O Guardian στην ΠΓΔΜ: Πόσο βάρος μπορεί να έχει η λέξη «Βόρεια»;
Αποστολή της βρετανικής εφημερίδας στα Σκόπια
Όσο πλησιάζει η 30ή Σεπτεμβρίου για το δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ, τόσο αυξάνεται και το ενδιαφέρον των ξένων ΜΜΕ για τα όσα συμβαίνουν στη μικρή χώρα. Ο Guardian αποφάσισε να ταξιδέψει στα Σκόπια για να πιάσει το σφυγμό της προεκλογικής εκστρατείας.
«Είναι μια λέξη: 'βόρεια'» σημειώνει ο δημοσιογράφος, αναφερόμενος στον γεωγραφικό προσδιορισμό που συμφωνήθηκε στις Πρέσπες, μια λέξη που όμως προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα.
«Δεν είναι απλά μια λέξη. Σκεφτείτε το Βόρειά Ιρλανδία και Ιρλανδία. Οι λέξεις έχουν σημασία» δηλώνει στην εφημερίδα ο Σάσο Κλεκόφσκι, αναλυτής και πολέμιος της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Άλλη άποψη έχει ο υπουργός Εξωτερικών Νικόλα Ντιμιτρόφ: «Χάσαμε μια γενιά, ήμουν 18 όταν γίναμε ανεξάρτητοι και τώρα είμαι 45. Είναι με κάποιο τρόπο μια δεύτερη ευκαιρία για τη χώρα» σημειώνει.
Το ερώτημα του δημοψηφίσματος, διαπιστώνει ο Βρετανός δημοσιογράφος, είναι επίσης ένα θέμα που προκαλεί αντιδράσεις: «Είστε υπέρ της εισδοχής σε ΝΑΤΟ και ΕΕ και της αποδοχής της συμφωνίας για το όνομα της 'Δημοκρατίας της Μακεδονίας;'».
Οι αντίπαλοι των Πρεσπών καταγγέλλουν τον τρόπο που αυτό διατυπώθηκε, αλλά η υπουργός Άμυνας Ραντμίλα Σεκερίνσκα είναι ρεαλίστρια, αφού εξηγεί ότι μόνο έτσι μπορεί η χώρα να μπει στο ΝΑΤΟ και να καταθέσει αίτηση για την ΕΕ. «Αν γινόταν αλλιώς, θα ήμασταν όλοι πανευτυχείς, αλλά δεν γίνεται.»
Ο δημοσιογράφος σημειώνει την απροθυμία των πολιτών της ΠΓΔΜ να δεχθούν την αλλαγή ονόματος, αλλά οι περισσότεροι τη θεωρούν ως αναγκαίο κακό. Κάτι σαν ένα δυσάρεστο, αλλά απαραίτητο φάρμακο.
«Είμαστε μια μικρή, απομονωμένη και φτωχή χώρα, οπότε ας το κάνουμε. Δεν είναι δίκαιο, αλλά το όλο θέμα δεν έχει να κάνει με το τι είναι δίκαιο και τι όχι, αλλά με το τι είναι καλό για όλους μας» λέει στον Guardian η 31χρονη ηθοποιός Σάνια Αρσόβσκα.
Η εφημερίδα αναφέρεται αναλυτικά στο ιστορικό της διαμάχης, το «αγκάθι» που άκουγε το όνομα Νίκολα Γκρούεφσκι (ο τέως πρωθυπουργός που έχασε την εξουσία το 2006), την πίεση που ασκεί η Δύση για να περάσει το «ναι» στο δημοψήφισμα.
Το κόμμα του Γκρούεφσκι, πάντως, όπως και ο πρόεδρος της χώρας Γκεόργκι Ιβάνοφ, τα δίνουν όλα για να μην περάσει η Συμφωνία. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Αλεξάνταρ Νικολόφσκι, στελέχους του VMRO: «Θα ήταν καλύτερα η κυβέρνηση (Ζάεφ) να είχε δώσει στους Έλληνες να γράψουν τη Συμφωνία, γιατί οι Έλληνες μπορεί από ντροπή να μην τα είχαν δώσει όλα στον εαυτό τους.»
Από κοντά και οι αναφορές στην πίεση που ασκεί η Ρωσία και πώς αυτή η πίεση είχε σαν αποτέλεσμα να ψυχρανθούν οι σχέσεις Αθήνας-Μόσχας με απελάσεις διπλωματών.
Και το άρθρο κλείνει με την αναφορά του ΥΠΕΞ, Νικόλα Ντιμιτρόφ: «Κατά το παρελθόν θυσιάσαμε την πραγματικότητα για τη μυθολογία. Τώρα θα θυσιάσουμε τη μυθολογία για την πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα είναι που έχει σημασία.»