Η στρατηγική της ΕΕ για τα Βαλκάνια: Ποιοι είναι πιο κοντά στην ένταξη
Με ιδιαίτερη έμφαση στις σχέσεις «καλής γειτονίας»
Τη Στρατηγική της για τη Διεύρυνση της ΕΕ προς τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, παρουσίασε την Τρίτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην οποία αποτυπώνεται ο ενταξιακός «ορίζοντας» κάθε χώρας.
Η Στρατηγική της Επιτροπής για τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (Μαυροβούνιο, Σερβία, Κόσοβο, πΓΔΜ, Αλβανία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη) επισημαίνει την ανάγκη να δοθεί ώθηση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωσή τους, με την προοπτική ένταξης, τουλάχιστον ορισμένων εξ αυτών ως το 2025. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η ΕΕ θα είναι έτοιμη να υποδεχθεί νέα μέλη, μόλις αυτά εκπληρώσουν τα κριτήρια. Παράλληλα, ενθαρρύνει όλες τις υποψήφιες χώρες να εφαρμόσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να διατηρούν «σχέσεις καλής γειτονίας».
Ειδικότερα, η Επιτροπή σημειώνει ότι το Μαυροβούνιο και η Σερβία είναι οι μόνες δύο χώρες που έχουν ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις και θεωρούνται πως θα μπορούσαν δυνητικά να προσχωρήσουν στην ΕΕ ως το 2025. Για την πΓΔΜ και την Αλβανία, καταγράφεται σημαντική πρόοδος και η Επιτροπή δηλώνει έτοιμη να εισηγηθεί την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, για τις δύο χώρες, στο Συμβούλιο της ΕΕ. Για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, επισημαίνεται ότι θα μπορούσε να καταστεί υποψήφια για ένταξη, έπειτα από συνεχή προσπάθεια και δέσμευση, ενώ για το Κόσσοβο, η Επιτροπή τονίζει τη σημασία να εφαρμόσει τη Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης και να προχωρήσει στην ευρωπαϊκή του πορεία, «εφόσον το επιτρέπουν οι αντικειμενικές συνθήκες».
Μιλώντας στην Ολομέλεια της Ευρωβουλής στο Στρασβούργο, ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ τόνισε ότι η σταθερότητα και η ευημερία των Δυτικών Βαλκανίων είναι σημαντική για την ασφάλεια στην περιοχή και στην ΕΕ.
Ο κ. Γιούνκερ ξεκαθάρισε ότι δεν θα υπαρξουν περαιτέρω διευρύνσεις στο πλαίσιο της θητείας της παρούσας Επιτροπής, ωστόσο εκτίμησε ότι αν οι χώρες αυτές δείξουν ισχυρή πολιτική βούληση, υλοποιήσουν βιώσιμες μεταρρρυθμίσεις και λύσουν οριστικά τις διαφορές τους, τότε η ευρωπαϊκή προοπτική τους είναι δυνατή. «Η πρόοδος θα εξαρτηθεί από αντικειμενικά κριτήρια επιδόσεων. Η Επιτροπή θα είναι αυστηρή αλλά και δίκαιη», τόνισε ο κ. Γιούνκερ, ο οποίος θα επισκεφθεί κάθε μία από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, στο τέλος Φεβρουαρίου.
Από την πλευρά της, η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, τόνισε ότι τα Δυτικά Βαλκάνια είναι τμήμα της Ευρώπης: «Έχουμε την ίδια ιστορία, την ίδια γεωγραφία, την ίδια πολιτιστική κληρονομιά και τις ίδιες ευκαιρίες και προκλήσεις σήμερα και για το μέλλον. Έχουμε κοινό συμφέρον να συνεργαζόμαστε όλο και πιο στενά για να έχουν οι λαοί μας οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και ασφάλεια».
Τα επόμενα έτη η ΕΕ θα στηρίξει τις προσπάθειες των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων προς την ευρωπαϊκή τους ολοκλήρωση, με δράσεις σε τομείς που αφορούν το κράτος δικαίου, την ασφάλεια και τη μετανάστευση (μέσω του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής), την επέκταση της Ενεργειακής Ένωσης της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια και τη μείωση των τελών περιαγωγής και την εγκατάσταση ευρυζωνικών δικτύων στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή πρότεινε τη σταδιακή αύξηση της χρηματοδότησης από τον μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας (IPA) μέχρι το 2020, «εφόσον το επιτρέψουν οι ανακατανομές εντός του υφιστάμενου κονδυλίου». Όπως αναφέρεται, μόνο το 2018, προβλέπονται ήδη 1,07 δισ. ευρώ προενταξιακής βοήθειας για τα Δυτικά Βαλκάνια, επιπλέον των σχεδόν 9 δισ. ευρώ από την περίοδο 2007-2017.