Υπό περιορισµό ως προς τις φιλοδοξίες της φαίνεται πως µπαίνει η Τουρκία, µε την Αγκυρα να βλέπει σε διάφορα πεδία µια ανάσχεση στους διατυπωµένους στόχους της σε βάρος της επονοµαζόµενης Κοινότητας της Ανατολικής Μεσογείου. Τόσο στο ενεργειακό «τερέν» όσο και στο διπλωµατικό-αµυντικό, µε ευρύτερες προεκτάσεις στην Ευρώπη, την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν µοιάζει να βρίσκεται σε κάποιου είδους πίεση, µε τον αντιπολιτευόµενο Τύπο στην Τουρκία (στον απόηχο και των εξελίξεων µε τον Ιµάµογλου) να χρησιµοποιεί βαριές φράσεις, όπως «προδοσία», «εγκατάλειψη της Γαλάζιας Πατρίδας» αλλά και «ανοχή», αντί για «επιρροή», προχωρώντας από την πλευρά του σε σαφή εθνικιστική πλειοδοσία.

Στα «τουρκικά ώτα» δεν ακούστηκε καλά το διακοµµατικό νοµοσχέδιο που εισήχθη στη Βουλή των Αντιπροσώπων από βουλευτές (µεταξύ των οποίων και η Ρεπουµπλικανή οµογενής βουλευτής της Νέας Υόρκης Νικόλ Μαλλιωτάκη) και αποτυπώνει τη στήριξη των ΗΠΑ στον άξονα Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ. Η συνεργασία «3+1» αφορά τη χρηµατοδότηση για το πρόγραµµα «Trireme» στη βάση της Σούδας, που συνίσταται µεταξύ άλλων στην παροχή εξειδικευµένης εκπαίδευσης για την ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκτιµάται πως θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως απτή στήριξη της Ουάσινγκτον στο project του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου (που ενοχλεί σφοδρά την Αγκυρα, υπό το φως του επεισοδίου που είχε λάβει χώρα ανοιχτά της Κάσου), µε τον Α∆ΜΗΕ να αναφέρεται προ εβδομάδων πως πήρε το «πράσινο φως» για να υποβάλει αίτηµα έκδοσης NAVTEX στο υπουργείο Εξωτερικών, ώστε στη συνέχεια η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεµικού Ναυτικού να σχεδιάσει χάρτη για τις έρευνες στα ανατολικά της Κάσου και της Καρπάθου (σ.σ. οι εξελίξεις αυτές έλαβαν χώρα, πριν φτάσουμε τελικά στην παραπομπή του θέματος στις καλένδες, όπως έγραψε η στήλη Big Mouth στις αρχές της εβδομάδας).

*Διαβάστε: Καλώδιο: Πώς φτάσαμε στο να μπει "ταφόπλακα" στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ

Την ίδια ώρα, στον απόηχο και του κελεύσµατος Τραµπ για εξορύξεις, το ενδιαφέρον της Chevron, αλλά και της Exxonmobil, για την έρευνα για ελληνικούς υδρογονάνθρακες αποτελεί µια ενίσχυση του αµερικανικού ενδιαφέροντος στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ενώ η εκδήλωση επιθυµίας από την πρώτη να προχωρήσει στα οικόπεδα νότια της Κρήτης φέρνει σε ουσιαστική «παράλυση» το τουρκολιβυκό µνηµόνιο. Αυτό, βέβαια, γίνεται µέσα και από τις πράξεις της ίδιας της Τρίπολης, που -µη θέλοντας πιθανώς να φανεί ως παράγοντας αστάθειας «στα µάτια των µεγάλων»- προκηρύσσει διεθνή διαγωνισµό για 22 νέα θαλάσσια και χερσαία µπλοκ, σεβόµενη ωστόσο τη λεγόµενη «µέση γραµµή» µε την Ελλάδα. Ολα αυτά, δε, την ώρα που η Τουρκία ψάχνει ρόλο ευρύτερα στο power game της Λιβύης, υποδεχόµενη και πάλι (για δεύτερη φορά σε έναν χρόνο) τον γιο του Χαλίφα Χάφταρ (της Ανατ. Λιβύης), γεγονός που αποτελεί πιθανότατα εγκατάλειψη της «κυβέρνησης εθνικής ενότητας» της Τρίπολης. «Ράπισµα», όµως, για την Αγκυρα αποτελούν και οι εξελίξεις σε έναν δικό της «οργανισµό», τον Οργανισµό των Τουρκογενών Κρατών.

«Ράπισμα» της Τουρκίας οι εξελίξεις στον Οργανισμό Τουρκογενών Κρατών

Με την Ε.Ε. να στρέφει το ενδιαφέρον της σε πρώτες ύλες και να επιχειρεί να διευρύνει το διπλωµατικό της αποτύπωµα, η πρόεδρος της Κοµισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου, Αντόνιο Κόστα, συναντήθηκαν την προηγούµενη Παρασκευή (4/4) µε τους προέδρους του Καζακστάν, του Ουζµπεκιστάν, του Τουρκµενιστάν, του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν, στην πόλη Σαµαρκάνδη του Ουζµπεκιστάν. Σε αυτήν τη Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε. - Κεντρικής Ασίας, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε επενδύσεις 12 δισ. ευρώ για την περιοχή µέσω της πρωτοβουλίας Global Gateway. Οπως αναφέρει το Euronews, από αυτά τα 12 δισ. ευρώ, 3 δισ. θα χρηµατοδοτήσουν έργα µεταφορών, διευκολύνοντας την ανάπτυξη του εµπορικού διαδρόµου Trans-Caspian Transport Corridor, 2,5 δισ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε έργα κρίσιµων πρώτων υλών, ενώ 6,4 δισ. θα χρηµατοδοτήσουν έργα στους τοµείς της ενέργειας, της κλιµατικής δράσης, της διαχείρισης των υδάτων και της ψηφιακής συνδεσιµότητας.

Μαζί, όµως, µε αυτή την εξέλιξη, σηµειώθηκε και µια άλλη, που αποτελεί σαφές πλήγµα στην Αγκυρα: Καζακστάν, Ουζµπεκιστάν και Τουρκµενιστάν, σύµµαχοι της Αγκυρας και µέλη του Οργανισµού Τουρκογενών Κρατών (ΟΤΚ), διορίζουν πρεσβευτές στη Λευκωσία, αναγνωρίζοντας µε τον πιο επίσηµο τρόπο την Κυπριακή ∆ηµοκρατία. Υπενθυµίζεται πως στον ΟΤΚ status παρατηρητή είχε παραχωρηθεί στο ψευδοκράτος, µε το γεγονός αυτό να σηµαίνει πιθανή αναθεώρηση προτεραιοτήτων των κρατών της Κεντρικής Ασίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι µόνες χώρες που είναι µέλη του Οργανισµού µε τις οποίες η Κυπριακή ∆ηµοκρατία δεν έχει διπλωµατικές σχέσεις πλέον είναι η Τουρκία και το Αζερµπαϊτζάν. Μάλιστα, και το Μπακού δεν πρέπει να αποκλείεται να ακολουθήσει την παράκαµψη του δρόµου της «τουρκικής αποµόνωσης», αν ληφθεί υπόψη πως «τον τελευταίο έναν χρόνο είχαµε δύο συναντήσεις σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών», όπως ανέφερε ο «Φιλελεύθερος». Λόγω, δε, των παραπάνω τεκταινοµένων, που ίσως πέρασαν «κάτω από τα ραντάρ», η αντιπολιτευόµενη «Τζουµχουριέτ» (προσκείµενη στο κεµαλικό CHP) κυκλοφορούσε µε το χαρακτηριστικό πρωτοσέλιδο οργής: «Πούλησαν την “Τ∆ΒΚ” για 12 δισ. ευρώ», εννοώντας τις εξαγγελίες της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Το ίδιο «περιθωριοποιηµένη» µοιάζει η Τουρκία και στο επίπεδο της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας: Με το ταµείο SAFE να στηρίζει πρωτίστως τα ευρωπαϊκά σχέδια για την αµυντική βιοµηχανία (ικανοποιώντας πρωτίστως τις γαλλικές θέσεις), η Τουρκία, αλλά ακόµα και το Ηνωµένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ ψάχνουν ρόλο και επωφελείς συµπράξεις. «Παράθυρο» εν προκειµένω για την Τουρκία αποτελεί η Ρώµη και η εξαγορά της Piaggio Aerospace από την Baykar, ενώ διόλου τυχαίο φαίνεται πως ο Ιταλός υπουργός Αµυνας, Γκουίντο Κροσέτο, βρέθηκε στην Τουρκία τη ∆ευτέρα (7/4), για να συναντηθεί µε τον οµόλογό του, Γιασάρ Γκιουλέρ. Σύµφωνα µε τις ανακοινώσεις, στην ατζέντα βρέθηκαν ζητήµατα τόσο συνεργασίας στον τοµέα της αµυντικής βιοµηχανίας όσο και διµερούς αµυντικής συνεργασίας.

