη µε τους αφοσιωµένους πιστούς της. Η Κορυτσά θα παραµένει διαρκώς στην καρδιά και στις προσευχές µου. Ωστόσο, ως χριστιανοί καλούµαστε να υπηρετούµε όπου υπάρχει ανάγκη. Οφείλουµε να προσευχόµαστε, ακολουθώντας το παράδειγµα του Κυρίου µας Ιησού Χριστού, ώστε να γίνεται το θέληµα του Θεού και να το αποδεχόµαστε µε πίστη, γνωρίζοντας πως είναι πάντοτε το καλύτερο για εµάς, όσο δύσκολο κι αν φαίνεται.

Από την παιδική σας ηλικία έχετε δώσει πολλές µάχες σε έναν τόπο µε κινδύνους και δυσκολίες λόγω του καθεστώτος όπως γνωρίζουµε. Πώς αισθάνεστε τώρα που η Εκκλησία της Αλβανίας έχει αναγεννηθεί µετά τον µακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο κι εσείς είστε µέρος αυτής της ευλογηµένης οµάδας που εργάστηκε για την αγάπη του Χριστού και σήµερα έχετε αναλάβει στα χέρια σας όλη την Εκκλησία;

Οι λόγοι του ψαλµωδού βρίσκονται διαρκώς στην καρδιά µου: «διήλθοµεν διά πυρός και ύδατος, και εξήγαγες ηµάς εις αναψυχήν» (Ψαλµ. 65:12). Η Εκκλησία µας και η ζωή µας υπέστησαν πολλές δοκιµασίες, αλλά ο Κύριος µας διαφύλαξε και µας οδήγησε σε τόπο παρηγορίας. Ευγνωµονώ τον Θεό για την αποστολή ενός φωτισµένου και αφοσιωµένου ανθρώπου στη χώρα µας, του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου, ο οποίος υπήρξε πολύτιµο δώρο για εµάς και για την Εκκλησία µας. Εκείνος ανέστησε την Εκκλησία από τα ερείπια, και νιώθω προνοµιούχος που αξιώθηκα να τον γνωρίσω και να εργαστώ µαζί του για 33 ολόκληρα χρόνια.

Πόσο αναγκαίος είναι ο Σταυρός, για τον οποίο µιλήσατε την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, στη ζωή ενός χριστιανού;

Παρότι η Ανάσταση αποτελεί τον τελικό προορισµό κάθε χριστιανού, ο Σταυρός παραµένει το αναγκαίο µέσο για την πραγµατοποίησή της. Η Αγία Γραφή δεν διαχωρίζει τον θάνατο του Χριστού από την Ανάστασή Του - αυτός ο άρρηκτος δεσµός πρέπει να διατηρείται. Η κάθοδος του Χριστού στον τάφο είναι εξίσου ουσιώδης µε την έξοδό Του από αυτόν. Η πίστη στο ένα χωρίς το άλλο συνιστά αποδοχή ενός ψευδούς ευαγγελίου που αδυνατεί να οδηγήσει στη σωτηρία. Η Ανάσταση και ο Σταυρός, αν και διακριτά γεγονότα, συνδέονται µυστηριακά. Γι’ αυτό ψάλλουµε: «Τον Σταυρόν σου προσκυνούµεν ∆έσποτα, και την αγίαν σου Ανάστασιν δοξάζοµεν». Ο Αγιος Αθανάσιος ο Μέγας σηµειώνει χαρακτηριστικά ότι ο θάνατος έπρεπε να προηγηθεί της Αναστάσεως, γιατί δεν θα µπορούσε να υπάρξει Ανάσταση χωρίς αυτόν. Οταν κηρύττουµε τον Σταυρό, κηρύττουµε συνάµα και την Ανάσταση· και όταν κηρύττουµε την Ανάσταση, δεν µπορούµε να αποκλείσουµε τον Σταυρό. Ο Σταυρός χωρίς την Ανάσταση θα παρέµενε τραγωδία στερούµενη νοήµατος, ενώ η Ανάσταση δεν θα µπορούσε να πραγµατωθεί δίχως τον Σταυρό. Το νόηµα του Σταυρού αποκαλύπτεται πλήρως στην Ανάσταση και η Ανάσταση αποτελεί τεκµήριο της νίκης του Σταυρού. Γι’ αυτό και στην υµνολογία της Εκκλησίας ο Σταυρός χαρακτηρίζεται ως «ζωοποιός»: µέσω του Σταυρού η χαρά ήλθε στον κόσµο. Με το ξύλο του Σταυρού οικοδοµήθηκε ο οίκος της σωτηρίας και η οδός προς αυτόν είναι η πορεία προς την Ανάσταση και την αληθινή ζωή. Η κατανόηση του µυστηρίου του Σταυρού του Χριστού συνιστά την αρχή µιας γνήσιας χριστιανικής βιοτής. Από ανθρώπινη αδυναµία, συχνά διστάζουµε να αποδεχθούµε τον Σταυρό, ωστόσο δεν υφίσταται χριστιανισµός χωρίς αυτόν. Ολοι οι χριστιανοί οφείλουµε να στεκόµαστε στον Σταυρό του Κυρίου, αλλά και στον προσωπικό µας σταυρό, µε βαθιά σοβαρότητα, προσπαθώντας να κατανοήσουµε το µυστήριό του: πώς αυτό το όργανο θανάτου, που επινοήθηκε από τους Φοίνικες και χρησιµοποιήθηκε συστηµατικά από τους Ρωµαίους, µετετράπη σε πηγή ζωής. Ο Σταυρός Του αποτελεί την υπέρτατη µαρτυρία της αγάπης της Αγίας Τριάδος για την ανθρωπότητα, µιας αγάπης βαθιάς και ενεργού, που θεραπεύει και σώζει. Και η υποµονή στον προσωπικό µας σταυρό είναι η µαρτυρία της αγάπης µας προς Αυτόν.

