Τελικά πόσο μετράνε οι ζωές μας, κυρία Πολιτεία; άρθρο του Αντώνη Μαμμή
Γίνεται συνεχώς λόγος για δικαιώματα. Ανθρώπινα δικαιώματα, συνταγματικά δικαιώματα, πολιτικά δικαιώματα, κλπ, κλπ κλπ.
Και συμφωνώ, και πρεσβεύω, και υπερασπίζομαι την ανωτέρω λογική στα Δικαστήρια, και βγάζω το ψωμί μου από αυτήν. Έρχεται όμως η ώρα, που αφήνεις το θεσμικό σου ρόλο στην πόρτα και την επαγγελματική σου ταυτότητα στο πορτοφόλι. Μπαίνεις σπίτι σου, κοιτάς τους δικούς σου, κρατάς στην αγκαλιά σου το παιδί σου, και αναρωτιέσαι: «εγώ και οι δικοί μου, τί δικαιώματα έχουμε;».
Έχω δικαίωμα να φτάσω σπίτι μου χωρίς να έχω σπαταλήσει μία ώρα στον δρόμο, για να διανύσω τρία χιλιόμετρα; Έχω δικαίωμα να κλειδώσω την πόρτα και να μην μπει μέσα κανείς; Έχω δικαίωμα να περπατήσω ασφαλής σε κάθε γειτονιά της Πρωτεύουσας του Κράτους του οποίου είμαι Πολίτης χωρίς να κινδυνεύσω εγώ ή η οικογένειά μου; Και εάν κινδυνεύσω έχω δικαίωμα να αμυνθώ ή από αμυνόμενος θα μετατραπώ σε κατηγορούμενο;
Για να τελειώνει το παραμύθι. Για όσα συμβαίνουν και μας συγκλονίζουν δεν φταίει η Δικαιοσύνη.
Η Δικαιοσύνη, οι Δικαστές και οι Εισαγγελείς οι οποίοι κοσμούν, και το εννοώ, τις έδρες των Δικαστηρίων εφαρμόζουν τους Νόμους. Δεν τους συντάσσουν, ούτε τους ψηφίζουν. Οι συνήγοροι υπερασπίσεως, κάνουμε το καθήκον μας βάσει των Νόμων.
Δεν βγάζουμε δικούς μας από το κεφάλι μας. Όταν ο κατηγορούμενος φτάνει στο Δικαστήριο είναι υπόσταση ιερή, στο πρόσωπο του οποίου επιφυλάσσεται η επιείκεια ενός πολιτισμού, και η νηφαλιότητα που διέπει τους συλλειτουργούς της Δικαιοσύνης. Κυρίως στο πρόσωπό του εφαρμόζονται πιστά οι Νόμοι.
Ούτε η Αστυνομία φταίει. Η Αστυνομία κάνει ό,τι μπορεί, με τα μέσα που της έχουν διαθέσει, εντός του πλαισίου που της έχουν ορίσει. Δεν μπορεί να υπάρχει ένας Αστυνομικός πίσω από κάθε πολίτη.
Το θέμα επίσης δεν είναι κομματικό. Αλλά είναι βαθύτατα πολιτικό. Είναι θέμα αντίληψης και αντιμετώπισης των πολιτών από την Πολιτεία.
Δυστυχώς, είμαστε μία κοινωνία, η εκκωφαντικώς σιωπηλή πλειοψηφία της οποίας έχει αποστερηθεί κάθε βασικού δικαιώματος. Βαυκαλιζόμαστε ότι η Πολιτεία μας, αυτή η σύγχρονη Ευρωπαϊκή Δημοκρατία αναγνωρίζει δικαιώματα πάσης φύσεως και πολυτελείας.
Η ίδια η Πολιτεία ωστόσο δεν αναγνωρίζει εμμέσως το ατομικό δικαίωμα στην ασφάλεια ημών και των οικείων μας, στην άμυνα του εαυτού μας, των ανθρώπων που αγαπούμε και των περιουσιών μας, εμμέσως πλην σαφώς περιορίζει το ίδιο το δικαίωμά μας να ζήσουμε εν ηρεμία και ειρήνη.
Έχουμε μία Πολιτεία οποία συστήνει επιτροπές και θεσμούς για την περιφρούρηση κάθε είδους δικαιώματος. Η οποία συγκινείται για κάθε ανούσια περίσταση, η οποία βαπτίζεται ως «δράμα» αφού έχει προκαλέσει περίφημο «σάλο» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τί κάνει όμως η Πολιτεία για να μην υπάρξει άλλη Μυρτώ, να μην υπάρξει άλλος Μανώλης, να μην υπάρξει άλλη Μαρφίν, να μην υπάρξει άλλη Καρολίνα, να μην υπάρξουν άλλα εκατοντάδες ανώνυμα θύματα της δικής της απροθυμίας να λειτουργήσει ως σοβαρό Δυτικό Κράτος;
Η απάντηση είναι τίποτα. Όχι γιατί δεν μπορεί, αλλά γιατί δεν θέλει. Δεν θέλει να προκαλέσει «σάλο», ούτε την αντίδραση των μειοψηφιών την άποψη των οποίων σέβεται περισσότερο από την δική μας ύπαρξη.
Και όχι, ο Αστυνομικός της γειτονιάς, ο Αστυνομικός του πλατείας, ο Αστυνομικός της ταράτσας δεν αρκεί. Δεν αρκεί ακόμη και η πρόσληψη χιλιάδων ή εκατοντάδων χιλιάδων επιπλέον Αστυνομικών. Διότι η Ελληνική Πολιτεία αντιμετωπίζει τους νομοταγείς πολίτες της ως μία στατιστική. Θλίβομαι που το λέω αλλά για την Ελληνική Πολιτεία, μέρος της οποίας είμαστε και εμείς, οι πολίτες της, οι πολίτες οι οποίοι εάν δεν πληρώσουν φόρους αντιμετωπίζουν το ανελέητο κυνηγητό της, είναι αναλώσιμοι.
Έχει απασχολήσει έστω έναν από τους εκλεγμένους και καλά φυλασσόμενους από οπλισμένους Αστυνομικούς, εκπροσώπους μας στο Κοινοβούλιο τί μπορεί να κάνει ένας πολίτης ένα δεν είναι παρούσα η Αστυνομία, για να υπερασπισθεί τον εαυτό του; Έχει διαβάσει τί προβλέπεται στα άρθρα 22 επόμενα του Ποινικού Κώδικα, και εάν ναι έχει αναρωτηθεί εάν μπορούν να τύχουν εφαρμογής χωρίς τον κίνδυνο να βρεθεί ο αμυνόμενος πίσω από τα κάγκελα της φυλακής;
Διάολε, έχει αναρωτηθεί κανείς από εσάς πώς πρέπει να αντιδράσει ένας πατέρας όταν σημαδεύουν με πιστόλι τον ίδιο; Ή το έντεκα μηνών βρέφος του; Δεν σας νοιάζει;
Έχει αναρωτηθεί κανείς από εσάς πώς πρέπει, και πώς μπορεί να αντιδράσει μία γυναίκα όταν επιχειρούν να την βιάσουν; Ναι θα συλληφθούν οι δράστες, ναι η Δικαιοσύνη θα πράξει το καθήκον της, όπως έκανε και κάνει πάντα. Τί νόημα έχει ένα την κρίσιμη στιγμή στερείτε το δικαίωμα από τον κάθε πολίτη να πράξει το αυτονόητο; Να ανατρέψει το αναπόφευκτο, να προλάβει το ανεπανόρθωτο;
Ξέρετε κύριοι εκπρόσωποι ότι το σπρέυ πιπεριού θεωρείται όπλο και η κατοχή του απαγορεύεται; Ξέρετε ότι μία γυναίκα εάν συλληφθεί να το κατέχει για να αποφύγει τέτοιου είδους επιθέσεις θα βρεθεί κατηγορούμενη;
Εν τέλει, τί έχετε κάνει, προκειμένου η κοινωνία μας να μην δείχνει παραδομένη; Να μην θεωρούνται οι γυναίκες και τα παιδιά μας, και οι φίλοι μας και οι οικείοι μας δίκαια και αυτονόητα λάφυρα, αφού δεν μας έχετε προετοιμάσει και δεν μας επιτρέπετε να τα υπερασπισθούμε;
Και επειδή τίποτα δεν γίνεται προς τούτη την κατεύθυνση, προφανώς διότι θεωρείτε ότι δεν χρειάζεται, σας έχω μία πρόταση; Καταργείστε τις φρουρές σας, και εάν αισθάνεστε ότι απειλήστε καλέσατε το 100.
Η κοινωνία έχει αλλάξει. Έχει διαφοροποιηθεί ως προς την σύσταση και την συνοχή της. Και μαζί της αλλάζει και το έγκλημα. Παλαιότερα, υπήρχαν όρια, και άγραφοι κανόνες, ακόμη και για ανθρώπους με λάθος προσανατολισμό. Πλέον δεν υπάρχουν. Και όσο πιο διστακτική είναι μία Πολιτεία, όσο πιο φοβικοί είναι οι πολίτες της, τόσο πιο αδίστακτοι γίνονται όσοι επιβουλεύονται τα δικαιώματά τους.
Η συζήτηση για το δόγμα εσωτερικής Ασφαλείας της Χώρας μας έπρεπε να έχει ξεκινήσει….χτες. Η συζήτηση για την διεύρυνση του δικαιώματος των πολιτών να υπερασπίζονται μόνοι τους τον εαυτό τους και τους οικείους τους, στην αυτονόητη περίπτωση που η Αστυνομία και οι Αστυνομικοί δεν μπορούν να «τηλεμεταφέρονται» παντού και πάντα επίσης. Πρέπει επιτέλους, δίχως αστερίσκους, να ορισθεί ότι το σπίτι κάθε πολίτη είναι άσυλο, οχυρό απαραβίαστο, και όποιος επιχειρεί απρόσκλητος να το παραβιάσει αναλαμβάνει και το ρίσκο. Και φυσικά, να εμπεδωθεί και να θεμελιωθεί και η σχετική παιδεία.
Πρέπει η Πολιτεία, επιτέλους, να αντιμετωπίσει τους νομοταγείς πολίτες της ως ικανές και υπεύθυνες οντότητες, και όχι ως άβουλους και αναξιόπιστους υπηκόους, με μόνη υποχρέωση την ψήφο.
Μόνον έτσι δεν θα θρηνήσουμε άλλους αθώους. Μόνον έτσι οι ζωές μας θα μετρούν, και όχι απλώς θα καταμετρώνται.
*Ο Αντώνης Μαμμής είναι Δικηγόρος
Και συμφωνώ, και πρεσβεύω, και υπερασπίζομαι την ανωτέρω λογική στα Δικαστήρια, και βγάζω το ψωμί μου από αυτήν. Έρχεται όμως η ώρα, που αφήνεις το θεσμικό σου ρόλο στην πόρτα και την επαγγελματική σου ταυτότητα στο πορτοφόλι. Μπαίνεις σπίτι σου, κοιτάς τους δικούς σου, κρατάς στην αγκαλιά σου το παιδί σου, και αναρωτιέσαι: «εγώ και οι δικοί μου, τί δικαιώματα έχουμε;».
Έχω δικαίωμα να φτάσω σπίτι μου χωρίς να έχω σπαταλήσει μία ώρα στον δρόμο, για να διανύσω τρία χιλιόμετρα; Έχω δικαίωμα να κλειδώσω την πόρτα και να μην μπει μέσα κανείς; Έχω δικαίωμα να περπατήσω ασφαλής σε κάθε γειτονιά της Πρωτεύουσας του Κράτους του οποίου είμαι Πολίτης χωρίς να κινδυνεύσω εγώ ή η οικογένειά μου; Και εάν κινδυνεύσω έχω δικαίωμα να αμυνθώ ή από αμυνόμενος θα μετατραπώ σε κατηγορούμενο;
Για να τελειώνει το παραμύθι. Για όσα συμβαίνουν και μας συγκλονίζουν δεν φταίει η Δικαιοσύνη.
Η Δικαιοσύνη, οι Δικαστές και οι Εισαγγελείς οι οποίοι κοσμούν, και το εννοώ, τις έδρες των Δικαστηρίων εφαρμόζουν τους Νόμους. Δεν τους συντάσσουν, ούτε τους ψηφίζουν. Οι συνήγοροι υπερασπίσεως, κάνουμε το καθήκον μας βάσει των Νόμων.
Δεν βγάζουμε δικούς μας από το κεφάλι μας. Όταν ο κατηγορούμενος φτάνει στο Δικαστήριο είναι υπόσταση ιερή, στο πρόσωπο του οποίου επιφυλάσσεται η επιείκεια ενός πολιτισμού, και η νηφαλιότητα που διέπει τους συλλειτουργούς της Δικαιοσύνης. Κυρίως στο πρόσωπό του εφαρμόζονται πιστά οι Νόμοι.
Ούτε η Αστυνομία φταίει. Η Αστυνομία κάνει ό,τι μπορεί, με τα μέσα που της έχουν διαθέσει, εντός του πλαισίου που της έχουν ορίσει. Δεν μπορεί να υπάρχει ένας Αστυνομικός πίσω από κάθε πολίτη.
Το θέμα επίσης δεν είναι κομματικό. Αλλά είναι βαθύτατα πολιτικό. Είναι θέμα αντίληψης και αντιμετώπισης των πολιτών από την Πολιτεία.
Δυστυχώς, είμαστε μία κοινωνία, η εκκωφαντικώς σιωπηλή πλειοψηφία της οποίας έχει αποστερηθεί κάθε βασικού δικαιώματος. Βαυκαλιζόμαστε ότι η Πολιτεία μας, αυτή η σύγχρονη Ευρωπαϊκή Δημοκρατία αναγνωρίζει δικαιώματα πάσης φύσεως και πολυτελείας.
Η ίδια η Πολιτεία ωστόσο δεν αναγνωρίζει εμμέσως το ατομικό δικαίωμα στην ασφάλεια ημών και των οικείων μας, στην άμυνα του εαυτού μας, των ανθρώπων που αγαπούμε και των περιουσιών μας, εμμέσως πλην σαφώς περιορίζει το ίδιο το δικαίωμά μας να ζήσουμε εν ηρεμία και ειρήνη.
Έχουμε μία Πολιτεία οποία συστήνει επιτροπές και θεσμούς για την περιφρούρηση κάθε είδους δικαιώματος. Η οποία συγκινείται για κάθε ανούσια περίσταση, η οποία βαπτίζεται ως «δράμα» αφού έχει προκαλέσει περίφημο «σάλο» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τί κάνει όμως η Πολιτεία για να μην υπάρξει άλλη Μυρτώ, να μην υπάρξει άλλος Μανώλης, να μην υπάρξει άλλη Μαρφίν, να μην υπάρξει άλλη Καρολίνα, να μην υπάρξουν άλλα εκατοντάδες ανώνυμα θύματα της δικής της απροθυμίας να λειτουργήσει ως σοβαρό Δυτικό Κράτος;
Η απάντηση είναι τίποτα. Όχι γιατί δεν μπορεί, αλλά γιατί δεν θέλει. Δεν θέλει να προκαλέσει «σάλο», ούτε την αντίδραση των μειοψηφιών την άποψη των οποίων σέβεται περισσότερο από την δική μας ύπαρξη.
Και όχι, ο Αστυνομικός της γειτονιάς, ο Αστυνομικός του πλατείας, ο Αστυνομικός της ταράτσας δεν αρκεί. Δεν αρκεί ακόμη και η πρόσληψη χιλιάδων ή εκατοντάδων χιλιάδων επιπλέον Αστυνομικών. Διότι η Ελληνική Πολιτεία αντιμετωπίζει τους νομοταγείς πολίτες της ως μία στατιστική. Θλίβομαι που το λέω αλλά για την Ελληνική Πολιτεία, μέρος της οποίας είμαστε και εμείς, οι πολίτες της, οι πολίτες οι οποίοι εάν δεν πληρώσουν φόρους αντιμετωπίζουν το ανελέητο κυνηγητό της, είναι αναλώσιμοι.
Έχει απασχολήσει έστω έναν από τους εκλεγμένους και καλά φυλασσόμενους από οπλισμένους Αστυνομικούς, εκπροσώπους μας στο Κοινοβούλιο τί μπορεί να κάνει ένας πολίτης ένα δεν είναι παρούσα η Αστυνομία, για να υπερασπισθεί τον εαυτό του; Έχει διαβάσει τί προβλέπεται στα άρθρα 22 επόμενα του Ποινικού Κώδικα, και εάν ναι έχει αναρωτηθεί εάν μπορούν να τύχουν εφαρμογής χωρίς τον κίνδυνο να βρεθεί ο αμυνόμενος πίσω από τα κάγκελα της φυλακής;
Διάολε, έχει αναρωτηθεί κανείς από εσάς πώς πρέπει να αντιδράσει ένας πατέρας όταν σημαδεύουν με πιστόλι τον ίδιο; Ή το έντεκα μηνών βρέφος του; Δεν σας νοιάζει;
Έχει αναρωτηθεί κανείς από εσάς πώς πρέπει, και πώς μπορεί να αντιδράσει μία γυναίκα όταν επιχειρούν να την βιάσουν; Ναι θα συλληφθούν οι δράστες, ναι η Δικαιοσύνη θα πράξει το καθήκον της, όπως έκανε και κάνει πάντα. Τί νόημα έχει ένα την κρίσιμη στιγμή στερείτε το δικαίωμα από τον κάθε πολίτη να πράξει το αυτονόητο; Να ανατρέψει το αναπόφευκτο, να προλάβει το ανεπανόρθωτο;
Ξέρετε κύριοι εκπρόσωποι ότι το σπρέυ πιπεριού θεωρείται όπλο και η κατοχή του απαγορεύεται; Ξέρετε ότι μία γυναίκα εάν συλληφθεί να το κατέχει για να αποφύγει τέτοιου είδους επιθέσεις θα βρεθεί κατηγορούμενη;
Εν τέλει, τί έχετε κάνει, προκειμένου η κοινωνία μας να μην δείχνει παραδομένη; Να μην θεωρούνται οι γυναίκες και τα παιδιά μας, και οι φίλοι μας και οι οικείοι μας δίκαια και αυτονόητα λάφυρα, αφού δεν μας έχετε προετοιμάσει και δεν μας επιτρέπετε να τα υπερασπισθούμε;
Και επειδή τίποτα δεν γίνεται προς τούτη την κατεύθυνση, προφανώς διότι θεωρείτε ότι δεν χρειάζεται, σας έχω μία πρόταση; Καταργείστε τις φρουρές σας, και εάν αισθάνεστε ότι απειλήστε καλέσατε το 100.
Η κοινωνία έχει αλλάξει. Έχει διαφοροποιηθεί ως προς την σύσταση και την συνοχή της. Και μαζί της αλλάζει και το έγκλημα. Παλαιότερα, υπήρχαν όρια, και άγραφοι κανόνες, ακόμη και για ανθρώπους με λάθος προσανατολισμό. Πλέον δεν υπάρχουν. Και όσο πιο διστακτική είναι μία Πολιτεία, όσο πιο φοβικοί είναι οι πολίτες της, τόσο πιο αδίστακτοι γίνονται όσοι επιβουλεύονται τα δικαιώματά τους.
Η συζήτηση για το δόγμα εσωτερικής Ασφαλείας της Χώρας μας έπρεπε να έχει ξεκινήσει….χτες. Η συζήτηση για την διεύρυνση του δικαιώματος των πολιτών να υπερασπίζονται μόνοι τους τον εαυτό τους και τους οικείους τους, στην αυτονόητη περίπτωση που η Αστυνομία και οι Αστυνομικοί δεν μπορούν να «τηλεμεταφέρονται» παντού και πάντα επίσης. Πρέπει επιτέλους, δίχως αστερίσκους, να ορισθεί ότι το σπίτι κάθε πολίτη είναι άσυλο, οχυρό απαραβίαστο, και όποιος επιχειρεί απρόσκλητος να το παραβιάσει αναλαμβάνει και το ρίσκο. Και φυσικά, να εμπεδωθεί και να θεμελιωθεί και η σχετική παιδεία.
Πρέπει η Πολιτεία, επιτέλους, να αντιμετωπίσει τους νομοταγείς πολίτες της ως ικανές και υπεύθυνες οντότητες, και όχι ως άβουλους και αναξιόπιστους υπηκόους, με μόνη υποχρέωση την ψήφο.
Μόνον έτσι δεν θα θρηνήσουμε άλλους αθώους. Μόνον έτσι οι ζωές μας θα μετρούν, και όχι απλώς θα καταμετρώνται.
*Ο Αντώνης Μαμμής είναι Δικηγόρος