Το «πρόβληµα» Ισραήλ για την Τουρκία και η «µάχη» στη Συρία

Κρίσιµο σκόπελο για την Τουρκία αποτελεί το Ισραήλ. Το Τελ Αβίβ έχει στρέψει εδώ και καιρό το βλέµµα στις εξελίξεις στη ∆αµασκό και έχει θορυβηθεί ιδιαίτερα από τον «εναγκαλισµό» του άλλοτε συνδεδεµένου µε την «Αλ-Κάιντα» Αχµεντ αλ-Σάρα, µε την Αγκυρα να επιζητεί βάσεις, που θα µπορούσαν να εξυπηρετήσουν τόσο για την εκτόξευση µη επανδρωµένων αεροσκαφών όσο και για την ενδεχόµενη εγκατάσταση των ρωσικών S-400 (γεγονός που θα σήµαινε και την «υπέρβαση» του σκοπέλου CAATSA, ανοίγοντας τον δρόµο και για την επιστροφή της Τουρκίας σε ρόλο συµπαραγωγού των F-35). Οµως, το Ισραήλ «δεν άφησε τον χρόνο να περάσει» και προχώρησε σε βοµβαρδισµούς στις βάσεις Τ-4 σε Παλµύρα και Χάµα (στο κέντρο της χώρας), µε το µήνυµα στην Τουρκία να είναι σαφές: η στρατιωτική της παρουσία στη Συρία, η µετατροπή της σε τουρκικό ενεργούµενο και η αµφισβήτηση της αεροπορικής υπεροχής δεν θα γίνουν δεκτές.

Το «µπρα ντε φερ» Τελ Αβίβ και Αγκυρας, µε επίκεντρο τη ∆αµασκό, που κέντρισε και το ενδιαφέρον του «Economist» για µια ανάλυση του εν λόγω σκηνικού µεγάλης έντασης, έχει φυσικά µεταφερθεί και στην Ουάσινγκτον. Ο Μπένιαµιν Νετανιάχου επισκέφθηκε και πάλι τον Λευκό Οίκο, για δεύτερη φορά µετά την επιστροφή Τραµπ στην προεδρία, «παίρνοντας» και τώρα µια «πρωτιά»: Ηταν ο πρώτος χρονικά ηγέτης που επισκέφθηκε τον Αµερικανό πρόεδρο µετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ήταν ο πρώτος που έκανε το ίδιο ταξίδι, µετά την εξαγγελία για «σαρωτικούς» δασµούς ανά την υφήλιο στην επονοµασθείσα από τον ένοικο του Λευκού Οίκου «Ηµέρα Απελευθέρωσης». Η συζήτηση Τραµπ και Νετανιάχου πήγε και στην Τουρκία, µε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό να λέει χαρακτηριστικά πως «οι σχέσεις µας µε την Αγκυρα έχουν επιδεινωθεί» και ότι η Συρία δεν πρέπει να χρησιµεύσει ως βάση εκκίνησης για τουρκικές επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ. Η τοποθέτηση Νετανιάχου ήρθε παρά τους επαίνους Τραµπ για τον Ερντογάν για όσα του αποδίδει ότι πέτυχε στη Συρία µετά την ανατροπή του καθεστώτος Ασαντ αλλά και για τις αναφορές στις «θερµές» σχέσεις τους, απέναντι στις επιθυµίες του Τύπου. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός σηµείωσε, µάλιστα, µε αφορµή το σχόλιο του Αµερικανού προέδρου, πως «µπορεί να βοηθήσει» αν υπάρχει πρόβληµα µε την Τουρκία: «Είπα στον πρόεδρο Τραµπ, που είναι φίλος µου - όπως είναι και φίλος του Ερντογάν: “Αν χρειαστούµε τη βοήθειά σου, θα σου µιλήσουµε γι’ αυτό” ».

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά