Το Δαχτυλίδι του Ψαρά αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά σύμβολα της παπικής εξουσίας στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, με ιστορία που χρονολογείται τουλάχιστον από τον 13ο αιώνα. Μετά τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, σύμφωνα με την παράδοση του Βατικανού, το δαχτυλίδι-σφραγίδα του θα καταστραφεί ή θα αχρηστευθεί, ακολουθώντας ένα τελετουργικό με βαθιές ιστορικές ρίζες.

Η ιστορία και ο συμβολισμός του Δαχτυλιδιού του Ψαρά

Το Δαχτυλίδι του Ψαρά πήρε το όνομά του από τον Άγιο Πέτρο, ο οποίος ήταν ψαράς και, σύμφωνα με την παράδοση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο πρώτος Πάπας. Αυτό το σημαντικό σύμβολο, μαζί με ένα μενταγιόν που ονομάζεται bulla, χρησίμευαν παραδοσιακά ως επίσημες σφραγίδες για παπικά έγγραφα και επιστολές, γνωστές ως παπικά σημειώματα, εντός του Βατικανού.

Η πρακτική απαιτούσε για κάθε νέο Πάπα να εκδίδονται νέα αντικείμενα για σφραγίδες. Για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο πλαστογράφησης εγγράφων μετά θάνατον, τόσο το δαχτυλίδι όσο και το μενταγιόν καταστρέφονταν με σφυρί μετά τον θάνατο του εκάστοτε Πάπα.

Η τελετή καταστροφής του Δαχτυλιδιού στο Βατικανό

Σύμφωνα με την παράδοση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ο Καρδινάλιος Καμεραλένγκος της Αγίας Ρωμαϊκής Εκκλησίας αναλαμβάνει την επίβλεψη της μεταβατικής περιόδου. Είναι εκείνος που καταστρέφει το Δαχτυλίδι του Ψαρά και το μενταγιόν bulla παρουσία του Κολεγίου των Καρδιναλίων, αφού πρώτα ανακοινώσει επίσημα τον θάνατο του Πάπα.

Από το 1521, αυτή η πρακτική εφαρμοζόταν αυστηρά στο Βατικανό. Συνεχίστηκε ακόμα και αφότου τα αντικείμενα έπαψαν να χρησιμοποιούνται ως σφραγίδες. Μόνο μετά την παραίτηση του Πάπα Βενέδικτου το 2013, καθιερώθηκε μια νέα παράδοση κατά την οποία ένας βαθύς σταυρός χαράσσεται στην επιφάνεια του δαχτυλιδιού με καλέμι, αντί της πλήρους καταστροφής του.

Το ιδιαίτερο Δαχτυλίδι του Πάπα Φραγκίσκου

Ο Πάπας Φραγκίσκος, ακολουθώντας τη λιτή προσέγγιση που τον χαρακτήριζε στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, διαφοροποιήθηκε από πολλούς προκατόχους του με τρεις τρόπους:

  1. Φορούσε το Δαχτυλίδι του Ψαρά μόνο σε επίσημες τελετές του Βατικανού
  2. Στην καθημερινότητά του προτιμούσε ένα απλό ασημένιο δαχτυλίδι από την εποχή που ήταν καρδινάλιος
  3. Επέλεξε ένα "ανακυκλωμένο" δαχτυλίδι από επίχρυσο ασήμι που ανήκε κάποτε στον γραμματέα του Πάπα Παύλου ΣΤ'

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2019, ο Πάπας Φραγκίσκος είχε καταγραφεί να τραβά το χέρι του όταν πιστοί επιχειρούσαν να του φιλήσουν το δαχτυλίδι. Αυτό προκάλεσε εικασίες ότι αισθανόταν άβολα με αυτή την πρακτική. Ωστόσο, το Βατικανό διευκρίνισε αργότερα ότι η πρόθεσή του ήταν να περιορίσει την εξάπλωση μικροβίων, δείχνοντας την πρακτική προσέγγιση του Πάπα Φραγκίσκου ακόμα και σε θέματα παράδοσης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.

Πηγή Εξωτερικής Φωτογραφίας: AP / Andrew Medichini