Η Κομισιόν περιέλαβε τη δυναότητα περιορισμού της πρόσβασης σε ευρωπαϊκά κονδύλια σε περίπτωση που κάποιο κράτος-μέλος παραβιάζει τις ευρωπαϊκές αρχές για το Κράτος Δικαίου περιλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις προτάσεις της για το προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027. Η πρόταση είχε ήδη αρχίσει να διατυπώνεται όταν ξέσπασε η πολωνική «υπόθεση», με τις Βρυξέλλες να θεωρούν πως η Βαρσοβία περιόρισε ασφυκτικά την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης.

Την Τετάρτη, η Επιτροπή χαρακτηρίζει την εν λόγω πρόταση «σημαντική καινοτομία» στον προτεινόμενο προϋπολογισμό, καθώς ο «σεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και την αποτελεσματική χρηματοδότηση της ΕΕ».

«Τα νέα προτεινόμενα εργαλεία θα παρέχουν τη δυνατότητα στην Ένωση να αναστέλλει, να μειώνει ή να περιορίζει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΕ κατά τρόπο ανάλογο προς τη φύση, τη σοβαρότητα και την έκταση των ελλείψεων. Η απόφαση αυτή θα προταθεί από την Επιτροπή και θα εγκριθεί από το Συμβούλιο μέσω ψηφοφορίας με αντίστροφη ειδική πλειοψηφία», σημειώνει η Επιτροπή.

«Ο σεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί προϋπόθεση για υγιή δημοσιονομική διαχείριση και αποτελεσματική εκτέλεση του προϋπολογισμού και γι 'αυτό προτείνουμε ένα νέο μηχανισμό για την προστασία του προϋπολογισμού από τους κινδύνους που συνδέονται με ελλείψεις στο κράτος δικαίου», ανέφερε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, διευκρινίζοντας ότι ο μηχανισμός αυτός «δεν στοχεύει μεμονωμένα κράτη μέλη».

Ωστόσο, γίνεται σαφές ότι η εν λόγω ρύθμιση απευθύνεται κυρίως σε κυβερνήσεις της ανατολικής Ευρώπης (όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία), ειδικά σε συνέχεια της αντιπαράθεσης μεταξύ Βρυξελλών και Βαρσοβίας με αφορμή τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, η οποία για την Επιτροπή απειλεί την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Εκπρόσωποι της κυβέρνησης της Πολωνίας έχουν μάλιστα ήδη προειδοποιήσει ότι δε θα δεχτούν τέτοιου είδους «αυθαίρετους» μηχανισμούς.

Ωστόσο, ερωτηθείς σχετικά από πολωνικό μέσο ενημέρωσης κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο Ζ.Κ. Γιούνκερ επανέλαβε ότι πρόκειται για μια ρύθμιση που απευθύνεται σε όλες τις χώρες και όχι μόνο στην Πολωνία.Τον περιορισμό της πρόσβασης σε ευρωπαϊκά κονδύλια σε περίπτωση που κάποιο κράτος-μέλος παραβιάζει τις ευρωπαϊκές αρχές για το κράτος δικαίου περιλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις προτάσεις της για το προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027.

Η Επιτροπή χαρακτηρίζει την εν λόγω πρόταση «σημαντική καινοτομία» στον προτεινόμενο προϋπολογισμό, καθώς ο «σεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και την αποτελεσματική χρηματοδότηση της ΕΕ».

«Τα νέα προτεινόμενα εργαλεία θα παρέχουν τη δυνατότητα στην Ένωση να αναστέλλει, να μειώνει ή να περιορίζει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΕ κατά τρόπο ανάλογο προς τη φύση, τη σοβαρότητα και την έκταση των ελλείψεων. Η απόφαση αυτή θα προταθεί από την Επιτροπή και θα εγκριθεί από το Συμβούλιο μέσω ψηφοφορίας με αντίστροφη ειδική πλειοψηφία», σημειώνει η Επιτροπή.

«Ο σεβασμός του κράτους δικαίου αποτελεί προϋπόθεση για υγιή δημοσιονομική διαχείριση και αποτελεσματική εκτέλεση του προϋπολογισμού και γι 'αυτό προτείνουμε ένα νέο μηχανισμό για την προστασία του προϋπολογισμού από τους κινδύνους που συνδέονται με ελλείψεις στο κράτος δικαίου», ανέφερε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, διευκρινίζοντας ότι ο μηχανισμός αυτός «δεν στοχεύει μεμονωμένα κράτη μέλη».

Ωστόσο, γίνεται σαφές ότι η εν λόγω ρύθμιση απευθύνεται κυρίως σε κυβερνήσεις της ανατολικής Ευρώπης (όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία), ειδικά σε συνέχεια της αντιπαράθεσης μεταξύ Βρυξελλών και Βαρσοβίας με αφορμή τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, η οποία για την Επιτροπή απειλεί την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Εκπρόσωποι της κυβέρνησης της Πολωνίας έχουν μάλιστα ήδη προειδοποιήσει ότι δε θα δεχτούν τέτοιου είδους «αυθαίρετους» μηχανισμούς.

Ερωτηθείς σχετικά από πολωνικό μέσο ενημέρωσης κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο Ζ.Κ. Γιούνκερ επανέλαβε ότι πρόκειται για μια ρύθμιση που απευθύνεται σε όλες τις χώρες και όχι μόνο στην Πολωνία.