Τίτλοι τέλους για επαγγελματίες συνδικαλιστές: Οι βασικοί άξονες του νομοσχεδίου που σταματάει τα προκλητικά προνόμια των «εργατοπατέρων»
Σταματης Ζαχαρος
Φωτιές στους συνήθως ράθυμους «επαγγελματίες» συνδικαλιστές άναψε μια απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου της ΔΕΘ. Χωρίς να δώσει καμία περαιτέρω λεπτομέρεια, ο πρωθυπουργός προανήγγειλε αλλαγές στον «συνδικαλιστικό νόμο» 1264 του 1982. Πρόκειται για έναν νόμο του Ανδρέα Παπανδρέου, τον οποίο υπέγραψε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και έκτοτε ουδείς πείραξε, υπό το κράτος του φόβου των πανίσχυρων συνδικαλιστών. Σήμερα τα «Π» παρουσιάζουν τους βασικούς άξονες του νέου νομοσχεδίου, που θα τεθεί σε διαβούλευση μεταξύ 1ης και 5 Οκτωβρίου.
Ουσιαστικά, πρόκειται για τον νόμο που έδωσε υπερεξουσίες στους συνδικαλιστές και τους ισχυροποίησε σε τέτοιον βαθμό, ώστε στην ουσία να επιβάλλουν τις αποφάσεις τους στις διοικήσεις των επιχειρήσεων. Ιδιαίτερα στον δημόσιο τομέα.
Από την άλλη πλευρά, ήταν και ένας νόμος που έβαλε τέλος στην ασυδοσία αρκετών επιχειρηματιών. Σήμερα, με την αλλαγή των συνθηκών, πολλά από τα προνόμια θεωρούνται σκανδαλώδη από μεγάλη μερίδα των πολιτών, καθώς για δεκαετίες έγινε κατάχρηση από το φθίνον συνδικαλιστικό κίνημα. Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για εκσυγχρονισμό ενός νόμου, ο οποίος στον βασικό κορμό του έχει μείνει απαράλλαχτος εδώ και σχεδόν 40 χρόνια. Στην πράξη, άλλωστε, τα περισσότερα από αυτά τα δικαιώματα έχουν καταργηθεί για την πλειονότητα των εργαζομένων και απλώς ισχύουν για μια συνδικαλιστική ελίτ κυρίως του Δημοσίου. Το νομοσχέδιο ετοιμάζει ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, και εποπτεύει, σύμφωνα με πληροφορίες των «Π», ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ως ειδικός σε θέματα νομοπαρασκευής.
Η βασικότερη αλλαγή αφορά την ασυλία που απολαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της διοίκησης των συνδικαλιστικών σωματείων. Στην πραγματικότητα, οι συνδικαλιστές απαγορεύεται να απολυθούν. Για τα μέλη της διοίκησης των οργανώσεων, η ασυλία ισχύει για όλο το διάστημα της θητείας τους συν έναν επιπλέον χρόνο. Για σωματεία μέχρι 200 μέλη προστατεύονται 7 μέλη της διοίκησης, για μέχρι 1.000 μέλη προστατεύονται 9 μέλη διοίκησης και για μεγάλα σωματεία με περισσότερα από 1.000 μέλη προστατεύονται 11 μέλη της διοίκησης. Ο ισχύων νόμος προ βλέπει, επίσης, την προστασία των ιδρυτικών μελών σωματείων μέχρι και για έναν χρόνο μετά την ίδρυσή τους. Εξαρτάται από το πόσα μέλη έχει το σωματείο, αλλά για περισσότερα από 500 μέλη προστατεύονται 40 ιδρυτικά μέλη. Ασυλία απολαμβάνουν και άλλοι συνδικαλιστές, όπως οι πρόεδροι των τοπικών εργατικών κέντρων κ.ά. Εξαιρούνται, βέβαια, οι απολύσεις που γίνονται για ποινικούς λόγους.
Η κυβέρνηση προσανατολίζεται στον δραστικό περιορισμό της ασυλίας και όχι στην πλήρη κατάργησή της σε πρώτη φάση. Θα περιοριστεί και ο αριθμός όσων προστατεύονται (οι πληροφορίες αναφέρουν μείωση τουλάχιστον 50%) αλλά και η διάρκεια της ασυλίας.
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ
Μεγαλύτερο «ψαλίδι» αναμένεται σε ακόμα ένα προνόμιο, αυτό των συνδικαλιστικών αδειών. Ένας σημαντικός αριθμός εργαζομένων (κυρίως στο Δημόσιο) απαλλάσσονται από τα εργασιακά τους καθήκοντα προκειμένου να ασχοληθούν με τη συνδικαλιστική τους δράση. Τα πιο αντιπροσωπευτικά μέλη των μεγάλων σωματείων απαλλάσσονται πλήρως, ενώ μικρότερες άδειες (15 ή 9 ημέρες τον μήνα) απολαμβάνουν και οι εκπρόσωποι των μικρότερων σωματείων. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι άδειες θα περιοριστούν μόνο στα πολύ υψηλά κλιμάκια του συνδικαλισμού.
Η μόνη «πληροφορία» που έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ για το θέμα αφορούσε τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Όπως χαρακτηριστικά είπε: «Λίγοι θα είχαν αντίρρηση στο να μπορούν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι να έχουν περισσότερη ευελιξία, εφόσον το επιθυμούν οι ίδιοι, στο πώς κατανέμουν τον χρόνο τους. Χωρίς αυτό, σε καμία περίπτωση, να σημαίνει κατάργηση του 8ώρου». Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα δίνεται η δυνατότητα σε εργοδότη και εργαζόμενο να συμφωνούν στην «κάλυψη» της υπέρβασης του χρόνου απασχόλησης μίας ημέρας με αντίστοιχη μείωση σε άλλη ημέρα, ρεπό, πρόσθετη άδεια κ.λπ., κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου ή του εργοδότη, που η κάθε πλευρά θα μπορεί να αρνηθεί μόνο για σοβαρό λόγο.
Casus belli (αιτία πολέμου) για τους συνδικαλιστές αποτελεί και ακόμα μία διάταξη που αφορά την ηλεκτρονική ψηφοφορία για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων (όπως για την απεργία). Σε συνδυασμό με την ισχύουσα διάταξη, που προβλέπει την παρουσία του 50% των οικονομικά ενεργών μελών της πρωτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης στη Γενική Συνέλευση ώστε να τεκμαίρεται απαρτία, αναμένεται ότι θα βάλει ένα τέλος στην κατάχρηση του δικαιώματος της απεργίας, που μέχρι σήμερα λαμβάνεται με ισχνές πλειοψηφίες.
Το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει και άλλες αλλαγές, όπως το ψηφιακό ωράριο, η ηλεκτρονική κάρτα εργασίας αλλά και οι καταχρηστικές συμπεριφορές των συνδικαλιστών. Ανοίγει, επίσης, ξανά το θέμα των επιχειρησιακών συμβάσεων που θα υπογράφουν απευθείας οι εργαζόμενοι με την επιχείρηση.
Τα σωματεία αλλά και η αντιπολίτευση ετοιμάζονται για δυναμικές αντιδράσεις ενόψει της δημόσιας διαβούλευσης. Στην πραγματικότητα, οι «επαγγελματίες» συνδικαλιστές, αυτοί που συνηθίσαμε να ονομάζουμε «εργατοπατέρες», θα κληθούν να δώσουν τη μεγαλύτερη μάχη της καριέρας τους, καθώς, αν περάσουν οι δραστικές αλλαγές, ο συνδικαλισμός θα αλλάξει μορφή.
Ουσιαστικά, πρόκειται για τον νόμο που έδωσε υπερεξουσίες στους συνδικαλιστές και τους ισχυροποίησε σε τέτοιον βαθμό, ώστε στην ουσία να επιβάλλουν τις αποφάσεις τους στις διοικήσεις των επιχειρήσεων. Ιδιαίτερα στον δημόσιο τομέα.
Από την άλλη πλευρά, ήταν και ένας νόμος που έβαλε τέλος στην ασυδοσία αρκετών επιχειρηματιών. Σήμερα, με την αλλαγή των συνθηκών, πολλά από τα προνόμια θεωρούνται σκανδαλώδη από μεγάλη μερίδα των πολιτών, καθώς για δεκαετίες έγινε κατάχρηση από το φθίνον συνδικαλιστικό κίνημα. Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για εκσυγχρονισμό ενός νόμου, ο οποίος στον βασικό κορμό του έχει μείνει απαράλλαχτος εδώ και σχεδόν 40 χρόνια. Στην πράξη, άλλωστε, τα περισσότερα από αυτά τα δικαιώματα έχουν καταργηθεί για την πλειονότητα των εργαζομένων και απλώς ισχύουν για μια συνδικαλιστική ελίτ κυρίως του Δημοσίου. Το νομοσχέδιο ετοιμάζει ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, και εποπτεύει, σύμφωνα με πληροφορίες των «Π», ο Γιώργος Γεραπετρίτης, ως ειδικός σε θέματα νομοπαρασκευής.
