Ιταλία: Πόλεμος προέδρου με κόμματα για τον επόμενο υπουργό Οικονομίας
«Όχι σε καθυπαγορεύσεις στον πρόεδρο ή τον πρωθυπουργό»
Στο μείζον ζήτημα -τόσο για την Ιταλία όσο και για την ανήσυχη Ευρωζώνη- του ποιος θα αναλάβει το ιταλικό υπουργείο Οικονομικών, ο Πρόεδρος Σέρτζο Ματαρέλα στυλώνει τα πόδια απέναντι στα κόμματα που θα συγκυβερνήσουν, τα Πέντε Αστέρια (M5S) και Λέγκα, και υπογραμμίζει ότι ούτε ο πρόεδρος ούτε ο εντολοδόχος πρωθυπουργός δέχονται καθυπαγορεύσεις από τα κόμματα.
Η διαμάχη είναι το ορατό σύμπτωμα της κεντρικής κόντρας γύρω από την πορεία της Ιταλίας και την θέση της στην Ευρωζώνη: Ο εντολοδόχος πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε (φωτ.), τυπικά ακομμάτιστος στον οποίον είχαν καταλήξει M5S και Λέγκα, είχε υπογραμμίσει την Τετάρτη πως η κυβέρνησή του θα «επιβεβαιώσει την τοποθέτηση της Ιταλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Η διαβεβαίωση είχε έρθει μετά τη δίωρη συνάντησή του με τον Πρόεδρο, από την οποία βγήκε με την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης.
Με την κατεύθυνση αυτή δεν έχουν, τυπικά, πρόβλημα τα δύο κόμματα που θα στηρίξουν την κυβέρνησή του. Ωστόσο, το ποιον προωθούν για υπουργό Οικονομικών δείχνει ότι δεν την συμμερίζονται απολύτως: Πέντε Αστέρια και Λέγκα προσανατολίζονται στον Πάολο Σαβόνα, ο οποίος έχει στο παρελθόν πει πως το ευρώ είναι «γερμανική φυλακή» και έχει ταχθεί εναντίον του κοινού νομίσματος.
Το όνομα του Σαβόνα έχει γίνει γνωστό τις τελευταίες ημέρες και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως και στις εφημερίδες των άλλων χωρών της Ευρωζώνης, ως ενδεικτικό των ανησυχιών για το ρόλο της Ρώμης -ιδρυτικό μέλος της ΕΕ και τρίτη ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης- σε μία εποχή που Παρίσι και Βερολίνο προσπαθούν να βρουν οδικό χάρτη εμβάθυνσης της Ευρωζώνης.
Οι αρχηγοί των δύο κομμάτων που θα συγκυβερνήσουν, ο Λουίτζι ντι Μάιο (M5S) και ο Ματέο Σαλβίνι (Λέγκα), έδειξαν από το απόγευμα της Τετάρτης την υποστήριξή τους στον Σαβόνα επικρίνοντας όσους «έχουν πρόβλημα» (όπως είπε ο Σαλβίνι).
Αυτό φαίνεται ότι ήταν που προκάλεσε και την οργή του προεδρικού μεγάρου την Πέμπτη: Η προεδρία ανέφερε πως «περιμένει την έκβαση των διαβουλεύσεων του Τζουζέπε Κόντε» για την επιλογή των προσώπων που θα στελεχώσουν την κυβέρνησή του.
Στην ερώτηση ωστόσο αν υπάρχουν προεδρικά βέτο για κάποιους υπουργούς, η ιταλική προεδρία ανέφερε ότι «το θέμα δεν είναι τα υποτιθέμενα βέτο αλλά, αντιθέτως, το θέμα είναι ότι είναι απαράδεκτο να υπάρχουν καθυπαγορεύσεις στον πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο κατά την άσκηση των συνταγματικών τους καθηκόντων».
Για τα δεδομένα του ιταλικού προεδρικού μεγάρου, η δήλωση αυτή είναι ξεκάθαρη έκφραση ενόχλησης.
Στο ιταλικό σύστημα, ο ιταλός Πρόεδρος δεν έχει μεν εκτελεστικές εξουσίες, ωστόσο η θεσμική του θέση σε περιπτώσεις αναζήτησης κυβέρνησης σε συνθήκες πολιτικής κρίσης (και τέτοια είναι η παρούσα) του δίνει ουσιαστικό ρόλο: Καθοδηγεί την διαδικασία όπως κρίνει εκείνος, επιβάλλοντας πολλές φορές όρους και κόκκινες γραμμές.