Μπορεί να ήταν αναμενόμενο, ιδίως αν άκουγε κανείς την προεκλογική καμπάνια του Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο οι ανακοινώσεις για την επιβολή ανταποδοτικών δασμών σήμαναν καμπανάκι, οξύνοντας την αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές, ενώ οδηγούν αυτό που περιγραφόταν ως «φιλελεύθερη διεθνής τάξη» σε ένα ανάχωμα.

Αναλυτές βλέπουν να πέφτει περισσότερο «αλάτι στις πληγές» μιας παγκόσμιας οικονομίας που προσπαθούσε να συνέλθει από το πανδημικό σοκ, αλλά και από έναν έντονο γεωπολιτικό ανταγωνισμό, που τροφοδοτήθηκε και από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Όπως το έθεσε, πάντως, ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος σε μια τελετή στον Λευκό Οίκο για την «Ημέρα Απελευθέρωσης» (2/4), που είχε έντονο το επικοινωνιακό στοιχείο (παίζοντας και το «χαρτί» του «μπλε κολλάρου», των εργατών που τον στηρίζουν): «Βάζουμε πρώτα την Αμερική», επαναφέροντας μέτρα που οδήγησαν στην οικονομική άνθηση της χώρας από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα και επιβάλλοντας «καλοσυνάτους» δασμούς σε προϊόντα ως απάντηση στους δασμούς άλλων. Προκειμένου, δε, να υπολογίσει αυτούς τους δασμούς, προσμετρήθηκαν όχι μόνο τα επίσημα στοιχεία, αλλά και κάθε εμπόδιο (νομισματικό ή μη νομισματικό) που δυσχεραίνει την είσοδο των αμερικανικών προϊόντων στην εκάστοτε ξένη αγορά. Όπως ανέφερε στο Reuters ο Olu Sonola του οίκου αξιολόγησης Fitch, οι δασμοί μεσοσταθμικά φτάνουν στο 22%, ενώ πέρυσι ανέρχονταν στο 2,5%.

Δασμοί Τραμπ: Προσέλκυση νέων επενδύσεων, με στροφή σε αμερικανικά προϊόντα

Η λογική που ασπάζεται το οικονομικό επιτελείο του Αμερικανού προέδρου για να επιβάλει ένα μέτρο που μοιάζει ανορθόδοξο (και θα συναντήσει αντιστάσεις, όπως παραδέχθηκε) είναι η προσέλκυση νέων επενδύσεων, σε συνδυασμό με τη στροφή σε αμερικανικά προϊόντα, καθιστώντας τα ξένα πιο ακριβά. Παράλληλα, αποσκοπεί στην ενίσχυση των δημόσιων ταμείων από τα άμεσα φορολογικά έσοδα, τα οποία θα πληρώσουν οι χώρες που θέλουν εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ και όχι οι Αμερικανοί φορολογούμενοι. Βέβαια, υπάρχει ένα μεγάλο «αλλά»: Σε μια πλήρως διεθνοποιημένη αμερικανική εσωτερική αγορά, εκεί όπου πλέον τα πάντα (οι υπολογιστές, τα κινητά, τα ηλεκτρονικά, τα αυτοκίνητα, τα πλοία κ.ά.) είναι εισαγόμενα, όπως παραδέχθηκε και ο ίδιος ο Τραμπ, πώς μπορούν να λειτουργήσουν αυτά τα μέτρα και να αποφευχθεί ένα νέο σπιράλ ακρίβειας; Άλλωστε, ήδη πριν από την ανακοίνωση των δασμών, η εμπιστοσύνη των Αμερικανών καταναλωτών ήταν στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και 4 χρόνια, την ώρα που το πρώτο τρίμηνο του 2025 έκλεινε για δύο εκ των μεγαλύτερων χρηματιστηριακών δεικτών στις ΗΠΑ στο «κόκκινο» και σε επίπεδα αντίστοιχα της περιόδου της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία (Nasdaq και S&P 500, με τον πρώτο να καταγράφει απώλειες 10,4% και τον δεύτερο απώλειες λίγο πάνω από 4,5%).

Σε εφαρμογή από τις 12 τα µεσάνυχτα οι δασμοί

Υπενθυµίζεται πως, σύµφωνα µε το εκτελεστικό διάταγµα που υπεγράφη, οι ΗΠΑ από τις 12 τα µεσάνυχτα της Τετάρτης (9/4) θα επιβάλουν:

  • Στις εισαγωγές από την Κίνα, δασµούς της τάξης του 34%.
  • Στις εισαγωγές από την Ε.Ε., δασµούς της τάξης του 20%.
  • Στις εισαγωγές από την Ινδία, δασµούς της τάξης του 10%.
  • Στις εισαγωγές από την Ιαπωνία, δασµούς της τάξης του 24%.
  • Στις εισαγωγές από το Ηνωµένο Βασίλειο, δασµούς της τάξης του 10%.
  • Στις εισαγωγές από το Βιετνάµ, δασµούς της τάξης του 46%. Το χαµηλότερο επίπεδο δασµών που θα επιβληθούν θα είναι το 10% (αυτοί οι «δασµοί βάσης» τίθενται σε ισχύ από το Σάββατο 5 Απριλίου).


Η πρώτη αντίδραση στα παγκόσµια χρηµατιστήρια

Η πρώτη αντίδραση στα παγκόσµια χρηµατιστήρια ήταν αρνητική. Το άνοιγµα της Πέµπτης, αµέσως µετά τις ανακοινώσεις, βρήκε τα ασιατικά χρηµατιστήρια να καταγράφουν µεγάλες απώλειες: Ο ιαπωνικός Nikkei ξεκινούσε µε -3,9%, φτάνοντας σε χαµηλό 8 µηνών, και ο δείκτης στο Ανόι του Βιετνάµ έχανε 5,6%, την ώρα που ο χρυσός εκτινασσόταν, καταγράφοντας ιστορικό υψηλό 1.319 δολαρίων, µε το αµέσως προηγούµενο ρεκόρ να έχει σηµειωθεί µόλις δύο ηµέρες πριν, την Τρίτη (1η/4). Σφοδρό πλήγµα δόθηκε και στους τεχνολογικούς κολοσσούς (παρά τις εξαγγελίες Τραµπ για «επιστροφή στις ΗΠΑ»), µε τη µετοχή της Apple (που έχει την παραγωγική της βάση για τα iPhone στην Κίνα) να χάνει µέχρι και 6% στα συµβόλαια µελλοντικής εκπλήρωσης στις αµερικανικές χρηµαταγορές, συµπαρασύροντας και τη Nvidia (που κατασκευάζει τα chips της στην Ταϊβάν, απώλειες 4,5%) και την Tesla του Ελον Μασκ (απώλειες 6%), ενώ από τον «χορό» δεν έλειψαν και πολυεθνικές όπως η Nike και η GAP, που, ως γνωστόν, η παραγωγική τους βάση είναι επίσης στην Ασία σε µεγάλο βαθµό. Επίσης, η Πέµπτη ήταν µία από τις χειρότερες ηµέρες στη σύγχρονη ιστορία της Wall Street, καθώς ο Dow Jones έκλεισε µε «βουτιά» 3,98% και ο S&P 500 έχανε 4,84%, καταγράφοντας απώλειες 2 τρισ. δολαρίων και φέρνοντας στον νου µνήµες κορονοϊού. Την ίδια ώρα, το πετρέλαιο «βούλιαζε» καταγράφοντας απώλειες πάνω από 5%, µε το δολάριο να ακολουθεί στο αρνητικό σπιράλ.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά