Η επικείμενη συνάντηση της Τζόρτζια Μελόνι με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα μετά την εξαγγελία των αμερικανικών δασμών που απειλούν την ευρωπαϊκή και ιδιαίτερα την ιταλική οικονομία. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, που αρχικά θεωρούνταν φυσικός σύμμαχος του Τραμπ λόγω της δεξιάς ιδεολογίας της, καλείται τώρα να λειτουργήσει ως γέφυρα μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ σε μια κρίσιμη συγκυρία για τις διατλαντικές σχέσεις.

Το διπλωματικό μαραθώνιο της Μελόνι στη Μεγάλη Εβδομάδα

Η Μεγάλη Εβδομάδα αποκτά διπλή σημασία για την Τζόρτζια Μελόνι, τόσο θρησκευτική όσο και διπλωματική. Την Πέμπτη 17/4 η Ιταλίδα πρωθυπουργός θα συναντηθεί με τον Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσιγκτον, ενώ την επόμενη ημέρα (18/4) θα υποδεχθεί στη Ρώμη τον Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέιμς Ντέιβιντ Βανς. Οι συναντήσεις αυτές προκαλούν ανησυχία σε μέρος της γαλλικής κυβέρνησης για πιθανή διάσπαση του κοινού ευρωπαϊκού μετώπου.

Ο Ιταλός υπουργός για τις Σχέσεις με την ΕΕ, Τομάσο Φότι, απάντησε στις ανησυχίες υπενθυμίζοντας την επίσκεψη του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στα τέλη Φεβρουαρίου, τονίζοντας πως "δεν υπάρχουν έθνη Α και Β" και απορρίπτοντας τη λογική των δύο μέτρων και δύο σταθμών.

Η πρόταση της Μελόνι για εξομάλυνση των σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ

Παρά την απουσία επίσημης "στέψης" ως εκπροσώπου της ΕΕ, η Τζόρτζια Μελόνι αναμένεται να παρουσιάσει μια συγκεκριμένη πρόταση για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύμφωνα με την Corriere della Sera, η ιταλική κυβέρνηση έχει ήδη ζητήσει τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με:

  1. Την προθυμία της Ιταλίας να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό φυσικό αέριο βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα
  2. Την προθυμία να αυξήσει τις αγορές όπλων αμερικανικής παραγωγής
  3. Την πιθανή επέκταση του εργαλείου "Safe" για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης, με επενδύσεις έως 150 δισεκατομμύρια ευρώ και στο αμερικανικό βιομηχανικό σύστημα

Παρόμοια ερωτήματα έχουν τεθεί και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως το Βερολίνο, το Παρίσι, τη Βαρσοβία και τις χώρες της Βαλτικής.

Οι στόχοι της ιταλικής διπλωματικής αποστολής

Ο Ιταλός Υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι διευκρίνισε από την Ιαπωνία ότι "το ταξίδι της Μελόνι δεν είναι για να παίξει ένα ιταλικό παιχνίδι". Αντίθετα, έχει διττό στόχο: αφενός την ενίσχυση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και αφετέρου την άσκηση πίεσης στην αμερικανική κυβέρνηση για την κατάργηση των δασμών. Ο απώτερος στόχος, σύμφωνα με τον Ταγιάνι, "θα μπορούσε να είναι η δημιουργία μιας μεγάλης ευρωαμερικανικής αγοράς ελεύθερου εμπορίου".

Οι προκλήσεις της διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση Τραμπ

Η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας παραμένει αβέβαιη, καθώς η διαπραγμάτευση προβλέπεται δύσκολη. Η εφημερίδα Il Messaggero επισημαίνει ότι η κυβέρνηση Τραμπ θέτει στο τραπέζι το ζήτημα της γραφειοκρατίας, που αποτελεί "Αχίλλειο πτέρνα" για την Ιταλία και πλήττει, μεταξύ άλλων, τις μεγάλες φαρμακευτικές βιομηχανίες.

Από οικονομικής πλευράς, η Ιταλία έχει πολλά να χάσει, ιδιαίτερα στις διμερείς σχέσεις με τις ΗΠΑ, προς τις οποίες οι εξαγωγές μόνο το 2023 ανήλθαν στα 67,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Παρά την πρόσφατη αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας (σε BBB+ από την S&P), ο Υπουργός Οικονομικών αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψη για την ιταλική ανάπτυξη στο 0,6% (από το αρχικά προβλεπόμενο 1,2%).

Το δημοσιονομικό αδιέξοδο και οι αμυντικές δαπάνες

Η Ιταλία αντιμετωπίζει ένα τεράστιο δημόσιο χρέος, εκτιμώμενο στο 136,6% του ΑΕΠ για το 2025, που την τοποθετεί σε θέση αδυναμίας. Η απαίτηση του Ντόναλντ Τραμπ για στρατιωτικές δαπάνες ύψους 5% του ΑΕΠ φαντάζει ανέφικτη, ενώ η Μελόνι στοχεύει να φτάσει τις αμυντικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ μέχρι τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο.

Ο Ιταλός Υπουργός Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζορτζέτι παραδέχτηκε ότι "τα πράγματα είναι πολύπλοκα" και ανακοίνωσε συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα. "Είναι σαφές ότι η διαπραγμάτευση δεν είναι εύκολη, διότι τα συμφέροντα όλων είναι κατά κάποιο τρόπο στο εσωτερικό. Πρέπει να βρούμε έναν συμβιβασμό", υπογράμμισε.

Η πρόταση Ρέντσι για τον Ντράγκι και οι αντιδράσεις

Τις τελευταίες ώρες, ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι πρότεινε τον Μάριο Ντράγκι ως ειδικό απεσταλμένο για τη διαπραγμάτευση μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρέντσι ήταν ο ηθικός αυτουργός της πτώσης της κυβέρνησης Κόντε το 2021 εν μέσω πανδημίας και της ανόδου του Μάριο Ντράγκι στην πρωθυπουργία. Η πρόταση αυτή, ωστόσο, δεν έχει βρει ανταπόκριση μέχρι στιγμής.

Η επικείμενη συνάντηση Μελόνι-Τραμπ αποτελεί κρίσιμο σημείο για το μέλλον των σχέσεων ΕΕ-ΗΠΑ, με την Ιταλίδα πρωθυπουργό να επιχειρεί να γεφυρώσει το χάσμα που δημιουργούν οι δασμοί και να διασφαλίσει τα ευρωπαϊκά συμφέροντα σε μια περίοδο αυξανόμενων οικονομικών και γεωπολιτικών προκλήσεων.