Οκτώβριος 1890. Είναι η πιο πρόσφατη ημερομηνία που οι ναοί έμειναν κλειστοί για τους πιστούς λόγω του προνομιακού ζητήματος. 130 χρόνια μετά η πανδημία ανάγκασε την Ιερά Σύνοδο, έπειτα και από τις έντονες παραινέσεις της κυβέρνησης, να κλείσει τους ναούς για τους πιστούς στη σημαντικότερη γιορτή της Ορθοδοξίας, το Πάσχα. Μπροστά σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, οι ιεράρχες της Ελλαδικής Εκκλησίας δίνουν νέο νόημα στις ημέρες του Πάσχα καλώντας τους πιστούς να μείνουν σπίτι.
Το ίδιο έκανε άλλωστε και ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, κ.κ. Ιερώνυμος, μετά την απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου για Λειτουργίες κεκλεισμένων των θυρών. Σε συνέντευξή του ανέφερε χαρακτηριστικά: «Κλεινόμαστε στο σπίτι μας όχι γιατί φοβόμαστε, αλλά γιατί αγαπάμε τον άνθρωπο».
Τα Παραπολιτικά επικοινώνησαν με μητροπολίτες για τις πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνουμε, αλλά και για τις ημέρες και τις προκλήσεις που έρχονται, καταγράφοντας τις θέσεις τους και τα μηνύματά τους.
«Η ζωή αποδεικνύεται δυνατότερη από κάθε είδους εγκλωβισμού»
Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού Ιγνάτιος
Ποιος να το ’λεγε πως οι φετινές συνθήκες θα μας έφερναν πιο κοντά στα αυθεντικά γεγονότα της Ανάστασης πριν από δύο χιλιάδες χρόνια; Στον φόβο των Μαθητών, στην απουσία τους κατά την ώρα της Ανάστασης, στην αμφιβολία αν όσα προφήτεψε ο Διδάσκαλος, όσο ζούσε, θα εκπληρώνονταν! Κι όμως! Το Φως βρήκε διέξοδο και πλημμύρισε τις ψυχές και όλη την ανθρώπινη Ιστορία. Κανείς και τίποτα δεν είναι σε θέση να εμποδίσει αυτή την κοινωνία της ζωής και της χαράς. Δεν το κατάφερε η κακία των ανθρώπων, όσο ζούσε ο Χριστός. Δεν το κατάφερε ο λίθος που θέλησε να εγκλωβίσει τη ζωή. Δεν το κατάφερε ούτε ο Αδης, όταν υποδέχθηκε τον Βασιλέα της ζωής και νόμισε πως τον έκανε δικό του. Τότε, και σήμερα, και για πάντα, η ζωή και η αγάπη αποδεικνύονται δυνατότερες από κάθε είδους εγκλωβισμό, κάθε είδους πόνο, κάθε είδους θάνατο. Κι αν θάνατος είναι κυρίως ένας χωρισμός, φέτος μ’ αυτόν τον χωρισμό θα αντιπαλέψουμε και μαζί με το Θείο Πάθος θα αντιμετωπίσουμε κι εμείς τον πόνο του πάθους από μία απουσία. Νοερά θα συνοδέψουμε τον Χριστό στον Γολγοθά, συμμετέχοντας με έναν δικό μας τρόπο στη μοναξιά Του. Θα μείνουμε μακριά από το μνημείο Του, αλλά θα γευτούμε το Αναστάσιμο Φως Του, όχι με τη σωματική μας παρουσία σε μια ολόφωτη εκκλησία, αλλά με την αγαπητική μας απουσία, στο όνομα της αλληλεγγύης προς τον αδελφό μας, στο όνομα της ευθύνης απέναντι στον Θεό για το δώρο της ζωής που μας χάρισε, στο όνομα της ενότητας της κοινωνίας μας και ολόκληρου του κόσμου. Καλή Ανάσταση!
«Αυτή τη στιγμή προέχει η ζωή των συνανθρώπων μας»
Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος
Είναι αλήθεια ότι την περίοδο αυτή η κατάσταση την οποίαν διερχόμεθα είναι οδυνηρή χωρίς τη συμμετοχή μας στη Θεία Λειτουργία, την αποχή από τη Θεία Κοινωνία και τις Ιερές Ακολουθίες. Διερχόμεθα μια κατάσταση πρωτόγνωρη και παράξενη. Μια κατάσταση με την οποίαν δοκιμάζονται η εμπιστοσύνη, η αυτοπεποίθηση, το θάρρος, ακόμα και η δύναμη για ζωή. Βιώνουμε τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδος και εορτάζουμε την Ανάσταση του Χριστού χωρίς εκκλησιασμό και λειτουργική συμμετοχή. Είναι κάποια μέτρα δύσκολα και προσωρινά, όχι όμως αναίτια, τα οποία δεν μας αποκόπτουν από το σώμα της Εκκλησίας. Η δοκιμασία αυτή αποτελεί ένα άθλημα πνευματικό, το οποίο καλούμεθα να το υπομείνουμε. Η αγάπη μας και η συμπαράστασή μας προς τον αδελφό και συνάνθρωπο εκφράζεται έμπρακτα με την προσευχή αλλά και με την προσοχή, με την προσεκτική δηλαδή συμπεριφορά μας προς αυτόν. Η αγάπη μας προς τον συνάνθρωπο μας κάνει αληθινούς Χριστιανούς, ενώ η έλλειψη μας καθιστά απάνθρωπους και ασύδοτους. Αυτήν τη στιγμή λοιπόν προέχει η ζωή των συνανθρώπων μας, αφού είναι πασιφανές ότι ο τρόπος διάδοσης και διασποράς του ιού δοκιμάζει τα όρια της ζωής, αλλά και τη δύναμη της πίστης μας, ενώ μας θέτει και ενώπιον του γεγονότος του θανάτου, ενώ είναι γνωστό ότι η Εκκλησία πάντοτε επιλέγει και αγωνίζεται για τη διαιώνιση και διατήρηση της ζωής, επειδή πιστεύει πρώτιστα στο πρόσωπο του Χριστού, ο Οποίος είναι «η Οδός και η Αλήθεια και η Ζωή» (Ιωάν. 14,6). Η πίστη μας στον Χριστό, και μάλιστα στον Αναστημένο Χριστό, μας επιτρέπει να ομολογούμε έμπρακτα ότι η νίκη κατά του θανάτου αποτελεί βεβαιότητα, γι’ αυτό «θαρσείτε και μη φοβείσθε».
«Να υπακούμε στις υποδείξεις της Πολιτείας και των γιατρών»
Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου Ανδρέας
Όλη αυτήν την κρίση να τη δούμε κάτω από μια άλλη διάσταση. Να κατανοήσουμε οι άνθρωποι ότι δεν είμαστε παντοδύναμοι. Αυτά που θεωρούσαμε πάντα δεδομένα θα είναι δεδομένα εις τους αιώνας των αιώνων; Θεωρούσαμε αυτονόητο ότι το Πάσχα θα ψάλουμε το «Η ζωή εν τάφω», θα πούμε «Χριστός Ανέστη» και έρχονται σήμερα δεδομένα τα οποία κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει. Και φέτος μας λένε ότι ιερείς και επίσκοποι θα είστε στις εκκλησίες μόνοι σας, κεκλεισμένων των θυρών. Να μη μας φοβίζει αυτό, διότι κεκλεισμένων των θυρών ο Κύριος επισκέφθηκε τους Μαθητάς Του και τους είπε: «Ειρήνη υμίν» και οι Μαθητές μετά τον ενταφιασμό του Κυρίου ήταν φοβισμένοι και οι Μαθήτριες που έμαθαν από τον άγγελο ότι ο Κύριος ανήλθε φοβήθηκαν. Αυτός ο ανθρώπινος φόβος που έχουμε σήμερα είναι φόβος που τον έζησε η πρωτοχριστιανική εκκλησία. Ολα αυτά θα παρέλθουν, ο Κύριος είναι μεθ’ ημών. Να υπακούμε εις τας προτροπάς και τας υποδείξεις της ελληνικής Πολιτείας και των γιατρών. Κάνουμε προσευχή για τους ανθρώπους που είναι μέσα στα νοσοκομεία, τόσο τους ασθενείς όσο και τους γιατρούς, τους νοσηλευτάς και τους εθελοντάς. Ας σκεφθούμε ότι εμείς είμαστε στο σπίτι, αλλά αυτοί είναι σε μια κοπιαστική δουλειά, όπου δίνουν τον νου τους, την υπόστασή τους και έχουν τη συμπαράσταση της δικής μας προσευχής. Και από αγάπη προς τους συνανθρώπους μας μένουμε σπίτι και στις εκκλησίες μένουμε μόνοι μας. Και με την χάριν του Θεού θα βρούμε την καθημερινότητα και τη ζωή όπως τη γνωρίζαμε πριν από την πανδημία, πριν από το επιτίμιο το πνευματικό, πριν από τη δυσκολία την οποία περνάμε.
