ΣΦΕΕ: Με πολλαπλές στρεβλώσεις η φαρμακευτική πολιτική
Καυστική ομιλία του Ολύμπιου Παπαδημητρίου σε συνέδριο για την Υγεία
Καυστικός και άκρως ρεαλιστικός, όσον αφορά τη χρηματοδότηση του δημοσίου συστήματος Υγείας, αλλά και την πίεση η οποία ασκείται τα τελευταία χρόνια στον τομέα του φαρμάκου στη χώρα μας, ήταν σήμερα ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), Ολύμπιος Παπαδημητρίου, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του σε διαδικτυακό συνέδριο για την Υγεία.
Ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Η Δημόσια Υγεία υποχρηματοδοτείται και υπολείπεται κατά €1.059 από τον μέσο όρο των Νοτίων χωρών της Ευρώπης. Δυστυχώς και ενώ όλοι συμφωνούν ότι η Δημόσια Υγεία υποχρηματοδοτείται, στην πραγματικότητα λίγα έχουν αλλάξει. Η φαρμακευτική πολιτική που για χρόνια ακολουθείται στην χώρα έχει επιφέρει πολλαπλές στρεβλώσεις, με αποτέλεσμα την υπέρβαση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης να αυξάνει ανεξέλεγκτα χρόνο με το χρόνο.
Η υποχρηματοδότηση του συστήματος υγείας, η έλλειψη διαφάνειας, η φοροεισπρακτική πολιτική που εδώ και χρόνια ακολουθείται, και, το κυριότερο, η αδυναμία ελέγχου της πορείας της φαρμακευτικής δαπάνης οδηγεί στην άνευ ορίων επιβάρυνση των φαρμακευτικών εταιριών (για το 2020 υπολογίζεται ότι οι θα κληθούμε να επιστρέψουμε στο κράτος πάνω από € 2 δις!) βάλλοντας ευθέως κατά της βιωσιμότητας και της αναπτυξιακής προοπτικής τους, με ότι αυτό συνεπάγεται για τους ασθενείς, την απασχόληση, τις επενδύσεις.
Το clawback υπάρχει σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, πουθενά, όμως, δεν βαίνει ανεξέλεγκτο και μάλιστα σε τέτοια ποσά! Σε πέντε διαδοχικές εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Εποπτείας (Enhanced Surveillance Reports) επισημαίνεται πως ο μηχανισμός υποχρεωτικών επιστροφών (clawback), στην παρούσα του μορφή, εμφανίζεται να θέτει κινδύνους για τη βιομηχανία (επιχειρηματικός κίνδυνος), το ευρύτερο οικοσύστημα (ηθικός κίνδυνος), καθώς και τα δημόσια οικονομικά (δημοσιονομικός κίνδυνος). Θα πρέπει να μπει ένα όριο στο ύψος του clawback, όπως γίνεται σε πολλές άλλες χώρες.
Βλέπουμε πως και στην πρόσφατη έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας γίνεται ειδική αναφορά στις μεταρρυθμίσεις για μία βιώσιμη φαρμακευτική πολιτική με στόχο να ενισχυθεί το αναπτυξιακό δυναμικό του κλάδου, αλλά και στην έννοια της συνυπευθυνότητας στην εξέλιξη της δαπάνης. Η κατεύθυνση που δίνουν τα επίσημα όργανα (ευρωπαϊκά και εθνικά) αφορά στον επαναπροσδιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης, στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και στην θεσμοθέτηση κινήτρων για την προσέλκυση επενδύσεων στους τομείς της έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων και υλοποίησης κλινικών μελετών.
Ο ΣΦΕΕ έχει υποβάλει ένα τεκμηριωμένο σχέδιο για ένα βιώσιμο σύστημα υγείας με επίκεντρο τον ασθενή, το οποίο, όπως και στις Εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Εποπτείας και την Έκθεση Πισσαρίδη, κινείται στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης των μεταρρυθμίσεων και της αναπροσαρμογής της δαπάνης. Ευελπιστούμε πως η πρότασή μας μπορεί να οδηγήσει σε ένα Σύμφωνο Συνεργασίας Πολιτείας-Φαρμακοβιομηχανίας, με σκοπό να διασφαλιστεί η προβλεψιμότητα και η σταθερότητα.
Το σχέδιο μας περιλαμβάνει δράσεις σε 7 άξονες:
Άξονας 1: Επαναπροσδιορισμός της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης. Καθορισμός ενός φαρμακευτικού προϋπολογισμού, ο οποίος θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του πληθυσμού, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες και άμεσες μελλοντικές ανάγκες, καθώς και τα διαθέσιμα προϊόντα.
Άξονας 2: Αύξηση αποτελεσματικότητας. Εισαγωγή μηχανισμών στη συνταγογράφηση φαρμάκων που θα εξορθολογίζουν την κατανάλωση τόσο στα εξωνοσοκομειακά, όσο και στα νοσοκομειακά φάρμακα.
Άξονας 3: Αναθεώρηση του μηχανισμού επιστροφών (clawback), ώστε να λειτουργήσει ως κίνητρο για τη μείωση των υπερβολικών δαπανών σε όλο το σύστημα, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας.
Άξονας 4: Ενίσχυση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Εξασφάλιση προσιτής, δίκαιης και έγκαιρης πρόσβασης για τις καινοτόμες θεραπείες στην ελληνική αγορά μέσω μιας αποτελεσματικής, δυναμικής και συνεχούς διαδικασίας αξιολόγησης των τεχνολογιών υγείας (ATY).
Άξονας 5: Προώθηση επενδύσεων. Δημιουργία περιβάλλοντος που επιτρέπει τον προγραμματισμό, διευκολύνει την ανάπτυξη και προσελκύει επενδύσεις με στόχο την επίτευξη συνολικής οικονομικής και επιχειρηματικής ανάπτυξης.
Άξονας 6: Ενίσχυση εποπτείας συστήματος και αξιοποίηση ψηφιακών δυνατοτήτων. Δημιουργία ξεκάθαρης δομής διακυβέρνησης για όλους τους οργανισμούς που εμπλέκονται στην αλυσίδα αξίας της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στη χώρα και αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών για την αύξηση της συνολικής απόδοσής της.
Άξονας 7: Προώθηση κοινωνικής και ηθικής Ευθύνης. Καλλιέργεια αλλαγής νοοτροπίας σχετικά με τον ρόλο των φαρμακευτικών εταιρειών στο περιβάλλον της ελληνικής υγειονομικής περίθαλψης.
Μια βιώσιμη πολιτική φαρμάκου, έχει τη δυναμική να δημιουργήσει αξία για όλους τους εμπλεκόμενους στο χώρο: την Πολιτεία, τη βιομηχανία, τους ιατρούς και, κυρίως, τους ασθενείς».
Ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Η Δημόσια Υγεία υποχρηματοδοτείται και υπολείπεται κατά €1.059 από τον μέσο όρο των Νοτίων χωρών της Ευρώπης. Δυστυχώς και ενώ όλοι συμφωνούν ότι η Δημόσια Υγεία υποχρηματοδοτείται, στην πραγματικότητα λίγα έχουν αλλάξει. Η φαρμακευτική πολιτική που για χρόνια ακολουθείται στην χώρα έχει επιφέρει πολλαπλές στρεβλώσεις, με αποτέλεσμα την υπέρβαση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης να αυξάνει ανεξέλεγκτα χρόνο με το χρόνο.
Η υποχρηματοδότηση του συστήματος υγείας, η έλλειψη διαφάνειας, η φοροεισπρακτική πολιτική που εδώ και χρόνια ακολουθείται, και, το κυριότερο, η αδυναμία ελέγχου της πορείας της φαρμακευτικής δαπάνης οδηγεί στην άνευ ορίων επιβάρυνση των φαρμακευτικών εταιριών (για το 2020 υπολογίζεται ότι οι θα κληθούμε να επιστρέψουμε στο κράτος πάνω από € 2 δις!) βάλλοντας ευθέως κατά της βιωσιμότητας και της αναπτυξιακής προοπτικής τους, με ότι αυτό συνεπάγεται για τους ασθενείς, την απασχόληση, τις επενδύσεις.
Το clawback υπάρχει σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης, πουθενά, όμως, δεν βαίνει ανεξέλεγκτο και μάλιστα σε τέτοια ποσά! Σε πέντε διαδοχικές εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Εποπτείας (Enhanced Surveillance Reports) επισημαίνεται πως ο μηχανισμός υποχρεωτικών επιστροφών (clawback), στην παρούσα του μορφή, εμφανίζεται να θέτει κινδύνους για τη βιομηχανία (επιχειρηματικός κίνδυνος), το ευρύτερο οικοσύστημα (ηθικός κίνδυνος), καθώς και τα δημόσια οικονομικά (δημοσιονομικός κίνδυνος). Θα πρέπει να μπει ένα όριο στο ύψος του clawback, όπως γίνεται σε πολλές άλλες χώρες.
Βλέπουμε πως και στην πρόσφατη έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας γίνεται ειδική αναφορά στις μεταρρυθμίσεις για μία βιώσιμη φαρμακευτική πολιτική με στόχο να ενισχυθεί το αναπτυξιακό δυναμικό του κλάδου, αλλά και στην έννοια της συνυπευθυνότητας στην εξέλιξη της δαπάνης. Η κατεύθυνση που δίνουν τα επίσημα όργανα (ευρωπαϊκά και εθνικά) αφορά στον επαναπροσδιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης, στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και στην θεσμοθέτηση κινήτρων για την προσέλκυση επενδύσεων στους τομείς της έρευνας και ανάπτυξης προϊόντων και υλοποίησης κλινικών μελετών.
Ο ΣΦΕΕ έχει υποβάλει ένα τεκμηριωμένο σχέδιο για ένα βιώσιμο σύστημα υγείας με επίκεντρο τον ασθενή, το οποίο, όπως και στις Εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Εποπτείας και την Έκθεση Πισσαρίδη, κινείται στην κατεύθυνση της ολοκλήρωσης των μεταρρυθμίσεων και της αναπροσαρμογής της δαπάνης. Ευελπιστούμε πως η πρότασή μας μπορεί να οδηγήσει σε ένα Σύμφωνο Συνεργασίας Πολιτείας-Φαρμακοβιομηχανίας, με σκοπό να διασφαλιστεί η προβλεψιμότητα και η σταθερότητα.
Το σχέδιο μας περιλαμβάνει δράσεις σε 7 άξονες:
Άξονας 1: Επαναπροσδιορισμός της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης. Καθορισμός ενός φαρμακευτικού προϋπολογισμού, ο οποίος θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του πληθυσμού, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες και άμεσες μελλοντικές ανάγκες, καθώς και τα διαθέσιμα προϊόντα.
Άξονας 2: Αύξηση αποτελεσματικότητας. Εισαγωγή μηχανισμών στη συνταγογράφηση φαρμάκων που θα εξορθολογίζουν την κατανάλωση τόσο στα εξωνοσοκομειακά, όσο και στα νοσοκομειακά φάρμακα.
Άξονας 3: Αναθεώρηση του μηχανισμού επιστροφών (clawback), ώστε να λειτουργήσει ως κίνητρο για τη μείωση των υπερβολικών δαπανών σε όλο το σύστημα, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας.
Άξονας 4: Ενίσχυση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες. Εξασφάλιση προσιτής, δίκαιης και έγκαιρης πρόσβασης για τις καινοτόμες θεραπείες στην ελληνική αγορά μέσω μιας αποτελεσματικής, δυναμικής και συνεχούς διαδικασίας αξιολόγησης των τεχνολογιών υγείας (ATY).
Άξονας 5: Προώθηση επενδύσεων. Δημιουργία περιβάλλοντος που επιτρέπει τον προγραμματισμό, διευκολύνει την ανάπτυξη και προσελκύει επενδύσεις με στόχο την επίτευξη συνολικής οικονομικής και επιχειρηματικής ανάπτυξης.
Άξονας 6: Ενίσχυση εποπτείας συστήματος και αξιοποίηση ψηφιακών δυνατοτήτων. Δημιουργία ξεκάθαρης δομής διακυβέρνησης για όλους τους οργανισμούς που εμπλέκονται στην αλυσίδα αξίας της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στη χώρα και αξιοποίηση ψηφιακών τεχνολογιών για την αύξηση της συνολικής απόδοσής της.
Άξονας 7: Προώθηση κοινωνικής και ηθικής Ευθύνης. Καλλιέργεια αλλαγής νοοτροπίας σχετικά με τον ρόλο των φαρμακευτικών εταιρειών στο περιβάλλον της ελληνικής υγειονομικής περίθαλψης.
Μια βιώσιμη πολιτική φαρμάκου, έχει τη δυναμική να δημιουργήσει αξία για όλους τους εμπλεκόμενους στο χώρο: την Πολιτεία, τη βιομηχανία, τους ιατρούς και, κυρίως, τους ασθενείς».