Πάπας Φραγκίσκος: Το Κονκλάβιο, ο λευκός καπνός και οι επικρατέστεροι για τη θέση του Ποντίφικα
Τα βήματα για την ανάδειξη νέου Πάπα
Ο θάνατος του πάπα Φραγκίσκου σε ηλικία 88 ετών σηματοδοτεί την έναρξη των επίσημων διεργασιών για την εκλογή του νέου ποντίφικα

Το πρωτόκολλο για τη διαδοχή του Πάπα καθορίζεται από τη μακραίωνη παράδοση και τις διατάξεις της Καθολικής Εκκλησίας, όπως προβλέπονται στο Αποστολικό Σύνταγμα “Universi Dominici Gregis”, που εκδόθηκε από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄ και συμπληρώθηκε από τους διαδόχους του.
Η διαδικασία εκλογής του νέου Πάπα αναμένεται να διεξαχθεί δύο με τρεις εβδομάδες μετά την κηδεία, όταν το Κολέγιο των Καρδιναλίων θα συγκληθεί στην Καπέλα Σιστίνα για να ξεκινήσει το μυστικό κονκλάβιο εκλογής νέου Πάπα.
Εκεί θα συμμετάσχουν 135 καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών, εκ των οποίων περίπου το 80% είχαν διοριστεί από τον ίδιο τον Φραγκίσκο, γεγονός που ενδέχεται να επηρεάσει την κατεύθυνση της εκλογής.
Τα βήματα της διαδοχής
1. Διαπίστωση του θανάτου: Ο Καμεραλένγκος (Cardinal Camerlengo), υπεύθυνος για τη διαχείριση της Αγίας Έδρας κατά τη διάρκεια της «sede vacante» (χρονικό διάστημα μεταξύ δύο Παπών), είναι αυτός που επιβεβαιώνει επίσημα τον θάνατο του Ποντίφικα.Ο Καμεραλένγκος σφραγίζει τα διαμερίσματα του Πάπα και καταστρέφει το “Δαχτυλίδι του Ψαρά” (σύμβολο της παποσύνης), για να αποφευχθεί η κατάχρηση του παπικού κύρους.
2. Sede Vacante και πένθος: Ξεκινά επίσημα η “Sede Vacante” – η περίοδος όπου η Αγία Έδρα είναι κενή. Η περίοδος πένθους διαρκεί 9 ημέρες (Novemdiales) με ειδικές λειτουργίες και προσευχές στη μνήμη του Πάπα.
3. Σύγκληση του Κονκλάβιου: Εντός 15 έως 20 ημερών από τον θάνατο του Πάπα συγκαλείται το Κονκλάβιο, η συνέλευση των Καρδιναλίων για την εκλογή του νέου Ποντίφικα.
4. Διαδικασία εκλογής: Το Κονκλάβιο διεξάγεται κεκλεισμένων των θυρών στην Καπέλα Σιξτίνα του Βατικανού. Οι Καρδινάλιοι ψηφίζουν σε διαδοχικά μυστικά ψηφοδέλτια. Για να εκλεγεί κάποιος Πάπας, απαιτείται πλειοψηφία 2/3 των ψήφων. Αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, συνεχίζονται οι ψηφοφορίες δύο φορές το πρωί και δύο φορές το απόγευμα καθημερινά.
5. Η ανακοίνωση: Λευκός καπνός υψώνεται από την καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα συμβολίζει την εκλογή.
Όταν κάποιος συγκεντρώσει τις απαιτούμενες ψήφους και αποδεχτεί, ερωτάται: «Acceptasne electionem de te canonice factam in Summum Pontificem?» (Αποδέχεσαι την κανονική εκλογή σου ως Ανώτατος Ποντίφικας;)
Επιλέγει το παπικό όνομα του και ανακοινώνεται με τη φράση: “Habemus Papam!” (Έχουμε Πάπα!)
Οι πιθανοί υποψήφιοι για το παπικό αξίωμα
Αν και η διαδικασία του κονκλαβίου είναι μυστική, ορισμένα ονόματα έχουν ήδη αναφερθεί ως πιθανοί διάδοχοι:Καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν
Επί 11 χρόνια υπηρέτησε στο Βατικανό του πάπα Φραγκίσκου ο γραμματέας του κράτους του Βατικανού, ο 70χρονος Πιέτρο Παρολίν, και έχει αναδειχθεί σε φαβορί από τον περασμένο Νοέμβριο. Πολιτικά θεωρείται μετριοπαθής και πέρασε την καριέρα του συμμετέχοντας στη διπλωματική πτέρυγα της Αγίας Εδρας, στη Νουντσιατούρα της Νιγηρίας και του Μεξικού. Έγινε καρδινάλιος το 2014 από τον πάπα Φραγκίσκο και παράλληλα θα μπορούσε να θεωρηθεί προέκταση της ιδεολογικής κληρονομιάς του 88χρονου ποντίφικα.
Καρδινάλιος Φριντολάιν Αμπόντζο Μπεσούντζου
Πρόεδρος του Συμποσίου των Επισκοπικών Διασκέψεων της Αφρικής και της Μαδαγασκάρης, ο 65χρονος μονοπώλησε τη δημοσιότητα όταν απέρριψε δήλωση του πάπα Φραγκίσκου. Είχε κηρύξει, την ίδια στιγμή, άκυρο το δόγμα που επέτρεπε στους ιερείς να ευλογούν ανύπαντρα και ομόφυλα ζευγάρια στην αφρικανική ήπειρο.
Καρδινάλιος Βιμ Εϊγικ
Ο 71χρονος πρώην γιατρός θεωρείται ευρέως ως ένας από τους πιο συντηρητικούς, αλλά και επικρατέστερος για προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Το 2015 συνέβαλε στη συγγραφή του βιβλίου «Έντεκα καρδινάλιοι μιλούν για τον γάμο και την οικογένεια», το οποίο αντιτάχθηκε σθεναρά στην έγκριση από τον Φραγκίσκο σε πολιτικούς γάμους.
Καρδινάλιος Πέτερ Ερντο
Πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου των Επισκοπικών Διασκέψεων της Ευρώπης, ο 72χρονος θεωρείται εδώ και καιρό σημαίνουσα προσωπικότητα στην πολιτική της σύγχρονης Εκκλησίας. Βαθιά συντηρητικός, ως προς την ιδεολογική κατεύθυνση, έχει στο παρελθόν αντιταχθεί στην πολιτική για τους διαζευγμένους ή ξαναπαντρεμένους καθολικούς να λαμβάνουν τη Θεία Κοινωνία. Εχει επίσης εκφράσει την αντίθεσή του στην αποδοχή προσφύγων από ευρωπαϊκές χώρες, δηλώνοντας ότι αυτό ισοδυναμεί με εμπορία ανθρώπων. Ο Ερντο έγινε καρδινάλιος το 2003 από τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β'.
Καρδινάλιος Λούις Αντόνιο Τάγκλε
Ο 67χρονος από τις Φιλιππίνες υπηρετεί ως πρόεδρος της Διακρατικής Επιτροπής για τους αφοσιωμένους θρησκευόμενους. Αποκαλείται ο «Ασιάτης πάπας Φραγκίσκος» και έχει ασκήσει κριτική στην οπτική της Εκκλησίας απέναντι στη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και τους διαζευγμένους και ξαναπαντρεμένους καθολικούς. Σε συνέντευξή του το 2015 είπε ότι η «αυστηρή» στάση της Εκκλησίας απέναντι στους ομοφυλόφιλους, τους διαζευγμένους και τις ανύπαντρες μητέρες έχει προκαλέσει πλήγμα στην Εκκλησία. Ο Tάγκλε, αν εκλεγεί, θα είναι ο πρώτος πάπας που θα προέρχεται από την ασιατική ήπειρο.
Καρδινάλιος Ρέιμοντ Μπούρκε
Ο 76χρονος αποτέλεσε έναν από τους πιο σκληρούς επικριτές των φιλελεύθερων πρακτικών του πάπα Φραγκίσκου. Γεννημένος στο Ουισκόνσιν και πρώην αρχιεπίσκοπος του Σεντ Λούις, αμφισβήτησε την επιδίωξη του Φραγκίσκου να επιτρέψει στα ξαναπαντρεμένα ζευγάρια να λάβουν τη Θεία Ευχαριστία.
Καρδινάλιος Μάριο Γκρετς
Ο 67χρονος από τη Μάλτα διατελεί τον ρόλο του γενικού γραμματέα της Συνόδου των Επισκόπων. Στο παρελθόν είχε μιλήσει για την ανάγκη προσέγγισης όσων απομακρύνονται από την Εκκλησία λόγω των σεξουαλικών τους προτιμήσεων ή της οικογενειακής τους κατάστασης. Σε ομιλία που εκφώνησε το 2014 υπογράμμισε την ανάγκη της Εκκλησίας να διατηρήσει τη συνέχεια της διδασκαλίας.
Καρδινάλιος Ματέο Ζούπι
Ο 69χρονος πρόεδρος της Ιταλικής Επισκοπικής Διάσκεψης γεννήθηκε στη Ρώμη και υπηρέτησε στη θέση του αρχιεπισκόπου της Μπολόνια, γεγονός που τον καθιστά βαθύ γνώστη του Βατικανού. Αγαπημένος του Φραγκίσκου, κλήθηκε το 2023 να πραγματοποιήσει μια υψηλού προφίλ ειρηνευτική αποστολή στην Ουκρανία, συναντώντας τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Την ίδια χρονιά εστάλη στις Ηνωμένες Πολιτείες για να συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν.