Στην πιο δραματική κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου, ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε την Κίνα με δασμούς έως 245% στα κρίσιμα ορυκτά. Η κίνηση αυτή αποτελεί άμεση απάντηση στην αυστηροποίηση των εξαγωγικών ελέγχων του Πεκίνου σε στρατηγικά ορυκτά που χρησιμοποιούνται σε smartphones, ηλεκτρικές συσκευές, κινητήρες αεροσκαφών και πυρηνικά υποβρύχια, θέτοντας σε κίνδυνο την αμερικανική αμυντική βιομηχανία.

Το εκτελεστικό διάταγμα της 15ης Απριλίου δίνει εντολή στο υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ να διερευνήσει εάν οι εισαγωγές κρίσιμων ορυκτών από την Κίνα αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στις εμπορικές σχέσεις των δύο υπερδυνάμεων.

Η στρατηγική σημασία των κρίσιμων ορυκτών για τις ΗΠΑ

Οι σπάνιες γαίες και άλλα κρίσιμα ορυκτά δεν αποτελούν απλώς βιομηχανικές εισροές αλλά τη ραχοκοκαλιά της αμυντικής βιομηχανικής βάσης των ΗΠΑ. Όπως επισήμανε ο Λευκός Οίκος: "Τα κρίσιμα ορυκτά, συμπεριλαμβανομένων των σπάνιων γαιών, είναι απαραίτητα για την εθνική ασφάλεια και την οικονομική ανθεκτικότητα".

Η εξάρτηση των ΗΠΑ από την Κίνα είναι εντυπωσιακή:

  • Οι ΗΠΑ διαθέτουν μόλις ένα λειτουργικό ορυχείο σπάνιων γαιών
  • Η Κίνα κυριαρχεί στο 92% της παγκόσμιας δυναμικότητας επεξεργασίας σπάνιων γαιών
  • Οι ΗΠΑ εξαρτώνται από την Κίνα για το 70% των εισαγωγών τους σε ενώσεις και μέταλλα σπάνιων γαιών
  • Οι σπάνιες γαίες είναι απαραίτητες για βιομηχανίες άμυνας, ηλεκτρικών οχημάτων, ενέργειας και ηλεκτρονικών

Αξιωματούχοι του Τραμπ υποστηρίζουν ότι η Κίνα χρησιμοποιεί αυτή την κυριαρχία ως γεωπολιτικό όπλο. "Η υπερβολική εξάρτηση από ξένα κρίσιμα ορυκτά θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις αμυντικές δυνατότητες των ΗΠΑ, την ανάπτυξη υποδομών και την τεχνολογική καινοτομία", ανέφερε ο Λευκός Οίκος.

Γιατί ο Τραμπ επέλεξε δασμούς 245% στην Κίνα

Ο δασμός 245% αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης, επιθετικής εμπορικής στρατηγικής του Ντόναλντ Τραμπ που περιλαμβάνει:

  • Βασικό δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές σε όλους τους τομείς
  • "Αμοιβαίο" δασμό 34% για τα κινεζικά προϊόντα
  • Πρόσθετους δασμούς 125% για εμπορικές πρακτικές που οι ΗΠΑ θεωρούν αθέμιτες
  • Δασμό 20% που συνδέεται με τον υποτιθέμενο ρόλο της Κίνας στη διακίνηση φαιντανύλης

"Η Κίνα αντιμετωπίζει τώρα δασμούς έως και 245% στις εισαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες ως αποτέλεσμα των αντιποίνων της", δήλωσε ο Λευκός Οίκος, καθιστώντας σαφές ότι πρόκειται για άμεση απάντηση στους περιορισμούς εξαγωγών της Κίνας.


Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d988i8595s1t)

Κρίσιμα ορυκτά: Το νέο πεδίο μάχης μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας


Ο Λευκός Οίκος πλαισίωσε την κίνηση του Τραμπ ως απάντηση στην αυξανόμενη εξάρτηση από την Κίνα για κρίσιμα ορυκτά όπως το γάλλιο, το γερμάνιο, το αντιμόνιο και οι σπάνιες γαίες. Αυτά τα υλικά είναι απαραίτητα για προηγμένα όπλα, ασφαλείς επικοινωνίες και κατασκευές αιχμής, αποτελώντας τα θεμέλια της εθνικής άμυνας των ΗΠΑ.

Οι δασμοί ακολουθούν την απόφαση του Πεκίνου να περιορίσει τις εξαγωγές πολλαπλών μετάλλων σπάνιων γαιών και μαγνητών, κίνηση που η Ουάσινγκτον θεωρεί προσπάθεια στραγγαλισμού των βιομηχανιών των ΗΠΑ και των συμμάχων τους σε τομείς όπως η αεροδιαστημική, οι ηλεκτρικές συσκευές και οι ημιαγωγοί.

Αμερικανοί αξιωματούχοι κατηγορούν την Κίνα ότι χρησιμοποιεί την κυριαρχία της σε κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού ως γεωπολιτικό μοχλό πίεσης, αναφέροντας τη χειραγώγηση των τιμών, την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και τις αυθαίρετες απαγορεύσεις εξαγωγών ως μορφές οικονομικού καταναγκασμού.

Η αντίδραση της Κίνας στους δασμούς Τραμπ


Η Κίνα έχει απαντήσει σε προηγούμενους δασμούς των ΗΠΑ με τα δικά της αντίμετρα, όπως το μπλοκάρισμα των παραδόσεων αεροσκαφών Boeing και η στοχοποίηση της αμερικανικής γεωργίας. Ο συντελεστής 245% αντικατοπτρίζει μια άμεση κλιμάκωση από την πλευρά του Τραμπ, μια προσπάθεια να τιμωρηθεί και να πιεστεί η Κίνα ταυτόχρονα.

Αντιδρώντας στη δήλωση του Λευκού Οίκου, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Λιν Τζιαν είπε ότι θα πρέπει να ζητήσουν από την αμερικανική πλευρά τα "συγκεκριμένα στοιχεία για το φορολογικό συντελεστή".

Η Κίνα κάλεσε την Ουάσινγκτον να "σταματήσει να απειλεί και να εκβιάζει", αφού ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι εναπόκειται στο Πεκίνο να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. "Εάν οι ΗΠΑ θέλουν πραγματικά να επιλύσουν το ζήτημα μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων, θα πρέπει να σταματήσουν να ασκούν ακραίες πιέσεις", δήλωσε ο Λιν Τζιαν, προσθέτοντας "η Κίνα δεν θέλει να πολεμήσει, αλλά δεν φοβάται να πολεμήσει".

Οι επιπτώσεις στην αμερικανική βιομηχανία

Αυτός ο πόλεμος δασμών δεν είναι απλώς μια εμπορική διαμάχη αλλά ένας πόλεμος στρατηγικών πόρων. Το 2019, ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping επισκέφτηκε ένα εργοστάσιο σπάνιων γαιών στο Ganzhou και δήλωσε: "Οι σπάνιες γαίες είναι ζωτικής σημασίας στρατηγικός πόρος".

Έξι χρόνια αργότερα, η λαβή της Κίνας σε αυτά τα υλικά είναι πιο σφιχτή από ποτέ. Οι σπάνιες γαίες χρησιμοποιούνται σε μαχητικά αεροσκάφη F-35, κατευθυνόμενους πυραύλους, smartphones, μηχανήματα μαγνητικής τομογραφίας και προηγμένα συστήματα ραντάρ και επικοινωνιών.

Πρόσφατα, η Κίνα ανέστειλε τις εξαγωγές έξι βαρέων σπάνιων γαιών και μαγνητών σπάνιων γαιών, αποκλείοντας βασικά εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται από εταιρείες αεροδιαστημικής, αυτοκινητοβιομηχανίες και στρατιωτικούς εργολάβους.

Εμπειρογνώμονες του κλάδου επιβεβαιώνουν ότι ο αντίκτυπος είναι ήδη αισθητός. "Αυτή τη στιγμή, κυριολεκτικά αυτές οι εξαγωγές αναστέλλονται", δήλωσε στο CNN ο Joshua Ballard, διευθύνων σύμβουλος της USA Rare Earth. "Δεν έχουμε πολλά αποθέματα εδώ στις ΗΠΑ... Αυτό είναι το καλύτερο παιχνίδι της Κίνας. Δεν έχουν μεγάλη επιρροή όταν πρόκειται για δασμούς εναντίον μας, αλλά σίγουρα έχουν επιρροή εδώ."

Ο John Ormerod, ιδρυτής της JOC, μιας εταιρείας συμβούλων για μαγνήτες σπάνιων γαιών, δήλωσε ότι τουλάχιστον πέντε αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν παγώσει τις αποστολές τους στην Κίνα: "Υπάρχει μεγάλη σύγχυση από την πλευρά τους και χρειάζονταν διευκρινίσεις από τις αρχές".

Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης επιμένουν ότι οι εξαγωγικοί περιορισμοί προστατεύουν την εθνική ασφάλεια της Κίνας και δεν ισοδυναμούν με πλήρη απαγόρευση, ενώ η κυβέρνηση Τραμπ έχει εξαλείψει προηγούμενες εξαιρέσεις και κατώτατα όρια "de minimis" που ωφέλησαν τους κινεζικούς γίγαντες του ηλεκτρονικού εμπορίου, στοχεύοντας να κλείσει κάθε κερκόπορτα στο δασμολογικό καθεστώς.