Η βασικότερη αλλαγή αφορά την ασυλία που απολαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της διοίκησης των συνδικαλιστικών σωματείων. Στην πραγματικότητα, οι συνδικαλιστές απαγορεύεται να απολυθούν. Για τα μέλη της διοίκησης των οργανώσεων, η ασυλία ισχύει για όλο το διάστημα της θητείας τους συν έναν επιπλέον χρόνο. Για σωματεία μέχρι 200 μέλη προστατεύονται 7 μέλη της διοίκησης, για μέχρι 1.000 μέλη προστατεύονται 9 μέλη διοίκησης και για μεγάλα σωματεία με περισσότερα από 1.000 μέλη προστατεύονται 11 μέλη της διοίκησης. Ο ισχύων νόμος προ βλέπει, επίσης, την προστασία των ιδρυτικών μελών σωματείων μέχρι και για έναν χρόνο μετά την ίδρυσή τους. Εξαρτάται από το πόσα μέλη έχει το σωματείο, αλλά για περισσότερα από 500 μέλη προστατεύονται 40 ιδρυτικά μέλη. Ασυλία απολαμβάνουν και άλλοι συνδικαλιστές, όπως οι πρόεδροι των τοπικών εργατικών κέντρων κ.ά. Εξαιρούνται, βέβαια, οι απολύσεις που γίνονται για ποινικούς λόγους.
Η κυβέρνηση προσανατολίζεται στον δραστικό περιορισμό της ασυλίας και όχι στην πλήρη κατάργησή της σε πρώτη φάση. Θα περιοριστεί και ο αριθμός όσων προστατεύονται (οι πληροφορίες αναφέρουν μείωση τουλάχιστον 50%) αλλά και η διάρκεια της ασυλίας.
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ
Μεγαλύτερο «ψαλίδι» αναμένεται σε ακόμα ένα προνόμιο, αυτό των συνδικαλιστικών αδειών. Ένας σημαντικός αριθμός εργαζομένων (κυρίως στο Δημόσιο) απαλλάσσονται από τα εργασιακά τους καθήκοντα προκειμένου να ασχοληθούν με τη συνδικαλιστική τους δράση. Τα πιο αντιπροσωπευτικά μέλη των μεγάλων σωματείων απαλλάσσονται πλήρως, ενώ μικρότερες άδειες (15 ή 9 ημέρες τον μήνα) απολαμβάνουν και οι εκπρόσωποι των μικρότερων σωματείων. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι άδειες θα περιοριστούν μόνο στα πολύ υψηλά κλιμάκια του συνδικαλισμού.
Η μόνη «πληροφορία» που έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ για το θέμα αφορούσε τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Όπως χαρακτηριστικά είπε: «Λίγοι θα είχαν αντίρρηση στο να μπορούν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι να έχουν περισσότερη ευελιξία, εφόσον το επιθυμούν οι ίδιοι, στο πώς κατανέμουν τον χρόνο τους. Χωρίς αυτό, σε καμία περίπτωση, να σημαίνει κατάργηση του 8ώρου». Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα δίνεται η δυνατότητα σε εργοδότη και εργαζόμενο να συμφωνούν στην «κάλυψη» της υπέρβασης του χρόνου απασχόλησης μίας ημέρας με αντίστοιχη μείωση σε άλλη ημέρα, ρεπό, πρόσθετη άδεια κ.λπ., κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου ή του εργοδότη, που η κάθε πλευρά θα μπορεί να αρνηθεί μόνο για σοβαρό λόγο.
Casus belli (αιτία πολέμου) για τους συνδικαλιστές αποτελεί και ακόμα μία διάταξη που αφορά την ηλεκτρονική ψηφοφορία για τη λήψη σημαντικών αποφάσεων (όπως για την απεργία). Σε συνδυασμό με την ισχύουσα διάταξη, που προβλέπει την παρουσία του 50% των οικονομικά ενεργών μελών της πρωτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης στη Γενική Συνέλευση ώστε να τεκμαίρεται απαρτία, αναμένεται ότι θα βάλει ένα τέλος στην κατάχρηση του δικαιώματος της απεργίας, που μέχρι σήμερα λαμβάνεται με ισχνές πλειοψηφίες.
Το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει και άλλες αλλαγές, όπως το ψηφιακό ωράριο, η ηλεκτρονική κάρτα εργασίας αλλά και οι καταχρηστικές συμπεριφορές των συνδικαλιστών. Ανοίγει, επίσης, ξανά το θέμα των επιχειρησιακών συμβάσεων που θα υπογράφουν απευθείας οι εργαζόμενοι με την επιχείρηση.
Τα σωματεία αλλά και η αντιπολίτευση ετοιμάζονται για δυναμικές αντιδράσεις ενόψει της δημόσιας διαβούλευσης. Στην πραγματικότητα, οι «επαγγελματίες» συνδικαλιστές, αυτοί που συνηθίσαμε να ονομάζουμε «εργατοπατέρες», θα κληθούν να δώσουν τη μεγαλύτερη μάχη της καριέρας τους, καθώς, αν περάσουν οι δραστικές αλλαγές, ο συνδικαλισμός θα αλλάξει μορφή.