Τι πρέπει να κάνει ένας πιστός για να γευθεί και να αντιληφθεί το Αληθινό Φως και την Ανάσταση των Ψυχών, την οποία θα θυµηθούµε ξανά στο τέλος της Σαρακοστής;

Η πνευµατική ζωή χαρακτηρίζεται από απλότητα - δεν είναι ο µυστικισµός ή ο ροµαντισµός που συναντάµε συχνά στις µέρες µας. Η απάντηση του Κυρίου στην ερώτηση του πλουσίου νέου: «∆ιδάσκαλε αγαθέ, τι αγαθόν ποιήσω ίνα έχω ζωήν αιώνιον;» (Ματθ. 19:16), είναι η βαθύτερη και απλούστερη καθοδήγηση για την πνευµατική ζωή: «Τήρησον τας εντολάς». Παραδίδεται ότι όταν κάποιος ρώτησε τον Αγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο τι απαιτείται για να φτάσει κανείς στη θέωση, εκείνος απάντησε µε τα λόγια του Κυρίου: «Τήρησον τας εντολάς». Τηρώντας και εφαρµόζοντας τις εντολές, αρχίζουµε να συνειδητοποιούµε τις αδυναµίες µας, όπως διδάσκει ο Αγιος Συµεών ο Νέος Θεολόγος. Αναγνωρίζοντας τις αδυναµίες µας, κερδίζουµε δύο θεµελιώδη στοιχεία για την πνευµατική ζωή: αφ’ ενός καλλιεργούµε την ταπεινοφροσύνη και αφ’ ετέρου αναζητούµε και αποδεχόµαστε ευκολότερα τη θεραπεία. Οταν συνειδητοποιούµε την πνευµατική µας ασθένεια, αναζητούµε τον ιατρό και δεχόµαστε τη θεραπεία που προσφέρει. Το πρόβληµα εντοπίζεται όταν αγνοούµε ή δεν αισθανόµαστε την ασθένειά µας. Η θεραπεία µπορεί να είναι πικρή, αλλά η ίαση είναι γλυκιά. Η Εκκλησία, στη σοφία της, µας προετοιµάζει για τη συνάντηση µε τον Αναστηµένο Κύριο µέσω της µακράς περιόδου της Σαρακοστής, ενός διαστήµατος νηστείας, περισυλλογής και σωµατικής και πνευµατικής άσκησης, ώστε να µετάσχουµε στην Ανάστασή Του. Κατά την τελετή της Αναστάσεως, ο επίσκοπος ή ο ιερέας προσκαλεί το ποίµνιο: «∆εύτε λάβετε φως...», το Αληθινό Φως, που είναι ο Ιησούς Χριστός: «Εν αυτώ ζωή ην, και η ζωή ην το φως των ανθρώπων» (Ιω. 1:4). Εάν αποµακρύνουµε αυτό το φως από τη ζωή µας, εκείνη καθίσταται αξιοθρήνητη, µετατρεπόµενη σε ύπαρξη χωρίς φως και ελπίδα, κυριευµένη από άγχος και σκοτάδι. Μόνο η παρουσία του Χριστού στις ψυχές µας µπορεί να ενισχύσει τις δυνάµεις µας και να στερεώσει τα θεµέλια της ύπαρξής µας. ∆ιότι εάν δεν βιώσουµε τον πόνο του Σταυρού, δεν θα γευθούµε ούτε τη χαρά, τη ζωή και το φως της Αναστάσεως

Ποιο είναι το µήνυµά σας για τις µέρες που έρχονται;

Προσωπικά, θα αγωνιστώ µε όλες µου τις δυνάµεις να διακονήσω το ποίµνιο που µου εµπιστεύθηκε ο Θεός, έχοντας πάντοτε κατά νου τα λόγια του Κυρίου ότι «ο Υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι, αλλά διακονήσαι» (Ματθ. 20:28). Θα προσπαθήσω, επίσης, να συνεχίσουµε µε όλες τις δυνάµεις µας το λαµπρό έργο του µακαριστού Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Η Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας θα είναι φιλική και επιδιώκει να συµβιώνει ειρηνικά µε όλους, ακολουθώντας την προτροπή του Αποστόλου Παύλου: «ει δυνατόν, το εξ υµών µετά πάντων ανθρώπων ειρηνεύοντες» (Ρωµ. 12:18). Θα προσπαθήσει, επίσης, στο µέτρο των δυνατοτήτων της, να ενθαρρύνει και να συµµετέχει ενεργά τόσο στον πανορθόδοξο διάλογο όσο και στον διάλογο µε όλους τους άλλους, «αληθεύοντες εν αγάπη» (Εφ. 4:15).

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή