Όταν ο Matteo Renzi κατέλυσε στην πρωθυπουργική κατοικία στο Palazzo Chigi, είχε κατορθώσει να υπερκεράσει την παλιά φρουρά του κόμματός του και να αναδειχθεί ηγέτης της χώρας, αναφέρει ο Guardian, αποτελώντας παράλληλα, σύμφωνα με την τότε ευρύτατα αποδεκτή άποψη, την "τελευταία ελπίδα της Ιταλίας".

Ο πρώην δήμαρχος της Φλωρεντίας ήταν οπαδός των μεταρρυθμίσεων, με μεγαλόπνοα σχέδια για την ανάταση της ιταλικής οικονομίας. Μάλιστα η πεποίθηση που υπήρχε ήταν ότι, αν ο Renzi έπαιζε σωστά τα χαρτιά του, θα μπορούσε να ηγηθεί μιας κεντροαριστερής πλειοψηφίας που θα μπορούσε να συντρίψει το λαϊκιστικό Κίνημα των Πέντε Αστέρων, αλλά και να θέσει στο περιθώριο τους συντηρητικούς που δεν είχαν ανακάμψει από τον παροπλισμό του Silvio Berlusconi.

"Σήμερα οφείλουμε να έχουμε τη φιλοδοξία ότι η Ιταλία δεν θα συνεχίσει στους μήνες και τα χρόνια που ακολουθούν να ζει σε καθεστώς αβεβαιότητας, αστάθειας, στασιμότητας και διστακτικότητας", είχε δηλώσει τότε ο Renzi.

Όμως, παρότι κατά τη διάρκεια της θητείας του υπήρξε κάποια βελτίωση στον τομέα των οικονομικών και η χώρα κατάφερε να ανακτήσει μέρος της διεθνούς αξιοπιστίας της, ο Renzi δείχνει ότι δεν μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας του εκλογικού σώματος.

Όπως αναφέρει ο Guardian, που επικαλείται τις απόψεις Ιταλών πολιτών της μεσαίας τάξης, ο Renzi είναι αρεστός στους Ευρωπαίους και στην ελίτ της χώρας του, όμως οι ίδιοι δυσπιστούν απέναντί του.

Αντιμέτωπος με το κρίσιμο δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου, το πιθανότερο είναι να ηττηθεί και να αναγκαστεί να παραιτηθεί από το αξίωμά του. Όμως, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, η κατάσταση θα ήταν εντελώς διαφορετική και η νίκη του σχεδόν εξασφαλισμένη, αν είχε αποφασίσει τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος πριν 18 μήνες όταν ανέλαβε την πρωθυπουργία.

Ο Renzi ολοκλήρωσε την καμπάνια του υπέρ του "Ναι" την Παρασκευή στη Φλωρεντία. Παρότι η περιοχή της Τοσκάνης αποτελεί τη γενέτειρά του και ο ίδιος δηλώνει συχνά την περηφάνια του για την καταγωγή του, σύμφωνα με τον Guardian, ακόμα και οι συμπατριώτες του δεν του δείχνουν ιδιαίτερη εμπιστοσύνη. "Μοιάζει περισσότερο με στέλεχος marketing, παρά με πολιτικό", ανέφεραν χαρακτηριστικά στην εφημερίδα κάτοικοι της περιοχής.

Όμως την Παρασκευή υπήρξαν και κάποια καλά νέα για τον Renzi, καθώς ολοκληρώθηκε η επιστολική ψήφος των Ιταλών που ζουν στο εξωτερικό - εκλογικό σώμα που θεωρείται ότι σε μεγάλο βαθμό θα ψηφίσει "Ναι" στη συνταγματική αναθεώρηση.

Η αδιευκρίνιστη ψήφος

Στη νίκη-έκπληξη που θα μπορούσε να κάνει ο Renzi την Κυριακή αναφέρεται ο Guardian, που αναφέρει ότι, παρότι στις δημοσκοπήσεις το "Όχι" έχει προβάδισμα 5%, υπάρχει πολύ μεγάλο κομμάτι αναποφάσιστων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, το 25% του εκλογικού σώματος της χώρας φέρεται να μην έχει αποκρυσταλλώσει προτίμηση λίγο πριν τις κάλπες που θα αποφασίσουν τις αλλαγές τόσο στο κοινοβουλευτικό σύστημα, οι οποίες σύμφωνα με τον Renzi θα δώσουν σταθερότητα στη χώρα και θα διευκολύνουν τις μεταρρυθμίσεις.

Αν τελικά ηττηθεί και παραιτηθεί -παρά τις προτροπές περί του αντιθέτου και από τον πρόεδρο Obama-, οι ευθύνες θα πρέπει να αποδοθούν σε ορισμένους παράγοντες.

Ενώ πέρασε αρκετές σημαντικές αλλαγές, όπως για παράδειγμα οι μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά, η νομιμοποίηση των γάμων ατόμων του ιδίου φύλου και προχώρησε σε αλλαγές στο εκλογικό σύστημα, έπεσε και αυτός θύμα σκανδάλων, όπως για παράδειγμα η φημολογούμενη εμπλοκή του στη διάσωση της τράπεζας Banca Etruria - της οποίας αντιπρόεδρος είναι ο πατέρας της κοντινής του συμβούλου, Maria Elena Boschi.

Αν και δεν αποδείχθηκε κάποια παράβαση, η εμπλοκή του ονόματός του ήταν αρκετή για να τον κατατάξει στην κατηγορία των "τυπικών Ιταλών πολιτικών", τουλάχιστον σε κάποια μερίδα της κοινής γνώμης.

Πάντως η ταχύτατη πτώση του Renzi -ακόμα και αν κερδίσει οριακά την Κυριακή- αποτελεί ένα θέμα προς διερεύνηση, από έμπειρους πολιτικούς αναλυτές της γείτονος χώρας, όπως ο Giovanni Orsina του Πανεπιστημίου Luiss Guido Carli της Ρώμης.

Σύμφωνα με αυτόν, κατά ένα μέρος πρόκειται για ένα "ιταλικό" φαινόμενο, καθώς οι πολίτες διακατέχονται από ανυπομονησία αναφορικά με τις πολιτικές διεργασίες, ενώ παράλληλα κατηγορούν με ευκολία του πολιτικούς για τα πάντα, ακόμα και όταν δεν υπάρχουν εμφανείς εναλλακτικές λύσεις.

Αυτή η ανυπομονησία, η οποία σχεδόν ποτέ δεν έγινε κατανοητή από τον Renzi, αποτέλεσε ένα από τα χαρτιά που έπαιξε το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, αναφέρει ο Orsina, ο οποίος συνεχίζει με τη διαπίστωση ότι "η ταχύτητα με την οποία ο Renzi μετατράπηκε από νέος, ενεργητικός μεταρρυθμιστής, σε σύμβολο του "κατεστημένου", αποτελεί ένα συγκλονιστικό σημείο των καιρών".