Διάστημα: Σε μακρινό εξωπλανήτη εντοπίστηκαν οι "ισχυρότερες μέχρι σήμερα" ενδείξεις εξωγήινης ζωής
Τα ερωτήματα
Σε έναν γιγάντιο εξωπλανήτη, σε απόσταση 124 ετών φωτός από τη Γη, εντοπίστηκαν τα πιο ισχυρά έως τώρα σημάδια πιθανής βιολογικής δραστηριότητας
Τα πιο ισχυρά έως τώρα σημάδια πιθανής βιολογικής δραστηριότητας πέρα από το ηλιακό μας σύστημα εντοπίστηκαν σε έναν γιγάντιο εξωπλανήτη, σε απόσταση 124 ετών φωτός από τη Γη, σύμφωνα με παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Συγκεκριμένα οι αστρονόμοι εντόπισαν στον εξωπλανήτη K2-18 b ίχνη δύο χημικών ενώσεων –διμεθυλοσουλφίδιο (DMS) και διμεθυλοδισουλφίδιο (DMDS)– τα οποία, στη Γη, παράγονται αποκλειστικά από μορφές ζωής όπως το θαλάσσιο φυτοπλαγκτόν.
Όπως δήλωσε στον Guardian ο Nikku Madhusudhan, καθηγητής, αστροφυσικός του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, που ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας: «Αυτή είναι η ισχυρότερη ένδειξη μέχρι σήμερα για πιθανή βιολογική δραστηριότητα πέρα από το ηλιακό μας σύστημα». Και πρόσθεσε: «Είμαστε πολύ επιφυλακτικοί. Οφείλουμε να αμφισβητήσουμε τόσο την εγκυρότητα του σήματος όσο και το τι μπορεί να σημαίνει». Σύμφωνα με τον ίδιο, «ίσως στο μέλλον κοιτάξουμε πίσω σε αυτή τη στιγμή και αναγνωρίσουμε ότι ήταν το σημείο καμπής – εκεί όπου το ερώτημα "είμαστε μόνοι;" μπόρεσε να απαντηθεί».
Αν και η ανίχνευση των ενώσεων είναι στατιστικά σημαντική (με πιθανότητα μόλις 0,3% να πρόκειται για τυχαίο συμβάν), δεν επαρκεί από μόνη της για να αποδείξει την ύπαρξη ζωής. Όπως τόνισε η δρ Nora Hänni, χημικός στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, DMS έχει εντοπιστεί και σε κομήτες χωρίς ίχνη ζωής, ενώ άλλοι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι οι συνθήκες στον K2-18 b παραμένουν αμφιλεγόμενες: μπορεί να είναι ένας πλανήτης με ωκεανούς, αλλά και ένας αέριος πλανήτης ή ακόμα και ένας κόσμος από μάγμα.
Ο K2-18 b, που βρίσκεται στον αστερισμό του Λέοντα, έχει σχεδόν εννέα φορές τη μάζα της Γης και είναι περίπου 2,6 φορές μεγαλύτερος, ενώ περιφέρεται εντός της κατοικήσιμης ζώνης του άστρου του – ενός ερυθρού νάνου με τη μισή μάζα του Ήλιου. Το 2019, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble φάνηκε να ανιχνεύει υδρατμούς στην ατμόσφαιρά του, με τους επιστήμονες να τον χαρακτηρίζουν τότε ως «τον πιο κατοικήσιμο γνωστό κόσμο». Παρ' όλ' αυτά, μεταγενέστερες αναλύσεις του 2023 έδειξαν ότι το σήμα πιθανότατα προερχόταν από μεθάνιο, γεγονός που πυροδότησε νέα ερωτήματα αλλά και τη θεωρία ύπαρξης ενός βαθύτατου ωκεανού.
Μόλις ο πλανήτης πέρασε μπροστά από το άστρο του, το James Webb ανίχνευσε πτώση σε συγκεκριμένα μήκη κύματος, συμβατά με την απορρόφηση από DMS και DMDS. Η παρουσία των μορίων μπορεί να εξηγηθεί και από υπερβολικά σπάνιες κοσμικές προσκρούσεις, ηφαιστειακή δραστηριότητα ή χημικές αντιδράσεις σε υδροθερμικούς αεραγωγούς, ωστόσο όλες αυτές οι εναλλακτικές παραμένουν υποθετικές. Οι διαφωνίες αρκετές, ωστόσο οι επιστήμονες συμφωνούν ότι πρόκειται για ένα μεγάλο άλμα στην αναζήτηση εξωγήινης ζωής, ακόμη κι αν δεν συνιστά απόδειξη. Αν αυτή η ανακάλυψη αποδειχθεί αξιόπιστη και επιβεβαιωθεί από μελλοντικές παρατηρήσεις, τότε ίσως βρισκόμαστε πιο κοντά από ποτέ στην απάντηση στο αρχέγονο ερώτημα: «Είμαστε μόνοι στο σύμπαν;».
Όπως δήλωσε στον Guardian ο Nikku Madhusudhan, καθηγητής, αστροφυσικός του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, που ηγήθηκε της ερευνητικής ομάδας: «Αυτή είναι η ισχυρότερη ένδειξη μέχρι σήμερα για πιθανή βιολογική δραστηριότητα πέρα από το ηλιακό μας σύστημα». Και πρόσθεσε: «Είμαστε πολύ επιφυλακτικοί. Οφείλουμε να αμφισβητήσουμε τόσο την εγκυρότητα του σήματος όσο και το τι μπορεί να σημαίνει». Σύμφωνα με τον ίδιο, «ίσως στο μέλλον κοιτάξουμε πίσω σε αυτή τη στιγμή και αναγνωρίσουμε ότι ήταν το σημείο καμπής – εκεί όπου το ερώτημα "είμαστε μόνοι;" μπόρεσε να απαντηθεί».
